آمیختگی صنعت و دانش، قابلیتی مغفول مانده در کشور

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، آمیختگی صنعت و دانش از اهمیت ویژه در راستای توسعه و ارتقای جایگاه علم و دانش در کشور برخوردار است. هرچند تاکنون اقدامات مناسب در این زمینه لحاظ نشده و همین امر باعث شده تا کیفیت آموزش آن طور که باید و شاید در راستای مهارت آموزی اقدامات انجام نشود. از سوی دیگر تمایل چندانی نسبت به توسعه و بازسازی اقدامات در کشور انجام نشده است.
علی زلفی گل، وزیر علوم و تحقیقات بر این باور است،«برنامه‌هایش برای توسعه پیوند صنعت و درمان نظام پیشنهادات عملیاتی می‌شود. بر این اساس در نظام پیشنهادات هر ایرانی که نیازی را تشخیص داد یک فرم به پایگاه استنادی جهان اسلام ارسال و ثبت می‌کند. نیازمند یک اقدام کاربردی هستیم تا بتوان بیش از پیش در راستای پیوند صنعت و دانشگاه وارد عمل شود.»

در اردیبهشت سالجاری تصویب نامه هیات وزیران در خصوص آیین نامه اجرایی بند (و) تبصره ۹ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور ابلاغ شد. بر این اساس شرکت‌ها، بانک‌ها و موسسه‌ها موظفند در پایان هر سه ماه معادل بیست و پنج درصد (۲۵%) از مبلغ منابع موضوع این آیین‌نامه را به حساب خاص واریز و پس از اخذ تأییدیه خزانه، اسناد مثبته را در سامانه بارگذاری کنند. در صورت واریز نشدن وجوه مربوط در موعد مقرر توسط هر یک از شرکت‌ها، بانک‌ها و مؤسسه‌ها، به خزانه اجازه داده می‌شود راسا مبلغ مربوط را از حساب آنها نزد خزانه برداشت کرده و آن را به حساب خاص واریز کند.
به رغم تصویب این قانون اقدامات در راستای ایده پردازی در زمینه توسعه صنعت و پیوند آن با دانشگاه و علم جای تامل دارد. این مهم می‌طلبد تا صنعت بیش از پیش دانشگاه و ایده‌های دانشجویی را در عرصه‌های مختلف جدی بگیرد. در سال‌های اخیر با توسعه پارک‌های فن‌آوری مواجه هستیم. بر اساس بررسی‌های انجام شده بخش خصوصی بیش از پیش از ایده‌ها استقبال کرده و بخش قابل توجهی از آنها هم هنوز منتظر حمایت هستند یا در قالب مقالات علمی یا پایان نامه‌ها ارائه شده و در راستای توسعه و تولید ثروت اقدامات مناسب انجام نشده است.

سهم محدود صنعت از ایده‌های دانشجویی

محمد سعید سیف، مدیرکل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره ماحصل اقدامات برای توسعه علم و صنعت در گفت و گو با خبرنگار آنا می گوید: «برخی از نیازهای شرکت‌های دولتی از طریق این آیین نامه و توضیحات آن با دانشگاه‌ها تعامل برقرار می‌کنند.»

وی می افزاید: «این آیین نامه به شرکت‌های دولتی محدود است و بسیاری از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی الزامی در این زمینه ندارند، بلکه فقط شرکت‌های دولتی سودده با تعداد محدود و وابسته به وزارت نیرو، وزارت دفاع و ... از این ظرفیت استفاده می‌کنند.»

سیف تاکید می‌کند: «بر اساس این قانون ۴۰ درصد بودجه پژوهشی را دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها باید پرداخت شود. برای مثال سالانه حدود ۲۰۰میلیارد تومان برای پژوهش بودجه اختصاص داده شده است.»

توجه و بازنگری به روند مهارت آموزی در دانشگاه‌های کشور

بر اساس برنامه ششم قرار بر توسعه مهارت آموزی در دانشگاه‌ها بود. هرچند اقدامات در این زمینه اندک و هنوز با چشم انداز سند آن طور که باید اماکن علمی و صنعتی کشور نتوانسته‌اند، در این زمینه آن طور که باید و شاید عمل کنند.

احمد حسین فلاحی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره اقدامات برای ارتقای جایگاه صنعت در دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار آنا تاکید می‌کند: «طرح‌های متعدد در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس برای ارتقای جایگاه علم در صنعت به تصویب رسیده است. در این طرح بها به جهش شرکت‌های دانش بنیان و ساز و کارها در این طرح اندیشیده شده است.»

وی می‌گوید: «برای پیوند صنعت و دانشگاه باید در سیستم آموزشی کشور بازنگری شود. از سوی دیگر در دانشگاه‌های کشور هم آموزش مهارتی مورد توجه قرار بگیرد.»

حسین فلاحی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه مساله مهارت آموزی مورد تاکید بوده است، می‌افزاید: «بر این اساس قرار بود ۵۰ درصد آموزش‌ها به شکل مهارتی باشد. در این فرصت ارتباط بین صنعت و دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه فنی و حرفه‌ای باید مورد توجه قرار می‌گرفت. این در حالی است که هم اکنون سهم مهارت آموزی در آموزش حتی به ۴۰ درصد هم نرسیده است.»

این نماینده مجلس ادامه داد: «در برنامه‌ها و شیوع‌های آموزشی باید بازنگری شود.»

بیکاری جوانان به‌دلیل نداشتن مهارت

محمد زاهدی اصل، استاد دانشگاه درباره عدم مهارت آموزی در موسسات و دانشگاه‌های کشور در گفت و گو با خبرنگار آنا می گوید: «در کشور ما در حالی مدرک‌گرایی ریشه دوانده که هنوز نظام آموزش عالی کشور راهکاری برای مهارت‌آموزی و کارآفرینی در حین تحصیل دانشجو لحاظ نکرده است.»

وی ادامه می دهد: «کارفرما هم برای کارمند دوره کارآموزی یا کارورزی ایجاد نمی‌کند تا بتوان در ارتقای آموزش و مهارت‌آموزی افراد تحصیل‌کرده جامعه کاری از پیش برد.»

بیشتر بخوانید:

• تولیدی در حوزه علوم شناختی نداریم




• توجه شرکت‌های محدود دولتی به امر پژوهش/ اختصاص بودجه ۴۰ درصدی سازمان‌های دولتی به پژوهش




• روند مهارت آموزی در دانشگاه‌های کشور باید مورد توجه و بازبینی قرار بگیرد

توجه به توانایی نخبگان ایرانی را خواستاریم

همچنین منصور کبگانیان، دبیر ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور در گفت و گو با خبرنگار آنا می‌گوید: «بخش مهم و دشوار توجه به اقتصاد و صنعت دانش‌بنیان است. امیدواریم در این دوران عزم خود را جدی کرده تا تولید علم و صنعت در دانشگاه‌های کشور با صنعت و اقتصاد هماهنگ شود.»

وی تأکید می‌کند: «بر اساس شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور اشتغال و استفاده از فارغ‌التحصیلان باید مورد توجه قرار بگیرد. برای مثال در کشور با صرف هزینه‌های کلان دانشجو به تحصیل پرداخته و مدرک اخذ می‌کند، اما مراودات اقتصادی با کشورهای اروپایی و چین انجام می‌شود. این مقوله ظلم به فارغ‌التحصیلان و نخبگان کشور است.»

دبیر ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور بر اساس بررسی‌های انجام شده و رئیس‌جمهور برنامه‌های مناسب برای توجه به ظرفیت نخبگان در دستور کار قرار دارد. در این زمینه دولت می‌تواند شورای انقلاب فرهنگی را کمک کند تا اقتصاد دانش‌بنیان و تربیت نیروهای پرورش‌یافته جدی‌تر شود.

موانع ارتقای جایگاه علم در صنعت و جامعه بررسی شود

در ادامه یعقوب دادگر اصل، مدیر کل پژوهش و فناوری دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور درباره ورود علم به بخش صنعت در گفت و گو با خبرنگار آنا می گوید:‌ «ابتدا باید موانع ارتقای جایگاه علم در صنعت و جامعه بررسی شود. برخی از موانع مهم که در پژوهش‌های مختلف به آن اشاره شده عبارتند از عدم تعامل مناسب دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با بخش‌های صنعتی و اجرایی کشور، کافی نبودن اعتبارات تحقیقاتی و ناتوانی ساختار اجرایی و اداری از مهمترین موانع ارتقاء جایگاه علم در صنعت کشور است.»

وی می‌افزاید: «نیازهای صنعت در کشورهای مختلف متفاوت است، به همین منظور برای ارتقا جایگاه علم در صنعت نیاز به تعامل موثر دانشگاه و صنعت است تا ابتدا نیازها و چالش‌های موجود در صنعت کشور شناسایی شده و سپس این مسائل در کمیته‌های علمی و تخصصی بررسی و تصمیم‌گیری درباره موضوع‌های تحقیقاتی و پژوهشی گرفته شود. این امر موجب حل مسائل و مشکلات صنعت کشور شود و به ارتقاء جایگاه علم در صنعت نیز کمک می‌کند.»

انجام پایان نامه‌ها کشور با مراجعه به مجلات کشورهای اروپایی و آمریکایی

دادگر تاکید می‌کند: «بیشتر پایان نامه‌ها و مقالات دانشجویی کشور با توجه به نیازهای سایر کشورها و با مراجعه به مقالات و مجلات کشورهای اروپایی و آمریکایی ( ISI) انجام می‌شود، این موضوع به رفع چالش‌ها و مسائل در سایر کشورها منجر می‌شود. بنابراین یکی از عوامل تاثیرگذار در ارتقای جایگاه علم در صنعت، یکسو کردن تحقیقات و پژوهش‌های علمی با نیازهای صنعتی کشور و جهت‌دهی آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری به سمت حل مشکلات و رفع نیازهای واقعی صنعت با توجه به آمایش سرزمینی و نوآوری در کشور است.»

به گفته وی نیازسنجی از مشکلات و چالش‌های صنعت به صورت استانی و آمایش منطقه‌ای و سوق دادن پروژه‌ها به سمت نیاز صنعت، شناسایی نیازهای صنعت و r&d صنعت و اولویت بخشی برای تشکیل هسته‌ها و واحدهای فناور بر این اساس، تعریف جایگاه صنعت در شوراهای راهبردی یکپارچه مراکز رشد به دلیل اهمیت انجام فعالیت‌های فنی و مهارتی بر مبنای نیازهای صنعت، برگزاری رویدادهای ملی و مهارتی بر اساس نیاز صنعت برای ساخت تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی از اهمیت برخوردار است.

انعقاد تفاهم نامه با صنایع مختلف

دادگر از انعقاد تفاهم‌نامه‌های آموزشی و پژوهشی با صنایع مختلف، بازبینی سرفصل و محتوای دروس مطابق با نیازهای صنعت، اجرای طرح فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در جامعه و صنعت، همکاری مشترک با صنعت در به ثبت رساندن طرح‌ها و ایده‌های داخلی و خارجی خبر داد و می‌افزاید: «همکاری مشترک با صنعت در اجرای پروژه‌های ساخت، کاربردی و تحقیقاتی، همکاری با صنعت در زمینه اجرای بازدیدهای علمی و اجرای دوره‌های کارآموزی، برگزاری دوره آموزشی و کارگاه تخصصی با همکاری صنعت است.»

انتهای پیام/