«ننه مخمل» نماینده مادرانی است که عاشق زندگی هستند/ اگر داوران سینما حقیقت دنبال سوژه داغی نباشند مستند ما اول می‌شود

به گزارش خبرنگار سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، از آنجایی که مستندپرتره یکی از انواع پرطرفدار مستندها برای مستندسازان و البته مخاطبان این حوزه است، در پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت هم شاهد حضور آثار مختلفی از این ژانر هستیم. آثاری که هرکدام از آن‌ها حال و هوای خاص خود را دارند و به شخص خاصی مربوط می‌شوند.

یکی از مستندپرتره‌های حاضر در جشنواره امسال که در بخش مسابقه بلند هم حضور دارد، مستند «ننه مخمل» است، اثری به کارگردانی امیرحسین خلیل‌زاده و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر که به همت خانه مستند ساخته شده است. در روزهای ابتدایی برگزاری این دوره از جشنواره سینماحقیقت، با کارگردان این اثر به گفت‌وگو پرداختیم.

خلیل‌زاده در رابطه با موضوع اصلی این مستند و حال و هوای آن گفت: این فیلم روایتی از دغدغه‌های زیستی مادری به نام سید مخمل موسوی است. یکی از اهالی روستای خفر در کوهپایه قله‌های دنا که نه اسطوره است، نه منجی نه الگویی دست‌نیافتنی. «ننه مخمل» مادری عاشق است، عاشق زندگی، بچه‌هایش و زمین.

وی درباره این موضوع که چرا برای ساخت مستندپرتره به سراغ شخص مشهورتری نرفته و کسی مثل «ننه مخمل» را انتخاب کرده، عنوان کرد: یک سویه ساخت مستند پرتره، سویه علمی و مربوط به افراد فرهیخته‌ای است که دستاوردهایشان بعضاً در سطح جهانی خوب بوده و همه می‌خواهند بدانند آن شخص از کجا به آنجا رسیده است. سویه دیگر مستندپرتره‌ها نماینده هویت و قصه‌ای هستند که فیلمساز می‌خواهد برای مخاطب روایت کند.

وی افزود: در حقیقت مخمل خانم بهانه‌ای برای بیان موضوعات فرهنگی و هویتی است که می‌خواهیم برای مخاطب شرح دهیم. وقتی سوژه رابطه مادری با دغدغه‌های امروزی و سنتی در ارتباط با جهان اطراف است، می‌توان با کسی همچون «ننه مخمل» این سوژه را روایت کرد. اگرچه این قبیل آثار همیشه پاشنه آشیلی دارند که معمولاً نداشتن قصه و مسئله‌ای است که مخاطب را همراه کند. در مستند «ننه مخمل» هم موضوعی را که مد نظرمان است، پیگیری می‌کنیم، هم ابعاد مختلف زیست این آدم را که برای بیننده جذاب است، به تصویر می‌کشیم.

«ننه مخمل» نماد مادران عاشق

خلیل‌زاده در پاسخ به این پرسش که ایده اولیه این مستند و دلیل انتخاب «ننه مخمل» به‌عنوان قهرمان داستان چه بوده، اظهار کرد: ایده اولیه این مستند در اتاق فکر استودیو اتاق هشتم و خانه مستند که به صورت مشترک آن را تولید کردند، شکل گرفت. حرف اصلی ما این بود که برخی از معضلات فرهنگی جامعه امروز ایران را می‌توان از طریق جایگاه مادران بازنمایی، بازسازی و احیا کرد. برای همین هدفمان این بود که مادران معاصر را از اقوام مختلف ایرانی برای سوژه فیلم انتخاب کنیم، مادرانی که بستر خلق ایده‌های زندگی هستند.

وی اضافه کرد: ما برای اینکه سبک زندگی مادران را در سراسر ایران ببینیم، تحقیقاتمان را در اقوام مختلف با شیوه‌های گوناگون حضوری و غیر حضوری (با کانال‌های ارتباطی واسط) شروع کردیم. طی این تحقیقات هم با «ننه مخمل» آشنا شدیم که دیدیم مخمل خانم هم از نظر شخصیتی و دنیای خاصی که داشت انسان ویژه‌ای بود و هم از نظر محیطی، در فضای خاصی زندگی می‌کرد که باعث شد برای تولید این مستند با ایشان همراه شویم.

کارگردان مستند «ننه مخمل» با اشاره به سختی‌های ساخت این مستند عنوان کرد: چالش همیشگی من این است که چون فارسی‌زبان هستم، با اقوام مختلف ایرانی که عاشقشان هستم و می‌خواهم راجع به آن‌ها فیلم بسازم، چون فهم زبانی و ادبیات ما با هم متفاوت است. این چالش را همیشه داشتم و خدا را شکر همیشه معجزه‌ای شکل گرفته و ارتباطی برقرار شده و به همین دلیل نیز فیلم‌های زیادی درباره اقوام ایرانی ساختم.

وی ادامه داد: چالش دیگر ما راه دور سوژه نسبت به مرکز بود که برای هماهنگی و ضبط وقایعی که لازم بود تیم زودتر به آنجا برود، با مشکل مواجه بودیم. من این فیلم را در مدت دو سال و نیم ساختم و اتفاقاتی در آن وجود دارد که در گذر زمان رخ می‌دهد. اما فاصله زیاد ما نسبت به سوژه امکان این را می‌گرفت که به‌راحتی عوامل را آفیش کنیم و سریع دست به کار شویم. در نهایت اینکه برای تولید این اثر تمام تلاشمان را کردیم که برخی از رویدادهای مهم را حتماً ثبت کرده باشیم.

بیشتر بخوانید:

«ناقوس دریا» قصه ماهیگیرانی است که از دریا می‌ترسند

جایزه شهید آوینی بخش جدایی‌ناپذیر جشنواره سینماحقیقت است

مدعی اصلی عنوان قهرمانی!

خلیل‌زاده در خصوص تجربه حضور مجدد در جشنواره امسال و احتمال برنده شدن در بخش مسابقه پانزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت این رویداد نیز گفت: صادقانه می‌گویم که در این روزهای ابتدایی جشنواره، هنوز فیلم داستان‌گو و سرحالی ندیده‌ام. امیدوار بودم در این دوره شاهد آثار شاخصی باشم که تا به این لحظه چنین نشده و به همین دلیل فکر می‌کنم اگر هدف اعضای هیئت‌داوران جشنواره، انتخاب فیلمی باشد که زندگی در آن جاری است، «ننه مخمل» فیلم اول جشنواره امسال است. اما اگر مسائلی مثل قابِ قشنگ، دعوای خوب یا پرونده خاص مد نظر هیئت داوران باشد، این مستند جایزه‌ای نمی‌گیرد.

وی افزود: به این دلیل که حوزه سینمای مستند گسترده است، شخصاً توقعی ندارم که حتماً در جشنواره برگزیده شود، ولی فیلم «ننه مخمل» در چند زمینه پیشتاز است. مدیریت فیلمبرداری، تدوین، صداگذاری، صدابرداری سر صحنه و... همگی مواردی هستند که بچه‌های گروه تولید پروژه برای آن‌ها بسیار سختی کشیدند. نتیجه این سختی هم این است که حس می‌کنم تماشاگر با دیدن این اثر هفتاد دقیقه‌ای خسته نمی‌شود، آن هم مخاطبی که بعضی اوقات حوصله دیدن فیلم‌های سینمایی داستانی را هم ندارد. در کل اینکه هیچ هدفی جز به درد بخور بودن برای مخاطب ندارم و دوست دارم مخاطبم از زمانی که برای تماشای این اثر می‌گذارد و نتیجه آن راضی باشد.

کارگردان مستند «ننه مخمل» در انتهای صحبت‌هایش عنوان کرد: امیدوارم اتفاقات خوبی برای این اثر بیفتد تا بیشتر دیده شود. اما اگر این اثر در بخش مسابقه جزء کارهای برگزیده انتخاب شود، مخاطب رویکرد این را دارد که ببیند چرا انتخاب شده است و آن را تماشا می‌کند. من در نهایت بر این باورم که تماشاگر این مستند راضی از پای تماشای این اثر بلند می‌شود، چه کسی که در جشنواره آن را می‌بیند، چه کسی که بعد از جشنواره و از طریق تلویزیون یا رسانه‌های دیگر آن را تماشا می‌کند.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ