سیستمی شدن اطلاعات دستگاه‌های اجرایی با سامانه جامع تجارت/ دوران خلاف اظهاری تمام شد

به گزارش خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری آنا،مقابله با فساد یکی از مهمترین ارکان پویایی و توسعه در ساختار حکمرانی است که در صورت غفلت از آن دایره و شبکه آن گسترده می‌شود و این موضوع کارایی سیستم را مختل می‌کند و تلاش‌های قانون‌گذاران را برای وضع یک قانون که می‌تواند منشأ خدمات بسیاری از مردم جامعه باشد، ضایع کند.

فساد در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می‌تواند نفوذ کند و روند تصمیم‌گیری‌ها را در تمام سطوح با مشکلات متعددی مواجه کند، علاوه بر سامانه‌های نظارتی در سال‌های اخیر اقداماتی در کاهش شرایط فسادزا صورت گرفته است که می‌توان به ایجاد سامانه‌های مختلف به منظور افزایش شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی اشاره کرد.

خبرگزاری آنا گفت‌وگویی مشروح با محمد شیرازیان، مدیر پروژه سامانه جامع تجارت درباره نحوه عملکرد سامانه جامع تجارت در بخش واردات کالا انجام داده که بخش دوم آن را در ادامه می‌خوانید. برای مطالعه بخش اول اینجا کلیک کنید.

آنا: برای ورود کالا به کشور چه مراحلی طی می‌شود؟

شیرازیان: اگر بخواهیم یک دید کلی در حوزه تجارت داشته باشیم، تجارت ما در حوزه واردات از فروشنده خارجی و انبار آن شروع پس از آن وارد گمرک مبدأ می‌شود، بعدازآن کالا حمل و به گمرک داخل کشور وارد شده و بعد از تشریفات گمرکی وارد زنجیره تأمین و توزیع داخل کشور می‌شود که اصطلاحاً به آن «لجستیک داخلی» می‌گوییم. کالا چند بار حمل و انبار می‌شود تا به سطح عرضه و مصرف‌کننده می‌رسد.

کالاهای واسطه‌ای بسیار داریم که مصرف‌کننده آن تولیدکنندگان هستند. به ازای تک‌تک این فرایندهایی که عنوان شد، گام‌هایی در داخل کشور داریم که بازرگان یا تاجر باید این گام‌ها را طی کند که از اخذ کارت بازرگانی برای بازرگانان شروع می‌شود، بعدازآن باید از دستگاه مجوز دهنده، مجوزهایی را اخذ کنند که مجموع این‌ها در مجوز ثبت سفارش وزارت صمت خلاصه می‌شود. با این ثبت سفارش، بازرگان می‌تواند برای تأمین ارزش اقدام کند و روی ثبت سفارش ارز بگیرد یا اگر ارزی دارد، از بانک مرکزی مجوز دریافت کند و آن ارز را برای واردات مصرف کند. مرحله بعدی بعد از تأمین ارز، حمل کالاست و بعدازاینکه کالا به مبادی ورودی کشور می‌رسد، فرایند تخلیه و انبار و تشریفات گمرکی قرار دارد. بعد از تشریفات گمرکی کالا چند مرتبه حمل و انبار می‌شود تا به سطح عرضه می‌رسد و فروش به مصرف‌کننده حلقه آخر است. از فرایند کارت بازرگانی تا تشریفات گمرکی را تجارت خارجی می‌گوییم و حوزه بعد از تشریفات گمرکی، حوزه تجارت داخلی در نظر گرفته‌شده است.

سیستمی کردن اطلاعات دستگاه‌های اجرایی در دستور کار قرار گرفت

آنا: در اجرای فرایند واردات چندین سامانه فعال می‌شوند؟

شیرازیان: به ازای همه گام‌هایی که بیان کردیم، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز یک سامانه پیش‌بینی کرده تا در گام اول دستگاه‌ها، فرایندهایی که متولی آن هستند را سیستمی کنند تا داده‌ها و اطلاعات انکارناپذیر شکل بگیرد. اگر وزارت بهداشت مجوزی صادر می‌کند، این مجوز و این فرایندی که داخل خود دارد، سیستمی شود. این شرایط برای گمرک و وزارت صمت یا سایر بخش‌های دیگر نیز صدق می‌کند.

بیشتر بخوانید:

کاهش قاچاق با شفاف شدن تجارت

شرط سقف و سابقه واردات از ابتدای ۱۴۰۱ حذف می‌شود

در حوزه کارت بازرگانی، وزارت صمت موظف شد که سامانه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری را راه‌اندازی کند. در بخش مجوز ورود، سامانه جامع مجوزها وجود دارد، در حوزه تأمین ارز متولی‌ بانک مرکزی است که در قانون سامانه جامع ارزی ذکرشده است. در حوزه حمل‌ونقل که حمل بین‌الملل، حمل داخلی و حمل شهری است، سامانه جامع حمل‌ونقل به نمایندگی از وزارت راه قرار دارد، ‌ متولی تخلیه و انبار چه قبل از تشریفات گمرکی و چه بعد از تشریفات گمرکی با وزارت صمت و محوریت سامانه جامع انبارها است.

سامانه جامع امور گمرکی که اخیراً تبدیل‌ به سامانه جامع مؤدیان سازمان امور مالیاتی شد و فرایندهای لجستیکی کالا در این حوزه تجارت، عمدتاً یک پوشش بیمه‌ای دارند که بیمه مرکزی موظف شده سامانه جامع بیمه را، مطابق ماده ۱۵ آیین‌نامه مواد ۵ و ۶ ایجاد کند. مقرر شد در گام اول دستگاه‌ها سامانه‌های خود را راه‌اندازی کنند، که نقش مهمی در جریان فعالیت‌های اقتصادی دارند.

اطلاعات سیستمی یکپارچه می‌شود

آنا: هماهنگی این سامانه‌های مستقل چگونه صورت می‌گیرد؟

شیرازیان: گام دوم این است که این سیستم‌ها باهم تبادل اطلاعات کنند تا یکپارچگی اطلاعات شکل بگیرد. در حوزه تبادل اطلاعات، در حوزه سامانه‌ها، نیاز است که یک‌زبان مشترکی وجود داشته باشد. همان‌طور که آدم‌ها نمی‌توانند با زبان‌های مختلفی باهم ارتباط برقرار کنند، سیستم‌ها هم همین‌ گونه هستند اگر دیتای سامانه‌ها در مورد اشخاص است، در آیین‌نامه و قانون پیش‌بینی‌شده همه با کد ملی و شناسه ملی تبادل اطلاعات کنند. در خصوص اماکن نیز همه کدپستی را به‌عنوان کدینگ مشترک بپذیرند، در سامانه کالا هم شناسه کالا تکلیف شده که متولی ایجاد آن وزارت صمت است.

بیش از ۳۰ دستگاه اجرایی در سامانه جامع تجارت نقش دارند

آنا: تعدد سامانه باعث سردرگمی فعالان حوزه اقتصاد نخواهد شد؟

شیرازیان: با توجه به اینکه نزدیک ۳۰ دستگاه دولتی، در بخش اجرایی و نظارتی درگیر این فرایند هستند و هرکدام باید سامانه خود را داشته باشند، منطقی نیست که فعال تجاری با ۳۰ سامانه روبه‌رو باشد و درخواست خود را در سامانه‌های مختلفی ثبت کند، در این راستا در بند الف قانون، سامانه‌ای پیش‌بینی شده به‌عنوان سامانه یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرایند تجارت که در آیین‌نامه، سامانه جامع تجارت نام‌گذاری شده است.

وظیفه سامانه جامع تجارت است که همه درخواست‌ها را از فعال اقتصادی یا بازرگان دریافت و بین دستگاه‌های اجرایی پخش کند. اگر قرار است بازرگان مجوزی را از وزارت بهداشت اخذ کند، سامانه جامع درخواست را دریافت و در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد و در حوزه کارت بازرگانی و مابقی دستگاه‌ها نیز همین‌ گونه اجرا شود تا مفهوم پنجره واحد در حوزه تجارت شکل بگیرد، همان مفهومی که در سایر کشورها هم تجربه و پیاده شده است. هم جنبه تسهیلی در تجارت دارد و هم یکپارچگی و شفافیت است.

اگر اطلاعات در این سامانه یکپارچه شود، مشخص می‌شود چه فردی با چه مجوزی، با چه ثبت سفارشی، چه میزان ارز گرفته، چه حجم کالا وارد کرده، بارنامه‌، قبض انبار، اظهار گمرکی‌ چه بوده، پروانه گمرکی بر چه اساسی صادرشده، پَته گمرکی چگونه بوده، بارنامه حمل‌ونقل چه بوده، تا سطح عرضه که چه چیزی را فروخته شده مشخص می‌شود.

دوران خلاف اظهاری تمام شد

اگر دریکی از این حلقه‌ها فعال اقتصادی یا متخلف بخواهد خلاف اظهاری کند، سیستم مانع از آن می‌شود، به عبارتی اگر یک بازرگان بخواهد برنج وارد کند، این اظهارنامه هم‌روی برنج مجوز می‌گیرد، هم‌روی برنج ثبت سفارش می‌گیرد و روی برنج ارز می‌گیرد و کالایی غیر از برنج را نمی‌تواند ترخیص کند بنابراین باید برنج حمل کند، برای برنج قبض انبار صادر شود و غیر از برنج نمی‌تواند کالایی بفروشد. اگر افراد بخواهند خلاف اظهاری انجام دهند، باید با همه حلقه‌ها تبانی انجام شود بنابراین به‌شدت منفعتش کم می‌شود و قاچاق از صرفه می‌افتد.

بخش سوم گفت‌وگو با محمدشیرازیان مدیر پروژه سامانه جامع تجارت درباره نتایج راه‌اندازی این سامانه در روزهای آینده منتشر خواهد شد.

انتهای پیام/