نمایشگاه مجازی کتاب از سوء‌استفاده‌ کتاب‌سازان جلوگیری می‌کند

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها نمایشگاه کتاب در بستر الکترونیک در حال برگزاری است. نمایشگاهی که تا سی‌ودومین دوره آن، در اماکنی همچون نمایشگاه بین‌المللی کتاب، مصلی تهران و شهرآفتاب برگزار می‌شد، اما در دو سال اخیر با شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن، این رویداد فرهنگی نیز با چالش‌هایی روبه‌رو شد. به تصمیم مدیران وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمایشگاه کتاب به‌صورت مجازی به فعالیت خود ادامه داد. این‌گونه این رویداد فرهنگی بقای خود را حفظ می‌کرد، همچنین علاقه‌مندان از نمایشگاه کتاب محروم نمی‌شدند.

برگزاری نمایشگاه کتاب به‌صورت مجازی همانند هر اتفاق تازه‌ای در ابتدا باورپذیر نبود زیرا که پیش از آن تجربه‌ای برای برگزاری آنلاین آن نبود؛ در این نمایشگاه خبری از شلوغی، شور و اشتیاق نمایشگاه فیزیکی نبود اما فرصت‌های جدیدی را به روی فعالان صنعت نشر و علاقه‌مندان حوزه فرهنگ باز کرد، هرچند که تعامل میان نویسنده و ناشران در فضای مجازی در آن ممکن نبود. برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در کنار همه ضعف و قوت‌های احتمالی یکی از مشکلات همیشگی ادوار گذشته این رویداد را حل کرد و آن هم محدودیت فضای نمایشگاهی و حواشی مربوط به غرفه‌چینی بود. این رویداد فرهنگی از سوم بهمن‌ماه آغاز شده و تا دهم بهمن‌ماه ادامه دارد. به همین بهانه با کاوه خورابه، معاون علمی، ‌پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

ویروسی که نگاه به زندگی را تغییر داد

خورابه در خصوص اهمیت برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران و نقش آن در ارتباط مؤثرتر بین ناشران و مخاطبان، گفت: به نمایشگاه مجازی کتاب باید نگاهی ریشه‌ای و پایه‌ای‌تر داشت. در واقع ویروس کرونا به ما یادآوری کرد که به همه چیز جور دیگری هم می‌توان نگاه کرد، می‌توانیم در همه شیوه‌های زیستی گذشته بازنگری داشته باشیم. البته به‌شرطی که این کار را به‌درستی انجام دهیم. به‌نظر می‌رسد فضای مجازی در این زمینه کمک حال ما شده باشد. از روی ناچاری به آن برای دستیابی به امکانات علمی مدد گرفتیم.

وی در ادامه افزود: به واقع خیلی ملموس‌ به سمت فضای مجازی رفتیم. در این راستا مسئله مکان یا بُعد مکانی را حذف کرده و به استفاده از امکاناتی پرداختیم که همواره امکان دستیابی به بسیاری از موارد را برای عده بسیاری فراهم می‌کند. ما در فضای مجازی این امکان را برای همه فراهم می‌کنیم تا به آثار و کتاب‌های علمی دسترسی داشته باشند. در اصل این دسترسی می‌تواند همگانی‌تر شود و امکانی را فراهم کند تا این بُعد مکانی و فیزیکال باعث محرومیت علاقه‌مندان این حوزه نشود. با این دیدگاه برپایی نمایشگاه مجازی کتاب تهران می‌تواند حرکت مثبتی باشد. تجربه سال گذشته نشان داد که از این رویداد فرهنگی استقبال خوبی نیز صورت گرفته است. در این راه تجربیاتی به دست آمده که می‌تواند موانع را رفع کرده تا نمایشگاه با امکانات و رضایت‌مندی هرچه بیشتر برگزار شود.

رویداد فرهنگی که به کام ناشران تازه‌کار است

این پژوهشگر و فعال حوزه فرهنگی با اشاره به اینکه نمایشگاه مجازی کتاب می‌تواند فرصت یکسانی را برای حضور تمام ناشران فراهم کند، اظهار کرد: فضای مجازی می‌تواند مشکلاتی را برطرف کند که برخی ناشران به‌دلایل مختلف برای حضور در نمایشگاه‌های حضوری داشتند؛ از بین رفتن بُعد فیزیکال و حضور در یک فضای غیرفیزیکی موانع را برداشته و امکان حضور همه ناشران را به وجود آورده است. این امتیاز به‌ویژه برای ناشرانی که از لحاظ کمی آثار کمتری دارند یا به لحاظ مالی امکانات لازم را برای شرکت در نمایشگاه‌ها نداشتند تا غرفه‌ای فراهم کنند، بسیار ارزشمند است.

وی در ادامه بیان کرد: امکانات و دسترسی نمایشگاه مجازی کتاب برای برخی ناشران شرایطی را فراهم می‌کند تا بهتر دیده شوند. همچنین مستقیم‌تر با مخاطبان‌شان در ارتباط باشند و محصولات‌شان را در اختیار قشر هدف قرار دهند. نهایتا سودی که قرار است از این طریق به دست‌شان برسد، بدون وجود واسطه‌ در اختیارشان قرار گیرد؛ به این لحاظ من مطمئنم که برپایی نمایشگاه مجازی کتاب به‌طور ویژه‌تر باعث خرسندی ناشران تازه‌کار وآنهایی است که دورتر از مرکز قرار دارند.

بیشتر بخوانید:

• مرور سفر کوتاه یاران مهربان از فضای مجازی تا خوانندگان حقیقی/ بسته‌های فرهنگی که قرار است امسال مطمئن‌تر به مقصد برسند


• اهالی کتاب از نمایشگاه مجازی می‌گویند/ معادله تأمل و صرفه‌جویی یا تفرج و دیدار فرهنگی


• نمایشگاه مجازی کتاب فرصتی عادلانه جهت حضور همه ناشران را فراهم کرد

نمایشگاه مجازی کتاب و تشخیص سَره از ناسره

خورابه در خصوص تأثیر نمایشگاه مجازی کتاب تهران در جلوگیری از کتاب‌سازی و قاچاق کتاب نیز خاطرنشان کرد: نمایشگاه مجازی کتاب در این زمینه می‌تواند مؤثر باشد. قاعدتا همانند هر پدیده دیگری اگر نظارت‌های علمی و پژوهشی درست روی آن صورت نگیرد شاید همان مشکلات به گونه‌ای دیگر خودش را نشان دهد. اما به‌نظر می‌رسد اینگونه بازار و فضای مجازی به‌راحتی امکاناتی را در اختیار قرار دهد که سَره از ناسره تشخیص داده شده و حتی‌المقدور جلوی‌ آثار تقلبی گرفته شود. چون امکان حضور همگان در این فضا میسر است، شاید نفس این قضیه کمک کند که کتاب‌سازان دیگر نتوانند چنین سوء‌استفاده‌هایی بکنند.

معاون علمی، ‌پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همچنین با اشاره به اینکه این نمایشگاه‌ ظرفیت و قابلیت آن را دارد که در آینده نیز به‌عنوان مکمل نمایشگاه‌های فیزیکی کتاب ادامه پیدا کند، اظهار کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم در همه عرصه‌های زندگی بشری این موضوع جا می‌افتد که بسیاری از امور را می‌توانیم به‌صورت مجازی انجام دهیم. البته که این به معنی نفی حریم، حوزه فیزیکال و واقعی نخواهد بود، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک مکمل در کنار آن باشد.

وی در ادامه بیان کرد: این ما باید با بهره‌گیری از این فضا آن را به حد تعالی و برتری برسانیم. نتیجه و محصولی را که از هماهنگی این دو فضای واقعی و مجازی حاصل می‌شود در راستای بهبود علم‌ورزی و دانش‌ورزی و در قالب کتب، مقالات، نشریات، پژوهش‌ها و... در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم. مطمئنم که بشر آینده نیازمند این فضا بوده و نمی‌تواند آن را کنار بگذارد. این موضوع گونه‌ای از عدالت را به ارمغان می‌آورد که قاعدتا نادیده گرفتن آن می‌تواند ما را دچار مشکلاتی کند و به همین دلیل است که تمام جهانیان از فضای مجازی نهایت استفاده را می‌کنند.

خورابه در پایان نیز اظهار کرد: باید با بررسی بازخوردها، نتایج و استفاده از نظریات و تجربیات هر دوره برپایی نمایشگاه مجازی کتاب این امکان فراهم شود که از نظر کمی به‌سمت گستردگی و از لحاظ کیفی به سمت پیشرفت بیشتر برود، به این واسطه با رفع موانع ما شاهد برپایی نمایشگاه‌هایی پرثمرتر هستیم.

انتهای پیام/۴۱۰۴/