تفاسیری متضاد از یک عکس یادگاری

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ در روزهای اخیر عکس یادگاری لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران با سایمون شرکلیف رئیس جدید نمایندگی دیپلماتیک انگلیس در تهران در ایوان سفارت روسیه در تهران که کنفرانس تهران در سال ۱۹۴۳ یا ۱۳۲۲ خورشیدی در آن برگزار شد، جنجالی به پا کرده است.

در سال ۱۳۲۲ رهبران شوروی، آمریکا و انگلستان در سفارت شوروی سابق در تهران گرد هم آمدند تا درباره سرنوشت جنگ جهانی دوم تصمیمات مهمی اخذ کنند.

اما چرا این کنفرانس این همه برای ایرانیان مهم است و عکس یادآوری کننده آن موجب رنجش عده‌ای در کشور شده است؟ از جمله محمد جواد ظریف که با یادآوری تاریخ، این تصویر را موهن دانسته یا محمد باقر قالیباف که خواهان عذرخواهی فوری سفرای انگستان و روسیه شده است.

رهبرانی که حاضر به پذیرش محمدرضا شاه نشدند

در پاسخ باید گفت که این کنفرانس دو سال بعد از اشغال ایران توسط متفقین یعنی کشورهای متبوع این سه رهبر سیاسی برگزار شد، اتفاقی شوم که اگر بخت یار ملت ایران نبود، کشور تجزیه و از هم فروپاشیده بود.

در جایگاهی که ارتش نوسازی شده ایران قادر به کوچک‌ترین دفاعی در برابر متجاوزین نشد و رضاشاه هم از کشور تبعید شده بود، مشیت الهی بر آن قرار گرفت که ایران بار دیگر از تجزیه و نابودی نجات پیدا کند، به ویژه آذربایجان که عملاً در اشغال شوروی قرار داشت و به طور معجزه‌آسایی از چنگ آنها آزاد شد.

اما حادثه دیگری که در ماجرای کنفرانس تهران موجب تحقیر ایران شد این بود که چرچیل، استالین و روزولت حاضر نشدند با شاه کشور میزبان یعنی محمدرضا پهلوی دیدار کنند.

نقل است شاه چند مرتبه به آنها پیام می‌فرستد که در محافل سیاسی تهران پذیرش نکردن وی توسط سه رهبر سیاسی مهمان موجب سرشکستگی این شاه تازه به قدرت رسیده است، اما با این وجود سران شوروی، آمریکا و بریتانیا حاضر به ملاقات با وی نشدند (در بعضی اسناد آمده که استالین حاضر به ملاقات با خواهر شاه شد.)
اما یادآوری این عکس با لحاظ نکاتی تا میزانی هم می‌تواند دستاوردهای ملی بعد از انقلاب اسلامی را یادآور شود.

نخست:

اشغال کشور و تجاوز نظامی به ایران به شکلی که در سال ۱۳۲۰ صورت گرفت، اینک عملاً غیرممکن است. توان دفاعی کشور در حدی است که برعکس ارتش رضاشاهی نه‌تنها از امنیت ملی و تمامیت ارضی کشور دفاع می‌کند، بلکه دارای برد نفوذ منطقه‌ای کم‌سابقه‌ای است. در ۲۰۰ سال گذشته این نخستین‌بار است که گوشه‌ای از خاک کشور از آن جدا نشده و به همت، غیرت ملی، خون شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم، تمامیت ارضی کشور حفظ شده است. اگر غیر از این بود تا به حال صد باره دشمنان ایران به خود اجازه تجاوز به خاک کشور را داده بودند و سرنوشت عراق و افغانستان در انتظار ایران بود.

دوم:

سه کشور بریتانیا، شوروی و آمریکا در تاریخ معاصر ایران دارای نفوذ استعماری زیادی در کشور ما بوده‌اند، اما اکنون روسیه به متحد استراتژیک ایران بدل و دست استعمار بریتانیا هم از کشور قطع شده است. در عین حال صندلی خالی سفیر آمریکا به‌عنوان مهم‌ترین ابرقدرت استثماری معاصر بیانگر بیرون انداختن این رهبر جهان سرمایه‌داری از ایران است. امری که بسیاری از کشورهای جهان جسارت و شجاعت آن را ندارند.

آمریکا یک دهه پس از کنفرانس تهران و در سال ۱۳۳۲، با همکاری انگلستان کودتای ۲۸ مرداد را به وجود آورد که به تحکیم استبداد سیاسی و استثمار اقتصادی کشور انجامید و اینک اما در چنین ایامی جای نماینده آمریکا در ایران در قالب یک صندلی خالی خودنمایی می‌کند.

سوم:

تحقیر ملی ایرانیان با رد درخواست ملاقات شاه با سران سه کشور اینک با غرور ملی ناشی از جایگاه مقام معظم رهبری در جهان جایگزین شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی حتی حاضر به دریافت نامه ترامپ نشد و در اوج فشارهای ناشی از تحریم، دست رد به سینه او زد.

سفرای بریتانیا در ایران بسیار محتاط و دست به عصا هستند و می‌دانند اگر مانند ماجرای شرکت در تظاهرات اعتراضی به سقوط هواپیمای اوکراین دیده شوند دستگیر و اخراج خواهند شد.

پوتین رئیس جمهور روسیه هم هرگاه به دیدار مقام معظم رهبری می‌رود با کمال خضوع و خشوع حاضر شده و کاریزمای ایشان را یادآور حضرت مسیح می‌داند.

ملت بزرگ ایران در برابر تحقیر حساسیت بالایی دارد و این مسئله از جایگاه تاریخی ایران به‌عنوان تمدنی کهن و یک امپراطوری قدرتمند در دوره‌های تاریخی نشئت می‌گیرد که گذشته درخشان خود را از یاد نبرده و حاضر نیست در برابر بیگانگان کوچک شمرده شود.

تصویر سفرای روسیه و بریتانیا با وجود ظرفیت توهین‌آمیز بودن آن، یک وجهه غرورآمیز هم دارد و آن مقایسه جایگاه فعلی ایران در نظام بین‌الملل با سال ۱۳۲۲ است، جایگاهی که اگر کسی حتی با حاکمیت و نظام جمهوری اسلامی هم زاویه داشته باشد، بُعد ملی و میهنی آن را نمی‌تواند نادیده بگیرد.

بشیر اسماعیلی دبیر هم‌اندیشی اساتید و نخبگان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان

انتهای پیام/۴۰۷۸/