کــرونا به بیمـاران پانکراس رحم نمی کند

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، بازار واکسیناسیون در دنیا داغ است و بیشتر کشورهای جهان ماه‌هاست اقدام به تزریق واکسن کرونا برای مردم خود کرده‌اند تا به‌زودی دنیا به روزهای پیش از همه‌گیری کرونا برگردد و افراد بدون ماسک در جامعه تردد کنند. دو مجله علمی دنیا، «نیچر» و «لنست»، جزء معتبرترین مجلاتی هستند که در زمان همه‌گیری کرونا اقدام به انتشار جدیدترین مقالات علمی پیرامون ویروس کرونا کرده و دانش روز محققان دنیا را در اختیار آنها قرار داده‌اند.

ارزیابی زودهنگام عفونت ریه در بیماران کرونایی با اسکن ریه

بیماری معمولا با علائم مختلفی چون تب، سرفه، خستگی، دردهای عضلانی، سختی در تنفس و سندروم تنفسی حاد قابل تشخیص است. در موارد شدید ابتلا، ممکن است نارسایی در چند اندام ایجاد شده و حتی در مواردی مرگ را به‌دنبال داشته باشد که تنها در 2/5درصد موارد ابتلا رخ می‌دهد.

نوع خفیف بیماری معمولا با علائم بالینی خفیف و تصویربرداری نرمال اسکن ریه خود را نشان می‌دهد؛ در موارد معمولی، در بیمار تب، تنگی‌نفس و سایر نشانه‌های بالینی ذات‌الریه خود را نشان می‌دهد؛ و در موارد شدید ابتلا هم نشانه‌هایی چون فشار تنفسی و میزان تنفس کمتر از 20 مرتبه در دقیقه یا اکسیژن خون کمتر از 93درصد بروز می‌کنند که فرد به استفاده از دستگاه ونتیلاتور برای تنفس نیاز پیدا می‌کند و خطر آسیب اندام در او وجود دارد.

درحالی‌که تست PCR استانداردی طلایی در تشخیص بیماران مبتلا به کووید-19 به شمار می‌رود، اما در زمان مناسب انجام تست حساسیت‌های بالایی وجود دارد که عدم رعایت آن ممکن است در نتیجه تست تاثیرگذار باشد. رادیوگرافی از قفسه‌سینه به‌عنوان ارزیابی اولیه بیمارانی با احتمال بالای کرونا در پیگیری بالینی و ارزیابی عوارض احتمالی مفید است.

این تست می‌تواند قسمت‌هایی از تراکم بالای درگیری ریه را نشان دهد که با شدت بیماری در ارتباط است. شکل‌های مختلف رادیولوژی کووید-19 که در استفاده از سی‌تی‌اسکن یا رادیوگرافی به‌کار می‌آیند، شامل سی‌تی‌اسکن معمولی قفسه‌سینه تا درگیری یک یا هر دو ریه در حالت خفیف یا متوسط تا سفید شدن ریه در موارد شدید ابتلا به کروناست. با توجه به محدود بودن دستگاه‌های تهویه مکانیکی، انتخاب صحیح بیماران و اولویت‌دهی به آنها نقش مهمی در نجات جان انسان‌ها دارد. در روش جدید، استفاده از فناوری یادگیری ماشینی هوش مصنوعی به پزشکان در تمایز موارد شدید از موارد خفیف و متوسط و درنتیجه پیش‌بینی موارد مرگ‌ومیر کمک می‌کند.

درواقع، برای بهبود نتایج تشخیص کرونا، می‌توان از فناوری هوش مصنوعی در کنار تخصص رادیولوژیست استفاده کرد، به‌طوری‌که در تعیین ضایعات در تصاویر اشعه‌ایکس ریه و ردیابی تغییرات ایجادشده بین تست‌های مختلف برای تشخیصی دقیق به پزشک کمک کند.

نقش سلول‌های قاتل طبیعی در ایمنی ضدویروسی

سلول‌های قاتل نقش مهمی در واکنش‌های ایمنی ذاتی نسبت به عفونت‌های ویروسی ایفا می‌کنند. محققان ابتدا این سلول‌ها را در مفهوم عفونت‌های ویروسی حاد شامل فلاوی‌ویروس و عفونت‌های ویروش آنفلوآنزا مورد بررسی قرار می‌دهند. در این میان پرسش‌های مرتبط با فعال شدن سلول‌های قاتل، ورود به بافت‌های آلوده و نقش سلول‌های قاتل و ساکن بافت در عفونت‌های ویروسی نیز مطرح می‌شود.

محققان سپس به مطالعه عفونت‌های ویروسی مزمن مانند هپاتیت C و ویروس HIV پرداختند. آنها سپس تحقیقات اصلی خود را روی بیماران مبتلا به عفونت ویروسی با نقص سیستم ایمنی متمرکز کردند که سلول‌های قاتل را تحت‌تأثیر قرار می‌دادند. درواقع، این مطالعات، نقش مهم سلول‌های قاتل را در کنترل چند نمونه ازجمله عفونت تبخال برجسته کردند. حدود 50 سال پیش، شماری از گروه‌های تحقیقاتی، فعالیت‌های سیتوتوکسیک خود را به‌طور خودکار و غیرمنتظره بررسی کردند. این یافته‌ها نشان داد که شماری از این لنفوسیت‌ها عامل بروز این فعالیت هستند.

این سلول‌ها به سلول‌های قاتل معروفند. امروزه، این سلول‌ها، عامل درمانی در بهبود بیماری‌های ویروسی شامل کووید-19 است. سلول‌های قاتل با عملکردی سیتوتوکسیکی و توانایی تولید سیتوکین‌ها هنگام تحریک متمایز می‌شوند. از معمول‌ترین وظایفی که این سلول‌ها برعهده دارند، به سلول‌های عفونی و تغییر شکل‌یافته کمک می‌کنند. بنابراین، این سلول‌ها نه‌تنها سلول‌های ناخواسته را از بین می‌برند، بلکه باعث بروز متاستاز سلولی می‌شوند.

نفوذ ویروس در پانکراس مبتلایان به کرونا

بسته به نقش سیستم تنفسی، به نظر می‌رسد نوع ویروس کرونایی که وارد بدن انسان می‌شود، سیستم غدد درون‌ریز را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علاوه‌براین، مبتلایان به دیابت و کسانی که از افزایش قند خون رنج می‌برند، با خطر بالای احتمال ابتلا به کرونا مواجه هستند. همچنین چاقی، فشار خون بالا، نوروپاتی دیابتیک و اختلالات قلبی و عروقی، همگی جزء عوارض دیابت هستند که به‌دنبال ابتلا به کووید- 19 در بدن بیماران بروز می‌کند.

برعکس، کاهش قند خون، کتو اسیدوز، دیابت و عوارض شدید متابولیکی دیابت در بیماران مبتلا به کرونا دیده می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سلول‌های آلفا و بتای پانکراس ازجمله نقاط مستعد به ویروس کرونا هستند و ویروس SARS-CoV-2 قادر است سلول‌های انسانی غدد درون‌ریز و برون‌ریز پانکراس را هم آلوده کند.

نفوذ ویروس کرونا به سلول‌های پانکراس باعث وارد شدن به جزایر این اندام و بروز دیابت حاد می‌شود. در بیماران کرونایی، نتایج مطلوب زمانی مشاهده می‌شود که کنترل قند خون به‌خوبی انجام شده باشد؛ بنابراین، عدم تعادل ACE2 در پانکراس باعث بر هم‌خوردن عملکرد سلول‌های بتای پانکراس و افزایش قند خون می‌شود. علاوه‌براین، بیان ACE2 بر اثر استرس التهابی افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده افزایش حساسیت سلول‌های بتا به ویروس کرونا در شرایط التهابی است. شواهد به‌دست‌آمده حاکی از مشاهده التهاب پانکراس در موارد ابتلا به کرونا بوده است.

نژادپرستی ساختاری و خطر ابتلا به کرونا در بارداری

محققان بین مارس و اکتبر 2020 به این موضوع پرداختند تا دریابند که احتمال ابتلا به کرونا در زنان باردار سیاه‌پوست و غیرسیاه‌پوست تا چه اندازه‌ای است و آیا می‌توان آنها را از نظر نژادی دسته‌بندی کرد؟ پژوهشگران در بررسی نتایج به‌دست‌آمده، معیارهایی را چون سن، سن حاملگی در زمان عفونت، بیماری‌های مشترک، سابقه بیماری، موقعیت اقتصادی‌اجتماعی، اشتغال، شدت علائم و عوارض بارداری مدنظر قرار دادند. آنها در این مطالعه، روی 162 خانم که 50درصد آنها سیاه‌پوست و 41درصد سفیدپوست بودند، مطالعه کردند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشتر زنان باردار مبتلا به کرونا، کارمند هستند. در این میان، زنان سیاه‌پوست بیشتر از زنان سفیدپوست مشغول کار بوده و بیشتر در معرض ویروس کرونا قرار می‌گیرند. محدودیت‌هایی که در گزینه‌های شغلی و خطرات کنترلی در این موقعیت‌ها وجود دارد، با وضعیت اقتصادی و ‌اجتماعی در ارتباط است. یافته‌ها حکایت از آن دارد که ابتلا به ویروس کرونا در زنان باردار سیاه‌پوست بیشتر دیده می‌شود. جوانی، چاقی و فقر جزء مواردی بوده که خطر ابتلا به کرونا را افزایش می‌دهد.

آسیب‌پذیری اجتماعی عامل پرخطر مرگ ناشی از کرونا

با وجود ماندگاری همه‌گیری کرونا، این ویروس هنوز نتوانسته توجه کافی به چگونگی نفوذ نابرابر در تمام جنبه‌های بهداشت و بیماری را در جوامع داشته باشد. در سال نخست شیوع همه‌گیری، هزینه‌های اجتماعی قابل‌توجه بود که به‌طور نامناسبی روی معیشت اقشار جامعه تأثیر می‌گذاشت. در این میان، شمار مرگ‌ومیر هم طبیعتا دستخوش تغییراتی شده بود.

همچنین در این نابرابری، واکسیناسیون افراد به‌صورت جسته و گریخته انجام می‌شد. طبق گزارش‌های جمع‌شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حجم موارد ابتلا به کووید- 19 یعنی حدود 163 میلیون مورد واکسن را دریافت کرده و تاکنون 3/4 میلیون نفر جان خود را از دست داده‌اند که بیشتر در گروه سنی زیر 24 سال بوده‌اند. این درحالی است که موارد کووید-19 در کودکان هم درحال افزایش است.

شرایط نامساعد بسیاری از کودکان و نوجوانان در کشورهای کم‌درآمد و کشورهایی با درآمد متوسط، این گروه سنی را بیشتر مستعد ابتلا به ویروس کرونا کرده است که به‌دنبال آن، خطر مرگ‌ومیر هم در آنها افزایش می‌یابد. وضعیت ضعیف اقتصادی یکی از عوامل تعیین‌کننده مرگ‌ومیر زودهنگام در مبتلایان به ویروس کرونا در دنیا به شمار می‌رود که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم یکی از علل پرخطر محسوب می‌شود. فقر و وضعیت اقتصادی، اجتماعی نابسامان در سطح فردی به معنای درآمد و نابرابری اجتماعی در سطح اجتماعی و زیست‌محیطی می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به کرونا کند.

واکسیناسیون بزرگسالان، سدی برای ابتلای کودکان

به نظر می‌رسد کودکانی که واکسینه نشده‌اند، از مزایای برنامه‌های واکسیناسیون کووید که به‌صورت انبوه در بسیاری از کشورهای جهان درحال انجام است، بی‌بهره مانده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که هم‌زمان با دریافت دوزهای واکسن در بزرگسالان، شمار کودکان مبتلا به کرونا هم کاهش یافته است.

اما در این میان، کارشناسان بر این باورند که با وجود اینکه تاکنون واکسن مناسبی برای کودکان وجود نداشته، این گروه سنی می‌توانند منبع مناسبی برای انتقال ویروس و عفونت به شمار بروند و به‌عبارتی، می‌توانند منبع جدیدی از انتشار گونه‌های جدید ویروس در جامعه باشند. در جوامعی مانند ایالت سائوپائولو در برزیل تا 98درصد مردم واکسینه شده‌اند، محققان از پروژه‌ای موسوم به پروژه S استفاده کرده‌اند که توسط شرکت «سینوواک»، اثربخشی واکسن کرونا را در دنیا ارزیابی می‌کنند.

به نظر می‌رسد که واکسن «سینوواک» در مقایسه با سایر واکسن‌های تولیدشده در دنیا، در جلوگیری از بروز عفونت‌های ویروسی در بدن افراد از موفقیت کمتری برخوردار بوده است، به‌طوری‌که تنها تا 50درصد در کاهش ابتلا به کرونا تأثیر دارد. در ارزیابی هفته گذشته روی افرادی که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند، میزان بروز علائم تا 80درصد و میزان مرگ‌ومیر تا 95درصد کاهش یافته است. تنها 62درصد از منطقه «سرانا»ی برزیل یعنی حدود 45 هزار نفر از آنها را بزرگسالان این کشور تشکیل می‌دهند و باوجود این، باز هم شاهد کاهش موارد ابتلا بوده‌اند.

واکسیناسیون 20 میلیونی چینی‌ها در روز

چین به‌عنوان پرجمعیت‌ترین کشور دنیا، به‌نوعی رکورد تزریق واکسن را در روز شکسته است، به‌طوری‌که این کشور به‌تنهایی 60درصد کل واکسن‌های دنیا را تزریق می‌کند. گزارش‌های هفته گذشته از این کشور حکایت از آن دارد که روزانه در چین حدود 20 میلیون نفر واکسن کرونا را دریافت می‌کنند.

با احتساب سرعتی که چینی‌ها پیش می‌روند، می‌توان طی 6 روز کل جمعیت انگلیس را واکسینه کرد. سرعت بالای واکسیناسیون در این کشور طبیعتا مدیون سرعت بالای تولید واکسن در این کشور است که تاکنون توانسته چنین ظرفیت زیادی از واکسن کرونا را برای استفاده مردمش تولید کند. بیشتر واکسن‌هایی که در چین تزریق می‌شوند، شامل یکی از دو واکسنی است که برای استفاده ضروری در دنیا مجوز دریافت کرده است.

واکسن «سینوواک» تولید شرکت پکنی «سینوواک» است که به نظر می‌رسد تا 51درصد در کاهش علائم بیماری کرونا و مرگ‌ومیر اثربخشی دارد. دوز دوم این واکسن چینی هم ساخت شرکت «سینوفارم» بوده و کارشناسان بر این باورند که این دوز واکسن تا 79درصد اثربخشی در برابر بیماری دارد و خطر بستری شدن بیماران را تا این مقدار کاهش می‌دهد.

با توجه به حجم تولید روزانه واکسن در چین، این کشور به‌راحتی می‌تواند نیاز کشورهای متقاضی در دنیا را نیز تأمین کند و نقش مؤثری در کاهش ابتلا به این ویروس داشته باشد. چین تاکنون 350 میلیون دوز از این دو واکسن را برای بیش از 75 کشور دنیا تولید کرده است.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/