مخاطبان منتظر نوآوری در سفره ماه رمضان تلویزیون/ برنامه‌های افطار و سحر سیما با فرمول همیشگی روی آنتن می‌روند

به‌گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، روز گذشته ویژه‌برنامه‌های سحر و افطار شبکه‌های مختلف سیما در ماه مبارک رمضان امسال اعلام شد.

مرور اجمالی این برنامه‌ها نشان می‌دهد که برنامه‌های تاک‌شو (گفتگومحور) همچنان قالب غالب در برنامه‌سازی تلوزیون برای ماه مبارک رمضان است. البته تجربه دو دهه اخیر و برنامه‌های پرمخاطبی همچون ماه‌عسل عامل مهمی در ترغیب برنامه‌سازان و مدیران شبکه‌های مختلف سیما برای تجربه دوباره این قالب برنامه‌سازی است. با این حال این برنامه‌های گفتگومحور هم تلاش کرده‌اند تا با ایجاد تمایز و مزیت رقابتی، خود را  از دیگران متفاوت نشان دهند.

از اواخر دهه هفتاد تا نیمه‌های دهه هشتاد شاهد حضور چهره‌های مطرح ورزشی و هنری به عنوان مهمان ویژه‌برنامه‌های افطار بودیم، اما از میانه‌های دهه هشتاد و با تولید برنامه‌هایی نظیر «جزر و مد» و بعدها «ماه عسل» سبک جدید برنامه‌های گفتگومحور به الگوی قالب برنامه‌سازی در ماه مبارک رمضان تبدیل شد.

در این الگوی جدید، مهمان برنامه نه چهره‌های مشهور ورزشی و فرهنگی و هنری که مردمی برخاسته از بطن جامعه بودند. آنها غالباً نه به واسطه شهرت بلکه به خاطر سرگذشت‌های عجیب و غریب، شرایط رنج‌آور در گذشته که معمولاً فرجامی خوش داشت، توانمندی و ویژگی‌های خاص، موفقیت در عرصه‌های گوناگون زندگی پس از تجربه‌های سخت و یا اتفاقات نادر و منحصربه فرد و.... مهمان این‌گونه برنامه‌ها می‌شدند.

نمونه روشن این سبک از برنامه‌سازی «ماه عسل» بود که خیلی زود و با اتکا به توانایی اجرای احسان علیخانی و البته تیم تأمین محتوا و سوژه‌یاب‌های قوی و متبحر به یک برند تبدیل شد. اگرچه به اعتقاد برخی، در یکی دو سال پایانی برنامه و به موازات پیشرفت‌های چشمگیر در فرم برنامه‌سازی، طراحی دکور و شیوه اجرا، از حیث سوژه و محتوا دچار ضعف شده بود.

در کنار برنامه‌های‌ افطار باید به ویژه‌برنامه‌های سحر نیز اشاره کرد؛ این برنامه‌ها نیز معمولاً در یک قالب همیشگی که ترکیبی از مناجات‌خوانی و حضور مجری کارشناسانی مسلط به ادبیات فارسی و معارف دینی است روی آنتن می‌رود. در کنار این، دکورهایی که معمولاً در فضای خارجی شامل گلدان‌های شمعدانی و حوض آب و آبنما است را هم شاهد بودیم.

در برنامه‌های داخل استودیو نیز غلبه رنگ‌های روشن و آرامش‌بخش و نمادهای معماری ایرانی اسلامی و پس زمینه‌ای از تصویر هلال ماه عناصر جدایی‌ناپذیر این‌گونه برنامه‌ها بودند. مجریانی همچون فرزاد جمشیدی، حسن سلطانی، نجم‌الدین شریعتی، مجید یراقبافان، مرتضی امیری اسفندقه، رسالت بوذری و در معدودی از سال‌ها ساعد باقری هم اجرای برنامه های سحر تلویزیون در ماه مبارکرمضان را به عهده داشتند.

البته روشن است که بخش عمده‌ای از  فضایی که در بالا توصیف شد، الزامات یک برنامه تلویزیونی در وقت سحر ماه رمضان است. زمانی که باید آرامش، معنویت، و قرب الهی را تداعی کند، اما نباید از ضرروت نوآوری در برنامه سازی حتی با در نظر گرفتن این گونه بدیهیات برنامه سازی نیز غافل شد.  

امسال شبکه یک سیما برنامه ویژه سحر خود را با نام «ماه خدا» با اجرای حسن سلطانی مجری شناخته‌شده و پیشکسوت تلویزیون روی آنتن می‌برد.

از ویژگی‌های سبک اجرای سلطانی می‌توان به تسلط او به معارف اسلامی، اشعار آیینی و ادبیات دینی، پرهیز از به کاربردن عبارت محاوره‌ای و تلاش برای بهره‌گیری از جملات پیراسته در کنار لحن آرام و رسمی اشاره کرد. شیوه اجرای او برای اغلب مخابان آشنا و گوش‌نواز است .

در این برنامه در کنار ختم قرآن، حجت الاسلام رفیعی در باب ماه مهمانی خدا صحبت خواهد کرد و شاهد مناجات خوانی حاج منصور ارضی و مداحی مهدی سلحشور نیز خواهیم بود.

ویژه‌برنامه افطار این شبکه هم ماننند سال گذشته به  برنامه «دعوت» اختصاص دارد که به تهیه‌کنندگی مجتبی کشاورز و با حضور حجت‌الاسلام محمد برمایی به عنوان مجری و کارشناس پخش می‌شود.

این برنامه امسال نیز  ساعت ۱۹:۲۰ روانه آنتن خواهد شد. سال گذشته «دعوت» با موضوعات پیش از ازدواج و در آستانه ازدواج پخش شد و امسال به بحث خانواده های شکل گرفته پرداخته می شود. همچنین بحث های اجتماعی و کرونا از دیگر محورهای اصلی «دعوت» است.

«پگاه عاشقی» ویژه برنامه سحرگاهی شبکه دو سیماست که به صورت زنده روانه آنتن می‌شود. این ویژه‌برنامه همراه با بخش‌های گفت‌وگوی کارشناسی، مناجات خوانی مادحین برتر کشور، شعرخوانی شعرای آیینی جوان، قرائت دعای سحر به صورت زنده و بخش‌های متنوع در ارتباط با حرم معصومین (ع) هر روز ساعت ۳:۰۰ روی آنتن می رود.

«مکث» ویژه‌برنامه افطار شبکه دو سیماست که در آن با افرادی که در روزهای کنونی انتشار ویروس کرونا به نوعی به دیگران کمک کرده اند گفتگو می شود. این برنامه که  از یک بخش گفت‌و‌گو حور و بخش مستند تشکیل شده است. «مکث» کاری است از گروه اجتماعی فرهنگی به تهیه‌کنندگی جواد فرحانی که هر روز ساعت ۱۹ از شبکه دو سیما پخش می‌شود.

شبکه سه سیما با برنامه «ماه من» به استقبال سحرهای ماه مبارک رمضان خواهد رفت و «مثل ماه» را جایگزین برنامه «ماه عسل» کرده است. رسالت بوذری اجرای این ویژه برنامه ماه رمضانی شبکه سه سیما را بر عهده دارد که هر شب تا دقایقی مانده به لحظه افطار روی آنتن خواهد رفت.

در شبکه چهار سیما برنامه «سحوری» که سال گذشته با اجرای ساعد باقری پخش می‌شد امسال «امیرمهرداد خسروی» را به عنوان مجری می بیند. این برنامه نیز موضوع انسان، جامعه و تمدن قوی با محوریت «حدیث جنود عقل و جهل» و «صحیفه سجادیه» را محور کار خود قرار داده است.

شبکه پنج سیما هم در ماه عبادت و بندگی «خلوتگاه عارفان» را از حرم مطهر رضوی برای سحرخیزان و روزه‌داران پخش می‌کند. این برنامه با حضور صابر خراسانی در زمینه اخلاقی و اعتقادی موضوعاتی را مطرح می‌کند.

شبکه پنج سیما هم ویژه‌برنامه ماه مبارک رمضان خود را با نام «عقیق» با اجرای هیراد حاتمی هر شب ساعت ۱۹ از قاب این شبکه پخش می کند. «عقیق» به تهیه کنندگی محمد قنبری در قالب یک ویژه برنامه به مدت ۳۰ شب و به مدت ۶۰ دقیقه با موضوعاتی متفاوت میزبان مردم است.

این برنامه گفت و گو محور به پخش مستندهایی کوتاه درباره شخصیت های مختلف خواهد پرداخت و یکی از محورهای مورد گفتگو آن امید خواهد بود.

همین مرور اجمالی نشان می‌دهد که امسال نیز همچون سال‌های گذشته اتفاق تازه‌ای در این سبک از برنامه‌سازی نخواهد افتاد و همان شیوه همیشگی در دو بازه زمانی افطار و سحر با تغییراتی جزئی ادامه خواهد یافت.

البته معمولاً یک یا چند قسمت از این برنامه، به ویژه برنامه‌هایی که در قالب گفتگوهای اجتماعی تولید می‌شود حاشیه‌هایی را ایجاد می‌کنند که باعث خبرسازی خواهد شد. اما همچنان باید گفت که سبک برنامه‌سازی ماه عسل در زمان افطار و ترکیبی از مناجات‌خوانی و اجرا ادیبانه به سبک حسن سلطانی و فرزاد جمشیدی همچنان سبک غالب برنامه‌سازی در ماه مبارک رمضان است.

انتهای پیام/4104/