دنیای خیالی مجازی با هزار دردسر/ حضور خود در شبکه‌های اجتماعی را مدیریت کنید

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، فاطمه منوری-  بیش از یک دهه است که انسان‌ها ارتباط تنگاتنگی با شبکه‌های اجتماعی برقرار کرده و درواقع در دنیای مجازی این شبکه‌ها غرق شده‌اند. اکنون وقت آن رسیده است تا مزایا و معایب استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان را بررسی کنیم و در صورتی که آسیب‌های این برنامه‌ها از مزایای آن‌ها بیشتر بود برای همیشه اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی را کنار بگذاریم.

اواخر سال گذشته میلادی مدیران متا(فیس‌بوک) پس از افشای اطلاعات خصوصی میلیون‌ها کاربران این شبکه اجتماعی اعلام کردند فیس‌بوک به‌خوبی از تأثیرات منفی برنامه‌های این شرکت نظیر اینستاگرام بر روان کاربران آگاه است. در کمال شگفتی پس از انتشار این خبر هیچکدام از کاربران فیس‌بوک واکنشی نشان ندادند. از همین رو کارشناسان فناوری معتقدند کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه کودکان و نوجوانان تا حدی به این برنامه‌ها وابسته شده‌اند که به‌درستی شدت آسیب‌های آن‌ها را درک نمی‌کنند. در چنین شرایطی بزرگ‌ترین سؤال این است که آیا شبکه‌های اجتماعی بیش از آنکه مفید باشند مضر هستند؟

بیشتر بخوانید:

شکل‌گیری انواع جدیدی از خشونت با توسعه فناوری/ فعالیت کاربران با عناوین جعلی در شبکه‌های اجتماعی

در این میان تعدادی از کاربران سیاست‌های تبعیض‌آمیز مدیران شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب در جهان را سبب دور شدن این برنامه‌ها از هدف اولیه راه‌اندازی‌شان می‌دانند.

احساس نیاز به حضور دائم در دنیایی خیالی

مشاوران خانواده اغلب از زوج‌هایی که در زندگی مشکل مشکل دارند می‌خواهند با استفاده از هر روشی یکدیگر را خوشحال کنند. شبکه‌های اجتماعی نیز به گونه‌ای طراحی شدند که با دریافت اطلاعات از کاربران در مناسبت‌های مختلف می‌کوشند خبرهای خوشحال کننده ارائه دهند. در طول همه‌گیری بیماری کرونا ارتباطات حضوری بین مردم به شدت کاهش پیدا کرد و در این اوضاع شبکه‌های اجتماعی به میلیون‌ها نفر کمک کرد تا ارتباط خود را با دوستان، همکاران و آشنایان حفظ کند. در حقیقت بسیاری از کاربران اپلیکیشن‌های برقراری تعامل اجتماعی باورها و عقاید خود را در این برنامه‌ها به اشتراک می‌گذارند.

مسئله استفاده از شبکه‌های اجتماعی هنگامی نگران‌کننده می‌شود که کاربر این برنامه‌ها نمی‌تواند حتی یک روز بدون جست‌وجو در وب و عدم احساس نیاز به لایک کردن و تماشای پست‌های دیگران زندگی کنند. تحقیقات گسترده محققان در کشورهای مختلف حاکی از آن است که میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مدت زمانی که کاربر به صفحه گوشی یا رایانه خود برای حضور در این برنامه‌ها نگاه می‌کند ارتباط مستقیم با ابتلا به افسردگی و بروز مشکلات روحی دارد. به نظر می‌رسد میزان آسیب‌زنندگی محتوایی که در شبکه‌های اجتماعی نمایش داده می‌شود بیشتر و عمیق‌تر از مدت زمانی است که کاربران برای جست‌وجوی اطلاعات در اینترنت صرف می‌کنند.

انبوهی از داده‌های نامرتبط

در تلاش برای درک دلیل اینکه چرا رسانه‌های اجتماعی احساس مطلوبی در کاربران ایجاد نمی‌کنند نمی‌توان جریان بی‌وقفه انتشار خبرهای جعلی یا فیک‌نیوزها را نادیده گرفت. البته سیاست‌های کلان در قبال مدیریت فضای مجازی و وجود زیرساخت‌های مستحکم فرهنگی در هر کشور باعث شده است آمار مرتبط با تأثیرگذاری فیک‌نیوزها در اقصی نقاط جهان برابر نباشد. بر اساس یک نظرسنجی که در استرالیا انجام شد بیش از ۷۹ درصد مردم به خبرهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی اعتماد نداشته و تنها ۱۸ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی محتوای موجود در این اپلیکیشن‌ها را درست دانستند.

طبق بررسی‌های صورت‌گرفته میزان انتشار و تبادل فیک‌نیوز در پس از شیوع ویروس کووید-۱۹ به شدت افزایش یافت و همین موضوع سبب شد تا بسیاری از مردم روش‌های درمانی غیراصولی را انتخاب کرده و جان خود را در خطر قرار دهند. اکنون با گذشت بیش از دو سال از آغاز همه‌گیری کرونا میلیون‌ها کاربران اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی نسبت به صحت اطلاعات موجود در این برنامه‌ها دچار تردید شده‌اند و از همین رو مدیران این برنامه‌ها می‌کوشند با روش‌های مختلف از ریزش تعداد کاربران اپلیکیشن‌های خود جلوگیری کنند. با این حال هنوز میزان استفاده کاربران از گوشی‌های هوشمند در هر شبانه روز به طور متوسط ۱۸۴ دقیقه است. پس شاید بتوان گفت هیچ تناسبی بین باور و رفتار کاربران شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد.

مطالعه‌ای طولانی مدت از سوی محققان دانشگاه آمستردام نشان داده است حضور مستمر و طولانی مدت در دنیایی مجازی منجر به کاهش خودکنترلی در جنبه‌های مختلف زندگی می‌شود.

اقداماتی ساده برای پیشگیری از ابتلا به بیماری مجازی

در صورتی که حس می‌کنید مدت زیادی از زمان هر روز، هر هفته و هر ماه خود را با استفاده از شبکه‌های اجتماعی تلف می‌کنید و احساس ترس و نگرانی فزاینده نسبت به آینده خود دارید باید فوراً رفتارتان را تغییر دهید. لازم نیست جدایی از شبکه‌های اجتماعی دائمی و به صورت ناگهانی باشد بلکه می‌توان میزان حضور در اپلیکیشن‌های تعاملی را به‌تدریج کاهش داد. در این مسیر اولین گام جدایی آزمایشی از شبکه‌های اجتماعی است. به دوستان و اعضای خانواده خود اطلاع دهید قصد دارید مدتی بدون حضور در فضای مجازی استراحت کنید و پس از آن اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی را از گوشی یا رایانه خود حذف کنید. اگر پس از مدتی دچار مشکل نشدید و زندگی برایتان سخت نشد همین روش را ادامه دهید.

بیشتر بخوانید:

پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی جهان ارزشی برای حقوق کاربران قائل نیست!/ فیس‌بوک، شبکه اجتماعی یا ابزار جاسوسی؟!

اقدام دوم برای کاهش آسیب‌های روانی شبکه‌های اجتماعی کم کردن اپلیکیشن‌هایی است که درگیر آن‌ها هستید. امروزه میلیون‌ها کاربر تنها به حضور در یک شبکه اجتماعی بسنده نکرده و حساب‌های کاربری متعددی را در ده‌ها پلتفرم ایجاد می‌کنند. کارشناسان فضای مجازی به عموم کاربران توصیه می‌کنند به‌تدریج تعداد شبکه‌های اجتماعی را که در آن‌ها فعالیت مستمر دارید، کاهش دهند. اگر تمایلی به انجام روش‌های گفته شده ندارید راهکار دیگر تنظیم زنگ هشدار برای مدت زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی است.

بر اساس گزارشی که اخیراً از سوی پژوهشگران دانشگاه مک‌گیل کانادا منتشر شده ایران بین ۲۴ کشور جهان در رتبه ششم «اعتیاد موبایلی» قرار دارد که قطعاً این موضوع زنگ خطر شرایط بحرانی از لحاظ میزان استفاده کاربران داخل کشور از گوشی‌های هوشمند را به صدا درآمده و باید هر زودتر اقدام فوری برای کاهش رتبه جهانی کشور در این زمینه صورت گیرد.

انتهای پیام/۴۱۴۴/پ