در گفت‌وگو با آنا بررسی شد؛
حجت‌الاسلام بابادایی در گفت‌وگو با آنا:
پاک کردن مسیرهای انحرافی و زدودن شرّ در شب‌های قدر ممکن است/ فرصتی برای انسان‌ها برای استفاده از پلکان ترقی و رشد
کارشناس مذهبی معتقد است که خداوند متعال برای انسان‌ها از زمان تولد تا مرگ، خیر و خوبی را رقم می‌زند و هیچ‌وقت شرّ را برای او نمی‌خواهد اما آن را خودمان برای خود و جامعه ایجاد می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار حوزه دین و آیین گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، شب قدر یا لیلة القدر، شبی باارزش و پرفضیلت نزد مسلمانان و شب نزول قرآن و شب مقدرشدن امور انسان‌ها است.
شب قدر با فضیلت‌ترین شب سال است که با امور مهمی همانند نزول اجمالی قرآن، پیدایش افاضات باطنی و فضای خاصّ معنوی، تقدیر و تعیین سرنوشت‌ها، تدبیر و برنامه‌ریزی‌های جدید و نزول فرشته‌ها همراه است و شب نزول رحمت خداوند و آمرزش گناهان است. زمان دقیق این شب مشخص نیست ولی طبق بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده و یکی از شب‌های نوزدهم، بیست‌ویکم یا بیست‌وسوم این ماه است. طبق روایات دعا و مناجات در آن شب، بالغ بر هشتاد سال ارزش دارد. از جمله اعمال شب قدر غسل، احیاء، شب‌زنده‌داری ، خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر و.. است. ضربت خوردن و شهادت حضرت علی(ع) در این شب‌ها، بر اهمیت و عظمت آن نزد شیعیان افزوده و با سوگواری و انجام اعمال شب‌های قدر همراه شده است.
در این راستا با حجت‌الاسلام وحید بابادایی کارشناس مذهبی و معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان تهران به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
فرصت و امتیازی به‌عنوان شب قدر به انسان‌ها
آنا: مگر نه اینکه انسان عقل و قدرت اختیار دارد و می‌تواند گاهی با انتخاب‌هایش سرنوشت خود را رقم بزند، اما بر طبق روایات گففته می‌شود در شب قدر تقدیر یک ساله انسان تعیین می‌شود، این جبر محسوب نمی‌شود؟ و با قدرت اختیار انسان تناقص ندارد؟
حجت‌الاسلام بابادایی: این‌جور نیست که خداوند متعال در شب قدر سرنوشتی مو به مو نوشته شده‌ای را برای بندگانش در نظر بگیرد. در واقع خداوند متعال فرصت و امتیازی به‌عنوان شب قدر به انسان می‌دهد که می‌فرماید: شما در شب قدر می‌توانید با انتخاب خودتان سرنوشت خوبی را رقم بزنید. بنابراین اجباری وجود ندارد و بنده با انتخاب خودش می‌خواهد که در شب قدر سرنوشت و تقدیر خوبی برایش رقم زده شود. پس این عین اختیار است و اصلاً اجباری نیست.
امکان پاک کردن مسیرهای انحرافی و زدودن شرّ در شب‌های قدر
آنا: امکان تغییر تقدیری که در شب قدر تعیین می‌شود، وجود دارد؟
حجت‌الاسلام بابادایی: امکان تغییر وجود دارد. در شب قدر دعاهای انسان زودتر مستجاب می‌شود، خداوند زودتر می‌بخشد و توبه را قبول می‌کند و اگر چنین اتفاقی بیفتد، خیر و خوبی برای او رقم می‌خورد. خداوند متعال برای بنده خودش از زمان تولد تا زمان مرگ، خیر و خوبی را رقم می‌زند. یعنی هیچ‌وقت شرّ را برای او نمی‌خواهد. اما این شرّ را خودمان برای خود و جامعه ایجاد می‌کنیم. وقتی ما شب قدر به دعا، مناجات، توبه و استغفار می‌پردازیم، خودمان را از گناه و شرّ پاک می‌کنیم تا سرنوشت ما همان تقدیر اصلی ما باشد، یعنی در واقع راه انحرافی را از مسیر خود پاک می‌کنیم. پاک‌کُنی برمی‌داریم و آن مسیر انحرافی را پاک می‌کنیم و در مسیر درستی که باید قرار می‌گیریم. این چیزی است که در شب قدر برای انسان رقم می‌خورد. حالا در طول سال ممکن است انسان خطا و گناه کند و به خاطر آن، سرنوشتی که در شب قدر رقم خورده تغییر کند. انسان در شب قدر فقط ریل‌گذاری را اصلاح می‌کند، فقط مسیرهای انحرافی را پاک می‌کند که همان خوبی و خیری که خداوند برای همه انسان‌ها از اول مقدّر می‌کند، آن اتفاق بیفتد. حالا اگر کسی دوباره در طول سال گناه کند، مسلماً باعث می‌شود که آن اثرات شب قدر از بین برود و با مشکل مواجه شود.
شب قدر ظرفیت و ظرف زمانی است برای انجام توبه
آنا: این که می‌گویند هرکس در شب قدر بیدار بماند، جوشن کبیر بخواند و... همه گناهانش پاک می‌شود درست است؟ این در حق بندگانی که تمام سال واجبات خود را به درستی انجام می‌دهند و تا حد ممکن از گناه به دور هستند اجحاف نمی‌شود؟
حجت‌الاسلام بابادایی: مسئله توبه همین است. بنده خدا می‌تواند در شب قدر، در طول سال و در همه لحظات توبه کند. خداوند متعال در توبه را همیشه به روی انسان باز گذاشته، منتها در برخی زمان‌ها و مکان‌ها شرایط توبه فراهم‌تر است. مثلاً اگر ما در مسجد باشیم، اگر در اماکنی مثل آرامگاه و کنار قبور معصومین باشیم، دعا زودتر مستجاب و هم توبه انسان زودتر پذیرفته شود. زمان هم همین‌طور. بعضی از زمان‌ها شرایط خاصی دارند که در این شرایط خاص، توبه انسان زودتر پذیرفته می‌شود، مثل شب قدر. شب قدر یک ظرفیت و ظرف زمانی است که خداوند متعال شرایطی را ایجاد کرده که توبه در آن انجام شود، منتها مشروط بر اینکه توبه، توبه درستی باشد.
توبه درست چیست؟ همان توبه‌ای که خداوند متعال در قرآن می‌فرماید «توبةً نسوحا» یعنی توبه برگشت‌ناپذیر. زمانی توبه انسان پذیرفته می‌شود که تصمیم جدی بگیرد گناهی را که مرتکب می‌شده را تکرار نکند و انجام ندهد. این اتفاق اگر بیفتد، گناه می‌تواند پاک شود. البته گناهانی که حق‌الله هستند. گناهانی که حق‌الناس باشند، شرایط خودش را دارد. حق‌الناس یعنی حق مردم. اگر هرگونه حقی ( مالی یا آبرویی و...) هر چه که باشد تا زمانی که آن فرد یا آن افراد راضی نباشند و آن حق به آن‌ها برگردانده نشود، این توبه پذیرفته نمی‌شود. در هر صورت گناهانی که حق‌الله محسوب می‌شود را می‌توان با استغفار حل کرد و اگر استغفار درست و توبه واقعی باشد، خداوند متعال آن را می‌پذیرد.
بخشیده شدن گناه به هیچ عنوان اجحاف نیست. به خاطر اینکه این فردی که احیاناً گناهانی را انجام داده، از اینکه بابت این گناه عقوبت شود، بخشیده می‌شود ولی اجری ندارد. یعنی در طول سال اجری نبرده است اما آن فردی که در طول سال جلوی ارتکاب گناه را گرفته، ارج، مقام و رتبه دارد و کسی که در طول سال زحمت کشیده، برای تمام ثانیه ثانیه زحماتی که کشیده مقام دارد. بهشت هم برای همه افراد یکسان نیست. در بهشت هم افراد مراتب و رتبه‌هایی دارند. پس فردی که در طول سال زحمت کشیده و از گناه دوری کرده، رتبه و مقامش بالاتر است. فردی که گناه داشته و در شب قدر آمرزیده می‌شود، این فرد از عقوبت و رفتن به جهنم و عذاب شدن نجات پیدا می‌کند اما چون در طول سال غفلت داشته، رتبه‌ای پیدا نمی‌کند و باید برای به دست آوردن رتبه تلاش کند.
بیشتر بخوانید:
- ۲۲ پیشنهاد برای مراسم شب قدر و عزاداری شهادت حضرت علی(ع)
- اعلام ویژه‌برنامه شب‌های قدر از شبکه‌های سیما
- نمایشگاه قرآن در شب‌های قدر یک ساعت زودتر تعطیل می‌شود
- استغاثه به محضر پروردگار با ۱۰۰۱ نام خدا در «جوشن کبیر» +متن کامل دعا و صوت
- شب‌های قدر کرونایی آزمونی تازه برای جوانان هیئتی/ راه برگزاری جشن‌های غدیر و عزاداری دهه اول محرم هموار می‌شود؟
امکان توبه همیشه وجود دارد اما به این آسانی‌ها نیست
آنا: برخی معتقدند اگر انسان در شب قدر توبه نکند تا شب قدر بعدی بخشیده نمی‌شود اما از طرفی خداوند همیشه از بخشش، باز بودن در توبه و صد بار اگر توبه شکستی باز آی می‌گوید.
حجت‌الاسلام بابادایی: اگر کسی در شب قدر به هر دلیلی نتواند توبه کند، در طول سال خداوند متعال می‌پذیرد به شرط اینکه شرایط توبه درست را داشته باشد، منتها شب قدر شرایط فراهم‌تر، آماده‌تر و مهیاتر است و خیلی راحت‌تر می‌شود توبه کرد. اگر مثلاً در طول سال باید روزها زحمت بکشد تا خداوند از او بگذرد ولی در شب قدر ممکن است این اتفاق خیلی سریع‌تر رخ دهد. بنابراین امکان توبه همیشه وجود دارد اما سخت‌تر است.
فرصتی برای انسان برای استفاده از پلکان ترقی و رشد
آنا: چرا شب قدر از هزار شب برتر است؟
حجت‌الاسلام بابادایی: خواست خداوند متعال این است که این شب به دلایل مختلف نسبت به همه شب‌ها و زمان‌هایی که در آن قرار داریم برتر و بالاتر قرار بگیرد.خداوند متعال در ۳ ماه رجب، شعبان و رمضان، عبادات و برکاتی قرار داده که این‌ها مقدمه‌ای هستند برای قدر. حالا اینکه چرا برتر؟ آیا به خاطر این است که شهادت امیرالمؤمنین در آن است؟ آیا به خاطر این است که قرآن در این شب بر سینه پیامبر نازل شده؟ آیا برای این است که ملائکه حضور پیدا می‌کنند؟ می‌تواند همه این‌ها باشد. ولی اینکه چرا شب قدر انتخاب شده؟ این جزء حکمت‌های الهی است و مقدرات الهی این‌جور قرار گرفته که این شب از همه زمان‌ها برتر و بالاتر باشد و در واقع فرصتی برای انسان است تا از این پلکان ترقی و رشد استفاده کند.
در شب قدر فقط به اعمال ظاهری بسنده نشود
آنا: رحمت خداوند در شب قدر شامل چه کسانی می‌شود؟
حجت‌الاسلام بابادایی: قطعاً کسانی که قدر شب قدر را بدانند، آن را غنیمت بشمارند و شرایط داشته باشند، رحمت خداوند متعال شامل حال‌شان می‌شود. شرایط یعنی اینکه خودشان را آماده کنند. بندگانی که در این ماه‌ها زحمت کشیدند، روزه گرفتند و عبادت کردند، شب قدر را به غفلت نمی‌گذرانند، حواس‌شان به رابطه خودشان و خدای متعال است و مشمول رحمت الهی می‌شوند. البته شب قدر باید مراقب بود که فقط به اعمال ظاهری بسنده نشود.
آنا: نزول قرآن مگر با توجه به وقایع بر پیامبر(ص) نازل نمی‌شده؟ منظور از نزول دفعی و تدریجی چیست؟
حجت‌الاسلام بابادایی: نزول قرآن هم دفعی و هم تدریجی است. یعنی خداوند متعال قرآن را دو بار بر پیغمبر نازل کرده است و در شب قدر کل قرآن بر سینه پیامبر نازل می‌شود. یعنی پیامبر(ص) این ظرفیت و سعه وجودی را دارند که قرآن یکباره بر ایشان نازل شود اما جامعه چنین ظرفیتی نداشت. بنابراین قرآن به‌صورت تدریجی نیز بر جامعه نازل شد، به مناسبت‌های مختلف به پیامبر(ص) ابلاغ شد که قرآن را به مردم ابلاغ کند تا تکمیل شود. تدریجی بودن نزول قرآن به خاطر شرایط جامعه بود که مردم آرام آرام آن را بپذیرند.
با حال خوب عبادت کنید
آنا: در پایان اگر نکته‌ای هست، بفرمایید.
حجت‌الاسلام بابادایی: بزرگان ما توصیه کرده‌اند اگر بناست در شب قدر عبادت کنید، با حال و اشتیاق کامل باشد. این‌طور نباشد که شما خسته باشید و فقط زبان شما ذکرها را بگوید یا در مجلسی باشید، فقط بشنوید و حال دعا نداشته باشید. اگر قرار است این اتفاق بیفتد بهتر است انسان به جای ۶ یا ۷ ساعت، دو ساعت نزدیک به سحر را بیدار بماند اما دو ساعت به کیفیت را بیدار بماند، دو ساعتی که بتواند ارتباط بگیرد. توصیه بزرگان ما این است که با حال خوب دعا و عبادت کنید اگر زمانی را برای عبادت می‌گذارید، در آن مدت واقعاً حواس‌تان به این باشد که بین شما و خدای متعال چه می‌گذرد. اگر کسی بتواند موفق شود چنین شرایطی را برای خودش ایجاد کند بسیار ارزشمند است و این بنده می‌تواند امیدوار باشد که از شب قدر بهره کافی را خواهد برد. امیدواریم خداوند متعال به همه ما توفیق دهد از شب قدر استفاده کنیم. برای ظهور حضرت ولی عصر ارواحنا فداه حتماً دعا کنیم. برای موفقیت جبهه حق، جبهه انقلاب و مقاومت دعا کنیم که إن‌شاءالله همه‌مان جزء منتظران واقعی و سربازان حضرت باشیم و دعا کنیم برای عاقبت‌به‌خیری خودمان و همه اطرافیانمان. ان‌شاءالله که چنین توفیق داشته باشیم.
انتهای پیام/۱۱۰/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
