نگاهی به کارنامه هنری پروانه معصومی +عکس

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، پروانه معصومی بازیگر مطرح سینمای ایران در دهه‌های پنجاه و شصت، امروز دوشنبه ششم آذرماه ۱۴۰۲از دنیا رفت.

زنده یاد معصومی چند روزی در بیمارستان به دلیل عارضه پارگی روده بستری بود و امروز بر اثر عفونت ریوی به آی سی یو منتقل شد، اما تلاش پزشکان نتیجه‌ای در برنداشت و این بازیگر پیشکسوت در ۷۸ سالگی در شهر رشت درگذشت.

پروانه معصومی با نام اصلیسکینه کبودرآهنگی، سال ۱۳۲۳  در تهران به دنیا آمد. او تحصیلاتش را در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه ملی ایران تمام کرده و برای ادامه تحصیل به آلمان رفته بود. همان سال‌هایی که پروانه معصومی در آلمان مشغول تحصیل بوده با مسعود معصومی که عکاس بود، ازدواج کرد. ماحصل ازدواج پروانه معصومی و مسعود معصومی یک پسر به نام نیماست.

مرحوم معصومی بازیگری را از اوایل دهه پنجاه شروع کرد و بعد از نقشی کوتاه در فیلم «بی‌تا» به کارگردانی هژیر داریوش، برای بازی در فیلم «رگبار» به کارگردانی بهرام بیضایی دعوت شد و یکی از نقش‌های مهم کارنامه‌اش را رقم زد. معصومی در «رگبار» نقش زنی به نام طاهره را دارد که عاشق معلم برادرش می‌شود و عشق آن‌ها با رفتن معلم از آن محله ناکام می‌ماند. او در این فیلم با پرویز فنی‌زاده هم‌بازی بود.

او در هیچ‌کدام از آثار بعد از انقلاب بیضایی بازی نداشت. بعد از آن چند سال هیچ نقشی را بازی نکرد و بعد از انقلاب دوباره به دنیای بازیگری بازگشت. اولین تجربه جدی پروانه معصومی بعد از انقلاب مربوط به سال۶۳ و بازی در فیلم گل‌های داوودی ساخته رسول صدرعاملی است.

این بازیگر فقید با کارگردان‌های مهمی همکاری داشت و توانست با فاصله سه سال، دو سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را به نام خودش بزند.

او در دهه شصت بازیگر بسیار پرکاری بود و توانست در ۱۷ فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی «کوچک جنگلی» نقش‌آفرینی کند و در این مدت با کارگردان‌های مهمی از جمله ناصر تقوایی، کیومرث پوراحمد، خسرو معصومی، محسن مخملباف، رخشان بنی‌اعتماد، رسول صدرعاملی و … همکاری داشت.

ماحصل فعالیت‌های گسترده او در دهه شصت به خلق چند فیلم مهم از جمله «گل‌های داوودی»، «جهیزیه‌ای برای رباب»، «شکوه زندگی»، «خارج از محدوده» و … منجر شد. 

مرحوم معصومی در جشنواره‌های سوم و ششم فیلم فجر برای بازی در دو فیلم «گل‌های داوودی» به کارگردانی رسول صدرعاملی و «جهیزیه‌ای برای رباب» به کارگردانی سیامک شایقی برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن شد. او در فیلم «گل‌های داوودی»، نقش مادر فداکاری به نام عصمت را بازی کرد؛ زنی رنج کشیده که رنجی بزرگ را برای خوشحالی پسرش تنهای به دوش می‌کشید.

معصومی در دهه هفتاد فعالیت زیادی در سینما نداشت، اما در تلویزیون به نسبت فعالتر بود و در سریال‌های «امام علی (ع)»، «خسته‌دلان»، «همشاگردی‌ها»، «ایستگاه» و «مسافر ری» همکاری داشت.

در دهه هشتاد حضورش در تلویزیون پررنگتر شد و در سریال‌های پرمخاطبی مثل «پلیس جوان»، «دریایی‌ها»، «باران عشق»، «یوسف پیامبر» و .. حضور پیدا کرد. در سینما، اما کم کار بود و در معدود نقش‌هایی هم که بازی کرد، موفقیتی به دست نیاورد.

فعالیت‌های او در دهه نود چندان زیاد نبود. در سه فیلم بازی کرد و در تلویزیون با سریال‌های «راز پنهان»، «ملکوت»، «مینو» و «شرایط خاص» مقابل دوربین رفت. اخرین فعالیت او در سال ۱۴۰۰ بازی در فیلم «در کنار پروانه‌ها» ساخته داریوش یاری بود.

سریال «کوچک جنگلی» به کارگردانی بهروز افخمی در سال ۶۶ اولین تجربه بازیگری پروانه معصومی در دنیای تلویزیون است که در نقش جواهر در این سریال ایفای نقش کرد، اما بازی در سریال امام علی (ع) نقطه عطفی در کارنامه بازیگری او بود.

پروانه معصومی علاوه بر دو جایزه‌ای که از جشنواره فجر گرفت در دو جشنواره دیگر هم مورد تجلیل قرار گرفت. ۲۷ تیرماه سال ۹۸ هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر در پردیس سینمایی ملت برگزار شد و در این جشنواره از پروانه معصومی هنرمند پیشکسوت به پاس سال‌ها فعالیت در وادی هنر تقدیر شد.

دی ماه سال ۹۳ پنجمین جشنواره فیلم عمار برگزار شد و در شب اختتامیه این جشنواره از پروانه معصومی برای بازی در فیلم «اشک مادر» تقدیر به عمل آمد.

زنده یاد معصومی که از زندگی در شلوغی و هیاهوی تهران و آلودگی‌هایش دست کشید و از حدود سال ۷۶ به روستایی در صومعه‌سرای گیلان مهاجرت کرد و آنجا در دل طبیعت خوش آب و هوای شمال ایران زندگی آرامی داشت و مشغول پرورش گل و گیاه بود.

این بانوی هنرمند کشورمان در سال‌های ابتدایی فعالیتش در صومعه‌سرا نقشی بازی کرده بود و همیشه آرزو داشت که آنجا زندگی کند و بالاخره پسرش نیما خانه‌ای را در آنجا برای مادرش ساخت و خانم بازیگر برای ادامه زندگی راهی گیلان شد و معتقد بود یکی از درست‌ترین تصمیمات زندگی‌اش را گرفته و خودش را از هیاهوی تهران خلاص کرده است.

او در این‌باره گفته بود: من خودم سال‌ها در تهران اجاره‌نشین بودم و این افزایش سالانه اجاره‌بها معضل بزرگی برایم بود. به همین دلیل از تهران فرار کردم و به شمال پناهنده شدم.

آخرین فعالیت‌های پروانه معصومی در سینما به بازی در فیلم «معکوس» به کارگردانی پولاد کیمیایی و در تلویزیون به سریال «در کنار پروانه‌ها» به کارگردانی داریوش یاری برمی‌گردد.

این شب‌ها سریال یوسف پیامبر با بازی پروانه معصومی از شبکه آی فیلم در حال پخش است. روحش شاد و یادش گرامی باد.