نقش سامانه یاران رئیسی در انتخاب کابینه چیست؟ / دولت مردمی با حضور مردم در تصمیم‌گیری‌ها

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست داخلی گروه سیاسی خبرگزاری آنا، علیرضا مزینانی؛ سید ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس دولت سیزدهم از ۱۴ مردادماه سال جاری کار خود را آغاز می‌کند. بنا بر روال دوره‌های گذشته معرفی وزرا و اعضای کابینه دولت به مجلس جهت کسب رأی‌ اعتماد، در نیمه دوم مرداد و در بازه دو هفته از زمان شروع به کار دولت، انجام می‌شود. از زمان پیروزی آیت‌الله رئیسی در انتخابات تاکنون نام افراد زیادی به‌عنوان اعضای احتمالی هیئت دولت آینده در سمت‌های مختلف مطرح شده است. به نقل از منابع آگاه تمامی گمانه‌زنی‌های موجود، حدس و گمان رسانه‌ها بوده و هنوز آیت‌الله رئیسی برای انتخاب اعضای کابینه به جمع‌بندی نهایی نرسیده است؛ عده‌ای معتقدند رئیسی تصمیم آخر خود را در این مورد، تا چند روز آینده و با توجه به نظرات مردم در «سامانه یاران رئیسی»، اتخاذ خواهد کرد.

یکی از شعارهای آیت‌الله رئیسی در دوران تبلیغات انتخاباتی، تشکیل دولت مردمی بود. رئیسی در اولین نشست خبری خود به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب ایران، وعده ایجاد سامانه‌ای را داد که در آن نخبگان، اهالی رسانه و تمام اقشار مردم، افراد مدنظر خودشان را برای مسئولیت‌های مختلف دولت معرفی کنند. این سامانه در ۱۱ تیرماه راه‌اندازی شد و با استقبال عمومی بالایی همراه بود. به باور کارشناسان رئیسی با تأسیس این سامانه، اولین گام را در جهت تشکیل دولت مردمی با موفقیت برداشت زیرا تا پیش از این، صرفاً اطرافیان رئیس‌جمهور می‌توانستند در مورد انتخاب اعضای کابینه به او مشورت دهند ولی درحال‌حاضر، عموم مردم می‌توانند با ابراز نظر در سامانه مذکور، در این زمینه ایفای نقش کنند.

بیشتر بخوانید: کابینه جوان تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کند/ در دولت آیت‌الله رئیسی، مردم به رأس مثلث باز می‌گردند

در همین راستا محمدکاظم انبارلویی، معاون سیاسی حزب مؤتلفه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا اذعان کرد: «فرآیندی که آیت‌الله رئیسی به جهت شرکت خردجمعی در این تصمیم‌گیری ابداع کرده، ‌ ایجاد سامانه یاران رئیسی است که در آن دیدگاه صاحب‌نظران و نخبگان دراین‌باره را جویا شده تا بر اساس آن تصمیم‌گیری کند. در گذشته وزرا بر اساس خرد شخص رئیس‌جمهور یا حواریون او انتخاب می‌شدند و برکناری آن‌ها هم بر همین اساس بود؛ ولی شیوه جدید آیت‌الله رئیسی کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری با دقت‌بیشتر و حضور اقشار مردم صورت بگیرد.»
طبیعتاً در انتخاب اعضای کابینه، نظر نهایی با رئیس‌جمهور است و این سامانه نیز در مقام مشورت حاضر می‌شود. برای تصمیم‌گیری درخصوص چنین مواردی، صرفاً نمی‌توان به نظرسنجی‌های محدود اکتفا کرد زیرا به طبع مردم افراد مشهوری را که از آن‌ها شناخت دارند، در این سامانه معرفی می‌کنند و اینگونه افراد لایقی که کمتر شناخته‌شده هستند، دیده نمی‌شوند. به همین دلیل است که کارشناسان معتقدند، شخصی که برای سمتی بیشترین رأی‌ را در این سامانه کسب کند، لزوماً شایسته‌ترین فرد برای آن مسئولیت نیست.

در همین خصوص ناصر ایمانی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا می‌گوید: «این شیوه برای انتخاب اعضای کابینه دولت جدید، خوب است ولی کامل نیست؛ به طور مثال اگر مردم در این سامانه یک فرد را به عنوان وزیر آموزش‌ و پرورش انتخاب کردند و او بیشترین رأی‌ را در سامانه مذکور کسب کرد، لزوماً شایسته‌ترین فرد برای این وزارتخانه نیست. شخصی می‌تواند در بدنه دولت حضور داشته باشد که به سیاست‌های کلی نظام معتقد بوده و انگیزه کافی برای کار را داشته باشد. الزاماً شخصی که در سامانه یاران رئیسی بیشترین رأی‌ را می‌آورد، دارای تمام این شرایط نیست.»

کابینه جوان تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کند

یکی از مواردی که در چند سال اخیر، همواره رهبر انقلاب بر آن تأکید کردند، اهمیت تشکیل دولت جوان انقلابی است. در دو دوره پیشین، میانگین سنی هیئت دولت بسیار بالا بوده و این موضوع با اعتراض بخشی از مردم همراه شده بود. به باور کارشناسان تجربه جوان‌گرایی در اوایل انقلاب که با اداره موفقیت‌آمیز کشور و جنگ تحمیلی همراه بود، در زمان فعلی هم می‌تواند تکرار شود و بسیاری از مشکلات فعلی را مرتفع کند.

البته کارشناسان معتقدند در این مورد باید آهسته گام برداشت؛ با توجه به حضور کم‌رنگ جوانان در سمت‌های اصلی و حتی مدیریت میانی دولت در سال‌های اخیر، هم‌اکنون نمی‌توان اکثریت کابینه را از میان جوانانی که تجربه بسیار پایینی در عرصه مدیریت کلان دارند، انتخاب کرد. در دوره فعلی می‌توان از جوانان کارآمد و تحصیل‌کرده در سمت‌های میانی دولت مانند معاونان وزرا، مدیران کل و کارشناسان حوزه‌های مختلف استفاده کرد. اگر این روند محقق شود و ادامه پیدا کند، در دوره‌های آینده می‌توانیم شاهد حضور جوانانی که از تجربه بالایی برخوردارند، در مسئولیت‌های ارشد دولت باشیم.

در این مورد ناصر ایمانی تصریح کرد: «دولت باید به گونه‌ای باشد که هرچقدر از سطح مدیران ارشد کابینه به سمت مدیران میانی پایین بیایم، حضور جوانان پررنگ‌تر باشد. اگر یک فرد با سن زیر ۴۰ سال و یک فرد با سن بالای ۵۰ برای یک سمت مطرح باشند و تجربه، توانایی، انگیزه و توان مدیریتی یکسانی داشته باشند، قطعاً باید فرد جوان‌تر بر سر کار بیاید ولی اگر یک فرد بالای ۵۰ سال، توانایی داشته باشد که سایر افراد از آن بی‌بهره‌اند، قطعاً باید از او استفاده شود؛ در این مسئله نباید صرفاً به سن شناسنامه افراد نگاه کرد.»

برخی از مدیران فعلی و پیشین، شایستگی حضور در کابینه جدید را دارند

در برخی از دولت‌های پیشین نگاه صرف جناحی در انتخاب کابینه حاکم بود. طبق عرف رایج در انتخاب کابینه، رئیس‌جمهور جدید معمولاً یک نفر را از کابینه دولت قبل در هیئت دولت نگه می‌داشت و مابقی مسئولان از افراد جدید و نزدیک به جناح سیاسی رئیس‌جمهور انتخاب می‌شدند. طبیعی است که افراد نزدیک به رئیس‌جمهور از نظر دیدگاه‌های سیاسی، بهتر می‌توانند در دولت با وی همکاری داشته باشند ولی کارشناسان معتقدند در این خصوص باید به ظرفیت و توانایی تمام افراد توجه کرد.

در این راستا محمدکاظم انبارلویی در گفت‌وگو با آنا اذعان کرد: «برخی از مدیرانی که درحال‌حاضر فعالیت می‌کنند، توانایی و شایستگی حضور در کابینه جدید را دارند؛ البته در نهایت باید ببینیم نظر رئیس‌جمهور منتخب چه بوده و سامانه‌ای که مسئول حضور خرد جمعی برای چینش کابینه است، چه برون‌دادی دارد.»

ناصر ایمانی نیز در همین مورد اظهار کرد: «آیت‌الله رئیسی گفت که ملاکش برای انتخاب کابینه شایستگی افراد است بنابراین لزوماً نمی‌توان افراد را به دلیل حضورشان در دولت‌های پیشین کنار گذاشت. اگر با این ملاک پیش برویم، طبیعتاً بخشی از مسئولان دولت فعلی و دولت‌های پیشین شایستگی‌هایی دارند و باید از آن‌ها استفاده شود.»

قطعاً یکی از اساسی‌ترین ارکان موفقیت هر دولت، حضور افراد کارآمد و دلسوز در کابینه آن بوده و انتخاب و نحوه چینش اعضای کابینه، حق مسلم رئیس‌جمهور منتخب است. نظرخواهی از مردم در این مورد از طریق «سامانه یاران رئیسی»، اتفاقی جدید و مثبت بوده که می‌تواند برای دوره‌های آینده هم، تبدیل به یک روال ثابت شود.

انتهای پیام/پ