در گفت‌وگو با آنا بررسی شد؛
دانشگاهیان از ضرورت آموزش حضوری می‌گویند؛
ظهور محقق و پژوهشگر موفق حاصل چیست؟/ وقتی آموزش و آزمون مجازی یادگیری را تنزل می‌دهد
هیچ نظارت دقیقی بر آزمون‌های مجازی وجود نداردرؤسای دانشگاه برگزاری امتحانات به‌صورت مجازی را فرایندی اشتباه می‌دانند؛ چراکه که این نوع از ارزشیابی سطح یادگیری دانشجویان را به پایین‌ترین حد تنزل داده است و صرفاً صدور مدرک بدون دانش و تخصص انجام می‌شود.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ از زمان شیوع ویروس کرونا در اسفند ۱۳۹۸، نظام آموزشی کشور به دلیل نداشتن امکان ادامه فعالیت‌های دانشگاهی به‌صورت حضوری و به‌منظور جلوگیری از ایجاد وقفه در فعالیت‌های آموزشی به تغییر شیوه آموزشی و تحصیل در بستر الکترونیک روی آورد. دانشگاه آزاد اسلامی در این راستا در این زمینه پیشتاز بود و به دلیل فعالیت مناسب واحد الکترونیکی در این دانشگاه، خیلی زود تمام واحدها و مراکز آموزشی در سراسر کشور را برای تغییر روش آموزشی از حضوری به مجازی و برخط آماده کرد.
البته با توجه به جدید بودن سیستم آموزش مجازی، ابتدای کار، این شیوه مشکلات و نقایصی ازجمله ضعف و نبود زیرساخت‌های آموزش مجازی، ضعف سیستم‌های سخت‌افزاری، ناآشنایی استادان و دانشجویان با نحوه اتصال به کلاس‌ها، مشکلات اینترنت و دسترسی نداشتن بسیاری از دانشجویان به‌ویژه دانشجویان مناطق محروم به اینترنت و …داشت و با تلاش‌های انجام‌شده، این مشکلات تاکنون به حداقل خود رسیده است.
بیشتر بخوانید:
تمهیداتی برای حفظ سلامت آزمون‌های مجازی وجود دارد؟
دانشگاهیان از ضرورت آموزش حضوری می‌گویند
آزمون مجازی امکان ارزیابی کامل دانشجو را فراهم نمی‌کند
اکنون که واکسیناسیون در کشورمان به‌خوبی علیه کرونا پیش رفته و تب و تاب بحران کرونا در ایران فروکش کرده است، لزوم بازگشت به آموزش حضوری و یا حداقل تلفیقی از دو نوع شیوه آموزشی احساس می‌شود؛ چراکه آموزش مجازی و برگزاری آزمون‌های مجازی در کنار مزایا، معایب بسیاری هم دارد که کارشناسان و رؤسای دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار آنا به‌خوبی در این زمینه موشکافانه این معایب را بررسی کرده و به ادامه روند فعالیت آموزش عالی کشور و برگزاری آزمون‌ها و امتحانات به‌صورت حضوری تأکید دارند.
ارزیابی نادرست عملکرد دانشجویان در آزمون مجازی
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد درباره برگشت به آموزش و آزمون حضوری با بیان اینکه برخی دانشجویان برای بارگذاری مطالب آزمون خود به دلیل قطعی اینترنت با مشکل مواجه هستند به آنا می‌گوید: «ارزیابی درستی از عملکرد دانشجویان در آزمون غیرحضوری انجام نمی‌شود و آزمون‌ها باید به فضای حضوری برگردد.»
کاظمی: حضوری بودن امتحانات می‌تواند اهرم مثبتی برای مطالعه بیشتر دانشجویان قلمداد شود و استادان می‌توانند با خیالی آسوده دانشجویان خود را مورد ارزیابی قرار دهند.محمدرضا دهقانی اشکذری درباره برگزاری آزمون‌ها و امتحانات دانشگاه‌ها به صورت غیرحضوری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و سایر واحدهای دانشگاهی اظهار می‌کند: «آزمون و امتحان بخشی از یادگیری است؛ بنابراین تغییر شیوه برگزاری از حضوری به شکل مجازی دارای عوارض و آسیب‌های بسیار زیادی بوده که قطعاً به یادگیری دانشجو لطمات جبران‌ناپذیری زده، کما اینکه در آموزش هم ما دچار این مسئله شدیم و بزرگ‌ترین عیب این آزمون-غیرحضوری- کاهش کارآمدی یادگیری است.»
وی تأکید می‌کند: «در آزمون‌ها، سنجش توانمندی دانشجویان مطرح است که متأسفانه از سیستم‌های مجازی به دلیل اینکه امکان کنترل و راستی‌آزمایی آزمون از طریق فردی یا گروهی نیست، این مورد ازجمله آسیب‌های آزمون غیرحضوری است که باید هرچه زودتر به فضای حضوری برگردد.»
گله‌مندی دانشجویان از مشکلات اینترنت و فضای مجازی
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد با بیان اینکه استرس دانشجویان هنگام بارگذاری آزمون به دلیل احتمال قطعی اینترنت و ... از دیگر اشکالات گریبانگیر آموزش و آزمون مجازی دانشگاه‌هاست، می‌گوید: «بسیاری از دانشجویان درس‌خوان و ممتاز به دلیل مشکلات اینترنت و فضای مجازی گله‌مند بودند که نتوانستند آنچه را شایسته بوده ارسال کنند و حتی برخی گله‌مند هستند میان دانشجویی که درس می‌خواند و تلاش می‌کند در عرصه رقابت با دوستانی که کمتر تلاش می‌کنند، ارزیابی درستی نمی‌شوند که این نکته آسیب جدی به آموزش کشور به دلیل برگزاری آزمون‌ها به صورت مجازی است.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد اظهار می‌کند: «گام نخست بازگشت به فضای حضوری، امتحان‌هاست، یعنی اگر به دلیل پروتکل‌های بهداشتی و شرایط کرونایی نتوانیم به صورت حضوری کلاس برگزار کنیم؛ اما در امتحانات با پیش‌بینی فضاهای مناسب این امر ممکن است؛ البته زیرساخت‌هایی در حوزه خوابگاه و سلف‌سرویس نیاز است تا دانشجویان غیربومی بتوانند به شکل حضوری امتحانات و آزمون‌شان را در دانشگاه برگزار کنند.»
دهقانی اشکذری درباره محاسن و مزایای آزمون‌های حضوری مطرح می‌کند: «سنجش واقعی عملکرد دانشجو، کاهش استرس و اضطراب در دریافت سؤال و بارگذاری پاسخنامه‌ها و یادگیری بهتر، مجموعه‌ای از عواملی است که ضرورت بازگشت به آموزش و آزمون حضوری را مشخص می‌کند.»
آسیب‌های جدی به عرصه دانش‌آموزی و دانشگاهی وارد شد
وی درباره خطرات ادامه روند آموزش مجازی مطرح می‌کند: «آموزش مهم‌ترین رکن توسعه کشورهاست و به‌واسطه شرایط کرونایی آسیب‌های جدی زیادی به این حوزه مهم در عرصه دانش‌آموزی و دانشگاهی وارد شد؛ اما متأسفانه به دلیل درک نشدن اهمیت این موضوع، شاهدیم که بقیه بخش‌های جامعه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فعال شده است؛ اما مواجهه و مقابله‌ای با عادی شدن آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها وجود دارد که کشور به آن عرصه برنگردد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد اظهار می‌کند: «بخشی از این روند طراحی شده و نیازمند این است که ما قدرتمندتر فرهنگ‌سازی کنیم و از نگرانی خانواده‌ها بکاهیم و برنامه‌ریزی شایسته‌تری را برای حضوری شدن با جمیعت‌های کمتر و فاصله‌گذاری بیشتر مهیا کنیم. اگر این روند حل نشود و آموزش‌ها به شکل مجازی بماند، قطعاً عوارض آن را در سال‌های بعد می‌بینیم، یعنی افت یادگیری در خیلی از مسائل و موارد، خودش را با تأخیر نشان می‌دهد.»
بیشتر بخوانید:
دلیل آسیب آزمون مجازی به دانشجویان چیست؟
آموزش مجازی و آزمون حضوری با هم سنخیتی ندارند
رصد دانشجویان در آموزش مجازی امکان‌پذیر نیست
دهقانی اشکذری می‌گوید: «در حوزه‌های پزشکی و پیراپزشکی چیزی که از نزدیک شاهدیم شیوه آموزش و یادگیری به‌شدت ضربه دیده و آموزش‌های عملی و مهارتی آسیب زیادی خورده و این چیزی نیست که بتوان عوارض آن را به همین راحتی از میان برد و تأثیرش را همین‌جور در سال‌های بعد نشان می‌دهد؛ بنابراین هرچه زودتر بتوانیم به فضای آموزش‌های حضوری برگردیم، این آسیب‌ها کمتر خود را نشان می‌دهد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد خاطرنشان می‌کند: «در دوره دوساله همه‌گیری کرونا، سواد رسانه‌ای و سواد فناوری دانش‌آموزان، دانشجویان، استادان و معلمان تقویت و بسترهای مربوط به‌شدت به‌روز شد، این فرصت باید در کنار آموزش قرار بگیرد و ترکیب حضوری و مجازی آموزش و تولید محتواهای ارزشمند را ساماندهی کنیم و در جبران تهدیدها، فرصت‌ها را در معرض عموم قرار دهیم.»
امتحانات غیرحضوری یادگیری را به پایین‌ترین حد رسانده است
یدالهی اصلان: سطح اثرگذاری دانشگاه و آموزش عالی بر جامعه و محیط پیرامونی و رفع مشکلات امری بدیهی است که با فعال شدن مباحث علمی و گفت‌وگوهای عینی در کلاس‌های درس و کارگاه‌ها و فضاهای آموزشی حضوری بسیار بیشتر تحقق پیدا می‌کند.سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان هم معتقد است: «برگزاری امتحانات به‌صورت غیرحضوری فرایندی اشتباه بوده که موجب پایین آمدن سطح یادگیری به پایین‌ترین حد ممکن شده است.»
ابوالفضل یداللهی اصلان درباره کیفیت و چگونگی آموزش و آزمون مجازی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در دوره کرونا به خبرنگار آنا می‌گوید: «شیوع همه‌گیری کرونا منجر به برگزاری امتحانات به‌صورت مجازی شد و خط قرمزی بود که تمام مراکز آموزش عالی از آن عبور کردند؛ اما نکته حائز اهمیت اینجاست که چرا برای کنکور و آزمون‌های استخدامی این اتفاق به وجود نیامد و آموزش و پرورش هم جسورانه آزمون حضوری را برای ورودی مدارس نمونه دولتی و امتحانات نیمسال نخست سال تحصیلی جاری برگزار کرد.»
وی برگزاری امتحانات به‌صورت غیرحضوری را فرایندی اشتباه ارزیابی و مطرح می‌کند: «در حالی که امکان ارزیابی نهایی آموزشی به صورت حضوری وجود دارد، برگزاری امتحانات برخط، موجب پایین آمدن سطح یادگیری به پایین‌ترین حد ممکن شده است.»
هیچ نظارت دقیقی بر آزمون‌های مجازی وجود ندارد
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بیان می‌کند: «دانشجویان به دلیل ویژگی‌های برخط امتحانات، اهمیتی به مطالعه دروس در طول ترم نمی‌دهند و در طول امتحانات نیز پاسخ‌ها به‌صورت مشترک میان بیشتر دانشجویان چرخش پیدا می‌کند و هیچ نظارت دقیقی بر این آزمون‌ها وجود ندارد.»
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی همدان بازار داغ تهیه پاسخ‌های آماده برای دانشجویانی که صرفاً به دنبال مدرک هستند را معضل دیگر این شیوه ارزشیابی قلمداد می‌کند و می‌افزاید: «این مسئله موجب کم‌توجهی برخی از دانشجویان نسبت به مطالعه دقیق و مستمر می‌شود و از سوی دیگر دانشجویان فعال و اهل مطالعه نیز بی‌انگیزه می‌شوند و در نهایت یادگیری سطحی اتفاق می‌افتاد و از همه مهم‌تر فارغ‌التحصیلانی که وارد بازار کار می‌شوند، توان علمی و مهارتی کافی برای انجام امور مرتبط با تخصص خود را ندارند.»
یداللهی‌اصلان تأکید می‌کند: «حضوری شدن امتحانات باعث می‌شود دانشجویان از ابتدای ترم خودشان را برای پاسخگویی به سؤالات پایان ترم و ارزشیابی نهایی آماده کنند و متکی بر دانش دیگران و مطالب کتاب و جزوه در دسترس در آزمون برخط نباشند.»
وی می‌افزاید: «شکی نیست یادگیری در فرآیند آزمون حضوری اتفاق می‌افتاد، این در حالی است که در آزمون برخط یادگیری افت پیدا می‌کند و با توجه فقدان مطالعه یا مطالعه سطحی، امید به استفاده از کتاب، جزوه و دانش سایر افراد موجب می‌شود پاسخ‌ها بدون تلاش حاصل شود و فارغ‌التحصیلانی که بر اساس این فرآیند مدرک می‌گیرند، پشتیبان علمی کافی ندارند.»
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی همدان با تأکید بر لزوم اجرای آزمون‌های حضوری می‌گوید: «در این شیوه برگزاری آزمون، حداقل بیش از ۵۰ درصد یادگیری مطالب درسی ضروری است، از طرف دیگر احساس رقابت میان دانشجویان، باعث تلاش بیشتر است و بالعکس در آزمون برخط دانشجویان پرتلاش نیز احساس پوچی و بی‌انگیزگی می‌کنند.»
این استاد دانشگاه تشریح می‌کند: «اصل فرایند آموزش در هر رده‌ای ارتباط و تعامل دوسویه یاددهنده و یادگیرنده است و در آموزش مجازی به دلیل ماهیت خاص خود، تعامل دوسویه که باعث تأثیر رفتار و عمل و دانش قابل انتقال یاددهنده است بر یادگیرنده اتفاق نمی‌افتد؛ بنابراین عمل یادگیری که یک تغییر پایدار است به وجود نمی‌آید.»
ظهور محقق و پژوهشگر موفق حاصل کلاس‌های درس موفق
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان تأکید می‌کند: «ظهور محقق و پژوهشگر موفق قطعاً حاصل کلاس‌های درس موفق است که با آموزش و ارزیابی محض مجازی، رسالت اصلی تربیت افراد متعهد متخصص و تأثیرگذار اتفاق نخواهد افتاد و صرفاً صدور مدرک بدون دانش و تخصص صاحب مدرک انجام می‌شود.»
یداللهی اصلان بیان می‌کند: «سطح اثرگذاری دانشگاه و آموزش عالی بر جامعه و محیط پیرامونی و رفع مشکلات امری بدیهی است که با فعال شدن مباحث علمی و گفت‌وگوهای عینی در کلاس‌های درس و کارگاه‌ها و فضاهای آموزشی حضوری بسیار بیشتر تحقق پیدا می‌کند.»
افزایش مهارت دانشجویان با حضوری‌شدن دانشگاه‌ها
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خراسان شمالی به خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا درباره این موضوع می‌گوید: «یکی از کارکردهای مهم دانشگاه تربیت و پرورش دانشجویان است و حضور و فعالیت اجتماعی دانشجویان در محیط دانشگاه سبب افزایش مهارت‌های فردی و اجتماعی آنان می‌شود.»
غلامرضا کاظمی در تشریح معایب برگزاری آزمون‌ها و امتحانات به‌صورت مجازی و لطمه آن به آموزش عالی با توجه شیوع کرونا در دو سال اخیر اظهار می‌کند: «با توجه به شیوع کرونا و مجازی شدن آزمون‌ها و امتحانات در ترم‌های گذشته، دانشگاه توانست این تهدید را به فرصت تبدیل کند و با آماده‌سازی بسترهای مناسب آموزش مجازی از صفر تا صد آن را با موفقیت نسبی تجربه کند؛ هرچند ابتدا در بسیاری از آزمون‌ها امکان ارزیابی دقیق و عادلانه آموخته‌های دانشجویان فراهم نبود؛ اما می‌توان با گسترده کردن فرهنگ مناسب این مشکلات را حل کرد.»
بیشتر بخوانید:
بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضروری است
ارزشیابی دقیق دانشجویان با برگزاری حضوری امتحانات
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد با اشاره به نارضایتی استادان از عملکرد ارزیابی دانشجویان بیان می‌کند: «استادان از شیوه ارزیابی و ارزشیابی مجازی (آزمون مجازی) دانشجویان راضی نبوده و معتقدند به دلیل ناشناخته بودن دانشجویان و آزمون دادن‌های گروهی توسط دانشجویان، برگزاری آزمون‌های پایانی امکان ارزشیابی واقعی آنان را فراهم نمی‌کند.»
کاظمی می‌گوید: «به‌طور طبیعی حضوری بودن امتحانات می‌تواند اهرم مثبتی برای مطالعه بیشتر دانشجویان قلمداد شود و استادان می‌توانند با خیالی آسوده دانشجویان خود را مورد ارزیابی قرار دهند.»
دهقانی اشکذری: سنجش واقعی عملکرد دانشجو، کاهش استرس و اضطراب در دریافت سؤال و بارگذاری پاسخنامه‌ها و یادگیری بهتر، مجموعه‌ای از عواملی است که ضرورت بازگشت به آموزش و آزمون حضوری را مشخص می‌کند.وی با بیان محاسن برگزاری امتحانات پایان ترم به صورت حضوری با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی می‌افزاید: «در برگزاری حضوری امتحانات البته با فاصله‌گذاری مناسب و منوط به واکسیناسیون دانشجویان به سبب احراز هویت افراد و امکان کنترل فضای آزمون با حفظ حرمت و جایگاه درس و دانشگاه و امتحانات پایان ترم، نمرات اخذ شده تا حدود بسیار زیادی نشان دهنده میزان تلاش و همت فرد به فرد دانشجویان است.»
دبیر هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌شمالی بیان می‌کند: «آموزش مجازی در ترم‌های گذشته نشان داد که استفاده از این روش آموزشی در کنار آموزش حضوری می‌تواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد، باید توجه داشت که شیوه آموزش مجازی در مورد برخی دروس بازدهی بالا و در مورد برخی دروس ازجمله دروس با محتوای ریاضیات، آمار و... بازدهی پایین‌تری دارد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خراسان‌شمالی اظهار می‌کند: «یکی از کارکردهای مهم دانشگاه تربیت و پرورش دانشجویان است و حضور و فعالیت اجتماعی دانشجویان در محیط دانشگاه سبب افزایش مهارت‌های فردی و اجتماعی آنان می‌شود که متاسفانه انفصال دانشجویان در ترم‌های گذشته از دانشگاه سبب شد دانشگاه‌ها عملاً نتوانند رسالت فرهنگی و تربیتی خود را به نحو شایسته به انجام رسانند.»
وی اضافه می‌کند: «به واسطه کاهش کیفیت برگزاری آزمون‌ها و امتحانات در درازمدت اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و مقایسه نسبی کیفیت کلاس‌های حضوری و مجازی به شواهد و قراین موجود حاکی از این نکته است که بازگشایی مجدد دانشگاه‌ها و حضوری شدن کلاس‌ها امری غیرقابل اجتناب است.»
بر اساس این گزارش، آموزش مجازی، تجربه‌ای بود که با ایجاب شرایط کرونایی حاصل و در حقیقت نوعی توفیق اجباری برای دانشگاه‌ها محسوب شد که در خلال آن، بخش قابل توجهی از آموزش کشور به فضای مجازی منتقل و با گذشت زمان، تجربه دانشگاه‌ها در بحث آموزش مجازی ارتقا یافت.
یکی از اشکالات آموزش مجازی این است که تعامل لازم میان دانشجو و استاد شکل نگرفته و دانشجو در محیط آموزشی حضور فیزیکی ندارد. به هر حال بعضی از آموزش‌های جمعی و اجتماعی باید به‌صورت حضوری ارائه شود؛ چراکه با اجرای روند آموزش مجازی، دانشجو کمتر در معرض یادگیری‌های لازم قرار می‌گیرد.
انتهای پیام/۴۰۶۲/۴۱۱۷/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
