۵ فیلمی که با تک‌ماده به جشنواره کودک و نوجوان رسیدند/ تله‌فیلم و سریال‌ پخش‌نشده، شاه‌گل‌های جشنواره امسال!

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، سی‌وچهارمین دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان، این روزها به دبیری علیرضا تابش در حال برگزاری است. این جشنواره از جمعه ۱۶ مهر به طور رسمی آغاز به کار کرده است و اختتامیه آن فردا، (چهارشنبه ۲۱ مهر) خواهد بود.

در این دوره از جشنواره که بخشی از آن به صورت فیزیکی (در ۲۳ شهر) و بخش دیگری به صورت آنلاین برگزار شد، از تعداد ۵۶۶ فیلم ارسالی به جشنواره، در بخش سینمای ایران ۱۰ فیلم بلند سینمایی، ۸ فیلم ویدئویی، ۱۷ فیلم کوتاه داستانی، ۱۶ فیلم پویانمایی کوتاه،۱۰ مجموعه وب سری و ۱۹ فیلم در بخش کرونا روایت پذیرش شدند.

این اعداد و ارقام برای ثبت در تاریخ، آمار مناسبی است اما به نظر می‌رسد در جشنواره کودک و نوجوان کمیت فدای کیفیت شده است و این را می‌توان از آثار مهم جشنواره امسال که در بخش مسابقه (ویترین اصلی جشنواره) حضور دارند و به احتمال زیاد در اختتامیه هم مورد توجه قرار می‌گیرند، بیشتر حس کرد. در میان آثار پذیرش شده جشنواره امسال چند فیلم وجود دارد که حرف و حدیث‌های زیادی را به وجود آورده است، آثاری که هرکدام از آنها به دلایلی بهتر بود که اصلا در جشنواره سی‌وچهارم به نمایش درنیایند تا حاشیه‌ای هم ایجاد نکنند، اما هیئت انتخاب و برگزارکنندگان جشنواره با وجود اینکه احتمال می‌دادند چنین مسائلی به وجود خواهد آمد، این فیلم‌ها را در جشنواره و عجیب‌تر از آن در بخش مسابقه پذیرفتند تا به‌نوعی خود را به چالش بکشند.

قصه عجیب «برزنگی»

شانزدهم شهریورماه خبری در رسانه‌ها منتشر شد که هشت فیلمنامه جدید در شورای پروانه ساخت مورد تأیید قرار گرفتند و به‌زودی پروسه تولید این آثار در دستور کار سازندگانش قرار خواهد گرفت. یکی از این فیلم‌ها «برزنگی» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی حسین قاسمی جامی بود. در روزهای پایانی شهریور ماه نیز فهرست به روز شده فیلم‌هایی که مجوز ساخت آنها صادر شده در سایت سازمان سینمایی قرار گرفت و در آنجا نوشته شده که این فیلم ۲۹ شهریور ۱۴۰۰ پروانه نمایش گرفته است. تا به اینجا هیچ اتفاق عجیبی رخ نداده و همه چیز طبق روال در حال برگزاری است، اما اوضاع زمانی حاشیه‌ساز می‌شود که نام این فیلم سه روز بعد از صدور پروانه ساخت، در بخش مسابقه سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان اصفهان به چشم می‌خورد.

حالا در این میان چند سوال به وجود می‌آید. اول اینکه چطور ممکن است یک فیلم بلند سینمایی را در عرض سه روز ساخت و به جشنواره‌ای فرستاد؟ یعنی تمام کارهای پیش‌تولید، انتخاب بازیگر، طراحی صحنه و لباس، فیلمبرداری سکانس‌های مختلف، تدوین، آهنگسازی، صداگذاری و کارهای پس‌تولید هرکدام در عرض چند ساعت انجام شدند و در نهایت «برزنگی» سه روزه آماده شده است؟ اگر این طور نیست که این فیلم پیش از این آماده شده بود، باید سوال را طور دیگری مطرح کرد، چطور می‌توان بدون اینکه برای اثری هنوز پروانه ساخت تولید نشده، یک فیلم بلند سینمایی را ساخت؟ یعنی سازندگان کار مطمئن بودند که پروانه ساخت را بعد از تولید می‌گیرند؟ نظارتی در این میان وجود ندارد؟ هیئت انتخاب جشنواره سی‌وچهارم چطور، آنها چطور اثری را که پروانه ساخت آن بیست روز قبل از آغاز جشنواره صادر شده است، به‌عنوان یک اثر در بخش مسابقه پذیرفتند؟ این‌ها پرسش‌هایی است که پاسخ دادن به آنها می‌تواند شائبه‌های به وجود آمده در رابطه با دخالت‌های موجود در زمینه پروانه ساخت و نمایش در سینمای ایران را مرتفع کند، به شرطی که پاسخی برای آنها وجود داشته باشد.

فیلم‌هایی که سینمایی نبودند!

مورد بعدی در رابطه با چند اثر دیگر در جشنواره امسال است که اصلا فیلم سینمایی نبودند و به نیت حضور در این جشنواره و رونق دادن به سینمای کودک و نوجوان ساخته نشده بودند، بلکه سریال‌ها یا تله‌فیلم‌هایی بودند که (به هر دلیلی) به پخش نرسیده و در جدول پخش هیچ شبکه استانی یا ملی، جایی نداشتند.

بر لبه پرتگاه

«بر لبه پرتگاه» فیلمی به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مسعود فرخنده است که در بخش «مسابقه فیلم‌های سینمایی بلند ایرانی» این دوره از جشنواره کودک حضور دارد. جالب است بدانید که این اثر یک تله‌فیلم بوده و طبق مطلبی که در انتهای تیتراژ آن نوشته شده، «به سفارش سیمای استان‌ها» در صداوسیمای مرکز اردبیل تهیه شده است. این فیلم تلویزیونی نه از نظر قصه، نه بازی، نه فضاسازی، نه حتی از نظر تکنیکی و فنی هیچ ویژگی خاصی ندارد که بخواهد در جشنواره‌ای بین‌المللی حضور داشته باشد، حالا اینکه چرا پذیرفته شده و از آن مهم‌تر چرا در بخش مسابقه قرار گرفته، سوالاتی است که برگزارکنندگان جشنواره باید به آن پاسخ دهند. اثری که پایان‌بندی ناقصی دارد و مخاطب را پس از ۸۵ دقیقه همراهی، به حال خودش رها می‌کند تا شاید روزی قسمت‌های بعدی آن ساخته شود و تماشاگر با سرنوشت «طوفان» و «یاشار» بیشتر آشنا شود.

بیشتر بخوانید:

آنچه باید از سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی کودکان و نوجوانان بدانیم

ضرورت تعطیل، تعدیل یا تدبیر جشنواره‌های پرتعداد و کم‌اثر

خبرنگار

«سامو بندری به‌زودی به روی آنتن می‌رود»، «مشکل تلویزیون با سامو بندری چیست؟»، «چرا شبکه دو به پخش سامو بندری رضایت نمی‌دهد؟» این‌ها چند نمونه از تیتر مطالبی است که رسانه‌های مختلف در سال گذشته برای سریال «سامو بندری» استفاده کرده‌اند. اثری به کارگردانی ابراهیم فروزش و تهیه‌کنندگی علیرضا سبط‌احمدی که محصول گروه فیلم و سریال شبکه دوم سیماست. در این سریال که سال ۹۸ در بوشهر ساخته شده و قرار بود در قالب ۱۳ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای از شبکه دو پخش شود، بازیگران مطرحی همچون حسن پورشیرازی، مائده طهماسبی، علی اوسیوند و مهدی فقیه به ایفای نقش پرداختند. با این وجود اما هیچ وقت در جدول پخش سیما قرار نگرفت و حالا نسخه برش‌هایی از آن در قالب فیلم سینمایی با نامی جدید در جشنواره کودک حضور پیدا کرده است.

فیلم سینمایی «خبرنگار» که اتفاقا آن هم در بخش مسابقه جشنواره امسال به نمایش درآمده، در حقیقت همان سریال «سامو بندری» است که سازندگانش سعی کردند آن را بالاخره به تماشاگران نشان دهند. مجددا این سوال را باید از برگزارکنندگان سی‌وچهارمین دوره جشنواره پرسید که چطور و چگونه، سریالی را که بخش‌هایی از آن به فیلم تبدیل شده، در بخش مسابقه قبول کرده‌اند؟ یعنی پیش از این اطلاعاتی از سابقه اثر نداشتند؟ یا با علم به این موضوع که این اثر اصلا سینمایی نیست، قبول کردند که با نامی جدید آن را در بخش مسابقه به نمایش درآورند؟

«یکی بود یکی نبود»

مجموعه تلویزیونی «یکی بود یکی نبود» هم از آن دست آثار تلویزیونی است که به بخش مسابقه جشنواره راه پیدا کرده است. این مجموعه نمایشی که فصل اول آن سال گذشته در ۳۰ قسمت از شبکه قرآن سیما به نمایش درآمد، از یک جهت برای اهالی رسانه مورد توجه بود و آن اینکه این مجموعه اولین اثر برنامه نمایشی شبکه قرآن و معارف در ۱۰ سال گذشته بود. مجموعه‌ای که در آن بازیگران شناخته شده‌ای همچون مریم سعادت، حسین رفیعی و رامین ناصرنصیر حضور دارند و در کنار چند بازیگر کودک و نوجوان و چند عروسک، به ایفای نقش می‌پردازند.

طبق صحبت‌های مرضیه منصوری، کارگردان این مجموعه، یک قسمت از آن به دبیرخانه جشنواره فرستاده شده و همان تک قسمت که زمان آن کمتر از حد معمول یک فیلم بلند سینمایی است (۷۹ دقیقه با تیتراژ ابتدایی و انتهایی) برای حضور در بخش مسابقه جشنواره پذیرفته شده است. مسئله‌ای که شاید حتی خود سازندگان این مجموعه تلویزیونی هم آن را محتمل نمی‌دانستند، اما از آنجایی که هیئت انتخاب جشنواره سی‌وچهارم برای این دوره شگفتی‌های ویژه‌ای را در نظر گرفته، یک قسمت از یک مجموعه عروسکی تلویزیونی هم می‌تواند در بخش فیلم بلند سینمایی (!) رقابت کند.

«یدو»

فیلم سینمایی «یدو» به اذعان اکثر منتقدان سینما یکی از بهترین فیلم‌های کودک و نوجوان در چند سال اخیر است که در بستر سینمای دفاع مقدس به تصویر کشیده شده است، اثری که برای اولین بار در بهمن ماه سال گذشته و در خلال سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و با نامزدی در ۱۳ بخش جشنواره و برنده شدن ۵ سیمرغ بلورین، پرافتخارترین فیلم جشنواره بود. درحالی که پس از جشنواره خیلی‌ها در انتظار اکران این اثر بودند، اعلام شد که «یدو» در ایام نوروز از تلویزیون پخش می‌شود، اتفاقی که پیش از این سابقه نداشت و همه را شگفت‌زده کرد. اما در نهایت این اتفاق افتاد و فیلم مهدی جعفری، در طول شش ماه گذشته، چند باری از شبکه‌های مختلف سیما به نمایش درآمد.

در چنین شرایطی و با وجود اینکه این فیلم هم در جشنواره فجر دیده شده، هم تلویزیون آن را پخش کرده و هم با یک جست‌وجوی ساده در فضای مجازی می‌توان نسخه‌های با کیفیت آن را تماشا کرد، جشنواره کودک و نوجوان نیز «یدو» را در بخش مسابقه به نمایش گذاشته است. از آنجایی که احتمال می‌رود این اثر در اختتامیه این جشنواره نیز جوایز اصلی را به خود اختصاص دهد، سوالی که از برگزارکنندگان این رویداد داریم این است که واقعاً نیاز بود که این فیلم را در جدول اکران جشنواره قرار دهید؟ یعنی احتمال می‌دادید که هیچ اثر دیگری توانایی گرم کردن بازار اکران جشنواره را ندارد و خواستید با این روش مخاطب جذب کنید؟ یا اگر این نیست، چه دلیل باعث شده فیلمی که تا به حال درصد زیادی از مردم از طرق مختلف آن را دیده‌اند را در بخش مسابقه جشنواره قرار دادید؟

این مواردی که در اینجا به آنها اشاره شد، تنها پنج نمونه از فیلم‌های بخش مسابقه سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان است و بعید نیست اگر در دیگر موارد این فهرست هم بیشتر سرک می‌کشیدیم، موارد عجیب و غریب دیگری را به چشم می‌دیدیم. همین موارد بیانگر این مسئله است که جشنواره امسال توجه چندانی به کیفیت آثار به ویژه آثار حاضر در بخش مسابقه نداشته و بیشتر از هرچیز تمرکزش را روی کمیت و تعداد فیلم‌ها در بخش‌های مختلف گذاشته است. چنین رویکردی شاید در بولتن‌های مدیریتی قابل قبول باشد، اما بدون شک ضربه‌ای اساسی بر پیکر نحیف سینمای کودک و نوجوان ایران خواهد زد، سینمایی که به برگزاری جشنواره‌ای با این مختصات در سطح بین‌المللی نیاز دارد و باید دلسوزی بیشتری برای آن داشت.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ