پیش‌بینی احتمالات نتایج مذاکرات وین در ۸ آذر ۱۴۰۰

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، پس از مدت‌ها وقفه در زمینه ادامه مذاکرات احیای برجام که در دولت گذشته و پس از چندین دور رایزنی‌های نافرجام نیمه‌کاره مانده بود، قرار است مذاکرات با رویکردی جدی، با نگاهی به تجارب ناموفق گذشته، در دولت سیزدهم به‌شکلی جدید دنبال شود. مذاکراتی که از آن تعبیر به مذاکره بر سر لغو تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران می‌شود، قرار است هفته آینده در وین برگزار شود.

شمارش معکوس برگزاری مذاکرات وین با هدف لغو تحریم‌ها در حالی آغاز شده است که رفت‌وآمدهای دیپلماتیک منطقه‌ای و بین‌المللی با محوریت ایران و مذاکرات وین در روزهای گذشته افزایش یافته است و مقام‌های ارشد تهران و واشنگتن انتظارات و خواسته‌های خود را با صراحت بیشتری بیان می‌کنند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی با لوئیجی دی‌مایو، وزیر امور خارجه ایتالیا بر لزوم همکاری‌های بین‌المللی درباره مذاکرات پیش‌رو در وین تأکید کرد. همچنین تمامی طرف‌ها به این درک مشترک رسیده‌اند که آمریکا مقصر اصلی و مسئول وضعیت فعلی است و برخی طرف‌ها در رفتاری غیرمسئولانه با سکوت در مقابل زیاده‌خواهی ایالات متحده، در پیش‌آمدن وضعیتی غیر قابل قبول نقش داشته‌اند.

آمریکا اگر بخواهد می‌تواند به برجام بازگردد، اما موضوع این است که به‌دلایل متعددی نمی‌خواهد این اقدام انجام شود

با وجود سیگنال‌های مثبت ارسال‌شده به‌وسیله دیپلمات‌های ارشد کشورمان ازجمله امیرعبداللهیان در زمینه آمادگی ایران برای دستیابی به توافقی که منافع ایران را حفظ کند، طرف‌های غربی سیاست دلسردکننده‌ای را در پیش گرفته‌اند و حتی در اظهارنظرهایی شگفت‌انگیز مدعی هستند ایران سیگنال مثبت ارسال نمی‌کند. رابرت مالی، در ادامه تلاش‌های مقام‌های غربی برای مقصر جلوه دادن ایران در طولانی شدن مذاکرات احیای برجام، روز چهارشنبه مدعی شد سیگنال‌های دلگرم‌کننده‌ای از ایران در ارتباط با مذاکرات احیای برجام دریافت نمی‌شود.

مالی که کشورش از برجام خارج شده و تحریم‌های فلج‌کننده ای را علیه ایران اعمال کرده است، مدعی شد واشنگتن آمادگی دارد به توافق هسته‌ای بازگردد و همه تحریم‌های مغایر با آن را بردارد و تهدید کرد: اگر ایران نمی‌خواهد به توافق بازگردد و اگر می‌خواهد به روند کنونی ادامه دهد، برای مذاکره تعلل کند و برنامه غنی‌سازی خود را شتاب بخشد، ما نیز واکنش متناسب با آن نشان خواهیم داد.

رویکرد ایران به مذاکرات هشت آذر

جمهوری اسلامی ایران بی‌توجه به تهدیدات و در رویکردی منطقی تأکید کرده است، تروئیکای اروپایی و آمریکا (که در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و اکنون در تلاش برای بازگشت به آن است) حقوق ایران را نادیده گرفتند و همچنان بر ادامه تحریم‌ها علیه تهران و تلاش برای گره زدن برجام به موضوعات دیگر اصرار می‌کنند که این موضوع باعث پیچیده‌تر شدن روند مذاکرات شده است.

با توجه به نزدیک بودن زمان برگزاری مذاکرات هسته‌ای، علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در تهران و کشورهای خارجی دیدارها و مذاکراتی با هدف تعیین و تبیین چارچوب‌ها و مسیر آینده مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۴ برگزار کرد. ایران آماده آغاز مذاکرات است و علت اینکه مذاکرات قبلی به نتیجه دست نیافت، این بود که طرف مقابل اصرار می‌کرد تحریم‌های ایران حفظ شود و حتی حاضر نبود بخش مؤثری از تحریم‌های ایران را لغو کند.

بیشتر بخوانید:

دست ایران در زمینه مذاکرات وین پرتر از طرف‌های غربی است/ افزایش فشار واشنگتن بر متحدان منطقه‌ای تهران

باید از موارد مورد استناد ایران درباره برجام حمایت کرد

تجربیات ایران در چند سال گذشته نشان داده است اروپایی‌ها قادر نیستند برای رفع تحریم‌های تهران کاری انجام دهند و هرگز علیه تحریم‌های آمریکا موضع‌گیری نخواهند کرد. لغو تحریم‌ها جزو سیاست‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران است و قابل پذیرش نیست طرف مقابل تحریم‌ها را لغو نکند. علاوه بر این، گرچه تغییراتی در ساختار تیم مذاکره‌کننده ایران به‌وجود آمده است، ولی در دور جدید مذاکرات قرار نیست تغییری از لحاظ سیاست‌های اصولی تهران ایجاد شود و دغدغه اصلی مذاکره‌کنندگان کشورمان لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ایران است.

خط و نشان ایران برای غربی‌ها

با توجه به این موضوع، طرف مقابل باید دریابد که از سیاست‌های تکراری دست بردارد و رویه غلط گذشته را اصلاح کند. طبعاً اگر آن‌ها بخواهند مانند گذشته عمل کنند و تحریم‌های ایران لغو نشود، به تعبیر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی «نتیجه مذاکرات از پیش تعیین شده است».

بدون ایجاد فرصت‌های اقتصادی، پذیرش محدودیت‌های هسته‌ای برای ایران هیچ معنایی ندارد، زیرا ایران به همه تعهدات خود در برجام پایبند بوده، اما طرف مقابل بدعهدی کرده است و اکنون لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی برای کشورمان حائز اهمیت است. آمریکا برخلاف مقررات بین‌المللی و به‌صورت یک‌جانبه از برجام خارج شد و تعهدات خود را زیر پا گذاشت. آن‌ها برای بازگشت به برجام باید تضمین‌های اساسی دهند و اگر از آمریکا تضمین گرفته نشود، باز هم تعهدات خود را زیر پا می‌گذارند.

همان‌گونه که سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان بارها اعلام کرده است، جمهوری اسلامی ایران هیچ تمایلی به مذاکره برای مذاکره ندارد و مذاکره‌کنندگان ایرانی در مذاکرات آینده مواضع و اصول ایران را اعلام و پیگیری خواهند کرد. نکته‌ای که بارها آزموده شده، این است که با مذاکرات فرسایشی اهداف ایران حفظ نخواهد شد و دولت سیزدهم همه ظرفیت‌های خود را صرف ادامه مذاکرات نمی‌کند، بلکه تمرکز جدی خود را روی خنثی‌سازی تحریم‌ها گذاشته است.

نتیجه مذاکرات چه می‌شود؟

اظهارات مسئولان و تحلیل ناظران سیاسی نشان می‌دهد ایران به‌دنبال توافقی خوب است، اما تفسیر جمهوری اسلامی ایران از توافق خوب با تفسیر آمریکایی‌ها متفاوت است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا به‌راحتی با نمایش تلویزیونی و امضای سندی گفت که تحریم‌ها را بر می‌گرداند و از برجام خارج شد. آمریکا به همین سرعت هم می‌تواند به برجام بازگردد، همان‌طور که در زمینه بازگشت به پیمان تغییر آب‌وهوایی پاریس و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد عمل کردند و با فرمان اجرایی جو بایدن بازگشتند.

رسانه‌های غربی اعلام کرده‌اند آمریکا باید خود را برای هر احتمالی، حتی شکست مذاکرات وین آماده کند

آمریکا اگر بخواهد می‌تواند به برجام بازگردد، اما موضوع این است که به‌دلایل متعددی نمی‌خواهد. همه طرف‌ها می‌خواهند مشکل را حل کنند، اما مواضع دوطرف با هم بسیار فاصله دارد. واشنگتن نمی‌خواهد هیچ کدام از شروط ایران را بپذیرد، حتی در زمینه تحریم‌ها نیز شروط خود را دارند و بر آن اصرار می‌کنند. ایران می‌گوید یک‌هزار و ۷۰۰ تحریم باید برداشته شود و تحریم جدیدی وضع نشود، در مقابل، آمریکایی‌ها می‌گویند خیلی انعطاف خرج بدهند یک‌هزار و ۲۰۰ تحریم را لغو می‌کنند.

میزان احتمال دستیابی به توافق

با وجود همه نظرات مطرح شده، در خوش‌بینانه‌ترین حالت احتمال دستیابی به توافق در کوتاه‌مدت (دو یا سه ماه) وجود دارد؛ هرچند رسانه‌های غربی اعلام کرده‌اند آمریکا باید خود را برای هر احتمالی، حتی شکست مذاکرات آماده کند. واقعیت آن است که مواضع و خواسته‌های ایران و آمریکا بسیار از یکدیگر فاصله دارند. ایران معتقد است آمریکا ممکن است بخواهد با حضور در برجام موضوعات دیگری را در راستای آن اعلام کند، چیزی که تهران آن را نخواهد پذیرفت و به همین دلیل در حال ارسال سیگنال است تا بگوید در زمینه هیچ موضوعی جز برجام گفت‌وگو و مذاکره نخواهد کرد.

واشنگتن نیز از خود تمایل نشان می‌دهد، ولی بایدن برای بازگشت به برجام با چالش‌های جدی در کنگره آمریکا مواجه است، زیرا صدور حکم کاخ سفید به‌وسیله رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به برجام قطعاً با مخالفت جمهوری‌خواهان مواجه خواهد شد.

انتهای پیام/۴۰۳۳/