«اختری یزدی»؛ طبیب شاعرپیشه

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا-بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

مولانا اختری یزدی (977-1023ق)، طبیب، منجم و شاعر ایرانی مقارن با شاه عباس اول صفوی است.

آگاهی ما از زندگی او اندک است. نام پدر و استادانش در منابع ذکر نشده است. زادگاهش روستای نصرآباد یزد بود. علم ستاره‌شناسی را به خوبی می‌دانست و تخلص «اختری» را نیز به همین منظور برگزید. در علم طب نیز مهارت کامل داشت.

در 1021 و 1027ق، میرزا محمد امین شهرستانی، مشهوربه میرجمله، به قصد سفر هند از یزد می‌گذشت که اختری یزدی نیز با او همراه شد و به هند رفت. وی حدود 37 سال در هند در خدمت میرجمله شهرستانی و سادات آنجا به سر برد و سرانجام پس از درگذشت میرجمله، در حالی که بیش از 85 سال داشت، به شوق وطن و دیدار دوستان به یزد بازگشت. اختری در یزد به کدخدایی رسید و ازدواج کرد و تا آخر عمر در آنجا ماند. او پسری داشت که نامش در منابع جلال‌الدین محمد ذکر شده است. نصرآبادی یگانه مؤلفی است که می‌گوید او دوباره به هند بازگشت و در آنجا درگذشت و در لنگرحوض حیدرآباد دکن به خاک سپرده شد.

اختری در نظم اشعار نیز بسیار مهارت داشت و غزلیاتش مشهور بود. وی ظاهراً دیوان شعری داشته که اکنون ابیاتی چند از سروده‌هایش در تذکره‌ها دیده می‌شود.

انتهای پیام/4104/