«استفاده از پساب شهری در آبیاری مزارع و فضای سبز»، چرا و چگونه؟

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا از تنگستان، وبینار علمی «استفاده از پساب شهری در آبیاری مزارع و فضای سبز» با هدف معرفی و ارزیابی فنی ظرفیت بالقوه «استفاده از پساب شهری در آبیاری مزارع و فضای سبز کشور» با حضور تعداد قابل توجهی از اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان و در راستای طرح جامع توانمندسازی اعضای باشگاه و دانشجویان سراسر کشور با نام «یادواره سردار دلها» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنگستان برگزار شد.

بیشتر بخوانید:

مأموریت مرکز تحقیقات آب و محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی در ایلام چیست؟

در این وبینار که با حضور سه تن از صاحبنظران و متخصصان حوزه مهندسی آب برگزار شد، سید حسن طباطبایی و روح‌الله فتاحی، دانشیاران دانشگاه شهرکرد و نگار نورمهناد استادیار دانشگاه پیام نور اصفهان به عنوان سخنران به بیان مباحث تخصصی خود با موضوع وبینار پرداختند.

استادیار دانشگاه پیام نور اصفهان در این وبینار اظهار کرد: بهره‌گیری از فاضلاب‌های خام و تصفیه‌شده در کشورهای مختلف جهان از دیرباز مورد توجه بوده و در کشورهای پیشرفته فقط از فاضلاب تصفیه شده و دارای استانداردهای مربوط استفاده می‌شود.

نورمهناد یادآور شد: در سایر کشورها که توانایی سرمایه‌گذاری کافی در این بخش ندارند، فاضلاب خام هم به مصارف مختلفی از جمله کشاورزی می‌رسد که موجب بروز رخدادهای ناگوار بهداشتی و زیست محیطی می‌شود.

وی افزود: در کشورهایی مانند آمریکا، اسپانیا، استرالیا و ... کاربرد پساب افزایش روزافزونی دارد به‌عنوان مثال در بیشتر مناطق استرالیا از پساب در کشاورزی استفاده و آب‌های دارای کیفیت مطلوب برای مصارف آشامیدنی ذخیره می‌شود.

راهکارهای استفاده از پساب شهری چیست؟

استادیار دانشگاه پیام نور اصفهان عنوان کرد: یکی دیگر از تجربیات موفق کاربرد پساب متعلق به کشور سنگاپور است که استفاده از پساب به‌عنوان آب آشامیدنی را به سرانجام رسانده‌اند، این در حالی است که در کشورهای درحال توسعه بین ۸۰ تا ۹۰ درصد از هرزآب‌ها و فاضلاب‌ها به صورت تصـفیه نشـده یـا بـا تصـفیه ناکـافی در محیط رها می‌شوند.

نورمهناد مطرح کرد: اگرچه در ایران از سال‌ها پیش فاضلاب به روش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما این استفاده براساس روش‌های مهندسی و بهداشتی نبوده است. استفاده از فاضلاب خام در برخی مناطق ایران صدها سال قدمت دارد؛ اما استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده تنها طی دو تا سه دهه گذشته مورد توجه قرار گرفته است.

وی، راهکارهای استفاده از پساب را مواردی مانند تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی، تغذیه آب‌های سطحی، مصارف آبیاری کشاورزی و فضای سبز، مصارف صنعتی و مصارف تفرجی برشمرد و تصمیم‌گیری درباره نوع گزینه را وابسته به نیازهای جامعه، تکنولوژی و امکانپذیر بودن طرح، صرفه اقتصادی و در نظرگرفتن سلامت جامعه و محیط‌زیست عنوان کرد.‌

دانشیار دانشگاه شهرکرد هم درباره استفاده از پساب شهری برای آبیاری مزارع کشاورزی و فضای سبز، تبیین کرد: منابع آب نامتعارف یکی از مهم‌ترین منابعی است که امروزه با کم‌شدن آب‌های زیرزمینی و جاری به آن‌ها بیشتر توجه شده و منابع عمدتاً شامل آب‌های شور، فاضلاب‌ها و زهاب‌های اراضی کشاورزی هستند.

طباطبایی با بیان اینکه هرکدام از منابع آب‌های نامتعارف محاسن و معایبی دارند، تشریح کرد: هزینه و عوارض استفاده از آب‌های متعارف متفاوت است؛ بنابراین بسته به شرایط محلی باید اولویت‌گذاری استفاده از آن‌ها صورت پذیرد.

پساب پایدارترین منبع آبی در جوامع امروزی بشر است

وی، رعایت نکات ایمنی در استفاده از آب فاضلاب‌ها را متذکر شد و افزود: در تعدادی از کشورهای توسعه‌یافته کیفیت تصفیه فاضلاب بسیار بالاست و تقریباً در سه یا چهار سطح تصفیه صورت می‌گیرد، حال اینکه در ایران به دلایل اقتصادی و نبود کنترل و نظارت صحیح در اکثر تصفیه‌خانه‌ها فاضلاب خروجی تصفیه‌خانه با حد استاندارد تعریف شده، همسان نیست و مقادیر آلاینده‌ها از حد استاندارد فراتر است؛ بنابراین عوارض بلندمدت و جبران‌ناپذیری را بر محیط زیست اعم از منابع آبی، خاک، گیاه، جانوری و انسانی به‌همراه خواهد داشت.

دانشیار دانشگاه شهرکرد با اشاره به مضرات استفاده از فاضلاب تصفیه نشده برای زمین‌های کشاورزی توضیح داد: با وجود فواید بسیار زیادی که استفاده از فاضلاب تصفیه شده به‌همراه دارد، زمانی که این فاضلاب روی زمین رها شود به سمت آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها حرکت کرده و این آب‌ها را نیز آلوده می‌کند؛ بنابراین آلودگی منابع آب نخستین اثر منفی این چرخه است.

طباطبایی تأکید کرد: جنبه مهم دیگر استفاده از فاضلاب تصفیه‌نشده، جذب آلاینده‌های موجود در این نوع فاضلاب توسط ریشه، ساقه، برگ و دانه گیاه است که با مصرف گیاه طبیعتاً بیماری‌های دام و انسان را به‌همراه دارد.

وی بیان کرد: استفاده روزافزون جامعه شهری از دارو و مواد دارویی در یک دهه گذشته، غلظت آلاینده‌های دارویی در فاضلاب شهری را افزایش داده و نگرانی از عوارض ورود این آلاینده‌ها به محیط‌زیست در آینده نزدیک رو به افزایش است و این هشدار باید مورد توجه و تامل بسیار زیاد مسئولان امر قرار گیرد.

دانشیار مهندسی آب دانشگاه شهرکرد هم اظهار کرد: پساب پایدارترین منبع آبی در جوامع امروزی بشر است و کمیت این منبع آب تابع جمعیت و الگوی مصرف آب در مصارف خانگی، صنعتی و حتی کشاورزی است؛ در ایران حجم پساب بالغ بر ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال است و اگر حجم کل آب تجدیدپذیر سالانه را ۱۰۰ میلیارد متر مکعب لحاظ کنیم ۱۰ درصد از این آب در قالب پساب که مستعد آلودگی است، ظرفیت آلوده کردن بخش قابل توجهی از آن ۱۰۰ میلیارد متر مکعب را دارد.

روح‌الله فتاحی بیان کرد: بنابراین جمع آوری، تصفیه، دفع ایمن و ترجیحاً استفاده مجدد از این آب با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی و بهداشتی در کشاورزی نه یک ضرورت، بلکه یک نیاز مسلم است.

انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/