هراس بصری؛ تحفه عصر اینترنت/ ترایپوفوبیا چگونه بروز می‌کند؟

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، اگر تصویر بالا باعث بروز احساس ناراحتی، ترس، چندش یا وحشت در شما می‌شود، از ترایپوفوبیا رنج می‌برید که همان بیزاری از خوشه‌ای از منافذ است. البته جای نگرانی نیست چرا که تخمین زده می‌شود ۲۰ درصد از مردم جهان با دیدن تصاویر مشابه بالا دچار هراس می‌شوند. برخی متخصصان بر این باورند اکثر مردم به نوعی به تصاویر این چنینی واکنش نشان می‌دهند. ترایپوفوبیا ترس یا هراس ناشی از الگوهای نامنظم یا خوشه‌ای از سوراخ‌های کوچک یا حفره‌های ریز است. ترایپوفوبیا در دسته هراس‌های ویژه قرار می‌گیرد که شامل ترس غیرمنطقی و نامعقول از یک موضوع یا موقعیت خاص می‌شود.

بیشتر بخوانید:

فوبیاهای عجیب‌ و غریب انسان‌

به گفته جف کول، یکی از نخستین دانشمندانی که در حوزه اختلال ترایپوفوبیا تحقیق می‌کند؛ «مانند بسیاری از پدیده‌های روان‌شناختی، تمام افراد از درجه‌های مختلف ترایپوفوبیا رنج می‌برند. یک نفر در هر پنج مورد از تریپوفوبیای شدید رنج می‌برد که دو برابر میزان افراد مستعد به کلاستروفوبیا («تنگاترس»، ترس از فضاهای بسته) است با این حال مطالعات بسیار کمی در حوزه ترایپوفوبیا انجام شده است. با وجود این که ترس از منافذ و حفره‌ها نوعی هراس عمیق و مبتنی بر روانشناسی است اما ترایپوفوبیا به عنوان یک فوبیای واقعی شناخته نمی‌شود.»

دلیل عدم شناسایی ترایپوفوبیا به عنوان یک اختلال روانی این است که اکثر افراد تا زمان توسعه اینترنت به شکل امروزی، تصاویر منافذ و سوراخ‌های ریز را ندیده بودند. بنابراین تعداد محدودی از افراد از این پدیده آگاهی داشتند و این امر نشان می‌دهد که هنوز موارد زیادی وجود دارد که بشر از آن اطلاعی ندارد. حال سوال اینجاست که آیا دانشمندان پاسخی برای این سوال پیدا کرده‌اند که چرا افراد از منافذ و سوراخ‌های ریز بیزارند یا خیر. در ادامه به بررسی آنچه تاکنون در خصوص ترایپوفوبیا کشف شده می‌پردازیم.

ترایپوفوبیا؛ هراسی واقعی

ترایپوفوبیا در اوایل ظهور اینترنت و از اتاق گفت‌وگوی آنلاین پدید آمد، حتی نام این هراس در یک انجمن اینترنتی و دور از نگاه متخصصان پزشکی گذاشته شد. بنابراین به‌راحتی می‌توان به واقعی بودن آن شک کرد. با این حال نتایج مطالعات در این حوزه نشان می‌دهد تصاویری که تضاد زیادی بین تاریکی و روشنی آنها وجود دارد و الگوی ثابتی به صورت مرتب در میدان دید آن تکرار می‌شود، تأثیر واقعی بر بدن فرد می‌گذارد. تحقیقات کول حاکی از آن است که ضربان قلب افرادی که از ترایپوفوبیا رنج می‌برند در زمان مشاهده تصاویر خوشه‌ای از منافذ مانند کندوی زنبور به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. به گفته وی؛ «ترایپوفوبیا نوعی اختلال روانی است. ترس از مشاهده الگویی از منافذ و سوراخ‌های ریز را معادل بصری شنیدن کشیده شدن ناخن روی تخته سیاه در نظر بگیرید. مغز از نورون‌هایی که به دلیل دیدن این تصاویر فعال می‌شوند، خوشش نمی‌آید، همان‌طور که از شنیدن صدای ناهنجار کشیده شدن ناخن روی تخته سیاه خوشش نمی‌آید.»

چه چیزی باعث بروز ترایپوفوبیا می‌شود؟

در حال حاضر توافق نظری در خصوص دلیل بروز ترایپوفوبیا وجود ندارد اما چهار نظریه در این خصوص مطرح شده است که شامل نظریه آپوزماتیک، آسیب‌شناسی، استرس بصری و میم اینترنتی می‌شود. براساس نظریه آپوزماتیک، انسان طوری تکامل یافته که از الگوهای دارای منافذ و سوراخ‌های ریز بترسد چراکه این الگوها معمولاً روی حیوانات و غذاهای سمی دیده می‌شوند. برای مثال پوست قورباغه سمی با رنگ‌های کنتراست بالا پوشانده شده است. این امضاهای بصری به‌سختی در جهان طبیعی یافت می‌شود. بدین‌ترتیب وقتی انسان به تصاویر ترایپوفوبیک نگاه می‌کند، مغز در حالت هشدار قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید:

ترس از تزریق واکسن کووید-۱۹ را کنار بگذارید/ خطر کرونا بالاتر از خطر نادر التهاب قلبی

در نظریه آسیب‌شناسی نیز مانند نظریه آپوزماتیک بیان می‌شود که ترایپوفوبیا نوعی تطبیق تکاملی است. بسیاری از بیماری‌های پوستی ویژگی‌های ترایپوفوبیک دارند، بنابراین انسان‌های مدرن تکامل یافته تا متوجه این الگوهای خاص شوند. براساس این مکتب فکری، انسان‌ها در برابر آسیب‌شناسی پوستی حساس شده‌اند. بدین‌ترتیب واکنش افراد به تصاویر ترایپوفوبیک روشی برای هوشیار ماندن در برابر هر گونه بیماری است.

ترایپوفوبیا باعث حرکت خون در مغز می‌شود

نظریه استرس بصری نظریه مورد علاقه بسیاری از متخصصان حوزه ترایپوفوبیاست. براساس این نظریه، انسان نمی‌تواند دلیل مشخصی برای بروز ترایپوفوبیا پیدا کند، این ترس هیچ کاربردی ندارد و شواهدی مبنی بر سازگاری تکاملی آن به دست نیامده است. علوم اعصاب پشت این نظریه بسیار جالب است. محققان اخیرا برای معاینه افراد مبتلا به ترایپوفوبیا از تکنیکی به نام طیف‌سنجی مادون قرمز استفاده می‌کنند. این روش امکان مشاهده محل خون و فعالیت را در مغز بیمار به پزشک می‌دهد. براساس این یافته‌ها، وقتی فردی تصاویر ترایپوفوبیک را مشاهده می‌کند، خون در پشت مغز قرار می‌گیرد که بخش‌های بصری نیز در این قسمت قرار دارند. این در حالی است که خون معمولاً در مناطق تصمیم‌گیری قرار دارند که در قسمت جلوی مغز است. این امر نشان می‌دهد که واکنش به مشاهده یک تصویر ترایپوفوبیک باعث نمی‌شود که مغز تصمیمی در خصوص خطرناک بودن یک شی بگیرد. بدین‌ترتیب دلیل تکاملی برای ترس انسان از تصاویر دارای منافذ و سوراخ‌های ریز وجود ندارد. دلیل بروز ترایپوفوبیا به سادگی می‌تواند این باشد که مغز از این الگوها خوشش نمی‌آید.

تأثیر اینترنت بر گسترش ترس در انسان‌ها

میم اینترنتی اصطلاحی برای توصیف موضوعات و عقیده‌هایی است که به وسیله اینترنت گسترش می‌یابند. در نظریه میم اینترنی مطرح می‌شود که ترایپوفوبیا تا پیش از ظهور اینترنت و انتشار تصاویر دارای منافذ و سوراخ‌های ریز وجود نداشته است. شاید انسان‌ها پس از تبلیغات در بستر آنلاین یاد گرفته‌اند که از اشیای دارای منافذ و سوراخ ریز بترسند. این نظریه کاملاً براساس سرشت و پرورش است؛ آیا انسان‌ها با ترس و بیزاری از موش به دنیا می‌آیند یا شرایط اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند این ترس را به وجود می‌آورد.

بیشتر بخوانید:

«دیپ فیک» چه بر سر واقعیت می‌آورد؟/ وقتی فناوری ترسناک می‌شود

در حال حاضر تعداد افرادی که از فوبیای عنکبوت رنج می‌برند بیشتر از تعداد کسانی است که از ماشین می‌ترسند در حالی که احتمال مرگ با خودرو بیشتر از عنکبوت است. مبحث گسترده‌ای درباره اکتسابی بودن فوبیاها مطرح است که احتمال دارد هرگز حل نشود. بررسی جداگانه عوامل ژنتیکی و اجتماعی بسیار دشوار است، هنوز هیچ مطالعه‌ای در حوزه فوبیا روی دوقلوهای همسان که در خانواده‌های مختلف بزرگ شده‌اند، انجام نشده است. در ترایپوفوبیا تشخیص سرشت از پرورش بسیار دشوار است چراکه تصاویر دارای منافذ و سوراخ‌های ریز هر روز بیشتر از دیروز در بستر اینترنت به اشتراک گذاشته می‌شوند بنابراین پیدا کردن فردی که تاکنون چنین تصویری ندیده امری سخت است.

انتهای پیام/۴۰۲۱/پ