آموزش خلاقانه پزشکی با ابزارهای نوین فناوری/ میز تشریح مجازی، ایران‌ساخت شد

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز با هدف جبران خلاء آموزشی و افزایش راندمان آموزش در رشته‌های علوم پزشکی میز تشریح مجازی را طراحی و تولید کرده‌اند. این دستگاه چهار سال پیش روانه بازار شد و در حال حاضر در ۵۲ دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور راه‌اندازی و استفاده می‌شود. این محصول ایران‌ساخت جایگزین مناسب و کاملی برای مولاژهای آموزشی به شمار می‌رود و قادر به ارائه اطلاعات تکمیلی در خصوص فرایند تشریح جسد و کالبدشکافی است.

بیشتر بخوانید:

رسوخ نانو به ۱۵ حوزه صنعتی/ صنایع به فناوری باور پیدا کرده‌اند

میز تشریح مجازی گواهی ثبت اختراع دارد و به ترکیه و پاکستان نیز صادر شده است. به گفته پیمان حاذق جعفری، مدیرعامل شرکت‌ سازنده این دستگاه «گواهی CE این محصول نیز اخذ شده، بنابراین می‌توانیم آن را به کشورهای اروپایی نیز صادر کنیم. قیمت میز تشریح مجازی ایران‌ساخت نسبت به نمونه آمریکایی مقرون به صرفه‌تر است و از سوی دیگر امکانات بیشتری نیز نسبت به رقیب آمریکایی خود دارد. دانشگاه استنفورد آمریکا میز تشریح مجازی را برای اولین بار در دنیا ساخته و دومین دستگاه با ویژگی‌های مشابه نیز در ایران ساخته شده است.»

ایران پس از آمریکا دومین کشوری است که به فناوری ساخت میز تشریح مجازی دست یافته است. دستگاه ایرانی مهندسی معکوس نشده و براساس دانش و فناوری ایرانی تولید شده است. بسیاری از کمپانی‌های دنیا ادعا می‌کنند که فناوری ساخت این میز تشریح مجازی را دارند اما اکثر این محصولات تنها یک میز لمسی است که چند برنامه روی آن نصب شده است.

ویژگی‌های میز تشریح مجازی ایران‌ساخت

حاذق جعفری می‌گوید؛ «میز تشریح مجازی هشت قسمت آموزشی دارد که قسمت اول آن مولاژ مجازی است. قسمت دوم شامل جنین‌شناسی می‌شود که اطلاعات آن با استفاده از میکروسیتی‌های گرفته شده از جنین‌های واقعی سقط‌شده تکمیل شده است. قسمت سوم به دایکام یا تصویربرداری و ارتباطات دیجیتال در پزشکی اختصاص یافته و امکان شخصی‌سازی برای کاربران فراهم شده است. دانشجویان و اساتید می‌توانند پرونده‌های پاتولوژی، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن یا هر خروجی دایکام دیگری را وارد دستگاه کنند، از نواحی مختلف آنها را برش بزنند، از زوایای مختلف آنها را بررسی کنند و نسبت سختی و نرم بافت‌ها را بسنجند.»

به گفته وی «تشریح جسد یکی از آموزش‌هایی است که در اکثر رشته‌های پزشکی تدریس می‌شود، گاهی پیدا کردن جسد برای دانشگاه دشوار می‌شود. بنابراین فیلم‌های تشریح جسد نیز در این دستگاه بارگذاری شده است. این‌ فیلم‌ها شامل تشریح دو جسدی است که در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شده است. این فرایند با سه دوربین از سه زاویه مختلف فیلمبرداری شده و به طور کامل در دستگاه بارگذاری شده است. قسمت بعدی دستگاه مختص آناتومی مقطعی است که درس دشواری برای اکثر دانشجویان به شمار می‌رود. بنابراین آزمایش‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن و ام‌آرای روی دو جسد استفاده شده در قسمت تشریح انجام شده و نتایج آن روی دستگاه بارگذاری شده است.»

بدین ترتیب دانشجویان می‌توانند قسمت‌های مختلف را انتخاب و ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن آن را بررسی کنند. این قسمت گزینه مناسبی برای گروه‌های رادیولوژی و رزیدنت‌ها به شمار می‌رود. قسمت آخر دستگاه نیز تشریح مجازی جسد است که با رنگ‌های طبیعی بارگذاری شده است. دانشجویان می‌توانند بدون ترس از وارد کردن آسیب به یک جسد واقعی، تمام مراحل تشریح را روی جسد مجازی انجام دهند.

ویژگی‌های جدید میز تشریح جسد ایران‌ساخت

به گفته حاذق جعفری «یکی از ویژگی‌های جدیدی که به دستگاه اضافه شده، قابلیت کنترل از راه دور است که امکان آموزش تعاملی را فراهم می‌کند. دیگر نیازی نیست که استاد کنار دستگاه باشد، می‌تواند از راه دور دستگاه را روشن کند و آموزش را به صورت آنلاین پیش ببرد. صفحه آموزشی از طریق نرم‌افزار ادوبی کانکت با دانشجویان به اشتراک گذاشته می‌شود. همچنین امکان کنترل از راه دور برای دانشجویان نیز فراهم شده است. با ادوبی کانکت تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم تا ویژگی منحصر به فردی را به محصول ایرانی اضافه کنیم؛ بدین ترتیب هر دانشجو می‌تواند از راه دور با میز تشریح جسد تمرین کند.»

وی می‌گوید؛ «البته استاد باید اجازه کنترل از راه دور را برای دانشجویان فعال کند. اگر استاد دسترسی را به دانشجویان بدهد، می‌توانند به جای سوال پرسیدن صوتی، از قلم مجازی استفاده کنند و قسمتی که متوجه نشده‌اند را به استاد نشان دهند. دانشجویان می‌توانند جسد را بچرخانند و به صورت سه‌بعدی آن را بررسی کنند. استاد می‌تواند درسی که روی میز تشریح می‌دهد را به شکل فیلم برای دانشجویان بفرستد. صفحه آموزش میان استاد و دانشجو به اشتراک گذاشته می‌شود بنابراین دانشجو در خانه نیز می‌تواند کلاس را روی کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود ضبط کند.»

تشریج جسد؛ مجازی یا واقعی؟

کلاس‌های درس معمولا یک ساعت و نیم طول می‌کشند، بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که میزان درک مغز انسان در ۲۵ دقیقه اول ۱۰۰ درصد و در ۲۵ درصد دوم ۸۰ درصد است. بنابراین هر چه استاد به پایان کلاس نزدیک می‌شود، میزان درک دانشجو از مطالب کاهش می‌یابد. مغز در این زمان در حال جایگزینی داده‌های جدید است و ظرفیتی برای یادگیری بیشتر ندارد. از دست رفتن این اطلاعات راندمان آموزشی را کاهش می‌دهد. هدف از ساخت میز تشریح جسد مجازی نیز کاهش هزینه‌های آموزشی و افزایش راندمان یادگیری است. مطالعات دانشگاه علوم پزشکی تبریز نشان می‌دهد که استفاده از این دستگاه توانسته راندمان آموزشی را به طور قابل‌توجهی افزایش دهد.

امکان کالبدشکافی جسد به طور کامل و با رنگ‌های طبیعی رو میز تشریح جسد مجازی برای کاربران فراهم شده و می‌توانند هر نوع دایسکتی را روی آن انجام دهند. کار با جسد واقعی معایب خاص خود را دارد، برای مثال برای حفظ و نگهداری جسد از فرمالین استفاده می‌شود که می‌تواند به دانشجویان و اساتید آسیب بزند. بوی نامطبوع جسد برای بسیاری از افراد آزاردهنده است. از سوی دیگر سابقه پزشکی جسد مشخص نیست، بنابراین احتمال انتقال بیماری به دانشجویان و اساتید وجود دارد. همچنین هزینه‌های نگهداری از جسد برای دانشگاه‌ها بالاست.

بیشتر بخوانید:

فرمول درمان سرطان در دستان محققان ایرانی/ تومورهای سرطانی به‌راحتی تشخیص داده می‌شوند

میز تشریح جسد مجازی چنین مشکلاتی را به همراه ندارد. برخلاف جسد واقعی نیازی به استفاده از فرمالین و یخچال نیست. این دستگاه با برق کار می‌کند و تنها با فشردن یک دکمه ریست می‌شود، بنابراین دانشجویان می‌توانند هر نوع کالبدشکافی روی آن انجام دهند و اساتید نیز می‌توانند در هر زمانی تدریس کنند. هزینه نگهداری از جسد از دوش دانشگاه‌ها برداشته می‌شود.

انتهای پیام/۴۰۲۱