جشنواره فیلم کوتاه با حاشیه‌های بلند بالا/ وقتی صدای رئیس سازمان سینمایی هم درآمد

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا،  سی وهشتیمن جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران که  شامگاه یکشنبه دوم آبان ماه به کار خود پایان داد، حواشی بلندبالایی داشت. حاشیه‌هایی که چند روز پیش از آغاز رسمی جشنواره به وجود آمدند و تا مراسم اختتامیه هم ادامه داشتند. اختتامیه‌ای که می‌توان گفت یکی از پر حرف و حدیث‌ترین اختتامیه‌های سینمایی در سال‌های اخیر بود.

جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، امسال برای اولین بار اعتباری ویژه به دست آورده بود و به ورودی رسمی جشنواره معتبر اسکار تبدیل شده بود. یعنی فیلم برگزیده این جشنواره، به طور مستقیم به اسکار ۲۰۲۲ راه پیدا می‌کرد. اتفاقی مثبت و خوب که می‌توانست نقطه قوت این دوره باشد، اما مثل پاشنه آشیل، به یکی از نقاط آسیب‌پذیر جشنواره امسال بدل شد.

زمانی که مشخص شد فیلم برگزیده امسال در اسکار حضور خواهد داشت، حساسیت‌ها نسبت به مدل انتخاب فیلم‌های این دوره از جشنواره بیشتر شد و سازندگان فیلم‌هایی که به دلایل مختلف از حضور در جشنواره منع شده بودند، نسبت به انتخاب آثار سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران انتقاد داشتند.

از ممیزی تا انتخاب خودی‌ها

نخستین ماجرا مربوط به حذف هیئت انتخاب آثار در جشنواره سی‌وهشتم و جایگزینی آن با «مشاوران انتخاب» بود، موضوعی که انتقاد بسیاری از فعالان حوزه فیلم کوتاه را در بر داشت و اکثر منتقدان بر این باور بودند که این ماجرا باعث برخورد و حذف سلیقه‌ای آثار زیادی خواهد شد. بسیاری بر ایاین باور بودند که با این روش حجم ممیزی روی آثار بیشتر از حد معمول خواهد بود و این تیم مشاوران، به آسانی روی اکثر آثار برچسب «سانسوری» می‌زنند و از حضور آنها در جشنواره جلوگیری خواهند کرد.

علی عسگری و فرنوش صمدی دو فیلمساز مطرح در این حوزه و از اعضای رسمی آکادمی اسکار بودند که اعلام کردند به دلیل این برخورد سلیقه‌ای جشنواره، به فیلمی که از طرف این جشنواره انتخاب شود، رای نخواهند داد. صمدی حتی اعلام کرد که با حمایت اعضای فیلم کوتاه ایران، طی مکاتباتی این رفتار برگزارکنندگان جشنواره فیلم کوتاه تهران را به اطلاع دست‌اندرکاران و اعضای آکادمی اسکار خواهد رساند و این ماجرا را در سطح بین‌المللی رسانه‌ای می‌کند.

نکته بعدی فهرست بلند بالای آثاری بود که با سرمایه‌گذاری «انجمن سینمای جوان» ساخته شده و به جشنواره سی‌وهشتم راه پیدا کرده بودند. باتوجه به اینکه این انجمن به نوعی برگزارکننده جشنواره بود و رئیس آن هم سال‌هاست که دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران است، شائبه‌های فراوانی در رابطه با سلیقه‌ای بودن انتخاب فیلم‌ها وجود داشت.

این مسئله که یک انجمن یا سازمان سینمایی که در کار تولید فیلم است، به عنوان متولی رویدادی را برگزار کند و آثاری خود به هر صورت در تولیدشان نقش داشته را به آن رویداد وارد کند، قطعا باعث ایجاد حرف و حدیث‌های فراوانی می‌شود، مسئله‌ای که برای این دوره رخ داد و بسیاری از سازندگان فیلم‌های کوتاه (چه آنان که فیلم‌هایشان پذیرفته نشده بود و چه آنها که اصلا فیلمی در جشنواره نداشتند) نسبت به این رویکرد انجمن سینمای جوان انتقادهای شدیدی داشتند.

سید صادق موسوی رئیس انجمن سینمای جوان و دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، نسبت به تمام این حواشی تا روز نشست خبری جشنواره سکوت کرد و هیچ پاسخی به این موارد نداد. در نشست هم با طبیعی خواندن این حواشی، اعتراضات را مربوط به کسانی دانست که فیلم‌هایشان به دلایل مختلف (از لحاظ ساختار یا مضمون) از ورود به جشنواره بازمانده و حالا می‌خواهند نسبت به برگزاری رویداد اعتراض داشته باشند.

موسوی سیبل جشنواره!

او در بخشی از صحبت‌هایش در این نشست که بازخورد زیادی هم داشت گفت: «همه این فضای پر از خشم به خاطر کمبود امکانات است. در این مدت توهین‌هایی‌ به من شد و فقط با این موضوع توانستم آرام شوم که خودم را جای آنها می‌گذاشتم. برخی حمله می‌کردند و شب پیام می‌دادند که ناراحت نشو. من یا هر کسی دیگری که مسئولیت می‌پذیریم باید خودمان را سیبل کنیم چون به هرحال برخی از آنها به حق است.» موسوی در ادامه این نشست هم بحث ممیزی بیش از حد را رد کرد و همه چیز را طبق اصول و قواعد مشخص و همیشگی نظارت دانست.

مسئله نظارت بر آثار نمایشی، موضوعی نیست که بتوان به سادگی آن را حذف کرد و نادیده گرفت، اما این مسئله که حالا به یکی از بحران‌های اساسی در زمینه آثار نمایشی تبدیل شده، بیانگر این موضوع است که عدم شفافیت در این موضوع هویداست. بحث نظارت محتوایی اتفاقی است که این روزها منتقدان کمی ندارد و سواستفاده‌های این چنینی از این موضوع باعث می‌شود حتی کلیت آن هم که به نفع فرهنگ و هنر کشورمان است زیر سوال برود.

حاشیه دیگر جشنواره سی‌وهشتم فیلم کوتاه تهران به محل برگزاری آن برمی‌گردد. محل برگزاری  این دوره از جشنواره در مجموعه «ایران‌مال»در غرب تهران بود. مجموعه تجاری بزرگی که حواشی زیاد نیز در زمان ساخت و آغاز فعالیت همراه خود داشت.. شاید در ابتدا دور بودن فاصله مکانی این مجموعه به مرکز پایتخت مهم‌ترین اعتراض نسبت به آن بود، اما به مرور زمان و پررنگ‌تر شدن بحث تبلیغاتی برای آن در برگزاری جشنواره، مسئله فاصله از مرکز شهر را به فراموشی سپرد.

اوج این اتفاقات هم در اختتامیه مراسم شکل گرفت، جایی که در حین آیین برگزاری اختتامیه، چند نفر از مدیران این مجموعه به روی سن آمدند و به نوعی به تبلیغ برای مجموعه اقتصادی خود پرداختند، تبلیغی که به مذاق اهالی هنر خوش نیامد و باعث واکنش‌های تند و تیزی هم شد، واکنش‌هایی که سیبل اصلی آن دبیر جشنواره بود، همانطور که خودش در نشست خبری این رویداد عنوان کرد!

بیشتر بخوانید:

متولی بودن انجمن سینمای جوان نباید دلیل تکدر خاطر فیلمسازان کوتاه شود

تخصص من برگزاری جشنواره است

گلایه‌های رئیس سازمان سینمایی از تبلیغ ایران‌مال

اعتراض محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در همان مراسم اختتامیه بزرگترین حاشیه این دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود. خزاعی که در سخنرانی ابتدایی‌اش نسبت به حجم تبلیغات «ایران‌مال» در این دوره از جشنواره اعتراضی نداشت، زمانی که برای اهدای جوایز به روی سن آمده بود، بدون هماهنگی قبلی در جایگاه مجری برنامه (محمد سلوکی) قرار گرفت و گلایه‌های تند و تیزی را نسبت به برگزارکنندگان جشنواره سی‌وهشتم مطرح کرد. گلایه‌هایی که خیلی زود به خبر اصلی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های تخصصی حوزه سینما تبدیل شدند.

خزاعی در بخشی از صحبت‌هایش خطاب به موسوی، دبیر جشنواره گفت: از آقای صادق موسوی خواهش می‌کنم یک مجوز برای مجموعه ایران‌مال بگیرند که جشنواره فیلم کوتاه برگزار کنند و حرمت، سادگی و صمیمیت جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران را حفظ کنند. من امشب احساس کردم جشنواره فیلم کوتاه ایران‌مال در حال برگزاری است، خیلی بد بود. آقای موسوی، بچه‌های فیلمساز ما باید سادگی و صداقت را یاد بگیرند و صمیمی کنار هم باشند، امشب تمام تبلیغات شما برای ایران مال بود.

رئیس سازمان سینمایی بعد از این سخنرانی کوتاه خارج از برنامه، به نشانه اعتراض سالن برگزاری اختتامیه را ترک کرد تا نشان دهد حرف‌هایی که زده صرفا یک نمایش تبلیغاتی نبوده است. در این میان نکته جالب اما واکنش مدیران  این مجموعه تجاری بود. محمد سلوکی مجری برنامه در انتهای مراسم اختتامیه عنوان کرد که مدیران این مجموعه برای برگزاری جشنواره‌ای مستقل اعلام آمادگی می‌کنند و به این ترتیب مشخص شد که مدیران این مجموعه به نوعی سعی کردند با بستن شمشیر از رو، به انتقادات رئیس سازمان سینمایی پاسخ دهند.

بدون شک این اتفاق خوبی است که رویدادهای مهمی مثل جشنواره فیلم کوتاه تهران را با کمک موسسات اقتصادی برگزار کنیم، به خصوص رویدادهایی شبیه به همین جشنواره که مربوط به قشری هنری است. اما این مسئله نباید بهانه‌ای باشد برای تجمل‌گرایی و القای فضایی به سینمایی ایران که شباهتی با ذات آن ندارد. چنین رفتارهایی شائبه‌های زیادی در رابطه با برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری به وجود می‌آورد، به خصوص زمانی که مجموعه‌ای اسپانسر رویداد باشد که در رابطه با ماهیت وجودی و عملکرد اقتصادی آن انتقادات فراونی وجود دارد.

انتهای پیام/۴۱۷۳/