در گفت‌وگو با آنا بررسی شد؛
رجایی‌پور در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا مطرح کرد؛
10 مزیت «طرح الف و ب» اعضای هیئت علمی | نظارت بر انجام تعهدات استادان افزایش می‌یابد
عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تأکید کرد که با بررسی صورت گرفته و بر اساس بخشنامه ابلاغی از سازمان مرکزی اجرای «طرح الف و ب» ۱۰ مزیت و فایده برای اعضای هیئت علمی و دانشگاه دارد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ داوود دهقانی‌محمودآباد؛ نیمه بهمن ۹۹ بود که محمدمهدی فداکار، معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی از تصویب افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی این دانشگاه مطابق شیوه‌نامه (مدل الف) در جلسه هیئت امنای مرکزی دانشگاه خبر داد و با تشریح مصوبه‌ای مبنی بر «طرح نظام پرداخت اعضای هیئت علمی نوع الف و ب» اظهار کرد که اعضای هیئت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با پیشنهاد دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه مبنی بر افزایش حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه (مدل الف) مبتنی بر شیوه‌نامه پیشنهادی موافقت کردند.
وی عنوان کرد که این طرح در راستای افزایش انگیزه و استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تصویب رسیده و مطابق این طرح «عضو هیئت علمی تمام‌وقت الف» موظف به انجام نظام‌مند ۳۲ ساعت کار علمی در هفته (ثبت شده در سیستم حضور و غیاب) یا معادل آن در زمینه آموزش، پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری)، پژوهش‌های برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله، رساله، مشاوره فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه و مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه‌ها، کارگاه، کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.
فداکار بیان کرد که عضو هیئت علمی تمام وقت(مدل ب) موظف به انجام نظام‌مند ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مشتمل بر آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) است. در مدل «ب» حق مرتبه نسبت وضعیت فعلی با توجه به کاهش ساعات حضور و موظفی کاهش می‌یابد، اما هیئت علمی تمام‌وقت است.
بیشتر بخوانید:
«طرح الف و ب» چه بهره‌ای برای دانشگاه و استادان دارد؟
افزایش سهم مشارکت استادان در طرح‌های دانشگاه با اجرای «طرح الف و ب»
«طرح الف و ب» در واقعی‌سازی حقوق مؤثر است
برقراری عدالت کاری بین استادان با اجرای «طرح الف و ب»
بعد از ابلاغ شیوه‌نامه طرح «الف» و «ب» در اسفند ۹۹ به استانها و واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واکنش‌هایی از سوی برخی اعضای هیئت علمی نشان داده شد و اعتراضاتی را در پی داشت که با این طرح مخالفت می‌شد و از طرفی این طرح موافقان پروپاقرصی هم داشته و دارد.
از طرفی احمد حیدری سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی به‌تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، درباره بخشنامه نحوه همکاری اساتید با دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرده است که بر اساس این بخشنامه اساتید اختیار کامل دارند تا نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرده و به آنان اجازه فعالیت‌های برون دانشگاهی داده شده تا درآمد بیشتری کسب کنند و حتی می‌توانند از طریق برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت کسب درآمد داشته باشند.
وی بیان کرده است که ۹۰ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گروه الف بخشنامه همکاری اعضای هیئت علمی قرار می‌گیرند.
خبرنگار آنا به همین مناسبت در گفت‌وگو با استادان هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته و مزایا و فواید اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی این دانشگاه را جویا شده است.
مصطفی رجایی‌پور عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است. رجایی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و فواید و مزایای آن سخن گفته است که از نظر مخاطبان می‌گذرد.
آنا: ابتدا تعریفی از «طرح الف و ب» اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و لزوم وجود و اجرای آن را بیان کنید.
رجایی‌پور: بر اساس بخشنامه، سه نوع هیئت علمی داریم؛ تمام‌وقت الف، تمام‌وقت ب که بعضی از مدیران اجرایی در تمام‌وقت الف هستند، هیئت‌علمی تمام‌وقت الف ۳۲ ساعت در هفته است و هیئت‌علمی تمام‌وقت ب ۱۶ ساعت است. مدیران اجرایی همکاری موظف‌شان ۴۴ ساعت است که ۱۲ ساعت اضافه‌کار ثابت دارند، به همان نسبت هم حقوق آنان متفاوت است، یعنی ۱۶ ساعت، ۳۲ ساعت و ۴۴ ساعت، این نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد و مدنظر داشت.
اما در مورد هیئت‌علمی تمام‌وقت الف، همان‌طور که گفتیم همکاری موظف‌شان ۳۲ ساعت کار علمی یا معادل آن در هفته است، در این ۳۲ ساعت کارهایی مانند تدریس، راهنمایی پایان‌نامه ارشد یا رساله دکتری، پژوهش‌های درون‌سازمانی یا برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقالات، رساله، مشاوره آموزشی و فرهنگی و تربیتی دانشجویان، مشارکت در تحصیل درآمدهای غیرشهریه‌ای برای دانشگاه، مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی و انجام امور اجرایی و نظارتی، مدیریت آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها باید در دانشگاه انجام شود و طبیعتاً توسط اعضای هیئت‌علمی محقق شود؛ بنابراین یک عضو هیئت‌علمی تمام‌وقت ۳۲ ساعت در هفته که مشغول کار است به این موارد و اقدامات می‌پردازد.
اگر بخواهیم ریزتر و دقیق‌تر بگوییم مثلاً یک استادیار -که اکنون بیشتر استادان دانشگاه استادیار هستند- از این ۳۲ ساعت، ۱۳ ساعت تدریس دارد و ۱۱ ساعت هم حضور دارد و به‌جای ۸ ساعت از حضورش می‌تواند راهنمایی دو پایان‌نامه ارشد یا معادل آن را از یک رساله دکتری به عهده داشته باشد که اینها همه ارزشمند و مطرح است، یا یک مربی ۱۶ ساعت تدریس و ۱۶ ساعت حضور خواهد داشت، این تعریفی نسبتاً مختصر از هیئت‌علمی تمام‌وقت الف است.
آنا: در مورد هیئت‌علمی تمام‌وقت ب توضیح دهید.
رجایی‌پور: هیئت‌علمی تمام‌وقت ب تقریباً نیمی از اینها را شامل می‌شود، یعنی انجام ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مشتمل بر همان مواردی که در مورد هیئت‌علمی تمام‌وقت الف گفتیم؛ تدریس، راهنمایی پایان‌نامه، پژوهش‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه، مشاوره و امثال آنها که حالا یک استادیار که معمولاً اکثر استادان دانشگاه آزاد استادیار هستند را بخواهیم در نظر بگیریم، ۹ ساعت تدریس و سه ساعت حضور را خواهد داشت، یعنی ۱۲ ساعت اصل کاری است که در هفته برای یک هیئت‌علمی تمام‌وقت نوع ب در نظر گرفته‌شده و به‌جای آن چهار ساعت حضور دیگر که ۱۶ ساعت را تکمیل کند.
عضو هیئت علمی ب می‌تواند راهنمایی یک پایان‌نامه ارشد یا معادل آن را از رساله دکتری به عهده بگیرد و اگر مربی باشد، باید ۱۲ ساعت تدریس و چهار ساعت حضور داشته باشد و البته مربیانی که پایه ۱۰ به بالا هستند، طبق بخشنامه‌هایی که از سال‌های قبل بوده و اکنون هم تداوم دارد، می‌توانند پایان‌نامه ارشد را بردارند و در این زمینه می‌توانند چهار ساعت حضورشان را استادی که نوع ب است بگیرند و جایگزین کنند و استادی که نوع الف است با راهنمایی دو پایان‌نامه هشت ساعت حضورش را جبران کند. اینها تعریفی مختصر از طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بود.
آنا: مزایا و فواید طرح الف و ب اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه آزاد اسلامی را تشریح کنید.
رجایی‌پور: مزایای طرح زیاد است که حدود ۱۰ مزیت آن را با توجه به بخشنامه بررسی کرده‌ام و برخی از آنها را در ادامه ذکر می‌کنم، یکی از مزایا انتخاب نحوه همکاری توسط استاد در صورت داشتن شرایط لازم است، یعنی خود استاد اگر شرایطش را داشته باشد، تعیین می‌کند که هیئت‌علمی نوع الف یا نوع ب باشد که این مؤلفه یکی از مزایا و محسنات این طرح است، استادی که بیرون دانشگاه مشغول به کار دیگری است، می‌تواند نوع ب را انتخاب کند که بتواند به کارهای خارج از دانشگاهش هم برسد و چه‌بسا که درآمدهای خوب یا موفقیت‌های دیگری را در آن زمینه داشته باشد.
مزیت دیگر، کم‌شدن حداقل ۸ ساعت حضور برای استادیار و بالاتر و جایگزین شدن راهنمایی دو پایان‌نامه ارشد است، در این طرح عملاً هشت ساعت از حضور موظفی کم می‌شود. قبلاً خیلی‌ها به این حضورها توجه نداشتند، به‌هرحال این فعالیتی است که قبلاً هم وظیفه استاد بود و اکنون هم جزء وظایف اوست؛ اما رسماً هشت ساعت از ۳۲ ساعت کم شده است، یعنی گفتیم هیئت علمی تمام‌وقت الف که ۳۲ ساعت موظف است کار علمی یا معادلش را انجام دهد، ۱۳ ساعتش را تدریس می‌کند، ۱۱ ساعتش را حضور و آن ۸ ساعت دیگر را لازم نیست حضور داشته باشد و می‌تواند به کار علمی در خانه‌اش بپردازد و راهنمایی دانشجو با مطالعه پایان‌نامه یا حتی از طریق فضای مجازی و امثالهم بپردازد که این موضوع می‌تواند از تلف شدن وقت استاد جلوگیری کند؛ چراکه گاهی اوقات می‌بینیم استاد مقید به انجام وظیفه در دانشگاه حضور پیدا می‌کند؛ اما دانشجو مراجعه نمی‌کند و وقت استاد تلف می‌شود و به این شکل (جدید) استاد وقت بهتری از زمان خود دارد و به کار علمی می‌پردازد و وقتش از بین نمی‌رود.
بیشتر بخوانید:
طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی چه مزایایی دارد؟
۵ نکته برای اجرای مؤثرتر طرح الف و ب
مروری بر «طرح الف و ب اعضای هیئت علمی»
جزئیات سازوکار همکاری هیئت علمی دانشگاه آزاد
مزیت سوم طرح الف و ب این است که اگر درآمدهای غیرشهریه‌ای توسط عضو هیئت علمی برای دانشگاه تحصیل شود، اولاً یک درآمد مکمل برای عضو هیئت علمی در نظر گرفته‌شده که قسمتی از آن درآمد متناسب با میزان درآمدزایی به عضو هیئت‌علمی داده می‌شود و دوم اینکه با نظر رئیس واحد دانشگاهی یا نظر و تأیید رئیس استان، ظاهراً تمام یا بخشی از موظفی غیر تدریس استاد می‌تواند به این کار اختصاص پیدا کند که باز یک امتیاز جالب و لازم است.
امتیاز چهارمی که به نظر می‌رسد، کسر موظفی تدریس استادان تا ۵۰ درصد برای طرح‌های برون‌دانشگاهی است، این مؤلفه مناسب هم از تلف شدن وقت استاد جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود استاد به کار علمی و پژوهشی بپردازد و خودش را از نظر علمی ارتقا دهد و هم در ارتقای دانشگاه و جامعه ایفای نقش کند.
پنجمین موردی که جزء مزایای طرح الف و ب محسوب می‌شود، این است که اگر ساعات موظف تدریس هیئت علمی به هر دلیلی تکمیل نشد، حداقل ۶ مورد جایگزین در نظر گرفته‌شده، طرح تعاون یکی از طرح‌های بسیار ارزشمند است؛ چراکه در واحدهای کوچک واقعاً مشکل داریم، خیلی از واحدهای دانشگاهی دانشجو به‌اندازه کافی ندارند؛ اما هیئت علمی‌هایی دارند که حقوق خود را درست دریافت نمی‌کردند؛ بنابراین با طرح تعاون بسیاری از مشکلات آنان حل می‌شود.
ممکن است در یک شهر وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی ازنظر تعداد دانشجو آنقدر نباشد که همه اعضای هیئت علمی را پوشش دهد و همه به‌اندازه کافی تدریس داشته باشند؛ اما دانشگاه دیگری در آن شهر است که به این استاد نیاز دارد که می‌توان طبق بخشنامه این استاد را به آن دانشگاه مأمور کرد و حقوقش را نیز دانشگاه دوم پرداخت کند.
موضوع پژوهش تحصیلات تکمیلی از دیگر موضوعات است، یعنی اگر ساعت موظفی تدریس استاد کم باشد و در گروه خودش تکمیل نشود و به شکل دیگری نیز قابل‌تکمیل نباشد، می‌تواند با تحصیلات تکمیلی و به عهده گرفتن راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه و امثالهم این موظفی را تکمیل کند یا با تدریس در دوره‌های کوتاه‌مدت یا فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه یا حتی همکاری در سما یا حتی بالاتر از این، مأموریت به مؤسسات دیگر ساعت موظفی خود را تکمیل کند.
ممکن است در یک شهر وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی ازنظر تعداد دانشجو آنقدر نباشد که همه اعضای هیئت علمی را پوشش دهد و همه به‌اندازه کافی تدریس داشته باشند؛ اما دانشگاه دیگری در آن شهر است که به این استاد نیاز دارد که می‌توان طبق بخشنامه این استاد را به آن دانشگاه مأمور کرد و حقوقش را نیز دانشگاه دوم پرداخت کند.
امتیاز دیگری که برای بخشنامه طرح الف و ب در نظر گرفته‌شده و به نظر می‌رسد واقعاً جزء امتیازات مؤثر است، کسر موظفی تدریس استاد است تا ۵۰ درصد در موارد خاص با نظر رئیس واحد دانشگاهی و تأیید رئیس استان درصورتی‌که مأموریت ویژه‌ای به عضو هیئت علمی واگذار شود که آن موارد مباحث ویژه است و در جای خودش باید بررسی شود.
نکته بعدی به عنوان هفتمین مزیت و فایده طرح الف و ب، تمام اعضای هیئت علمی تمام‌وقت برای تراز هیئت علمی، تمام‌وقت محسوب می‌شوند. قبلاً اعضای هیئت علمی نیمه‌وقت داشتیم که با اجرای طرح الف و ب بسیاری از اعضای هیئت علمی نیمه‌وقت حذف و همه به اعضای هیئت علمی تمام‌وقت تبدیل می‌شوند که آثار مثبتی برای عضو هیئت علمی دارد.
عضو هیئت علمی که پیش از این نیمه‌وقت یا پاره‌وقت بود و به‌تناسب ساعات حضور تدریسش برای او بیمه پرداخت می‌شد، الان ۳۰ روز کامل بیمه برایش پرداخت می‌شود و سنوات را کامل خواهد داشت و طبیعتاً ازنظر بیمه و مزایای آن در وضعیت بهتری خواهد بود.
کسر برابر معادل ریالی از حق مرتبه علمی استاد از فواید طرح الف و ب است که اینجا بیشتر به نفع دانشگاه بوده است؛ البته در این مورد استاد بدون عذر موجه، تدریس کافی ندارد. درس به او پیشنهاد می‌شود، سستی می‌کند و در مجموع با انجام وظیفه نادرست باید قسمتی از حقوقش پرداخت نشود تا میان کسی که تلاش می‌کند و وقت می‌گذارد با استادی که راحت‌طلب است، فرق ایجاد شود.
فایده بعدی؛ کسی که سه سال متوالی موفق به ترفیع نشود، او باید به هیئت‌علمی نوع ب تبدیل شود؛ در دانشگاه‌های جهان، اکثر قریب به‌اتفاق دانشگاه‌ها روال‌شان این است که اگر کسی مبتلا به رکود علمی شود، گاهی اوقات این استاد را اخراج می‌کنند یا اینکه کرسی درس استادی‌اش از او گرفته می‌شود. یک هیئت علمی وقتی هیئت علمی است که یکسره مشغول پژوهش و کار علمی و تحقیقاتی باشد و طبیعتاً استادی که سه سال متوالی نتواند، ترفیع بگیرد، معلوم می‌شود که بهایی به مباحث پژوهشی نمی‌دهد و شأن یک استاد دانشگاه آزاد اسلامی را در کشور اسلامی ایران ندارد.
و مزیت و فایده دهم، نظارت بر انجام تعهدات عضو هیئت علمی به ترتیب توسط مدیر گروه، رئیس دانشکده و معاون آموزشی واحد دانشگاهی است. گاهی اوقات استادانی داریم که متأسفانه وظایفشان را انجام نمی‌دهند و مدیر گروه نمی‌تواند کار چندانی در این زمینه انجام دهد و همه مماشات می‌کنند؛ اما بخشنامه طرح الف و ب، مدیر گروه، رئیس دانشکده و معاون آموزشی را موظف به نظارت و گزارش می‌کند و طبیعی است اگر استادی وظایفش را انجام نداد باید برخورد لازم با او صورت بگیرد.
نکته اصلی این است که دانشگاه آزاد اسلامی با دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت تفاوت اساسی دارد و آن تفاوت اساسی، وصل بودن آنان و مجموعه‌شان به نفت و وابسته بودن به پول نفت و درآمدهای دولتی است.
آنا: ارزیابی شما از طرح الف و ب در مقایسه با طرح‌های موازی در دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت چیست؟
رجایی‌پور: آنچه از همکارانم در دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی و به عبارتی وزارت بهداشت شنیده‌ام، طرح‌هایی را ارائه کرده‌اند که از جهاتی خوب است، یعنی اینکه منافع اعضای هیئت‌علمی را دربر دارد؛ اما نکته اصلی این است که با دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت یک تفاوت اساسی داریم و آن تفاوت اساسی، وصل بودن آنان و مجموعه‌شان به نفت و وابسته بودن به پول نفت و درآمدهای دولتی است درصورتی‌که دانشگاه آزاد اسلامی دولتی نیست.
دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاهی است که وابسته به شهریه دانشجویان است و این وابستگی، محدودیت ایجاد می‌کند و درواقع باید طرح‌ها را نسبی بسنجیم، اگر امکانات مادی باشد، شکی نیست که باید به اعضای هیئت‌علمی رسیدگی کرد، باید به فردی که یک فرد فرهیخته در جامعه است توجه کرد و هرچه وضع مادی اعضای هیئت‌علمی بهتر شود، به نفع جامعه است، هرچه عضو هیئت علمی فراغ بال بیشتری داشته باشد، می‌تواند کار علمی و پژوهشی بیشتری انجام دهد. هرچه هیئت علمی ازنظر فکری آرامش داشته باشد، یقیناً به نفع او، جامعه دانشگاهی، جامعه علمی و به نفع کشور است و شکی در این نیست؛اما باید دید امکانات ما چیست؟ آیا می‌توانیم خودمان را با دانشگاه‌های دولتی مقایسه کنیم که حقوق خود را از دولت دریافت می‌کنند و بودجه نسبتاً ثابت و مشخصی دارند؟ نمی‌توانیم چنین کاری کنیم و طبیعتاً مقایسه کار درستی نیست.
آنا: و سخن آخر....
رجایی‌پور: باید منصف باشیم، تجربه حدود ۳۰ ساله حضور در دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه‌های غیرانتفاعی، دانشگاه آزاد اسلامی و امثالهم را داشته و دارم و مرتبط با خیلی از این بزرگواران بوده و هستم و در همه دانشگاه‌ها تدریس داشته و با وضعیت مالی آنها هم آشنا هستم.
اکنون ما هستیم و شهریه دانشجو و شهریه دانشجو با وضعیت مالی کشور امکان افزایش غیرمنطقی را ندارد. این امکان نیست که یکدفعه شهریه را ۱۰۰ یا ۱۵۰ درصد بالا ببریم و طبیعتاً دانشجویانمان را از دست می‌دهیم، مجبوریم که شهریه‌ها را در حد خیلی منطقی، ۲۰ درصد، ۳۰ درصد، حداکثر ۴۰ درصد افزایش دهیم که این افزایش شاید جوابگوی مشکلات استادان و کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی نباشد و این حقوق در شأن کارمندان و اعضای هیئت‌علمی نیست؛ اما به‌هرحال چاره‌ای نداریم، وضعیت ما وضعیتی است که متأسفانه از ابتدا ما را به درآمدهای شهریه‌ای وابسته کردند و به هر دلیلی سراغ درآمدهای غیرشهریه‌ای نرفتند و با وضعیت موجود به نظر می‌رسد راهی غیر از این وجود ندارد، اگر بتوانیم سراغ درآمدهای غیرشهریه‌ای برویم و زمینه را فراهم کنیم که دانشگاه از وابستگی به شهریه دانشجو خارج شود، آنجاست که شاید دانشگاه آزاد اسلامی بتواند در بخش حقوق با دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت رقابت کند.
انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
