در گفت‌وگو با آنا بررسی شد؛
مرتضی نجاتی: به ترجمه‌پذیری شعرهایم فکر می‌کنم/ مجموعه تازه‌ام در انتظار مجوز است
شاعرِ مجموعه‌هایی همچون «رادیو لندن به وقت غروب» و «آوازهای زنی که از گرامافون می‌آمد» در انتظار صدور مجوز برای مجموعه «با تو در جشن عروسی فیگارو» است. او حرکت به سمت معناگرایی به قیمت ترجمه‌پذیری را سرلوحه کار خود در سروده‌های جدیدش قرار داده است.
مرتضی نجاتی –شاعر- در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، درباره وضعیت انتشار آثار خود توضیح داد: «چاپ دوم مجموعه «نت بی‌گذرنامه» که اولین بار از سوی نشر پردیس دانش به بازار آمده بود، با نشر مایا به بازار می‌آید. همچنین چاپ دوم مجموعه شعر «رادیو لندن به وقت غروب» که اولین مجموعه من است و در سال 82 با نشر شولا به بازار آمده بود، قرار است با نشر مایا تجدید چاپ شود.»
وی همچنین با اشاره به آخرین مجموعه شعر خود که «با تو در جشن عروسی فیگارو» نام دارد، گفت: «در این مجموعه که آن هم قرار است با نشر مایا منتشر شود، سعی کرده‌ام از آخرین مجموعه‌ام «آوازهای زنی...» فاصله بگیرم. به همین خاطر هم بود که این مجموعه 5 سال بعد از مجموعه قبلی‌ام به بازار می‌آید.»
نجاتی با بیان این مطلب که سروده‌های مجموعه جدیدش، تمی آشقانه و اجتماعی دارند، ادامه داد: «اخیرا به اصل ترجمه‌پذیری در شعر اعتقاد زیادی پیدا کرده‌ام؛ انچنانکه معتقدم با توجه به مختصات جهانِ امروز، ترجمه‌پذیر نبودن، به نفع شعر نیست. با این رویکرد، رفتن به سمت معناگرایی و فاصله گرفتن از فرم‌گرایی، ویژگی مهمی در سروده‌های تازه من است؛ به نحوی که اگر هم از فرمی استفاده کرده‌ام، فرمِ مورد استفاده در واقع مغلوب معناگرایی شده است.»
وی افزود: «موتیف شعرهای جدیدم، موتیف‌های جهانی‌اند و موضوعات، به هیچ وجه دم دستی نیستند. یعنی سعی کرده‌ام آثارم در صورت ترجمه شدن به زبان‌های دیگر، برای مخاطبان غیر ایرانی نیز قابل توجه باشد.»
شاعر مجموعه «رادیو لندن به وقت غروب» در پاسخ به خبرنگار آنا درباره مشکل همیشگی ترجمه شعر، توضیح داد: «قبول دارم که مشکل ترجمه شعر، همیشه وجود دارد و حتی در ترجمه آثار شاعران خارجی به فارسی نیز با آن مواجه هستیم. اما بدون شک ترجمه آثار شاعری مانند احمدرضا احمدی از ترجمه آثار علی باباچاهی، ساده‌تر است.»
نجاتی همچنین در پاسخ به این سوال که «جایگاه زبان و ویژگی‌های زبانی شعر در تفکرِ ترجمه‌پذیری چیست؟» اظهار داشت: «در سروده‌های جدید من نیز، زبان در اولویت قرار دارد. به قول هایدگر: «زبان، خانه هستی است!» و شعر نیز یک هنر زبانی است، بنابرای می‌شود گفت که زبان، خانه شعر است. ولی همانطور که گفتم در شعر من، فرم‌های زبانی نیز در خدمت معنا هستند. فکر می‌کنم عدم توجه به این مسأله، دلیل اصلی مخاطب‌گریزی شعرِ برخی از شاعران در دهه‌های اخیر بوده است.»
شاعرِ مجموعه «نت بی‌گذرنامه» درباره مضامین عاشقانه سروده‌های اخیرش نیز، ضمن بیان این مطلب که فرق بسیاری برای رمانس و عاشقانه قائل است، گفت: «کارهای من به شدت عاشقانه هستند: عشق به مصابه یک کیفیت! البته عاشقانه‌نویسی من، امروزی نیست و همیشه به من گفته‌اند که تو یک عاشقانه‌نویسی هستی. هرچند نمی‌دانم این یک تعریف است و یا یک‌جور انتقاد.»
وی خاطرنشان کرد: «من فکر می‌کنم اگر مردم جهان را به عشق و اخلاق دعوت کنیم، این همه بدبختی از جهان رخت برخواهد بست. سارتر نیز با تعریف خاصی که از اخلاق داشت، به این مسأله معتقد بود و اخلاق را راه نجات بشریت می‌دانست.»
نجاتی درباره رویکرد و موضع شعرهایش توضیح داد: «من معتقدم دیگر دوره استفاده از استعاره‌ها و صفت و موصوف‌های پیاپی گذشته است. به همین خاطر است که شعرهای خود را، شعرهایی سینمایی می‌دانم که مانند سینما، مخاطب را در موقعیت‌های مختلف قرار می‌دهند، نه اینکه به دنبال توضیح و توصیف باشند.
وی گفت: «زیاد می‌نویسم و کم ارائه می‌کنم! به قول ویسواو شیمبوریسکا که می‌گفت در خانه من چیزی وجود دارد به نام سطل زباله!. برعکسِ برخی از دوستان و هم‌کاران که فکر می‌کنند باید سالی یک یا چند مجموعه شعر منتشر کنند و لاجرم هرچه می‌نویسند را به چاپ می‌رسانند.»
مجموعه «با تو در جشن عروسی فیگارو» 33 شعر و 106 صفحه دارد و در صورت صدور مجوز در هفته‌های آتی، از سوی نشر مایا منتشر و در بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران ارائه خواهد شد.
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
