در گفتوگو با آنا بررسی شد؛
به‌توان نانو(۲۴)/ آنا گزارش می‌دهد؛
سپر ایران‌ساخت در برابر اشعه ایکس/ دانش‌بنیان‌ها بار سنگین لباس‌های سربی را از دوش پزشکان بر می‌دارند
یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق به طراحی و تولید البسه جاذب اشعه ایکس شده که در ساخت آن از سرب استفاده نشده است.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، اشعه ایکس و اشعه رادیواکتیو از جنس اشعه گاما هستند و قرار گرفتن در معرض تابش آنها برای انسان مضر به شمار می‌رود. تابش این اشعه باعث ایجاد اختلال در عملکرد سلول‌ها و تکثیر آنها می‌شود. تابش اشعه ایکس در مقادیر زیاد موجب اختلالات گذرا و در مقادیر بسیار زیاد منجر به بروز سرطان و حتی مرگ می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود افرادی که در برابر تابش مداوم این اشعه‌ها قرار دارند از محافظ قدرتمندی مانند پوشش‌های سربی استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
ساخت سامانه تصویربرداری مبتنی بر اشعه ایکس/ محقق ایرانی آموزش پزشکی را آسان‌تر کرد
پوشش سربی اغلب برای محافظت در برابر پرتوهای ایکس استفاده می‌شود. براساس استاندارد سازمان انرژی اتمی، ضخامت سرب در این پوشش‌های محافظ باید نیم میلی‌متر و در موارد خاص ۷۵ صدم میلی‌متر باشد. استفاده از این پوشش‌ها مشکلات خاصی را برای کاربر ایجاد می‌کنند چراکه وزن بالا و انعطاف‌پذیری کمی دارد. بنابراین پوشیدن آنها بسیار سخت و ناخوشایند است. به همین دلیل کمپانی‌های مختلف در دنیا همواره به دنبال طراحی پوشش‌های محافظ نوین با وزن کم و انعطاف‌پذیری بالا هستند. حال یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق به ساخت البسه جاذب اشعه ایکس بدون سرب برای مصارف پزشکی شده که وزن آنها نصف نمونه‌های سربی است.
محافظت در برابر اشعه ایکس با محصول ایرانی
به گفته شیوا شه‌شناس، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد شبستر و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سازنده البسه جاذب اشعه ایکس «تاکنون تنها پوشش‌های اشعه ایکس مبتنی بر سرب در کشور تولید می‌شد، در این لباس‌ها از پودر سرب استفاده می‌شود. یکی از مشکلات این لباس‌های سربی وزن بالای آنهاست. بنابراین وقتی پزشک، تکنسین یا بیمار لباس سربی را بری مدت‌زمان طولانی بر تن می‌کند، خسته می‌شود. این لباس‌ها در برخی موارد ۱۰ تا ۱۲ کیلو وزن دارند، پوشیدن آنها در درازمدت باعث خستگی می‌شود. به همین دلیل در بسیاری از موارد پزشک و تکنسین از پوشیدن لباس سربی سنگین سر باز می‌زنند، این در حالی است که قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس تبعات بسیاری دارد.»
قرارگیری در معرض تابش اشعه ایکس می‌تواند منجر به بروز انواع سرطان از جمله سرطان استخوان و اندام‌های داخلی شود. عملکرد اشعه ایکس طوری است که در زمان برخورد به فرد آسیب آنی و درد ایجاد نمی‌کند، بنابراین شخص متوجه نمی‌شود که چه آسیبی می‌بیند. آثار تابش این اشعه دو تا چهار سال بعد به شکل سرطان‌های مختلف خود را نشان می‌دهد.
وی می‌گوید؛ «در ساخت لباس‌های جاذب اشعه ایکسی که شرکت ما تولید می‌کند از سرب استفاده نمی‌شود. در این محصول از پودر فلزات در ابعاد نانو و میکرو استفاده شده که درصد جذب اشعه را افزایش می‌دهد. وزن این لباس‌ها بسیار کمتر است، درواقع نصف نمونه‌های سربی وزن دارد. میزان جذب اشعه ایکس آن نیز مشابه نمونه‌های سربی و حتی بالاتر از آن است. از مزایای دیگر این محصول ایران‌ساخت می‌توان به نرمی و لطافت لباس جاذب اشعه ایکس اشاره کرد. نمونه‌های سربی سخت و شکننده هستند و وقتی کاربر آنها را به تن می‌کند، احساس راحتی و آرامش ندارد. درواقع شباهتی به لباس ندارد.»
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان بیان می‌کند «لباس جاذب اشعه ایکس مانند یک لباس معمولی روی بدن می‌نشیند، نازک، سبک و نرم است و احساس راحتی و آرامش را به کاربر می‌دهد، بدین ترتیب کاربر در زمان پوشیدنش احساس خستگی نمی‌کند. مشابه پوشش‌های محافظ غیرسربی در دنیا وجود دارد. نمونه‌های آمریکایی، آلمانی، ترکیه‌ای و چینی آن در بازار داخلی وجود دارد اما قیمت آنها تقریبا دو برابر قیمت تولیدی نمونه ایرانی است. محصول ایران‌ساخت کیفیت بالاتری نسبت به رقبای خارجی دارد و قیمتش نیز یک دوم نمونه‌های وارداتی است.»
کاربرد لباس جاذب اشعه ایکس
به گفته شه‌شناس «البسه جاذب اشعه ایکس در حوزه‌هایی مانند تصویربرداری رادیولوژی، پزشکی هسته‌ای، کاردیوگراف و آنژیوگراف کاربرد دارد، افراد فعال در این مکان‌ها به طور مداوم تحت تابش اشعه ایکس قرار دارند. از این محافظ‌ها در مراکز هسته‌ای و تحقیقاتی نیز استفاده می‌شود، البته سطح انرژی اشعه در این مکان‌ها بالاتر است. لباس طراحی‌شده مخصوص مراکز پزشکی است، در مراکز تحقیقاتی و محل‌هایی که سطح انرژی اشعه ایکس بالاتر است، تغییراتی در لباس اعمال می‌شود تا مقاومت آن در برابر اشعه افزایش یابد. برای مثال در رادیولوژی از روپوش یک‌طرفه استفاده می‌شود، نمونه سربی آن بسته به میزان سرب به کار رفته از ۳ تا ۵ کیلوگرم وزن دارد. این در حالی است که نمونه بدون سرب حدود یک و نیم کیلوگرم وزن دارد.»
بیشتر بخوانید:
شکست غول سرطان با روش تشخیصی محققان ایرانی/ ماموگرافی بدون درد می‌شود
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید؛ «دانش و فناوری مورد نیاز برای تولید البسه در حوزه غیرپزشکی مانند نیروگاهی، تحقیقاتی و هسته‌ای را داریم. سطح انرژی اشعه ایکس مورد استفاده در این حوزه‌ها بالاتر است بنابراین البسه محافظ مناسب آنها نیز متفاوت است.» معمولا در البسه پزشکی از نیم میلی‌متر یا ۲۵ صدم میلی‌متر سرب استفاده می‌شود. روپوش یک‌طرفه رادیولوژی مبتنی بر سرب نیم میلی‌متری حدود ۶ کیلوگرم اما نمونه بدون سرب حدود ۳ کیلوگرم وزن دارد. لباس محافظی که در حوزه پزشکی آنژیوگراف استفاده می‌شود به شکل جلیقه و دامن است و نمونه سربی آن ۱۲ کیلوگرم وزن دارد. البسه جاذب اشعه ایکسی که این شرکت دانش‌بنیان تولید می‌کند، امواج صفر تا ۱۵۰ کیلو الکترون ولت اشعه ایکس را جذب می‌کند که مناسب حوزه پزشکی است.
البسه جاذب اشعه ایکس در حوزه‌های غیرپزشکی به صورت سفارشی تولید می‌شوند چراکه برخلاف محصولات پزشکی بازار بزرگی ندارند. خط تولید نیمه‌مکانیزه این شرکت با ظرفیت تولید هزار متر مربع در سال راه‌اندازی شده و تا یک ماه آینده به صورت رسمی شروع به کار می‌کند. البسه محافظ اشعه ایکس بدون سرب این شرکت تا پیش از این به صورت دستی تولید و به بازار عرضه می‌شد.
انتهای پیام/۴۰۲۱/پ
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
