اگر نویسندگی را شغل ندانیم کیفیت آثار بهتر می‌شود/ دیگر دوره اثرگذاری نویسندگان گذشته است

کوروش علیانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگ خبرگزاری آنا،درباره جایگاه نویسندگان در جامعه گفت: نویسندگی در دنیا به تدریج از حالت شغل بودن خارج می‌شود و خوشبختانه به صورت تصادفی در ایران این اتفاق زودتر افتاده است. اتفاقاً من این روند را بسیار مثبت می‌دانم. این کمک می‌کند که از یک جایی به بعد نویسنده دیگر به فکر افزایش کمّی نباشد و آن چه که خلق می‌شودکیفیت نسبتاً ماندگاری داشته باشد.

این کارشناس حوزه ادبیات اظهار کرد:حکایتی را تعریف می‌کنند که نمی‌دانم چقدر صحت دارد، می‌گویند ناشر برای رمان‌های الکساندر دومای پدر سطری پول می‌داد.یعنی برا یهر سطر مبلغی درنظر گرفته شده بود. بعد از مدتی ناشر دید که او از سطرهای یک کلمه‌ای خیلی استفاده می‌کند؛ مثلاً در یک سطر «دوستم داری؟»، سطر بعد «بله!» سطر بعد «چرا؟» و بعد «چون زیبایی». می‌گویند ناشر قراردادش را عوض کرد و کلمه‌ای کرد و دیگر سطرهای یک کلمه‌ای از کارهای دوما حذف شد!

اگر نویسندگی «شغل» نباشد آثار بهتری تولید می‌شود

وی افزود: یعنی اگر نویسندگی صرفاً شغل باشد، خواست اقتصادی ما روی آثارمان تأثیر می‌گذارد و اگر این از شغل بودن خارج شود، آن‌موقع تازه آن چیزی که می‌نویسید معنی‌دار می‌شود.یک پژوهشگر دانشگاهی بدون چشم‌داشت مالی کاری را انجانم داده و حالا آن را به کتاب تبدیل می‌کند؛ نویسنده دیگری مدتی در ذهنش با یکسری شخصیت مشغول بوده و آنها را روی کاغذ می‌آورد که می‌شود یک رمان! وقتی دندان طمع پول کشیده شود، تازه می‌توانیم منتظر باشیم که آثاری که می‌آید، واقعاً دست‌کم برای خود نویسنده ارزش غیرمادی داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

هیچ وقت از نویسنده بودن پشیمان نشدم

علیانی تصریح کرد: نویسندگی از نگاه من یک کار جدی بدون درآمد است. وقتی یک پزشک به یک منطقه صعب‌العبوری می‌رود و بیماران را رایگان ویزیت می‌کند، کارش تفننی نیست و جدی است اما بدون درآمد است.

این منتقد ادبی گفت: برخی نویسندگان عمدتاً تازه‌کار می‌گویند بله «جی. کی.رولینگ» و «موراکامی» و خیلی‌های دیگر درآمدهای آنچنانی دارند؛ خب، شما هم برو به زبان انگلیسی بنویس، به اندازه رولینگ هم مخاطب جمع کن و بعد پول پارو کن. اگر رولینگ دوتا ویلای آن‌جوری دارد تو ۵۰۰ ویلا بخر! به هر حال تعداد مخاطب انگلیسی‌زبان دردنیا قابل‌توجه است؛ یا این که رمانی بنویس که ارزش ترجمه به انگلیسی داشته باشد. یکی بیاید روی آن سرمایه‌گذاری کند به انگلیسی ترجمه‌اش کند. قرارداد ببند، حقوقش را بگیر و پولدار شو.

وی افزود:ضمن این که رولینگ چند سال نوشته و چند سال از این کتابخانه به آن کتابخانه رفته تا به این جایگاه رسیده؟ یعنی هزاران نفر آمدند رولینگ و دیکنز و همینگوی شوند، اما نتوانستند و زمین خوردند.

مجری برنامه تلویزیونی «چراغ مطالعه» گفت: شوخی که نداریم؛ من در در دنیای داستان نویسی غرب ماهرتر از «ارنست همینگوی» نمی‌شناسم. او در دورانی که در پاریس بود، ظاهراً در طول روز فقط برای خوردن یک فنجان قهوه پول داشته و توانایی مالی را نداشته که مثلاً کنار قهوه تکه ای نان هم بخورد. حال نویسنده تازه کاری را می بینیم که هنوز شروع نکرده، در پروفایلش می‌نویسد نویسنده! بعد توقع دارد الان به او زنگ بزنند بگویند من از نشر پنگوئن تماس گرفته‌ام و می‌خواهم کتابت را چاپ کنم! ما که مسئول تخیلات طرف نیستیم. آدم خیالباف زیاد است.

بیشتر بخوانید:

برای فهم ساختارهای زبانی، ادبیات کلاسیک بخوانیم

وقتی نویسنده تاثیرگذار نداریم «روز قلم» معنا ندارد

وی اظهار کرد: ما در کشورمان روزی را به عنوان «روز قلم» داریم که همچنان برای من نامفهوم است. در حالی که نویسنده‌ای که در حوزه‌های مختلف تاثیرگذار باشد نداریم. من که مثلاً می نویسم و ۱۰ کتاب از چاپ شده، چه جایگاه و اثرگذاری دارم؟ هیچ! آقای دکتر محمد قریب نه‌تنها کلی انسان را نجات داد، بلکه روندی را پایه‌گذاری کرد که کلی انسان بعد از رفتن او هم نجات پیدا کنند.

علیانی عنوان کرد: مثلاً فرض کنید آن آدمی که نوشته‌هایش در روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی مؤثر بوده، یک کاری کرده، در یک تغییر رژیم مشارکت کرده، من چه اثری دارم؟ من امروز این گونه اثرگذاری‌های ماندگار را نمی‌شناسم! حتماً آدم‌های بزرگی داریم اما هر چه نگاه می‌کنم نویسنده‌ای که اثری داشته باشد نمی‌بینم.

وی گفت: این فقط به خاطر این نیست که توانایی نویسندگان کم است؛بله یک مقدارش این است، اما بخش عمده آن این است که دوره دوره اثرگذاشتن یک نویسنده دیگر گذشته. زمانی بود که فقط تعداد معدودی از افراد جامعه امکان نشر آثار و افکارشان را داشتند و به تدریج می‌توانستند اعتبار کسب کنند.حالا این اعتبار را می‌توانست خرج خودش یا جامعه‌اش بکند.البیته آنهایی که خرج جامعه می‌کردند ماندگارتر می‌شدند. اما امروز توئیتر و اینستاگرام و ده‌ها ابزار دیگر نوشتن را همگانی و لحظه‌ای کرده اند و این امکان در اختیار همه قرار گرفته است.

انتهای پیام/۴۱۰۴/