واکنش دژپسند به نامه همتی درباره بورس

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد دلایل ریزش شاخص بورس در سال گذشته و نامه رئیس کل بانک مرکزی به مقام معظم رهبری در مورد هشدار به وجود حباب در بورس گفت: سخنانی که یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری در مورد دلایل ریزش شاخص بورس اعلام کرد، از یک طرف به دلیل فشار زیاد جلسه مناظرات بود و با عصبانیت این مطلب عنوان شد و از طرفی بر اساس اطلاعات نادرستی بیان شد، زیرا خود آقای همتی عضو شورای عالی بورس است. اعضای این شورا اگر مطلبی داشته باشند، در شورا که یک جمع تخصصی و کارشناسی است مطرح می‌کنند.

واکنش دژپسند به نامه همتی: فرافکنی می‌کنند

وی درباره نامه‌ همتی به مقام معظم رهبری در مورد هشدار حباب بورس، گفت: برخی برخورد فرافکنانه در مورد بورس دارند در حالی که سوابق وجود دارد. اولا بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی مانند سکه و ارز مرجح است و این بازار جایی برای تبدیل شدن پس‌اندازهای خرد مردم به فرایند تولید و اشتغال در کشور است، به ویژه اینکه اگر در بازار اولیه معاملات انجام شود.

دژپسند گفت: بنده خودم در سال ۸۶ در یکی از فصول کتاب توسعه پایدار مطالبی درباره بازار سرمایه عنوان کردم و اینکه گفته می‌شود وزیر اقتصاد پارسال برای حضور مردم در بورس فراخوان داده است، این گونه نیست و من از نیمه دوم اردیبهشت پارسال و خرداد ماه مرتب روی سه کلید واژه مطالعه، مشاوره و معامله تاکید کردم، اما اینکه برخی از مردم دارایی‌های خود را فروخته و در بازار سرمایه تبدیل به سهام کردند، به آنها گفتم این کار را نکنید و همیشه پرتفوی ترکیبی نگه دارید. بازار سرمایه دارای ریسک و افت و خیز است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: ‌برفرض من این فراخوان را داده باشم آیا تکلیف ساقط است؟ این گونه نیست از بهمن ۱۳۹۸ تصمیماتی در شورای عالی بورس گرفته شد و ما گفتیم به جای اینکه عده‌ای علیه بازار سرمایه بنویسند و یا دل سهامداران حقیقی را خالی کنند، ما در شورای عالی بورس کارهایی انجام دادیم و برنامه‌هایی داشتیم از جمله اینکه عرضه اولیه سهام شرکت‌ها بیشتر شود و در این زمینه گفتیم شرکت‌هایی که در سال ۹۹ برای اولین بار وارد بازار سرمایه می‌شوند و میزان شناوری سهام خود را تا ۲۵ درصد اضافه می‌کنند، سازمان امور مالیاتی حساب‌های سال‌های قبل آنها را دیگر شخم نزند و این را در شورای عالی هماهنگی سران سه قوه بردیم و مصوبه گرفتیم که تشویقی برای شرکت‌ها به حضور در بورس باشد.

کاهش نرخ سود بین‌بانکی در ابتدای ۹۹ به بازار سرمایه علامت داد

وی ادامه داد: پارسال به دلیل انفجار نقدینگی که در جامعه اتفاق افتاد، فشار تقاضا برای خرید سهام وجود داشت، لذا مسئولان بورس در مواردی تصمیم گرفتند دامنه نوسان بعلاوه و منهای دو درصد باشد، البته من به عنوان وزیر اقتصاد مخالفت کردم، اما به هر حال آنجا دمکراسی حاکم بود و بر اساس رأی اکثریت بود. همچنین دلیل دیگر این بود که مصوبات شورای عالی بورس باید ۷۲ ساعت قبل ابلاغ می‌شد که آخر هفته ما تصویب کردیم و باید تا سه روز کاری بعد ابلاغ می‌شد.

دژپسند گفت: نقدشوندگی یکی از ویژگی‌های جدانشدنی بازار سرمایه است، نباید کاری کنیم که به نقدشوندگی بازار لطمه بخورد، اما در ماه‌های آغاز سال ۹۹ نرخ بهره بین بانکی کاهش یافت و این مسأله به بازار سرمایه علامت‌دهی می‌کند، در نتیجه تقاضا برای خرید سهام افزایش یافت و شاخص کل بازار سرمایه با شیب تندتری شروع به رشد کرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: برخی می‌گویند که باید نرخ بهره بین بانکی کم می‌شد، یا اینکه دولت باید اوراق دولتی منتشر می‌کرد که نقدینگی بازار را جذب کند. در حالی که اوراق دولتی نقدینگی را از بازار جمع نمی‌کند، بلکه بازار جداگانه‌ای به نام بازار اوراق بدهی دارد که خریداران آن معمولا شرکت‌های حقوقی و بانک‌ها هستند. از طرفی باید برای انتشار اوراق آیین‌نامه‌ای در دولت تصویب می‌شد که در این زمینه صورت جلسه بند ک برای اوراق برگزار شد و کمیته کارشناسی تشکیل شد و فروش اوراق به روزانه ۷۵۰۰ میلیارد تومان رسید.

وی گفت: بر اساس قانون بودجه سال ۹۹ دولت باید ۲۱۳ هزار میلیارد تومان اوراق برای بودجه خود می‌فروخت که البته همه این اوراق نقدی نبود. ۱۲۵ هزار میلیارد تومان از این رقم اوراق نقدی بود، بقیه به شکل تهاتری انجام می‌شد و این مقدار متناسب با شرایط بازار عرضه شد و تامین مالی انجام گرفت.

به گفته دژپسند اوراق دولتی در بازار اوراق بدهی عرضه می‌شود. خریداران آنها اشخاص حقیقی و بانک‌ها هستند، برای پوشش تقاضا از طریق عرضه اولیه نیاز به مجوزهای قانونی بود که این مجوزها را هم گرفتیم.

ریزش بازار به خاطر اختلاف من و وزیر نفت نبود

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: نکته دیگر نرخ سود سپرده‌های بانکی است که این نرخ سال گذشته برای سپرده‌های یک ساله از ۱۵ درصد به ۱۶ درصد اضافه شد، همچنین قبلا سپرده دو ساله نبود اما برای جذب نقدینگی سپرده جدید دوساله تعریف شد که نرخ آن هم ۱۸ درصد در نظر گرفته شد. ما مصوباتی از دولت گرفتیم اما برای اینکه اثر منفی روی بازار نگذارد، اعلام نمی‌کردیم.

وی گفت: یکی از دلایل ریزش بازار را عده‌ای به اختلاف بین وزیر اقتصاد و وزیر نفت ربط می‌دهند، در حالی که این گونه نبوده، بلکه اختلاف بر سر متولی صندوق پالایش یکم بود که بین سازمان خصوصی سازی و شرکت ملی پالایش و پخش ایجاد شده بود که بالاخره مشخص شد متولی این صندوق شرکت پالایش و پخش باشد و در صبح سه شنبه‌ای که من متوجه شدم تا ظهر همان روز با وزیر نفت جلسه گذاشتیم و متولی صندوق پالایش یکم مشخص شد و همان روز از شبکه خبر اعلام شد و صندوق پالایشی از شهریور ماه به مردم ارائه شد اما با این وجود عده‌ای از افراد به دروغ می‌گویند از دلایل ریزش بازار اختلاف وزیر نفت و وزیر اقتصاد بوده است.

دژپسند بیان کرد: بر اساس مصوبه‌ای که از قبل بوده قرار بود یک درصد از صندوق توسعه ملی به صندوق توسعه بازار اختصاص پیدا کند که تا آن زمان این مصوبه اجرا نشده بود و ما با استفاده از مجوز از مقامات بالادست تصمیم گرفتیم این یک درصد را به صندوق توسعه بازار برای حمایت از بورس بیاوریم، اما قرار شد معادل ریالی این منابع به صندوق توسعه بازار وارد شود و قرار شد ۵۱۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی به شکل ریالی اختصاص پیدا کند. اخیرا در نزدیک انتخابات گفته شد ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای صندوق توسعه بازار سرمایه اختصاص پیدا کند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین گفت: ما به سازمان بورس تکلیف کردیم بخشی از کارمزد معاملاتی خود را چشم‌پوشی کند و به صندوق توسعه بازار اختصاص دهد و از محل کارمزد سازمان بورس و کارمزد کارگزاری‌ها پارسال حدود ۱۹۰۰ میلیارد تومان به صندوق تثبیت بازار اختصاص پیدا کرد. همچنین مصوباتی برای بازارگردانی داشتیم به گونه‌ای که قبلا ۱۷۸ شرکت بازارگردان بودند که سال گذشته این رقم به ۵۳۰ بازار گردان افزایش یافت. همچنین فروش اوراق خزانه، فروش اوراق تبعی و سایر ابزارها باعث شد که جلوی هجوم نقدینگی به بازار را بگیریم.

نرخ بهره بین‌بانکی و انفجار نقدینگی دلیل ریزش بازار بود

وی گفت: زمانی که شاخص کل بازار سرمایه به یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رسید، عده‌ای گفتند حباب است و این شاخص در نهایت تا پایان سال گذشته به یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد رسید که از ابتدای سال تا انتهای سال گذشته شاخص کل بورس ۱۵۵ درصد رشد کرد.

دژپسند در جمع بندی گفت: نرخ بهره بین بانکی و فشار انفجار نقدینگی باعث ریزش بازار شد، از طرفی بانک‌ها در تسعیر نرخ ارز تصمیمات مختلفی گرفتند، عده‌ای مبنای محاسبات ارز خود را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان گرفته بودند، بعدا با تسعیر ارز آن را به ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان رساندند. ما تنها کاری که کردیم این بود که ارقامی که بالاتر از نرخ سود مصوب بانک مرکزی در بانک‌ها اعمال می‌شود به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی نمی‌پذیریم تا به این وسیله نرخ سود مصوب در بانک‌ها رعایت شود.

رئیس اسبق بورس با همتی اختلاف داشت

وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین در واکنش به گفته یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری که از دلایل کاهش شاخص را عوض کردن سه رئیس سازمان بورس در یک سال عنوان کرده بود، گفت: نکته‌ای که به غلط گفته می‌شود در یک سال سه رئیس سازمان بورس عوض شدند، به طنز شباهت دارد، چون رئیس اسبق سازمان بورس زمانی جرقه استعفای خود را زد که در بهمن ۹۸ برای جلوگیری از رشد سریع بازار در شورای عالی بورس پیشنهاد کرد شرکت‌هایی که به تعهد خود برای شناوری سهام عمل نکرده‌اند، را تنبیه کنیم اما همین آقای همتی رئیس کل بانک مرکزی با آقای شاپور محمدی اختلاف پیدا کرد و گفت چه معنایی دارد یک شرکت حقوقی را تنبیه کنیم و بنابراین آقای محمدی چندین بار استعفا کرده بود اما من از پذیرش آن خودداری می‌کردم، در نهایت شرایط به گونه‌ای برایش سخت شد که اصرار کرد و از بازار سرمایه رفت.

دژپسند افزود: وقتی رئیس دوم آقای قالیباف اصل را آوردیم، همه گفتند ایشان فرد تحصیل کرده و متخصص و معتبر است. هم رئیسه دانشکده اقتصاد بوده و هم ۱۰ سال سابقه مدیریت بورس تهران را دارد. اما فشارها آنقدر زیاد شد که نتوانست تحمل کند و از طرفی عدم همکاری برخی اعضای شورای عالی بورس باعث دلخوری ایشان شد و در پاییز سال ۹۹ فشار وارد کرد که استعفا می‌دهد و حتی نامه استعفای خود را به استعفای قبلی عطف کرد و وقتی رئیس سازمان بورس استعفا می‌دهد باید ظرف دو هفته رئیس جدید معرفی شود. به این طریق استفعای آقای قالیباف اصل را با وجود اینکه قبول نمی‌کردم با آن مواجه شدم و جایگزین ایشان آقای دهقان دهنوی را انتخاب کردم که یک فرد علمی و متخصص است.

ماجرای استفاده از بورس برای تامین کسری بودجه دولت

وی اضافه کرد: از طرفی گفته می‌شود دولت از بازار سرمایه ۳۰۰ هزار میلیارد تومان برای کسری بودجه خود استفاده کرده که این هم یک دروغ است؛ اولا میزان اوراقی که ما می‌توانستیم طبق قانون بودجه منتشر کنیم ۲۱۳ هزار میلیارد تومان بود که عمده آن در جریان تهاتر بین طلب‌های دولت و بدهی‌های دولت به شرکت‌ها و پیمانکاران انجام شد و فقط ۱۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق می‌توانست به صورت نقد عرضه شود که از این رقم هم ۶۱ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه نقد شد، بقیه در بازار بدهی تامین مالی شد و ما اوراق را به حراج گذاشتیم و این فرق می‌کند که بگوییم دولت تامین کسری بودجه خود را انجام داد.

انتهای پیام/