«بررسی تجارب آینده‌پژوهی دانشگاه‌های ایران و جهان»

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دانشگاه‌ به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی به‌واسطه نقش و رسالتی که در تربیت نیروی انسانی، آموزش مهارت‌ها و روش‌های موردنیاز برای انجام امور مختلف دارد، همواره در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های مهم، مورد توجه بوده است و البته این نهاد ضمن ادامه فرایند علمی همچون تربیت نیروی انسانی، آموزش و پژوهش در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی باید نقطه عطف تأثیر و تحول در جامعه باشد.

آغاز تحول با جامعه‌محوری و کارآفرینی دانشگاه و نقش کلیدی آن در سازوکار تحولات امکان‌پذیر است. همچنین درک ضرورت تغییر و سپس قوانین سیاست‌گذاری در آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاگام‌های ضروری در این مسیر محسوب می‌شوند. دانشگاه‌ها با ایجاد زمینه‌های مبتنی بر دانش، توسعه فناوری، کارآفرینی و نوآوری را برای بنگاه‌های اقتصادی و صنعت فراهم می‌کنند و به‌تبع آن زمینه‌ساز دست‌یابی به رشد و توسعه اقتصادی در جامعه می‌شوند.

لذا دانشگاه‌های ایران برای ارتقای خود و در مواجهه با دانشگاه‌های معتبر جهانی و اثربخشی ملی ناگزیر از رویارویی هوشمندانه با روندها و رویدادهای پیش رو و اتخاذ رویکردی پیش‌دستانه در برابر روندهای جهانی آموزش عالی هستند. این رویارویی مستلزم پویش محیطی تحولات و مسائل نوظهور مرتبط با آموزش عالی است.

کتاب «بررسی تجارب آینده‌پژوهی دانشگاه‌های ایران و جهان» نوشته محمد حسینی‌مقدم به مقوله آینده‌پژوهی در برخی دانشگاه‌های منتخب به همراه ارائه پیشنهاداتی برای نظام آینده‌نگری دانشگاه در ایران می‌پردازد. در بخشی از این کتاب آمده است: «در میان عوامل اثرگذار بر انتخاب یک کشور توسط دانشجوی خارجی محاسبه هزینه‌های مالی و نیز امتیازاتی که به دانشجویان خارجی در این خصوص تعلق می‌گیرد باعث شده است که بسیاری از اندیشمندان آموزش عالی همچون آلباخ، نقش و جایگاه مهمی برای این عامل در نظر گیرند.

معمولاً تحصیل در خارج هزینه‌بردار و گران است در این میان سازمان‌های دولتی و مؤسسات مالی نیز هزینه‌هایی را به دانشجو تحمیل می‌کنند در چنین شرایطی انتخاب کشورهایی برای ادامه تحصیل به‌واسطه تصمیم‌های دولت‌های میزبان و دولت‌های فرستنده دانشجوی خارجی تعیین می‌شود. ازاین‌رو بسیاری از افراد برای خروج از چنین مشکلاتی تلاش می‌کنند به هزینه‌های تحصیل را خود متقبل شوند تا در کشاکش سیاست‌های دولت‌ها قرار نگیرند.»

همچنین این کتاب در چهارفصل تنظیم‌شده است؛ فصل اول به بررسی روندهای جهانی آموزش عالی بر اساس روش‌شناسی پژوهش و رتبه‌بندی تایمز می‌پردازد در فصل دوم اسناد آینده‌پژوهی دانشگاه‌های برتر جهان توسط نظام رتبه‌بندی تایمز، دانشگاه صنعتی کالیفرنیا، کمبریج، ماساچوست، آکسفورد و استنفورد موردبررسی قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است، نتایج حاصل از پژوهش‌های جهانی صورت گرفته درباره روندها، تحولات، آینده‌اندیشی‌های و آینده‌نگری مهم است و باید بر اهمیت آینده‌نگری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نهاد علم در ایران در پاسخ به نیازهای اکنون و آینده کشور تمرکز کرد بر این اساس فصل سوم کتاب به بررسی اسناد آینده‌پژوهی دانشگاه‌های برتر کشور پرداخته است. فصل چهارم نیز با عنوان ارائه پیشنهادهایی برای نظام آینده‌نگری ایران به بررسی تطبیقی دانشگاه‌های منتخب و ساختار اجرایی نظام آینده‌نگری دانشگاه می‌پردازد.

گفتنی است، کتاب «بررسی تجارب آینده پژوهی دانشگاه‌های ایران و جهان» با نویسندگی محمد حسینی‌مقدم، نشر دانشگاه عالی دفاع ملی تهران در سال ۱۳۹۸ و در ۲۲۴ صفحه منتشر شده است.

انتهای پیام/۴۱۶۷/