اکران آنلاین، رودخانه‌ای که بی‌محتوا ماند و خشکید/ نگاهی به ۳ فیلم در حال اکران در فضای مجازی

به‌ گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، با شیوع ویروس کرونا از هفته اول اسفند ۱۳۹۸ سینماها نیز همچون بسیاری از اماکن عمومی دیگر تعطیل شدند، بسیاری از علاقه‌مندان هنر هفتم به نوعی با خلأ مواجه شدند. به‌ویژه کسانی که تماشای فیلم یکی از فعالیت‌های اصلی‌شان بوده و در سبد فرهنگی آنان جایگاه ویژه‌ای داشت چاره‌ای جز صبر نداشتند.

در پی این وضعیت، بسترهای نمایش اینترنتی فیلم یا همان «وی. او. دی.»ها نیز از همان هفته اول تعطیلی سینماها فعالیت خود را در حوزه‌های مختلف پررنگ‌تر کردند. فاصله انتشار اینترنتی فیلم‌های تازه‌اکران‌شده با نمایش اینترنتی آنها کاهش یافت؛ بسیاری از فیلم‌هایی که به‌تازگی رنگ پرده را دیده بودند زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد وارد نمایش از طریق «وی. او. دی.»ها شدند.

این فیلم‌ها آثاری بودند که پیش از این اکران شده و یا از همان ابتدا قصد اکران سینمایی را نداشته و مستقیماً وارد اکران آنلاین شدند. با پایان تعطیلات نوروز۹۹، اکران آنلاین فیلم سینمایی «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا بمب خبری حوزه فرهنگی کشور بود. اقدامی بدیع و متهورانه که با استقبال اکثر قریب به اتفاق اهالی سینما از گرایش‌ها فکری و صنفی مختلف همراه شد چراکه به نوعی راه را برای سایر فیلمسازان و صاحبان آثار برای تجربه شکل جدید از اکران باز می‌کرد.

«خروج» که فیلم خبرساز سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در بهمن ماه سال ۱۳۹۸ بود، دو ماه پس از نمایش در این جشنواره و از اواخر فروردین ۹۹ بدون ورود به چرخه اکران، وارد عرصه نمایش اینترنتی شد. در نهایت نیز اکران آنلاین این فیلم پس از دو ماه و با فروشی معادل ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به پایان رسید.

استقبال مخاطبان از اکران آنلاین فیلم «خروج» باعث شد تا برخی فیلمسازان و تهیه‌کنندگان دیگر نیز برای ورود به این عرصه وسوسه شوند.

فیلم سینمایی «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی و تهیه‌کنندگی رامبد جوان دومین فیلمی بود که پس از خط‌شکنی «خروج» وارد آوردگاه اکران اینترنتی شد. البته همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد دو فیلم «خروج» و «طلا» از طمع راهزنان فرهنگی در امان نماندند. این دو فیلم در ابتدای انتشار خود با معضل انتشار قاچاق در فضای مجازی مواجه شدند، اما درمجموع می‌توان این اقدام بدیع را تجربه‌ای موفق در نظر گرفت چراکه حجم این نسخه‌های قاچاق و میزان استقبال کاربران از آن در مقایسه با انتشار قانونی و متکی بر فروش بلیت چندان زیاد نبود.

با این که سالن‌های سینما از تابستان سال ۹۹ بازگشایی شدند و البته در طول این یک سال و به موازات اوج‌گیری کرونا، تعطیلی را هم تجربه کرده‌اند اما این بازگشایی با استقبال ضعیف مخاطبان همراه بود، در نتیجه شاهد اکران تعداد بیشتری از فیلم‌های سینمایی در بستر فضای مجازی بودیم. این فیلم‌ها یا در قالب معمول شبکه نمایش خانگی و یا به شیوه اکران آنلاین ارائه شده‌اند. فیلم‌هایی همچون «لتیان»، «خروج»، «هفت و نیم»، «نرگس مست»، «پسرکشی»، «تیغ و ترمه»، «کارت پرواز»، «مسخره‌باز»، «بی‌وزنی»، «سونامی» و «خوب، بد، جلف ۲» در این دو قالب منتشر شده و تنوع ژانر مناسبی را در حوزه نمایش آنلاین شکل داده‌اند.

اما از شاخص‌ترین فیلم‌هایی که این روزها در پلتفرم های پخش اینترنتی به صورت آنلاین در حال پخش است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خورشید

آخرین فیلم مجید مجیدی اولین بار در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست در این جشنواره جایزه بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه را دریافت کند. روح‌الله زمانی، بازیگر این فیلم توانست در جشنواره فیلم ونیز جایزه استعدادهای نوظهور این جشنواره را دریافت کند.

همچنین فیلم «خورشید» به‌عنوان نماینده ایران در جشنواره اسکار ۲۰۲۱ معرفی شد و جزو پانزده فیلم برگزیده‌ این مراسم قرار گرفت.

داستان فیلم درباره علی، کودک دوازده ساله‌ای است که همراه دوستانش با دزدی قطعات و کار در یک انبار لاستیک، زندگی‌شان را می‌گذرانند تا اینکه با پیشنهاد جدیدی از سوی خلافکاران محل مواجه می‌شوند. علی نصیریان، جواد عزتی، طناز طباطبایی، روح‌الله زمانی و ابوالفضل و شمیلا شیرزاد بازیگران فیلم خورشید هستند.

این اثر از بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۹ و در قالب اکران نوروز ۱۴۰۰ روی پرده رفته بود. با این حال با توجه به تعطیلی‌های هر از گاهی سینماها در پی موج‌های چندگانه کرونا و بی‌رغبتی دیگر فیلم‌ها برای اکران، به همراه چهار فیلم دیگر بیشتر از موعد مرسوم برای اکران نوروزی روی پرده ماندند و همچنان هم در حال اکران است.

«خورشید» که فیلمنامه‌اش توسط مجیدی و نیما جاویدی نوشته شده است با در اختیار داشتن ۲۵۲ سالن با ۶۶ هزار مخاطب و یک میلیارد و ۷۴میلیون تومان فروش، دومین فیلم پرفروش در میان آثار روی پرده است.

اکران آنلاین این فیلم نیز از ابتدای مرداد ماه آغاز شد اما همچنان رقم دقیقی از فروش آن توسط پلتفرم ها یانترنتی اعلام نشده است.

خون شد

مسعود کیمیایی که فروردین ماه امسال فیلمبرداری آخرین اثر خود یعنی «خائن‌کشی» را به پایان برده، فیلم «خون شد» را نیز در بهار امسال روی پرده داشت. اکرانی که البته همچنان ادامه دارد. سعید آقاخانی، اکبر معززی، نسرین مقانلو، سیامک انصاری، لیلا زارع و هومن برق‌نورد بازیگران این فیلم هستند که در بهمن ۹۸ و در جریان سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.

داستان «خون شد» به مثابه خانه‌ای قدیمی است که همه چراغ‌هایش خاموش بوده و هیچ کس نیز در اتاق‌هایش ساکن نیست. در این میان یکی از ساکنان این خانه می‌آید و همه چراغ‌ها را روشن می‌کند…

«خون شد» هم با در اختیار داشتن ۱۶۵ سالن و حدود ۹ هزار مخاطب، ۱۹۳ میلیون تومان فروش را تجربه کرده است.

بعد از دو فیلم «قاتل اهلی» و «متروپل» که با استقبال سرد منتقدان و مخاطبان مواجه شد و بخشی از طرفداران پروپاقرص استاد را نگران کرد، امسال همگان منتظر یک بازگشت دوباره از سوی آقای کارگردان بودند.

با انتشار خبر آغاز فیلمبرداری «خون شد» در تابستان سال ۹۸ و به‌ویژه با مشخص شدن حضور بازیگرانی همچون سعید آقاخانی، سیامک صفری و سیامک انصاری کنجکاوی مخاطبان برای دیدن این فیلم افزایش پیدا کرد.

پس از این که کیمیایی حدود یک ماه قبل از آغاز سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر از حضور در این جشنواره انصراف داد، خبرسازی فیلم «خون شد» به اوج رسید. تصمیمی که البته با مخالفت محترمانه تهیه‌کننده این فیلم همراه بود. جایی که جواد نوروزبیگی اعلام کرد که با احترام به تصمیم کیمیایی، فیلم «خون شد» فقط در بخش کارگردانی مورد ارزیابی قرار نخواهد گرفت و در سایر بخش‌های مسابقه سینمای ایران حضور خواهد داشت.

اما تمام این خبرسازی‌ها با نمایش فیلم در جشنواره رنگ دیگری به خود گرفت. «خون شد» نشان داد که نگرانی علاقه‌مندان به سینمای کیمیایی احتمالاً به ناامیدی بدل شده است. «خون شد» در همه ابعاد سینمایی و محتوایی نمره پایینی می گیرد. کیمیایی در این فیلم ترکیبی نه چندان موفق از دو فیلم «قیصر» و «اعتراض» را به شکلی هجوآمیز روی پرده نقره‌ای برده است.

در این فیلم شخصیت مرد زخم‌خورده‌ که برای سامان بخشیدن به زندگی خانواده به خانه قدیم باز می‌گردد؛ بار دیگر هسته اصلی داستان را شکل می‌دهد و البته با معجونی از دیالوگ‌های بی‌هدف کیمیایی‌وار ترکیب شده است.

اگر شخصیت قیصر در فیلم پرآوازه کیمیایی برای برقراری عدالت و گرفتن انتقام خون خواهر و سپس برادرش عصیان می‌کند، اینجا هم فضلی(سعید آقاخانی) برای برگرداندن خانه و خانواده به شرایط شکوهمند گذشته پا به خانه پدری می‌گذارد.

در فصل آغازین فیلم که فضلی در شبی پاییزی با ساکی در دست و تنی خسته در کوچه‌های قدیم به سمت خانه می‌رود، از اولین عناصر آشنای سینمای کیمیایی رونمایی می‌شود. در ادامه، مواجهه او با نامادری‌ای که او را اصلاً نمی‌شناسد سکانسی تصنعی را شکل می‌دهد و داستان و سکانس‌ها به صورت پیاپی بی‌هیچ منطق و جذابیتی یکی پس از دیگری فرا می‌رسد. پدر ناکام و شکست‌خورده، مادری خسته و ناامید و منفعت‌طلبانی که به دنبال تصرف خانه هستند هیچکدام جذابیتی برای تماشاگر ندارد.

فاطمه یکی از خواهران فضلی به دام اعتیاد افتاده و در شهری دیگر زندگی فلاکت باری دارد. خواهر دیگر هم ازدواجی بی فرجام داشته چرا که شوهرش یک فعال کارگری بوده که به طرز مشکوکی درگذشته است.

مرتضی، برادر کوچکتر فضلی نیز هم برای فرار از شرایط نامطلوب جامعه به صورت داوطلبانه راهی آسایشگاه روانی شده است. فضلی هم برای جمع کردن این مجموعه از هم پاشیده از هیچ تلاشی رویگردان نیست. کشتن دو نفر و انداختن یک نفر دیگر در تنور نانوایی! و سرانجام نبردی خونین و آنارشیستی برای پس گرفتن سند خانه پدری بخشی از این تلاش‌های عجیب و غریب است. اتفاقاتی که در همین جامعه و در اواخر دهه نود رخ می‌دهد و عملاً هیچ واکنشی را هم به دنبال ندارد! این معجون سینمایی وقتی با دیالوگ‌های حماسی و به اصطلاح آهنگین کیمیایی همراه می شود نتیجه‌ای جز یک اثر آشفته از هم گسیخته ندارد.

گورکن

فیلم سینمایی «گورکن» به نویسندگی و کارگردانی کاظم ملایی و به تهیه‌کنندگی سینا سعیدیان محصول سال ۱۳۹۸ است که پس از حضور در چند جشنواره بین‌المللی، از چهاردهم مردادماه اکران آنلاین خود را آغاز کرد.

در این فیلم بازیگرانی همچون ویشکا آسایش، حسن معجونی، مهراوه شریفی‌نیا، بهنوش بختیاری، رضا بهبودی، مهدی حسینی‌نیا، سیاوش چراغی‌پور، محمود نظرعلیان، حمیدرضا محمدی، محمدامین اسدی، یدالله شادمانی، ندا دهشیری و گوهر خیراندیش به ایفای نقش پرداخته‌اند.

«گورکن» یک درام اجتماعی و خانوادگی است و سال گذشته برای نخستین بار در جشنواره فیلم شانگهای به نمایش درآمد و تاکنون در بیش از سی جشنواره بین‌المللی به رقابت پرداخته و ۱۴ جایزه جهانی را از آن خود کرده است. این فیلم هم از جمله آثاری است که بدون آزمودن بخت خویش در اکران روی پرده، به عرصه آنلاین پا گذاشته است.

یکی از نکات مثبت اکران فیلم‌ها در «وی. او. دی.»های پخش فیلم، تنوع ژانر و گستردگی موضوعی فیلم‌هاست که دست تماشاگر را در انتخاب فیلم مورد علاقه باز می‌کند. تنوعی که در اکران‌های سینمایی کمتر دیده می‌شود. قطعاً این وضعیت با تزریق فیلم‌های جدید که روی پرده نرفته‌اند بهتر نیز خواهد شد؛ چرا که علاوه بر تنوع ژانر تازگی هم به این خصلت‌ها اضافه خواهد شد. با این حال، پس از شروع امیدوارکننده اکران آنلاین در سال گذشته، این بخش نتوانست محتوای قابل توجهی داشته باشد و همچون رودخانه‌ای که از آب خالی شود خیلی زود خشکید.

به نظر می‌رسد هنوز ورودی فیلم‌ها در سینمای آنلاین بار میزان تقاضای آن همخوانی ندارد و باید تعداد فیلم بیشتری وارد این چرخه شود. با توجه به فرارسیدن محرم و تعطیلی سینماها در دهه اول این ماه، این ضرورت بیشتر احساس می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۰۴/پ