کنفرانس امنیتی مونیخ؛ اروپا از دکترین جدید رونمایی کرد

گروه سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- مریم خرمائی: این یک برنامه بلندمدت است و اصلاً هم گمان نکنید که خارج از اراده واشینگتن و ناتو اتفاق می‌افتد. صحبت از «افزایش بودجه نظامی و تقویت سازمان دفاعی اروپا» است که به خیال بعضی‌ها یک واکنش تدافعی برای مقابله با خطر بازگشت «دونالد ترامپ» به کاخ سفید و احتمال برچیده شدن چتر امنیتی آمریکا از سر قاره سبز است.

«اختصاص حداقل ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی به بودجه نظامی» ایده ترامپ نیست

اما یک‌ بار برای همیشه این مسئله را به خاطر بسپاریم که «اختصاص حداقل ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی به بودجه نظامی» مطالبه پیمان آتلانتیک شمالی است؛ پس آن را به‌اشتباه به ترامپ نسبت ندهیم.

آمریکا، فارغ از آنکه چه کسی رئیس‌جمهورش باشد، در رأس ناتو حدود ۱۶ درصد از هزینه‌های سالانه این پیمان نظامی را می‌پردازد. در نظر داشته باشید بودجه ناتو در سالی که گذشت، ۳.۷ میلیارد دلار بود که رقم هنگفتی است.

بنابراین، اگر اروپا خیال باطل «خودمختاری» و «استقلال» را کنار بگذارد، به «خودکفایی» راهبردی می‌رسد که اتفاقاً خیلی هم به مذاق واشینگتن خوش می‌آید؛ چون در نبرد با روسیه، دیگر مجبور نیست که همه هزینه‌ها را از جیب خودش بپردازد.

جنگ هم قرار است طولانی باشد. این را می‌توان از صحبت‌های دیروز «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه استنباط کرد که گفت: «برای ما، اوکراین مسئلهٔ مرگ و زندگی است.»

این اظهارنظر یعنی قرار نیست که به این زودی‌ها، سر اوکراین مصالحه‌ای بین مسکو و غرب صورت بگیرد.

ارکان بازدارندگی نظامی اروپا

کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۴ با هشدار درباره «احتمال گسترش جنگ در اروپا» به پایان رسید

حدود ۹ روز پیش، در آستانه برگزاری نشست وزرای ناتو به میزبانی بروکسل، «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو خواستار «افزایش ۷۰ درصدی بودجه دفاعی اروپا و بازسازی و گسترش پایگاه صنعتی» آن شد. او گفت که این کار به معنی تغییر رویه از «تولید تدریجی تسلیحات در زمان صلح به تولید سریع در وضعیت جنگی است».

«افزایش بودجه» و «برنامه‌ریزی بلندمدت» برای مقابله با روسیه، یکی از موضوعات اصلی «کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۴» هم بود که روز یکشنبه با هشدار درباره «احتمال گسترش جنگ در اروپا» به پایان رسید.

اوج این هشدار، اظهارات «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود که گفت: «اروپا در شرایط جنگی است و نیاز به طرز فکر تازه دارد.»

«یورگوس یراپتریتیس» وزیر امور خارجه یونان هم می‌گوید که در حال حاضر، یک «خط فکری» واحد در اروپا دنبال می‌شود مبنی بر اینکه «اگر صلح می‌خواهید باید برای جنگ آماده شوید.»

بازدارندگی اروپا سه رکن اساسی دارد: پول، صنایع دفاعی و آمادگی دفاعی

اما دستور کار را «بوریس پیستوریوس» وزیر دفاع آلمان ابلاغ کرد- کشوری که قرار است تا ۳ سال دیگر بزرگ‌ترین ارتش اروپا را بسازد و امسال به‌عنوان اقتصاد اول اروپا، بیش از ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به بودجه نظامی اختصاص می‌دهد.

به گفته وزیر آلمانی، بازدارندگی اروپا سه رکن اساسی دارد که عبارتند از:

۱. پول

از همه مهم‌تر و شامل منابعی برای سرمایه‌گذاری در بازدارندگی است و بر اصل اختصاص حداقل ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی به هزینه‌های نظامی متمرکز است.

در همین راستا، ادعای جورپ بورل هم مبنی بر اینکه «اتحادیه ظرفیت کافی برای تأمین مهمات برای کی‌یف را دارد، اما بودجه کافی نیست» بر اهمیت رسیدن به حدنصاب دو درصد دلالت دارد.

۲. صنایع دفاعی

بدون صنعت دفاعی قدرتمند سرمایه‌گذاری روی تجهیزات، تسلیحات و مهمات امکان‌پذیر نیست و اظهارات «اورزلا فون درلاین» رئیس کمیسیون اروپا در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ مبنی بر اینکه این کمیسیون ظرف ۳ هفته آینده، علاوه بر ارائه راهبرد صنایع نظامی، یک دفتر نوآوری نظامی هم دایر خواهد کرد، در همین راستا قابل ارزیابی است.

اروپا فعلاً‍ در مصاف با روسیه، ذیل پکیج (بسته) ناتو باقی می‌ماند

۳. آمادگی نظامی

 شامل توان عملیاتی در سراسر جبهه شرقی ناتو است. گزارش اخیر روزنامه «فایننشال تایمز» مبنی بر اینکه مرکز فرماندهی ناتو در «اولم» آلمان در حال تهیه طرحی برای استقرار نیرو‌های مسلح این ائتلاف در سراسر اروپا است، ذیل رکن «آمادگی دفاعی» قابل توجیه است.

برآیندگیری

از مجموع اظهارات مقام‌های اروپایی در آخرین روز از کنفرانس امنیتی مونیخ، می‌توان به این برآورد رسید که آنها فارغ از بلندپروازی‌هایی مانند «خودمختاری راهبردی»، «تشکیل ارتش اروپایی» یا «اروپایی‌سازی بازدارندگی هسته‌ای»، در مصاف با روسیه، ذیل پکیج (بسته) ناتو باقی می‌مانند اگرچه خط مشی خود را از انفعال ناشی از صلح به آمادگی برای جنگ تغییر می‌دهند.

بااین‌همه، آنها ذیل پکیج ناتو هم تا رسیدن به نقطه بازدارندگی با چالش‌هایی مواجه هستند که یکی از آنها، عدم تمایل جوانان اروپایی برای پیوستن به نیرو‌های مسلح است.

این مشکلی است که همه کشور‌های اروپایی ازجمله فرانسه، ایتالیا و اسپانیا با آن مواجه هستند. «یورونیوز» در تحلیل روانشناسی این مسئله می‌نویسد: غیرنظامیان جوان به‌شدت مخالف جنگ، مخالف افزایش بودجه نظامی و علیه عملیات نظامی در خارج از کشور هستند. آنها همچنین نسبت به کسانی که در نیرو‌های نظامی خدمت می‌کنند، فردگراتر و کمتر میهن‌پرست هستند. تغییرات جمعیتی هم در بروز این مشکل بی‌تأثیر نبوده است، زیرا جمعیت قاره اروپا مدام در حال پیر شدن و کاهش است.