بمب‌گذاری در بدن برای درمان سرطان

به گزارش خبرنگار پزشکی آنا، دانشمندان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی موفق به یافتن راهی برای از میان بردن سلول‌های سرطانی بدون آسیب رساندن به سلول‌های مجاور شده‌اند.

سایت futurity.org که انعکاس دهنده پژوهش‌های برتر دانشگاهی است، در مقاله‌ای به نقل از خبرنامه دانشگاه کالیفرنیای جنوبی از ورود مولکول‌های گلوله‌ای شکل 60 اتمی کربن به فناوری مبارزه با سرطان خبر داد.

مولکول‌های کربن C60 که به صورت توپ در می‌آیند و به یاد باکمینسترفولر (1983-1895) نظریه‌پرداز، طراح و مخترع آمریکایی «باکی‌بال» نامیده شده‌اند، جایزه نوبل سال 1996 را نصیب سه شیمیدان به نام‌های هرولد کروتو، رابرتت کرل و ریچارد اسمالی کرد که یازده سال پیش از آن، در سال 1985 در دانشگاه رایس موفق به یافتن و ساختن این مولکول شدند و آن را باکمینسترفولرنس نامیدند.

خواص ویژه‌ای که این مولکول از خود نشان داده است، اکنون دانشمندان را بر آن داشته است تا از آن به عنوان «بمب» علیه سلول‌های سرطانی استفاده کنند. این بمب‌های در مقیاس نانو می‌توانند سلول‌های سرطانی را هدف قرار دهند و از بین ببرند، بدون آنکه به سلول‌های دیگر و بافت‌های مجاور آسیب بزنند.

پیش از این ساختارهایی کربنی موسوم به نانوتیوب‌های کربن برای این منظور آزمایش شده‌اند و نتایج موفقیت‌آمیزی نشان داده‌اند، اما باکی‌بال‌ها از خصوصیات بهتری برای برآورده کردن این هدف برخوردارند که توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده‌اند.

اولگ پرژدو، استاد رشته شیمی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی که مقاله پژوهشی آن دانشگاه را در مورد این مواد منفجره نانوی با کاربرد ضد سرطان در ژورنال Physical Chemistry نوشته است، می‌گوید: «برای کاربردهای آینده احتمالاً از ساختارهای کربنی دیگری نظیر نانوتیوب‌های کربن استفاده می‌کنیم. اما با باکی‌بال‌ها شروع و خیلی چیزها در مورد آنها دانسته شده است.

نانوتیوب‌های کربن که خویشاوندان نزدیک باکی‌بال‌ها هستند، تاکنون در درمان سرطان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این مولکول‌ها در سلول‌های سرطانی انباشته می‌شوند و با تابش لیزری که به صورت چاشنی عمل می‌کند و بدون آسیب رساندن به بافت‌های مجاور در سلول‌ها نفوذ می‌کند، سلول سرطنی را منهدم می‌کنند.

به گفته پرژدو استفاده از باکی‌بال‌ها در درمان سرطان بسیار مؤثرتر از نانوتیوب‌ها است و دوره درمان کوتاه‌تری دارد. پرژدو و همکارانش دوازده ملکول اکسید نیتروژن را به یک باکی‌بال متصل کردند و موفق شدند در زمانی نزدیک به یک تریلیونیم ثانیه آن را منفجر کنند. دمای این انفجار کنترل شده و بسیار کوچک چندهزار درجه سانتیگراد است. علت این انفجار، شکسته شدن پیوندهای محکم کربنی است که با اتم‌های اکسید نیتروژن پیوندهایی تازه برقرار می‌کنند و دی‌اکسید کربن می‌سازند.

پژوهش گروه تحقیقاتی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی با همکاری شورای توسعه علم و فناوری ملی برزیل، بنیاد تحقیقاتی سائوپولو، وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا و بنیاد دانش روسیه انجام شده است.

گزارش از: ساسان گلفر