جزئیات رشد اقتصادی 3.6 درصدی سه فصل نخست امسال

به گزارش گروه اقتصادی آنا و به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حسابهای اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت سال 1383 در نه ماهه سال جاری به یک میلیون و 518 هزار و 861 میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه نه ماهه سال 1392 به میزان 3.6درصد رشد نشان می‌دهد.

تولید ناخالص داخلی در نه ماهه سال ۱۳۹۲ نسبت به رقم مشابه سال ۱۳۹۱، معادل ۲/۲ درصد کاهش یافته بود.

بررسی‌های به عمل آمده در خصوص رشد اقتصادی فصل سوم سال ۱۳۹۳ دلالت برآن دارد که بهبود حاصل در رشد اقتصادی فصول اول و دوم با شیب ملایمتری در فصل سوم نیز تداوم یافته است.

حسب روال معمول، داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابع آماری رسمی مربوطه از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاههای بزرگ صنعتی و طرح آماری فعالیت های بخش ساختمان (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و وزارت نیرو دریافت شده‌است.

همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هر یک از فعالیتها، از منابع آماری و شاخصهای قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.

اطلاعات رشد ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی حاکی از ادامه روند بهبود و رونق نسبی در مقایسه با دوره مشابه سال قبل است به گونه‌ای که رشد سه ماهه سوم سال جاری به ۲/۸ درصد رسیده است. بررسی سهم فعالیتهای مختلف اقتصادی در رشد تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که در فصل سوم سال ۱۳۹۳ ارزش افزوده فعالیت های "نفت" ،"صنعت"، "ساختمان" و "خدمات موسسات پولی و مالی" به ترتیب با سهمی معادل ۰/۸ ،۰/۴ ، ۰/۵ و ۰/۶ واحد درصد، نقش عمده‌ای (۲/۳ واحد درصد) در رشد ۲/۸ درصدی تولید ناخالص داخلی به قیمتهای ثابت سال ۱۳۸۳ ایفا کردهاند.

رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال گذشته منفی 8/1 درصد بود.

آخرین آمار و اطلاعات دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که برآورد مقادیر تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات در سال۱۳۹۳ نسبت به سال قبل به ترتیب از رشد ۴/۹ ،۱/۵ ،۸/۱ و ۷/۷ درصدی برخوردار بوده‌اند.

همچنین بر اساس محاسبات فصلی صورت گرفته، ارزش افزوده کل گروه کشاورزی به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۸۳ در نه ماهه ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل، از ۳/۵ درصد رشد برخوردار بوده است.

در بخش صنعت، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی که حدود ۷۰ درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش می‌دهد در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۳ نسبت به رقم مشابه سال قبل ۲/۴ درصد رشد داشته است. در نه ماهه سال ۱۳۹۳ نیز شاخص تولید کارگاه های بزرگ صنعتی نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۵/۲ درصد افزایش یافته است.

در میان ۲۴ گروه عمده کارگاه های بزرگ صنعتی، شاخص ۱۲ گروه، در نه ماهه سال ۱۳۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد مثبت ٢ داشته‌اند. شاخص های تولید دوازده گانه مذکور در نه ماهه سال ۱۳۹۳ و درصد تغییرات آنها نسبت به دوره مشابه سال قبل به شرح زیر است:

۱- شاخص تولید صنایع مواد غذائی (۵/۶ درصد)

۲- شاخص تولید صنایع انواع آشامیدنی ها (۶/۶ درصد)
۳- شاخص تولید چرم و مصنوعات چرمی(کیف، کفش،چمدان وغیره) (۹/۰ درصد)
۴- شاخص تولید انتشار و چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده (۱۵/۷ درصد)
۵- شاخص تولید مواد و محصولات شیمیائی (۰/۱ درصد)
۶- شاخص تولید داروها و فرآورده های داروئی شیمیائی و گیاهی ( ۴/۶ درصد)
۷- شاخص تولید فلزات اساسی (۴/۳ درصد)
۸- شاخص تولید محصولات ساخته شده از فلز به جز ماشین آلات و تجهیزات (۵/۸ درصد)
۹- شاخص تولید محصولات رایانه ای، الکترونیکی و نوری (۵/۰ درصد)
۱۰- شاخص تولید ماشین آلات مولد و انتقال نیروی برق و دستگاه های برقی (۸/۲ درصد)
۱۱- شاخص تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر (۵/۰ درصد)
۱۲- شاخص تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر (۵۹/۶ درصد)

افزایش ارزش افزوده بخش ساختمان به قیمت های ثابت سال ۱۳۸۳ در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۳ به میزان ۱۱/۵ درصد، از جمله دلایل قابل توجه در رشد اقتصادی فصل مذکور محسوب می‌شود.

با وجود رشد منفی ارزش افزوده ساختمان در بخش خصوصی به قیمت های ثابت سال ۱۳۸۳ (در حدود منفی 5/5 درصد)، افزایش قابل توجه در فعالیت‌های عمرانی دولت در بخش ساختمان، عامل موثری در افزایش ارزش افزوده کل بخش ساختمان بوده‌است.

نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) به قیمتهای ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل سوم سال ۱۳۹۳ نیز نشان می‌دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتیب از رشدی معادل ۱۰/۹ ،۱۵/۵ ،۰/۲ ،۵/۶ و ۱۰/۷- درصد برخوردار بوده‌اند که در سازگاری با تحولات بخش عرضه اقتصاد قرار دارند.

لازم به توضیح است که در فصل سوم سال ۱۳۹۳، تشکیل سرمایه ثابت بخش ماشین آلات با ۴/۸ درصد و تشکیل سرمایه ثابت بخش ساختمان با ۲۱/۲ درصد رشد مواجه بوده‌اند.

همچنین شایان ذکر است که رشد قابل ملاحظه تشکیل سرمایه بخش ساختمان به دلیل افزایش هزینه های عمرانی دولت در این بخش بوده‌است.

بر این اساس، آمار ارزش افزوده نه ماهه سال ۱۳۹۳ در چهار گروه اصلی کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات به ترتیب ۶/۲ ، ۸/۱ ،۳/۵ و ۲/۳ درصد محاسبه شده و در نتیجه نرخ رشد تولید ناخالص داخلی نیز در نه ماهه سال ۱۳۹۳ به میزان ۳/۶ درصد و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (بدون نفت) ۳/۱ درصد برآورد شده‌است.

همان گونه که انتظار می‌رفت در فصل سوم سال جاری نیز رشد اقتصادی (با شتاب ملایم‌تری) استمرار یافته است. با توجه به آن که در فصول دوم و سوم سال ۱۳۹۲، شدت انقباض تولید ناخالص داخلی در مقایسه با فصل اول کاهش یافته بود، لذا ملایم شدن آهنگ نرخ رشد اقتصادی بعد از فصل اول سال ۱۳۹۳ دور از انتظار نبود.