هوش مصنوعی در سالن‌ دادگاه‌های آینده/ روبات‌ها جایگزین قضات می‌شوند؟

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، هوش مصنوعی درست مانند هر حوزه دیگری، در زمینه حقوق و قضاوت نیز مزایای فوق‌العاده و همچنین تهدیدات بالقوه‌ای را در پی دارد. با این حال، در چارچوب دادگاه، تهدیدات غیرمعمول زیاد است. برای مثال تصمیم‌گیری در مورد شرایط حضانت فرزندان مسئله ساده‌ای نیست و از همین حالا واضح است که استفاده از الگوریتم پیش‌بینی توسط هوش مصنوعی حواشی زیادی را برمی‌انگیزد. اینکه تا چه اندازه می‌توان امور قوه قضاییه را به روبات‌ها سپرد مسئله‌ای قابل بررسی است.

چین پیشروی دادگستری روباتیک

بیشتر متخصصان هوش مصنوعی معتقد هستند که در آینده، هوش مصنوعی به جانشینی برای مشاغل انسانی تبدیل خواهد شد. این رویداد قریب‌الوقوع استثناء ندارد. با وجود این مسئله، آیا هوش مصنوعی می‌تواند به طور کامل جایگزین قضات و مقامات حقوقی شود؟

بیشتر بخوانید

وقتی هوش مصنوعی قاضی می‌شود

چین یکی از کشورهایی است که زودتر از بقیه این رویه را در دستور کار قرار داده است. روبات شیائوفا(Xiaofa) در ورودی «دادگاه میانجی پکن» حضور دارد و با ارائه راهنمایی‌های حقوقی به عمومِ مردم در مورد اصطلاحات قانونی و قضایی مشورت می‌دهد. شیائوفا پاسخ بیش از ۴۰ هزار سؤال دادرسی را می‌داند و می‌تواند ۳۰هزار پرونده قضایی را مدیریت کند.

در حال حاضر دولت چین بیش از ۱۰۰ روبات را در دادگاه‌های کشور مستقر کرده است، زیرا بر طبق بیانیه وزارت دادگستری چین، این کشور به طور جدی در پی بر قراری «عدالت هوشمند» است.

این دستگاه‌ها می‌توانند تاریخچه و سوابق پرونده‌ها و تصمیمات گذشته را بازیابی و ارزیابی کنند و حجم کار مقامات و قضات را کاهش دهند. برخی از این روبات‌ها حتی دارای تخصص‌هایی هستند و به عنوان مثال در قانون تجارت یا حل اختلاف مسائل شغلی و... می‌توانند نظر دهند.

در حال حاضر به لطف هوش مصنوعی می‌توان ماشین‌هایی را توسعه داد که در واقع علائم فیزیولوژیک و روانی دروغ‌گویی و فریب‌کاری را با دقت ۹۹.۹٪ تشخیص می‌دهند.

آمریکا و اتخاذ هوش مصنوعی اپلیکیشن‌محور

در برخی از ایالت‌های آمریکا، از الگوریتم‌های پیش‌بینی هوش مصنوعی استفاده می‌شود که به کاهش طول و عرض ساختار قضایی کمک می‌کند. هدف دولت این کشور در درجه اول کاهش تکثر دادگاه‌ها است. بنابراین انتظار می‌رود با اتخاذ یک رویه مبتنی بر هوش مصنوعی، مشکلات دَم‌دستی دادگاه‌های ایالات متحده پیش از ورود به فرایند قضایی غربال شود. همچنین هوش مصنوعی با ارائه نظرات مشاوره‌ای به قاضی در تصمیم‌گیری کمک خواهد کرد.

هم اکنون، برنامه‌ای با نام Intelligent Trial ۱.۰ با فیلتر کردن پرونده‌ها و تحویل اسناد و مدارک به صورت الکترونیکی به دادگاه‌ها، از مسئولیت قضات منصوب‌شده کاسته است. استفاده از هوش مصنوعی در حوزه حقوقی می‌تواند منابع فوق‌العاده‌ای برای قضات باشد اما هنوز نمی‌تواند جایگزین تخصص قضات شود.

نویسنده و سخنران هوش مصنوعی ترنس مائوری(Terence Mauri) می‌گوید در حال حاضر به لطف هوش مصنوعی می‌توان ماشین‌هایی را توسعه داد که در واقع علائم فیزیولوژیک و روانی دروغ‌گویی و فریب‌کاری را با دقت ۹۹.۹٪ تشخیص می‌دهند. اگر آنها در قالب روبات‌های کارمند قوه قضاییه تولید شوند می‌توانند به‌راحتی به تمام زبان‌های زنده دنیا ارتباط برقرار کنند و اگر کسی دروغی گفت که توسط انسان قابل تشخیص نیست، آن را دریابند.

قضات روباتیک دارای دوربینی خواهند بود که الگوهای گفتاری غیرقابل پیش‌بینی، افزایش غیرعادی دمای بدن و همچنین حرکات دست و چشم را رصد می‌کند و آنها را تشخیص می‌دهند. طبعاً سپس قضات اطلاعات به‌دست‌آمده را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهند تا در مورد صادق بودن یک متهم یا شاهد قضاوت کنند.

اروپا یک گام عقب‌تر است

گزارش‌ها و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که ۵ دهه طول می‌کشد تا هوش مصنوعی و ماشین‌آلات هوشمند در جلسات دادرسی مدنی و کیفری در انگلستان و ولز رایج شوند. در این کشورها فرایندهای تدوین قوانین کُند صورت می‌گیرد. با این وجود، هوش مصنوعی جایگاه قضات ارشد را تهدید نمی‌کند.

در نهایت انسان بالای سر روبات خواهد بود. حضور انسان‌ها در رأس امور، احساس اعتماد بیشتری را به وجود می‌آورد. ضمن اینکه بی‌تردید گاهی نیاز خواهد شد تا قوانین جدید وضع شود و شخص ثالث میان خودِ قضات روباتیک و مردم معترض نسبت به رأی دادگاه حکمیت کند.

با نگاهی به قوانین عمومی می‌توان دریافت که مجموعه قوانین گهگاه قابل تفسیر هستند. تفسیر قوانین حتی در میان انسان‌ها هم چالش‌برانگیز است. پرسش‌های فراوانی در مورد قضاوت هوش مصنوعی در سراسر جهان وجود دارد. به همین دلیل کمیسیون اتحادیه اروپا که استفاده از هوش مصنوعی را در نظام حقوقی جهان اجتناب‌ناپذیر می‌داند از تدوین «اصول اخلاقی مربوط به استفاده از هوش مصنوعی (AI) در سیستم‌های قضایی» استقبال کرده است.

وکلا و مشاوران حقوقی در رده آخر روند مکانیزاسیون

بخش دیگر فرایندهای قضایی مرتبط با کار وکلا و مشاوران حقوقی است. از آنجایی که این مشاغل توسط مردم در دادگاه‌ها به کار گرفته می‌شود احتمالاً با سرعت پایین‌تری رایج شود. ازاین‌رو پیش‌بینی‌های فناوری نشان می‌دهد سایر مشاغل حقوقی مانند مشاغل در دادگستری‌ها، وکلا، دبیران دادگستری، مشاوران حقوقی و... تا سال ۲۰۷۰ مکانیزه نخواهند شد.

الگوریتم‌های هوش مصنوعی هنوز کامل نیستند و لازم است در ابتدا توسط انسان برنامه‌نویسی شوند، چیزی که از همان ابتدا به تبعیض ناخواسته می‌افزاید. یادگیری ماشین مبتنی بر داده‌های محیطی است و اگر داده در یک حوزه بیشتر از حوزه دیگر باشد به طور خودکار تبعیض ایجاد می‌شود.

هر چند پیدایش هوش مصنوعی به نیمه اول قرن بیستم برمی‌گردد اما تنها یک دهه است که فناوری‌های لازم برای توسعه سیستم‌های واقعاً هوشمند از طریق یادگیری عمیق محقق شده است. ازاین‌رو موج نو هوش مصنوعی در ابتدای راه خود قرار دارد و هنوز تعداد پرسش‌های ما بیشتر از پاسخ‌ها است. قسمتی از موفقیت این فناوری به بازخوردهای مردمی بستگی دارد. همچنین میزان تفویض اختیار تصمیمات به طور کامل به هوش مصنوعی مسئله چالش‌برانگیز دیگری است که شاید حتی به اقبال و آرای عمومی بستگی داشته باشد.

ازاین‌رو جای تردید است که مشاغل حقوقی در چه مقیاسی مکانیزه خواهند شد و چگونه دولت‌ها و مراجع قانونی مختلف تصمیم به نظارت بر استفاده از آنها خواهند گرفت. روزی که هوش مصنوعی به طول کامل میان انسان‌ها قضاوت کند، در ابتدا شاید وحشتناک به نظر برسد اما اگر سازوکارهای کنترلی لازم اتخاذ شود، آینده آن‌قدرها هم وحشتناک نیست.

با تمام این حرف‌ها، همچنان پیش‌بینی مسیر و جایگاه هوش مصنوعی در آینده سیستم‌های حقوقی جهان نامشخص است.

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ