تبدیل پژوهش به محصول در حوزه نفت با چالش مواجه شده است

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزای آنا از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در مراسم روز ملی پژوهش و انعقاد قراردادهای فناورانه صنعت نفت، با اشاره به ظرفیت بسیار بالای این صنعت در میزبانی از فعالان زیست‌بوم فناوری و نوآوری تا تحول به ساختاری نوآورانه گفت: در سال‌هایی که در حوزه نفت فعالیت داشتم، تحولات این حوزه را رصد کرده‌ام و شاهدم که چه پیشرفت‌های چشمگیری به ویژه در حوزه پژوهش‌های نفت رخ داده است اما در مسیر رسیدن پژوهش به محصول، یک خلاء وجود دارد که تبدیل شدن پژوهش به محصول را با مشکل و چالش مواجه کرده است. مهم‌ترین علت این چالش، فرهنگ توسعه در متن جامعه است تا از پژوهش، محصول مطالبه کند.

ستاری، شکل‌گیری یک فرهنگ واردات‌محور در صنعت نفت را مهم‌ترین مانع فراروی رسوخ نوآوری به این حوه دانست و عنوان کرد: برای سال‌های طولانی یعنی بیش از یک سده گذشته به این سو، فرهنگی در حوزه نفت شکل گرفت که اجازه نمی‌دهد محصولات ایران‌ساخت به صنعت نفت وارد شود. محدودیت‌های مجوز، استاندارد و تاییدیه‌ها، مانعی بر مسیر ورورد محصولات یادشده به صنعت نفت است که به فرهنگ حاکم بر این حوزه بازمی‌گردد.

وی افزود: به طور مثال، مطالبه استاتدارد API از دانش‌بنیان‌ها، که استانداردی آمریکایی است و شرکت‌ها به دلیل تحریم، برای دریافت چنین مجوزی با مشکل جدی مواجه هستند و پس از آن نیز قرار گرفتن در دور رقابت ناعادلانه در مناقصه‌ها با سایر شرکت‌های رانتی و وارداتی، از موانع بزرگ این مسیر به شمار می‌رود که خوشبختانه گام های بسیار خوبی برای تسهیل روند یادشده با کمک سازمان ملی استاندارد صورت گرفت.

ستاری ادامه داد: از جمله این گام‌ها، حمایت از دریافت گواهی انطباق و همچنین توسعه استانداردهای بومی و ملی مانند IPI در مقابل استانداردهای خارجی است. صنعت نفت با بیش از یک صد سال تجربه و توانمندی در این حوزه، می‌تواند استانداردهای خودش را داشته باشد. سعی کردیم نقش آفرینی بازیگران توانمند و فناور عرصه تولید را در صنعت نفت با چنین اقداماتی پررنگ کنیم.

وی، پیشرفت کنونی صنعت نفت را ماحصل تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور دانست و گفت: تلاش فعالان صنعت نفت به ویژه دانش‌بنیان‌ها و فناوران در این سال ها برای توانمندساختن و یاری رسانی به صنعت نفت ستودنی است و علیرغم تمامی محدودیت‌ها، به اقدامات بزرگی در صنایع بالادستی، پایین دستی و حوزه های مرتبط با این صنعت دست زده‌اند.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، از پیشرفت‌های صنعت گاز کشور گفت و ادامه داد: این صنعت که امروز به بلوغ و گستردگی حتی فراتر از صنعت نفت رسیده، زاییده و ثمره انقلاب اسلامی است و به سطحی از توانمندی رسیده‌ایم که سومین تولید کننده گاز جهان هستیم اما باید فناوری ها به حوزه مصرف و بهینه‌سازی ورود پیدا کنند تا در تامین گاز مصرفی و بهینه‌سازی این مصرف نیز پیشرفت کنیم.

وی با تاکید بر این که در تامین نیروی انسانی متخصص پژوهش، هیچ گونه کمبودی نداریم اما باید پلی ارتباطی میان پژوهش، بازار و صنعت با ایده های نوآورانه ایجاد شود، ادامه داد: برای ایجاد این پل ارتباطی، پژوهشگاه‌ها باید نقش نظارتی و راهبری پژوهش را ایفا کنند و با گشودن درهای خود به روی دانش آموختگان دانشگاهی و فناوران، مسیر تبدیل ایده به محصول را هموار کنند. به تازگی الگوی ایجاد پارک علم و فناوری و حمایت از این روند، برای توسعه محصول آغاز شده است. نقش پارک علم و فناوری نفت بسیار کلیدی و نقطه عطفی در مسیر حرکت صنعت نفت برای تولید محصولاتی در حوزه افزایش بهره‌وری، بهینه‌سازی و توسعه محصولات فناورانه است.

ستاری همچنین ابراز کرد: نفت یک حوزه بسیار گسترده است و حجم عملیات دریایی در حوزه نفت از حجم کل عملیات دریایی کشور در سایر حوزه‌ها پیشی می‌گیرد و به همین ترتیب در سایر حوزه‌ها مانند پتروشیمی نیز این گستردگی وجود دارد؛ ورود چنین صنعت بزرگی به پژوهشگران، دانشگاهیان و فناوران شرکت‌های دانش‌بنیان، نقطه عطف و تحولی در این حوزه است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اهمیت ترک تشریفات برای محصولات دانش‌بنیان، بیان کرد: اقدام ارزشمند دیگری که در این حوزه و برای حمایت از ورود محصولات بزرگ ایران‌ساخت به صنعت نفت انجام شد، اخذ مجوز ترک تشریفات برای محصولات دانش‌بنیان ایران‌ساخت و ورود محصولات تولیدی که بار نخست در کشور تولید شده اند بود که سقف این مجوز تا ۳ هزار میلیارد ریال افزایش یافت.

انتهای پیام/۴۰۲۱