وقتی ماه تکه‌ای از خورشید را می‌گیرد/ ماه سیاه چیست؟

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، هفته گذشته شاهد وقوع بارش شهابی «لیرید» بودیم و در هفته آتی نیز بارش شهابی «اتا دلوی» رخ می‌دهد. بنابراین به نظر می‌رسد رویدادهای نجومی سال ۱۴۰۱ با قدرت شروع شده‌اند. یکی از پدیده‌های نادر این حوزه «ماه سیاه» است که چندی پیش اتفاق افتاد. ماه سیاه تعاریف مختلفی دارد با این حال در اکثر مواقع به زمانی اشاره دارد که در یک ماه تقویمی دو ماه جدید وجود دارد. تقریبا ۲۹.۵۳ رو ز طول می‌کشد تا ماه به دور زمین بچرخد یا یک چرخه ماه تکمیل شود. هر ماه تقویمی یک ماه کامل و یک ماه جدید دارد.

در تقویم میلادی اگر ماه جدید در اول ماه تقویمی بیفتد، دومین ماه جدید در پایان ماه تقویمی رصد می‌شود، این پدیده با عنوان ماه سیاه شناخته می‌شود. ماه سیاه برعکس «ماه آبی» است. در این حالت در یک ماه تقویمی دو ماه کامل وجود دارد. پدیده ماه سیاه در سال میلادی جاری شنبه ۳۰ آوریل برابر با ۱۰ اردیبهشت رخ داد. ماه جدید تنها ۰.۲ درصد روشنایی داشت و در فاصله ۳۹۵ هزار و ۳۸۰ کیلومتری از زمین قرار داشت. ماه سیاه در طول روز از آسمان عبور کرد و در ساعت ۵:۳۷ دقیقه ۳۰ آوریل طلوع و ۲۰:۰۷ نیز غروب کرد. این ماه سیاه به دلیل مصادف شدن با اولین خورشید گرفتگی فصل بهار رویدادی خاص به شمار می‌رود. ماه سیاه بعدی ۱۹ می ۲۰۲۳ اتفاق می‌افتد.

وقتی ماه سیاه با خورشیدگرفتگی مصادف می‌شود

خورشیدگرفتگی نادری که همزمان با ماه سیاه رخ داد، در سراسر قطب جنوب، نواحی جنوبی آمریکای جنوبی، اقیانوس آرام و اطلس قابل رویت بود. باوجود این که این پدیده در مناطق دورافتاده به وقوع پیوست اما دوربین‌های مستقر روی زمین و ماهواره‌های فضایی امکان تماشای این پدیده را برای مردم سراسر جهان فراهم کردند. براساس اعلام ناسا، بخشی از این پدیده نجومی در شیلی، آرژانتین، غرب پاراگوئه، جنوب غربی بولیوی، جنوب شرفی پرو، منطقه کوچکی از جنوب غربی برزیل و اکثر نواحی اروگوئه قابل مشاهده بوده است. این خورشیدگرفتگی در شهرهای مانند بوینس آیرس در آرژانتین، جزایر فالکند در بریتانیا، پایگاه ماچو پیچو در پرو، مونته ویدئو در اروگوئه و سانتیاگو در شیلی رصد شد.

بیشتر بخوانید:

«آلوپسی» چیست؟/ بیماری همسر ویل اسمیت را بهتر بشناسیم

این رویداد از ۱۴:۴۵ شروع شد و تا ۱۸:۳۷ ادامه داشت و کمتر از چهار ساعت طول کشید. در این خورشیدگرفتگی، ماه ۶۴ درصد از خورشید را مسدود کرد، این اتفاق ساعت۱۶:۴۱ رخ داد. درواقع این خورشیدگرفتگی مصادف با ماه سیاه یک خورشیدگرفتگی جزئی بود. خورشیدگرفتگی زمانی رخ می‌دهد که ماه میان خورشید و زمین قرار می‌گیرد. در نتیجه این پدیده سایه‌ای روی زمین می‌افتاد که مانع از رسیدن بازتاب نور خورشید به مناطق خاصی می‌شود. در خورشید گرفتگی جزئی تنها بخشی از خورشید توسط ماه مسدود می‌شود. خورشیدگرفتگی جزئی بعدی ۲۵ اکتبر ۲۰۲۲ رخ می‌دهد و در اروپا، شمال آفریقا، خاورمیانه و آسیای غربی قابل مشاهده خواهد بود. در سال میلادی جاری هیچ خورشیدگرفتگی کاملی رخ نمی‌دهد. البته یک ماه‌گرفتگی در ۱۵ می ۲۰۲۲ رخ می‌دهد.

دلیل وقوع خورشیدگرفتگی چیست؟

خورشیدگرفتگی تنها در طول ماه جدید اتفاق می‌افتد. با این حال هر ماه جدید منجر به خورشیدگرفتگی نمی‌شود. مدار ماه نسبت به زمین با زاویه ۵.۱۴ درجه‌ای متمایل یا کج است. بنابراین وقتی ماه به دور زمین می‌چرخد معمولا در قسمت بالایی یا پایینی صفحه مدار زمین به دور خورشید قرار دارد، صفحه مدار زمین به دور خورشید دایره البروج نام دارد. نبابراین سایه ماه اغلب روی زمین نمی‌افتد و این گونه به نظر می‌رسد که بالاتر یا پایین‌تر از خورشید در آسمان قرار دارد.

چرخه قمری ۲۹.۵۳ روز است و بیشتر اوقات ۱۲ ماه جدید در یک سال وجود دارد. با این حال از آنجایی که طول چرخه قمری کمتر از ماه‌های تقویمی است که اکثر ۳۰ یا ۳۱ روزه هستند، گاهی اوقات یک ماه جدید اضافی در ماه تقویمی ظهور می‌کند که همان پدیده ماه سیاه است.

انتهای پیام/۴۰۲۱