راه حل دانشگاه آزاد اسلامی برای اجرای آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی چیست؟

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، آیین‌نامه ارتقای اعضای علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که ۶ سال پیش تدوین شده و هم اکنون فراز و نشیب تغییرات را پشت سر می‌گذارد، دارای بخش‌ها و مواد مختلفی است که برای هر ماده چند بند و سقفی از امتیاز در نظر گرفته شده است. ماده یک آن به فعالیت‌های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی استادان اختصاص دارد که شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های عضو هیئت علمی بوده که مؤید آمیختگی علم و اخلاق اسلامی و مبتنی بر تقویت و ترویج باورهای اعتقادی، مذهبی، ملی و مطابق با قانون اساسی و ارزش‌های انقلاب اسلامی است.

این ماده شامل ۱۰ بند است که این بندها موارد مختلفی از تدوین آثار فرهنگی چون کتاب و مقاله و شرکت در کارگاه‌های دانش‌افزایی و همکاری با تشکل‌های دانشگاهی تا همکاری با مراکز مشاوره دانشگاه و همکاری با دانشگاه در اجرای امور فرهنگی و کسب جوایز فرهنگی را در بر می‌گیرد.

درحالی که وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلفی چون شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها، وزارت علوم و تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و دانشگاه آزاد اسلامی در موضوع آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی مسئولیت دارند اما اغلب آنها تاکنون جز موارد کلی از اقدامات و حیطه اختیارات خود در زمینه ارتقای اعضای هیئت علمی گزارشی ارائه نکرده‌اند و به طور تفکیک‌شده مشخص نیست که هر یک از معاونت‌های آموزشی، فرهنگی و پژوهشی وزارتین چه مفادی را برای ارتقای اعضای هیئت علمی خود دنبال می‌کنند و به هر بند چه میزان امتیازی را اختصاص داده‌اند.

اما دانشگاه آزاد اسلامی در اقدامی داوطلبانه به صورت شفاف شرحی از فعالیت‌های فرهنگی را منتشر کرده است که به واحدهای خود برای اجرا پیشنهاد داده تا از ظرفیت و توان و مساعدت استادان استفاده کنند. این فعالیت‌های فرهنگی بر اساس اسناد مختلفی چون ماده یک آیین‌نامه ارتقای استادان شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها تنظیم شده و در عین حال دارای انعطاف برای کنشگری واحدها با توجه به مسائل بومی نیز هست و واحدها متناسب با نیاز بومی خود می‌توانند مفادی را مد نظر قرار دهند.

فعالیت‌های فرهنگی تعریف شده برای استادان در دانشگاه آزاد اسلامی عبارت است از :

• عضویت در شوراها و کمیته‌ها از جمله شورای تخصصی فرهنگی و اجتماعی واحد یا دانشکده، کمیته تعامل دانشگاه و خانواده، کمیته ناظر بر نشریات دانشجویی، شورای تخصصی ورزش، شورای هم‌اندیشی اساتید و ... .


• شرکت در دوره‌های معرفت‌افزایی استادان چون طرح ولایت


• برگزاری دوره‌های صنایع خلاق و فناوری‌های فرهنگی مانند منتورینگ سرای نوآوری و راه‌اندازی هسته فناور با شرکت دانش‌بنیان در حوزه فرهنگی، اجتماعی، هنری و ورزشی


• همکاری در حوزه فضای مجازی و رسانه مانند برگزاری دوره‌های سواد رسانه‌ای و فضای مجازی


• استاد مشاور فرهنگی و تربیتی به‌عنوان استاد مشاور کانون‌ها یا استاد مشاوره فرهنگی


• همکاری با نشریات دانشجویی


• ارتباط با مراکز فرهنگی، اجتماعی و هنری شهر مانند عضویت در شورای فرهنگی عمومی


• همکاری موثر با تشکل‌های قانونمند دانشجویان و بسیج دانشجویی و اساتید


• تولید محتوای ایرانی و اسلامی با رویکرد مسئله‌محور مانند تدوین کتاب، مقاله، نرم‌افزار، کتاب و مستند و فیلم و ... در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و ورزشی


• شرکت در کرسی‌های آزاداندیشی به عنوان کارشناس، مجری، داور، موافق یا منتقد


• حضور مستمر و مؤثر در خوابگاه


• همکاری با مرکز مشاوره واحد


• همکاری مؤثر اجرایی با دانشگاه در حوزه فرهنگی مانند نماینده ریاست دانشگاه در هیئت نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان، دبیر همایش‌های اجتماعی، فرهنگی، هنری و ورزشی

فعالیت‌های فرهنگی استادان در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی با ابتکاری که در تعریف و تنظیم آنها رقم خورده ضمن مرتفع ساختن مفاد آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها، ظرفیت فرهنگی طرح الف و ب ارتقای اعضای هیئت علمی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی را هم فعال کرده است.

یکی از مواردی که آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها از آن رنج می‌برد، نبود ضمانت اجرایی است که باعث شده بسیاری از مفاد ارتقای اعضای هیئت علمی نمود بیرونی نداشته و همین موضوع اختلاف نظرهای بسیاری را برای تصحیح آن در پی داشته باشد.

اما در میزان موفقیت و ضمانت اجرایی چنین آیین‌نامه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی به موارد معدودی می‌توان اشاره کرد که تنها در بند کرسی‌های آزاداندیشی دانشگاه آزاد اسلامی موفق شد در بازه زمانی حدود ۴ ماه از اسفند ۱۳۹۹ تا خرداد ۱۴۰۰، دو هزار کرسی آزاداندیشی را با همکاری ۱۰۰۰ عضو هیئت علمی در واحدهای سراسر کشور برگزار کند که نوعی رکورد در حوزه فعالیت‌های فرهنگی استادان دانشگاهی محسوب می‌شود و معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی از توانایی ارائه الگو به دانشگاه‌های کشور برای برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی به‌عنوان مطالبه بر زمین مانده رهبر انقلاب در طول دو دهه گذشته خبر داده است.

همچنین در حوزه نشریات دانشجویی با ارتقای نشریات دانشجویی از ۱۳۹ نشریه فعال به ۷۱۵ نشریه فعال و دریافت ۱۱ هزار اثر در دومین جشنواره نشریات دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با نام قلم و با یاری استادان دانشگاهی در عرض کمتر از یکسال گذشته موفق به ایجاد جهش در فضای نشریات دانشجویی شد.

به نظر می‌رسد آنچه می‌تواند به اجرایی شدن آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کمک کند پرهیز از نگاه ابلاغی و دستوری و ارائه الگو به دانشگاه‌ها برای پیاده‌سازی هر یک از مواد و بندهای آیین‌نامه است.

انتهای پیام/۴۱۶۲/پ