کاهش خطای پزشکی با سامانه جراحی از راه دور/ ایران انحصار ساخت روبات جراح را از آمریکا گرفت

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، روبات جراح سینا نوعی سامانه جراحی از راه دور است که از دو بخش کنسول کنترل فرایند جراحی و مجموعه تخت جراحی، روبات جراح و تصویربردار تشکیل می‌شود. کنسول جراحی در اختیار جراح و روبات جراح نیز بر بالین بیمار قرار می‌گیرد. کنسول و روبات می‌توانند در یک اتاق باشند یا از فاصله دوری از هم قرار گرفته باشند، این امر به جراح اجازه می‌دهد که عمل جراحی را در خارج از اتاق عمل انجام دهد، بدین ترتیب جراح می‌تواند در اتاق کنار اتاق عمل باشد یا در شهر و کشور دیگری مستقر باشد. قابلیت انجام عمل جراحی از راه دور یکی از مزایای حائز اهمیت سامانه‌های روباتیک جراحی است. این سامانه جراحی از راه دور در دو مدل «فلکس» و «استریت» ساخته می‌شود. مدل فلکس برای جراحی‌های باز و مدل استریت برای جراحی‌های لاپاروسکوپی طراحی شده‌اند.

مزایای روبات جراح از راه دور چیست؟

علیرضا میرباقری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سازنده این سامانه روباتیک می‌گوید؛ «در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا در اتاق‌های عمل از روبات‌های جراح استفاده می‌شود چراکه این سامانه‌ها مزایای بسیار دارند. وقتی جراح در کنسول جراحی دستش را یک سانتی‌متر تکان می‌دهد، ابزار جراحی که در شکم بیمار قرار دارد و حرکات دست جراح را کپی می‌کند، تنها یک میلی‌متر تکان می‌خورد. یعنی این سامانه دقت حرکتی جراح را ۱۰ برابر می‌کند یا به عبارت دیگر میزان خطا یک‌دهم می‌شود. هر خطایی که جراح انجام دهد، روبات یک‌دهم آن را انجام می‌دهد.»

بیشتر بخوانید:

روبات‌ها در هر ۳۰ ثانیه یک عمل جراحی انجام می‌دهند/ ایران؛ صاحب دانش جراحی روباتیک

به گفته وی «این سامانه لرزش‌ها را خنثی می‌کند، بنابراین وقتی دست جراح بلرزد، روبات حرکتی نمی‌کند. در کنسول جراحی محلی برای نشستن جراح طراحی شده تا به حالت نشسته جراحی را انجام دهد. مطالعات علمی نشان می‌دهد که سومین علت مرگ و میر در دنیا پس از سرطان و بیماری‌های قلبی، خطاهای پزشکی است. هر کاری برای کاهش خستگی جراح می‌تواند میزان خطای وی را کم کند. در جراحی روباتیک وقتی جراح می‌نشیند و کار می‌کند، کمتر خسته می‌شود. با استفاده از سامانه‌های روباتیک جراحی دیگر نیاز نیست که جراح شرایط سخت اتاق عمل را تحمل کند، نیازی به پوشیدن گان، ماسک و لباس استریل نیست. بنابراین راحت‌تر عمل جراحی را انجام می‌دهد.»

گازهای بیهوشی و کربن دی‌اکسید در اتاق عمل، سلامت جراح را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. از سوی دیگر احتمال انتقال بیماری‌های عفونی و ویروسی از بیمار به جراح بسیار بالاست. سامانه روباتیک شرایطی را به وجود می‌آورد که سلامت جراح به هیچ عنوان در خطر نمی‌افتد. این مزایا باعث شده که تمام پزشکان و جراحان از روبات‌های جراح استقبال کنند.

انجام عمل جراحی با کمترین دوره نقاهت

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سازنده روبات جراح از راه دور می‌گوید؛ «عمل‌های بسیار پیچیده‌ای در حفره شکمی انجام می‌شود و گاهی اوقات جراح مجبور است شکم بیمار را به طور کامل باز کند. در این حالت شکافی ۲۰ الی ۳۰ سانتی‌متری روی شکم بیمار ایجاد می‌شود تا دست‌های جراح وارد حفره شکمی شده و فضای کافی برای مانور دادن را داشته باشد. با استفاده از سامانه روباتیک دیگر نیازی به جراحی باز نیست، بازوی روباتیک از دو شکاف پنج میلی‌متری وارد حفره شکمی بیمار می‌شود. درواقع حرکت‌های ظریف دست جراح را با استفاده از ابزارهای روباتیک پنج میلی‌متری انجام می‌شود.»

این امر دوره نقاهت بیمار را نیز به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. دوره نقاهت بیماری که جراحی باز انجام می‌دهد، حدود دو هفته است اما با جراحی روباتیک بیمار همان روز یا روز بعد از عمل جراحی مرخص می‌شود. عوارض بعد از عمل جراحی مانند خونریزی و عفونت نیز با استفاده از این روش کاهش می‌یابد.

استقبال اروپایی‌ها از سامانه جراحی روباتیک ایران‌ساخت

چندی پیش یک دستگاه روباتیک از راه دور ایران‌ساخت به اندونزی صادر و در یکی از بیمارستان‌های این کشور به کار گرفته شد. ویدئوهای بسیاری از جراح ارشد این بیمارستان در حال تست سامانه روباتیک در فضای مجازی منتشر شد که نشان از شگفت‌زدگی این پزشک داشت. به گفته میرباقری «به دنبال صادرات این سامانه به چین و کشورهای اروپایی هستیم، احساس می‌کنم استقبال خوبی از این روبات جراح در کشورهای جهان شود و امیدواریم که به‌زودی بتوانیم مسیر صادرات آن به دنیا را فراهم کنیم. اخیرا این دستگاه را در بیمارستان ژنو در سوئیس معرفی کردم که باعث تشویق ایستاده رئیس بیمارستان شد چراکه روبات جراح دیگری در حال تولد در دنیاست که به طور کامل کار می‌کند و آمریکایی نیست.»

بیشتر بخوانید:

مانیتور علائم حیاتی و دستگاه بیهوشی بومی‌سازی شد

وی می‌گوید؛ «فناوری ساخت چنین سامانه‌ای برای ۲۰ سال در انحصار آمریکا بوده و کشورهای دیگر مجبور بودند با پرداخت هزینه‌های بسیار بالایی از آن استفاده کنند. حتی کشوری مانند سوئیس که قدرت مالی بالایی دارد نیز نمی‌تواند از این فناوری گران‌قیمت استفاده کند. رئیس بیمارستان ژنو امیدوار است که در آینده‌ای نزدیک بتوانند از این سامانه در سوئیس استفاده کنند.

ارتباط مستحکمی میان کنسول و بازوی روباتیک برقرار است

کنسول و بازوی روباتیک سامانه جراحی از راه دور از طریق اینترنت به یکدیگر متصل هستند، حال سوال اینجاست که تاخیر یا قطع ارتباط باعث ایجاد اختلال در کار روبات جراح نمی‌شود؟ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند؛ «در بسیاری از موارد سیستم‌های روباتیک به شکل از راه دور استفاده نمی‌شوند، درواقع اغلب دو بخش در کنار یکدیگر قرار دارند با یک کابل به هم متصل هستند. وقتی از راه دور استفاده می‌شود به راه ارتباطی مستقل و ویژه نیاز دارد که تاخیری در آن وجود نداشته باشد. زیرساخت‌های مخابراتی به‌سادگی می‌توانند این راه ارتباطی ویژه را فراهم کنند، در حال حاضر یکی از اپراتورهای کشور این کار را برای ما انجام داده و سامانه روباتیک از راه دور با استفاده از چنین راه ارتباطی عمل‌های جراحی را از بیمارستان امام خمینی به بیمارستان سینا انجام می‌دهد. هیچ تاخیری و اختلالی نیز در عملکرد آن وجود ندارد.»

روباتی برای تمام فصول

سامانه روباتیک جراحی از راه دور به گونه‌ای طراحی شده که تمام جراحی‌های حفره شکمی، لگن و قفسه سینه را انجام می‌دهد. این روبات با استفاده از دو شکاف پنج میلی‌متری وارد بدن بیمار شده و تمامی جراحی‌های ذکر شده را انجام می‌دهد. عمل‌های جراحی که به این روش انجام می‌شوند، محدود نبوده و شامل جراحی‌های روده، معده، آپاندیس، ترمیم فتق، کلیه، مثانه و پروستات می‌شود. این روبات می‌تواند عمل‌های حفره قفسه سینه و روی قلب را نیز انجام دهد اما این فرایند هنوز انجام نشده است. هزینه این سامانه ایران‌ساخت برای بازارهای بین‌المللی یک سوم نمونه آمریکایی است، هزینه تعمیر و نگهداری آن نیز یک پنجم نمونه آمریکایی است، حتی قیمت ابزارهای مصرفی این سامانه ایرانی نیز حدود یک‌پنجم نمونه آمریکایی به شمار می‌رود.

انتهای پیام/۴۰۲۱/پ