پیاده‌سازی زندگی هوشمند در دانشگاه‌ها؛ ایده‌ای به نفع دولت در پروژه‌های شهری و صنعتی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، داوود دهقانی محمودآباد؛ مراسم رونمایی از طرح پایش آزاد (پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی) با هدف توسعه پایدار تحقیق و توسعه به‌منظور شناسایی و رفع چالش‌های کشور، اوایل آذر ۹۷ با حضور مسئولان عالی دانشگاه و جمعی از معاونان و مدیران در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

طرح پایش آزاد ابتدا، کار خود را با ۹ برنامه علمی آغاز کرد و در ادامه تعداد برنامه‌های علمی این طرح به ۴۰ برنامه ارتقا یافت. در مدت اجرای آزمایشی این طرح، ۱۱۲ استاد، ۱۵۵ دانشجو و ۱۷۴ پژوهشگر به سامانه مراجعه و موضوعات خود را انتخاب کردند. این در حالی است که صنعتگران و متخصصان در حوزه‌های مختلف کاری می‌توانند در کنار استادان دانشگاه به‌عنوان استاد مشاور به دانشجویان و پژوهشگران کمک کنند. دانشجویان و پژوهشگران هم می‌توانند با مراجعه به این سامانه از بین هزاران عنوان موضوع تحقیقاتی در حوزه‌های مختلف که در قالب چندهزار برنامه پژوهشی ارائه می‌شود، موضوع پایان‌نامه خود را انتخاب کنند. از طرفی به گفته مسئولان دانشگاه، این سامانه به سامانه ایران‌داک نیز متصل شده است.

واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هر استان در ادامه اجرای این طرح با همکاری دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه موضوعات محوری خود را برای طرح پایش آزاد مشخص کردند به‌عنوان مثال یزد در منسوجات، تبریز در کفش و چرم و دریاچه ارومیه، گیلان در گردشگری، کرج در فلزات کمیاب و گران‌بها و ... به عنوان پیشگام مطرح شدند؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های سراسر کشور در طرح پایش ملزم هستند برنامه علمی خود را براساس مزیت‌محوری، تعداد هیئت علمی و سایر ظرفیت‌های موجود در هر استان آماده کرده و با تشکیل شورای راهبری در شناسایی و رفع چالش‌های کشور کمک کنند.

در طرح پایش آزاد که اکنون دو سال و نیم از رونمایی آن می‌گذرد، مقرر شده واحدهای دانشگاه‌ آزاد اسلامی هر استان در یک موضوع خاص پیشران شوند. در این راستا و در دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین برنامه علمی با عنوان‌ «شهر هوشمند» تصویب شده و چالش‌ها و نظام موضوعات آن در دست تدوین و بررسی است.

بیشتر بخوانید:

میزبانی «سامانه پژوهشیار» از سردار دل‌ها

«پایش آزاد» پنجه در پنجه «حاشیه‌نشینی»

شناسایی ۳‌ هزار چالش در برنامه علمی «مدیریت حوزه آبخیز دریاچه ارومیه»

سردار دل‌ها از طرح «پایش آزاد» چقدر سهم دارد؟

شناسایی و تدوین ۴ چالش در برنامه علمی «سیل و بازسازی پس از آن»

تدوین بیش از ۸۳۰ زمینه پژوهشی در برنامه علمی «فلزات کمیاب و گرانبها»

ورود «پایش آزاد» به مسئله آب و انرژی دامنه سبلان

۶ چالش نظام موضوعات برنامه علمی توسعه گردشگری چیست؟

شناسایی ۶ چالش در برنامه علمی «مدیریت بحران سیل در بخش کشاورزی»

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور تشریح فعالیت‌ها و اهداف اجرای طرح پایش و چالش‌ها و نظام موضوعات تدوین‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین با محمد نوروزی رئیس دبیرخانه برنامه علمی این دانشگاه گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: ابتدا تعریفی از طرح «پایش» دانشگاه آزاد اسلامی داشته باشید.

نوروزی: طرح «پایش» دانشگاه آزاد اسلامی برنامه «پژوهش‌های اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای است که هدف آن هدایت و هم‌افزایی موضوعات پایان‌نامه و یا رساله‌ها میان استادان و دانشجویان واحدهای مختلف دانشگاهی برای کمک به حل چالش‌های کلان کشور است؛ بنابراین این طرح می‌تواند زمینه‌های قابل پژوهش در دانشگاه را طوری جهت‌دهی کند که چالش‌های اساسی کشور، جامعه و صنعت را پوشش دهد. اکنون در سامانه پایش حدود ۴۰ برنامه علمی با بیش از ۱۶۰ چالش و ۲۸ هزار زمینه پژوهشی وجود دارد که برنامه هر یک از واحدهای دانشگاهی متفاوت است.

آنا: طرح پایش چگونه می‌تواند به کاربردی شدن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان برای حل مسائل کشور کمک کند؟

نوروزی:: در طرح پایش آزاد بر اساس ویژگی‌ها و مزیت‌های رقابتی هر استان یک موضوع خاص به‌عنوان محور پژوهش انتخاب می‌شود تا به حل چالش‌های کشور یاری و کمک کند؛ بنابراین با تعریف تعداد زیادی از موضوعات پژوهشی هم‌جهت در یک مکان مناسب می‌توان به هم‌افزایی رسید و مشکلات و چالش‌های بزرگ را به مسائل قابل حل تجزیه کرده و راه‌حل مؤثر ارایه کرد.

آنا: درباره برنامه‌ علمی مصوب برای دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین توضیح دهید.

نوروزی: برنامه‌ علمی مصوب دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین «شهر هوشمند» است، موضوع شهر هوشمند یکی از مفاهیم جدید مطرح شده در مباحث شهری است که از اهداف آن مقابله با چالش‌های کنونی شهرهاست، در طول سال‌های اخیر توجه خاصی در ادبیات مدیریت و برنامه‌ریزی شهری به این موضوع شده است؛ اما باید توجه داشت که هوشمندسازی فرآیندهای شهری فقط محدود به الکترونیکی کردن تمام فرآیندها در شهر نیست؛ بلکه این مفهوم با استفاده از همه بسترهای موجود در راستای بهبود و افزایش کیفیت زندگی شهروندان گام برمی‌دارد.

آنا: در مورد عبارت «شهر هوشمند» توضیح دهید.

نوروزی: عبارت شهر هوشمند مفهومی جدید نیست و به نوعی می‌توان آغاز آن را همزمان با رشد جنبش‌هایی در اواخر دهه ۹۰ میلادی که سیاست‌های جدیدی را برای برنامه‌ریزان شهری دیکته می‌کرد در نظر گرفت، شهر هوشمند اواخر سال ۲۰۰۵ توسط برخی از شرکت‌های تکنولوژیکی مانند سیسکو ۲۰۰۵ و آی بی ام ۲۰۰۹ در راستای استفاده از سیستم‌های پیچیده فناوری اطلاعات برای یکپارچه کردن خدمات و زیرساخت‌های شهری مانند ساختمان سازی، حمل و نقل، الکترونیک، توزیع آب و امنیت اجتماعی اخذ و به کار برده شد.

آنا: چه برآوردی از ارائه خدمات در آینده دارید؟

نوروزی: طبق برآوردهای انجام‌شده در آینده نزدیک بخش بزرگی از اشتغال کشور در بخش خدمات بوده و یکی از مهم‌ترین و بهترین راه‌ها برای بالابردن کیفیت و تنوع در ارائه خدمات، استفاده از فناوری اطلاعات در ارائه خدمات یا به اصطلاح دولت الکترونیک است، در این مسیر توجه به زیرساخت‌های کشور بسیار ضروری است، بی‌توجهی به زیرساخت‌های فنی موجود به عنوان زیرساخت اصلی کشور، تمام سرمایه‌گذاری‌ها در این زمینه را بلااستفاده می‌کند.

بنابراین باید به دنبال شناسایی مشکلات، چالش‌ها، فرصت‌ها و برنامه‌ریزی برای فراهم کردن بستر قانونی و بودجه لازم به‌منظور ایجاد شهر هوشمند باشیم. شهرها در سراسر دنیا رو به سمت هوشمندشدن هستند و این امر فرصت بزرگی را برای اتخاذ تکنولوژی‌های جدید در این عرصه به‌وجود می‌آورد.

آنا: تاکنون چه چالش‌هایی را مطابق با نیاز، اسناد بالادستی کشور و صنایع احصا کرده و چه نظام موضوعاتی را در برنامه علمی شهر هوشمند تدوین کرده‌اید؟

نوروزی: با توجه به نیازمندی‌های کشور و اسناد بالادستی که وجود دارد، مجموعه‌ای از نظام موضوعات و سیاستگذاری‌ها و راهکارهای زیر گردآوری و احصا شده است که این فناوری‌ها و اطلاعات می‌تواند به حل چالش‌های زیر کمک کند:

چالش «ارتقای توانمندی شهروندان در به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند» با زیرمجموعه‌های؛ ارتقای بسترهای آموزش و به‌کارگیری فناوری با محورهای ارتقای آموزش آنلاین هوشمند برای شهروندان و ظرفیت‌سازی توانمندی فناورانه شهروندان در شهر هوشمند.

کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی در به‌کارگیری فناورری‌های هوشمند با محورهای ترویج، توسعه و مدیریت تفریحات مبتنی بر فناوری‌های هوشمند و ظرفیت‌سازی تولید بازی‌های رایانه‌ای و شبکه‌ای دیجیتالی با تأکید بر فرهنگ ایرانی-اسلامی

چالش «حمل و نقل هوشمند و مؤثر برای افراد و کالاها» با محور استفاده بهینه از منابع موجود و کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی صنعت حمل و نقل و زیرمجموعه‌های یکپارچه‌سازی اطلاعات و عملیات مربوط به حمل و نقل، شبکه‌های متصل خودروها، رانندگان و مسافران، کنترل هوشمند ترافیک با درنظرگرفتن تغییرات بلادرنگ.

محور کاهش زمان سفر و صدمات و تأخیرهای ناخواسته و روانسازی جریان ترافیک و حمل و نقل با زیرمجموعه‌های هوشمندسازی سیستم حمل و نقل همگانی، آموزش شهروندان در استفاده از فناوری‌های نوین به‌منظور بهبود ترافیک شهری، ارائه روش‌های نوین حمل و نقل افراد و کالاها.

محور ارتقای ایمنی و فناوری‌های کمک راننده با زیرمجموعه‌های تشخیص خواب آلودگی و یا کاهش هوشیاری و توانایی راننده، سیستم‌های تشخیص موانع و عابر پیاده به روش‌های بینایی ماشین، ترمز هوشمند، سیستم‌های هشدار وضعیت جاده، تنظیم خودکار سرعت برای دستیابی به بهترین راندمان سوخت و زمان.

چالش «ارتقای حراست و امنیت عمومی خصوصی» با محور ارتقای سیستم‌های مدیریت بحران و امداد و نجات و زیرمجموعه‌های پیش‌بینی شرایط بحرانی اجتماعی و بلایای طبیعی، مدیریت بهینه منابع و تعیین استراتژی امداد و نجات و ارائه روش‌های جدید برای نظارت، جستجو، شناسایی و تعیین هویت افراد مشکوک

محور افزایش امنیت تبادل داده‌ها و شبکه‌ها با زیرمجموعه‌های ارائه روش‌های جدید برای تبادل امن داده‌ها و ارائه شبکه‌های هوشمند و مؤثر اطلاعات.

چالش «مدیریت و حکمروایی هوشمند» با محور توسعه زیرساخت اینترنت اشیا با زیرمجموعه‌های توسعه مشارکت عمومی در تصمیم‌گیری‌های کلان در شهر هوشمند و افزایش فرهنگ‌سازی استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیا.

محور توسعه و ارتقای سطح خدماتی و کاربردی دولت الکترونیک با زیرمجموعه‌های افزایش میزان خدمات الکترونیکی در دفاتر خدماتی دولتی، هوشمند ساختن بخش‌های بیشتری از خدمات اجتماعی.

محور افزایش کیفیت خدمت رسانی مراکز دولتی و خصوصی با زیرمجموعه‌های هوشمندسازی مراکز دولتی و خصوصی و توجه بیشتر به پیاده‌سازی دولت الکترونیک و لزوم هوشمندسازی آن.

چالش «محیط زیست هوشمند» با محور بهبود کیفیت محیط زیست شهری و زیرمجموعه‌های ظرفیت‌سازی برای هوشمندسازی پایش آب، هوا و خاک و فضای سبز شهری، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و هوشمند برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب و به‌کارگیری فناوری‌های نوین و هوشمند برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه انرژی.

محور توسعه فرهنگی و اجتماعی در حفظ محیط زیست با رویکرد هوشمندسازی و زیرمجموعه‌های ظرفیت‌سازی برای هوشمندسازی مشارکت‌های مردمی، فرهنگ‌سازی و آموزش هوشمند در حفاظت محیط زیست و استفاده هوشمند از سرمایه‌های اجتماعی در حفاظت محیط زیست.

چالش «اقتصاد هوشمند» با محور کاهش میزان تورم و زیرمجموعه‌های پیش‌بینی شرایط اقتصادی کشوری به جهت مقابله با افزایش تورم و شناسایی و تقویت بخش های اقتصادی ضعیف.

محور افزایش میزان بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی با زیرمجموعه‌های شناسایی ایده‌ای ناب و حمایت شرکت‌های نوپا، ارائه روش‌های جدید برای افزایش سوددهی در بخش‌های مختلف اقتصادی، ارائه روش‌های هوشمند نوآوری در بخش‌های اقتصادی و کاهش هزینه‌های تولید و نگهداری بر اساس فناورری‌های هوشمند.

آنا: میزان استقبال استادان و دانشجویان برای اخذ پروپوزال‌ با عنوان‌های ذیل برنامه علمی استان قزوین چقدر بوده است؟

نوروزی: برنامه علمی شهر هوشمند هنوز در سامانه پژوهشیار بارگذاری نشده است؛ اما با توجه به اینکه دانشگاه‌ها به عنوان رأس آموزش عالی در کشور در چند جنبه می‌توانند باعث توسعه و پیشرفت شهرهای هوشمند شوند، پروپوزال‌های زیادی در این زمینه به‌صورت موضوعات آزاد تعریف می‌شود، از مهم‌ترین این بخش‌ها آموزش دانشجویان در فرآیند دیجیتال‌سازی شهر است که سبب می‌شود دانشجویان و استادانی که در این زمینه در حال تحقیق هستند با به‌دست آوردن دید آینده‌نگرانه در این زمینه باعث پیشرفت تکنولوژی‌های کنونی موجود در شهر شوند.

آنا: آیا تفاهم‌نامه‌هایی با صنایع، سازمان‌ها و نهادها در راستای برنامه علمی امضا کرده‌اید؟

نوروزی: خیر، هنوز تفاهم‌نامه نهایی امضا نشده است؛ اما با توجه به ظرفیت بالای‌ صنایع، سازمان‌ها و نهادها در راستای برنامه علمی شهر هوشمند در حال رایزنی برای رسیدن به تفاهم‌نامه‌های جامع و مؤثر هستیم.

آنا: و کلام آخر...

نوروزی: یکی از ایده‌های مفید در برنامه علمی شهر هوشمند، پیاده‌سازی زندگی هوشمند در دانشگاه‌هاست. در دیدگاه عملیاتی، دانشگاه‌ها معمولاً به‌صورت یک شهر کوچک تلقی می‌شوند که دارای سیستم تقسیم آب و برق، حمل و نقل درون‌دانشگاهی و محل سکونت دانشجویان است، در این دیدگاه دانشگاه‌ها می‌توانند بستری کوچک برای تست و پیاده‌سازی پروژه‌های شهر هوشمند پیش از پیاده‌سازی در سطح گسترده باشند، دولت می‌تواند از تجربیات به دست آمده توسط دانشجویان و استادان در پیاده‌سازی این پروژه‌های کوچک منتفع شده و آنها را در پروژه‌های شهری و صنعتی استفاده کند تا مشکلات پیاده‌سازی پروژه‌های شهر هوشمند را به حداقل برساند، این کار باعث بهبودیافتن پیوند میان صنعت و دانشگاه‌ها نیز می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/