لزوم استخراج اصول حکمرانی از بیانات حضرت علی(ع)

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، همایش تخصصی حکمرانی علوی با همکاری مدرسه حکمرانی شهید بهشتی و بنیاد بین‌المللی غدیر و با حضور مهدی غضنفری، رئیس مدرسه شهید بهشتی، حسین ظریف‌منش، رئیس بنیاد بین‌المللی غدیر، آیت‌الله کاظم صدیقی، دبیرکل بنیاد بین‌المللی غدیر، عباس دی پالما، رهبر شیعیان ایتالیا، محسن اسماعیلی، عضو مجلس خبرگان رهبری، محمدحسین رجبی دوانی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) و حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی امروز دوشنبه ۴ مرداد به صورت مجازی برگزار شد.

در این مراسم حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی ضمن تبریک عید غدیر و میلاد امام هادی(ع) گفت: تا کنون ۴۹ جلسه درباره حکمت و فقاهت حکمرانی برگزار کرده‌ایم و تعبیر حکمرانی حکمی را پیشنهاد داده‌ام در واقع منظور هدایت‌گری حکیمانه جامعه از طریق سیاستگذاری و تنظیم‌گری است که در نهایت منجر به خدمات عمومی و اداره جامعه می‌شود. در حکمرانی حکمی مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی مطرح است که از متن دین گرفته می‌شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه افزود: علاوه بر مبانی در حکمرانی حکمی اصولی نیز مطرح هستند. اصول و ارکان حکمرانی حکمی، اصول و ساختار حکمرانی حکمی و اصول حکمرانان در حکمرانی حکمی مطرح است. سیاستگذاری و تنظیم‌گری را باید با خانواده‌محوری پیش برد. در اصل ولایتمداری هم موضوع مردم‌داری نهفته است. ولایتمداری به معنی اعراض از مردم نیست بلکه تبعیت از ولی مردم‌دار است.اصول حکمرانان هم مبتنی بر شبکه‌سازی و جبهه‌سازی است و اعضا و نخبگان مردم باید به جبهه تبدیل شوند. نتیجه این مبانی و اصول رسیدن به مقاصد حکمت مبتنی بر عقلانیت و معنویت و عدالت و مقاصد شریعت یعنی حفظ عقل، نفس، مال، آبرو است که جمع آنها دین‌گرایی و عقل‌گرایی را به دنبال دارد.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: کل بیانات حضرت علی(ع) بیانگر حکمرانی حکمی علوی است و مجموع بیانات ایشان در نهج‌البلاغه و نامه‌ها و بخشنامه‌ها منشور حکمرانی علوی است.در تاریخ آمده است که معاویه نامه ۵۳ نهج‌البلاغه را که حضرت علی(ع) خطاب به مالک اشتر زمانی که عازم فرمانروایی مصر بود نوشته است، تا سال‌ها نگهداری می‌کرد و می‌گفت دانش و علمی بالاتر از این نامه نیست. آیت‌الله مکارم شیرازی در شرح نامه ۵۳ نهج‌البلاغه که اصول حکمرانی علوی را در بر دارد ۵۰ نکته را برشمرده‌اند.

وی ادامه داد: حضرت علی(ع) در این نامه هدف اعزام مالک به مصر را رسیدگی کامل به جمع‌آوری خراج و پیکار با دشمنان آن سرزمین و عمران و آبادی و رسیدگی به مردم ذکر می‌کنند که همان خدمات عمومی و سیاستگذاری است. حضرت در این نامه بر رعایت تقوا پیش از هرچیز، مبارزه با هوای نفس، تقدم خودسازی بر جامعه‌پردازی با محوریت خانواده، آگاه بودن به مختصات و ویژگی‌های مردم محل ماموریت خود، جلب رضایت توده‌ها مردم و مردم‌داری، نهی از سرکشی در برابر فرمان‌های خدا، مبارزه با کبر و غرور ناشی از مقام، رعایت عدل و انصاف در هر حالی، بر حذر بودن از وسوسه‌های سخن‌چینان و عیب‌جویان از مردم، مشورت در کارها، کنار گذاشتن سردمداران ستمگر پیشین(رعایت اصل شایسته سالاری)، جلب حسن ظن مردم از طریق نیکی به آنها و کم کردن هزینه‌های آنها، احترام به آداب و رسوم نیک پیشین، نشست و مشورت با علما و خردمندان تاکید دارند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین خسروپناه تصریح کرد: از دیگر ویژگی‌هایی که حضرت علی(ع) در حکمرانی علوی بر آن تاکید دارند تقسیم رعایا به گروه‌های مختلف و رعایت اصل خدمات عمومی و اصل تعامل متناسب با احوال هر گروه، رسیدگی به فرمانداران نظامی و افسران جنگی و توجه به سابقه آنها، تاکید بر اصل عدالت که مایه روشنی چشم حکومت‌داران است، ستایش کارهای خوب نیکوکاران، مراجعه به کتاب و سنت برای استنباط احکام دین، بیان معیار در انتخاب فرمانداران بلاد و پرداخت حقوق کافی به آنها، سالم‌سازی نهادهای امنیتی و نظارتی، سامان بخشیدن به وضعیت عمران و آبادانی و اهتمام بیشتر به عمران و آبادانی تا دریافت خراج از مردم، رسیدگی به ویژگی‌های مربوط به دبیران و منشیان، رسیدگی به وضع تجار و صنعتگران و تولید کنندگان و مبارزه با احتکار، توجه بیشتر به قشر محروم و خبر گرفتن از آن‌ها رسیدگی به وضع ایتام و سالمندان، تعیین وقت مشخص برای دیدار مردم با تو و .... است.

وی گفت: در تمام ۵۰ نکته‌ای که آیت‌الله مکارم شیرازی مبتنی بر نامه ۵۳ نهج‌البلاغه -که حضرت علی(ع) خطاب به مالک نوشته‌اند- برشمرده است به اصول ساختارسازی، تسهیل‌گری، عدالت‌محوری، خانواده‌محوری، خدمات عمومی، تامین اجتماعی، مردم‌داری، ولایتمداری، انسان‌خواهی عقل‌گرایی، مقررات گذاری و کنترل و نظارت، تقدم اهم بر مهم، مشورت‌خواهی، خودسازی و واقع‌بینی اشاره شده است.

انتهای پیام/۴۱۶۲/پ