نقش رشته فیزیک در دورزدن تحریم‌ها و بنیان فناوری‌های جدید/ کمبود شدید مدرس فیزیک در آموزش و پرورش

خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین بوذری؛ دیگر مسئولان و مردم در این تردیدی ندارند که حال رشته‌های علوم پایه در ایران اصلاً خوب نیست و صندلی دانشگاه‌ها از دانشجویان رشته‌های علوم پایه ازجمله ریاضی و فیزیک خالی شده است.

اگر سرنخ پسرفت رشته‌های علوم پایه در سال‌های اخیر را در زمینه جذب دانشجو بگیریم به آموزش و پرورش می‌رسیم، جایی که دانش‌آموزان چندان تمایلی به تحصیل در رشته‌های ریاضی و فیزیک ندارند، در حالی که فیزیک یکی از رشته‌های پایه و اساسی برای دستیابی به اکتشافات علمی است.

در صورتی که هوش مصنوعی بتواند به اکتشافات مرتبط با فیزیک کمک کند می‌توان به آینده این رشته امیدوارتر بود.

البته در حال حاضر دانشمندان در تلاش هستند شبکه‌های عصبی هوش مصنوعی را برای یافتن «داده» در فیزیک مورد بررسی قرار دهند و به این اطمینان برسند که نتیجه این فرآیند خطا نخواهد بود.

همچنین دانشمندان در تلاشند متغیرهای جدید یافت شده از سوی هوش مصنوعی در فیزیک را بیشتر بررسی کنند و نتایج را اعلام کنند، اما انچه که مهم بوده، اینکه ترکیب «هوش مصنوعی و فیزیک» می‌تواند در شناخت بیشتر پدیده‌های فیزیکی و چگونگی جابجایی اجسام و علت آن مؤثر باشد.

امکانات ویژه کشورهای دنیا برای دانشجویان رشته فیزیک

فرزاد احمدیان، معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا و مدیر گروه فیزیک این دانشگاه با تشریح وضعیت رشته فیزیک و استقبال کم از این رشته اظهار کرد: متأسفانه این رشته در جامعه مغفول مانده و با وجود اینکه فیزیک پایه و بنیان تمامی علوم محسوب می‌‌شود در کشور ما این رشته اهمیت چندانی ندارد.

وی اضافه کرد: فیزیک در علوم دیگر تأثیرگذار است، به همین دلیل کشور‌های پیشرفته به فیزیک اهمیت بسیاری می‌دهند و تلاش‌ می‌کنند، امکانات ویژه‌ای برای جذب نخبگان از سراسر دنیا قائل شوند.

مدیر گروه فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا بیان کرد: بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند به رشته فیزیک از همان ابتدا شوق و ذوق فراوانی برای تحصیل در این رشته دارند و حتی اهداف بزرگ‌تری هم برای خود قائل هستند، اما با گذشت زمان و با مشاهده آینده شغلی و وضعیت بازار کار از شوق این افراد هم کاسته می‌شود و دانشجویان ترجیح می‌دهند در سایر رشته‌ها به فعالت بپردازند.

معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا درباره اینکه فیزیک و هوش مصنوعی در سال‌های گذشته دو حوزه مهم در علم هستند که به طور گسترده در تحقیقات علمی و صنعتی استفاده می‌شوند، به طوری که پژوهشگران در بررسی جدید خود تلاش کردند با آموزش فیزیک به هوش مصنوعی، میزان سازگاری آن را افزایش دهند، با توجه به حرکت کشور و جامعه به سمت هوش مصنوعی و کارویژه آن که همان رشته فیزیک است چگونه می‌توان این رشته را احیا کرد؟ چنین پاسخ داد: امروزه حرکت به سمت هوش مصنوعی و استفاده از کاربرد‌های آن اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین به نظر باید در سرفصل دروس مدارس و دانشگاه‌ها هوش مصنوعی به‌عنوان رکن اصلی گنجانده شود.

احمدیان افزود: چنانچه اهمیت هوش مصنوعی و ارتباط فیزیک و هوش مصنوعی برای جامعه مشخص شود، اهمیت وضرورت رشته فیزیک دوچندان شده و اقبال به این رشته بدون تردید افزایش خواهد یافت.

وی در پاسخ به سؤال دیگر که با توجه به استقبال کم از رشته فیزیک در دانشگاه‌ها آیا نیازمند تغییر آیین‌نامه درس ریاضی در دانشگاه‌ها نیستیم؟ بیان کرد: یکی از مواردی که موجب شده دانش‌آموزان از رشته فیزیک استقبال نکنند، سرفصل دروس این رشته است.

فیزیک آینده خود را پیدا می‌کند

مدیر گروه فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا تبیین کرد: سرفصل دروس بیشتر با فیزیک محض با مباحث ریاضی پیشرفته عجین شده و از سویی کمتر کاربرد‌های این علم مهم در دروس عیان می‌شود، بنابراین چنانچه سرفصل دروس به سمت فیزیک به معنای واقعی کاربردی به‌خصوص مباحثی همچون هوش مصنوعی، انرژی هسته‌ای، انرژی‌های تجدیدپذیر و ... سوق یابد اقبال به این رشته در جامعه امروزی بیشتر خواهد شد.

معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا درباره اینکه با توجه به پیشرفت‌های علمی جدید در کشور، آینده شغلی رشته فیزیک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ تشریح کرد: معتقدم رشته فیزیک خواه‌ناخواه در آینده جایگاه خودش را پیدا خواهد کرد، چراکه کشور به‌دلیل بی‌اثر کردن تحریم‌ها چاره‌ای جز رجوع به تکنولوژی‌های جدید ندارد و فیزیک پایه، بنیان فناوری و تکنولوژی‌های جدید است، بنابراین تحصیل و تحقیق در این رشته اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

احمدیان همچنین با انتقاد از اقدام برخی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برای حذف رشته فیزیک به‌جای بازآفرینی گفت: بازآفرینی صددرصد ضروری به نظر می‌رسد و باید سرفصل دروس این رشته به‌روز و از مطالب کاربردی مطابق با پیشرفت‌های روز دنیا جایگزین شود.

وی در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا دلیل استقبال کم از رشته فیزیک را اینگونه برشمرد: در کشور ما بیشتر از رشته‌هایی استقبال می‌‌شود که بازار کار خوبی دارد و اصطلاحاً زودبازده هستند، به‌عنوان مثال در گذشته رشته‌های مهندسی رونق داشت، اما امروزه بیشتر از رشته‌های پزشکی (که متأسفانه درصد بسیار کمی پزشک می‌شوند) و رشته‌های علوم انسانی نظیر حسابداری، حقوق و ... که دانش‌آموختگان آن از درآمد خوبی در جامعه برخوردارند استقبال می‌شود، غافل از اینکه هجوم بخش زیادی دانش‌آموخته به بازار کار در این رشته به‌زودی بازارکار این رشته‌ها را نیز اشباع خواهد کرد.

مدیر گروه فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا گفت: فیزیک رشته بنیادی بوده و مادر همه علوم است و علوم وامدار رشته فیزیک هستند، اما خود رشته فیزیک رونقی ندارد.

معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا تأکید کرد: نکته مهمی که باید به آن پرداخت، نایاب شدن معلمان و مدرسان فیزیک در مدارس خواهد بود که معلمان گذشته بازنشسته شده یا به‌زودی بازنشسته می‌شوند و به دلیل عدم تربیت دانش‌آموخته در سالیان گذشته (به جز درصد محدودی در دانشگاه فرهنگیان) به‌شدت دچار کمبود معلم در این رشته خواهیم شد.

احمدیان اضافه کرد: آموزش و پرورش اکنون با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند و از بازنشستگان با سن بالا که عموماً ازانگیزه و نشاط کافی برخوردار نیستند استفاده می‌کند، بدون تردید احیای رشته فیزیک از منظر تربیت مدرسان به‌روز و آشنا به علوم روز و تربیت محققان نخبه در سطح و کلاس جهانی بسیار ضرورت دارد.