«تردید» عمده‌ترین مانع برای فعالیت‌های پژوهشی | آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی چگونه برتر جشنواره فرهیختگان شد؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- مجتبی آزادیان؛ جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه‌ برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به‌دلیل شرایط کرونایی کشور به‌تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت‌ امسال به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.

جشنواره هشتم اما تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل داشت و با افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی به‌منظور افزایش‌ انگیزه برای تلاش و فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه همراه بود و شورای سیاستگذاری جشنواره با افزایش جایزه نقدی پژوهشگران برتر به میزان ۲۵۰ درصد و فناور برتر به میزان ۳۰۰ درصد موافقت کرد تا جایی که جوایز پژوهشگران برتر از ۱۰ میلیون تومان در سال گذشته به ۲۵ میلیون تومان و فناور برتر از ۵ میلیون به ۱۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرد و جوایز نقدی سایر برگزیدگان نیز رشد خوبی داشت.

از دیگر تفاوت‌های این جشنواره با دوره‌های قبل اضافه‌شدن هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی و مجلات به برگزیدگان دوره هشتم جشنواره به پیشنهاد معاونت موضوعی علوم انسانی و هنر و دیگری تجلیل از آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO ۱۷۰۲۵ را دریافت کرده بودند، بود.

در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.

کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰ نفر از اعضای هیئت‌ علمی و با همکاری معاونت‌های مربوط، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌های دانشگاه در هشتمین جشنواره فرهیختگان را انجام دادند و افراد برتر در حوزه‌های مختلف (۷۱ برگزیده در ۲۷ محور پژوهشی و ۹ تقدیری) انتخاب شدند.

تحقیقات اعضای هیئت‌ علمی اعم از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها -که به فناوری خاص رسیده است-، کتاب، اختراع، اکتشاف، نوآوری، عضویت در مجلات علمی، عضویت در هیئت تحریریه نشریات علمی، میزان ارجاعات به مقالات فرد و... از شاخص‌های انتخاب برگزیدگان این جشنواره بود که در حوزه پژوهشگر برتر مورد بررسی قرار گرفت.

در حوزه زیرساخت‌ها؛ مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز و در حوزه مراکز رشد، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی و در حوزه سرای نوآوری، زیرساخت توسعه فناوری در سرای نوآوری، شرکت‌های مستقر در سرا، فضای اختصاصی، میزان تعامل سرای نوآوری با مؤسسات خدمات توسعه فناوری، تعداد نمایشگاه‌های برگزارشده، تعداد افراد درگیر و تعداد سمینارها مدنظر قرار گرفت.

هشتمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان و مراسم تجلیل از برگزیدگان این جشنواره با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیئت رئیسه و مدیران دانشگاه عصر ۷ اردیبهشت امسال به صورت مجازی در سالن شهید مطهری سازمان مرکزی دانشگاه برگزار شد و با معرفی برگزیدگان برتر به کار خود پایان داد.

آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در حوزه آزمایشگاه تقدیری حائز رتبه برتر در جشنواره فرهیختگان شد. به همین مناسبت خبرنگار آنا با سیدکمال سیدی صاحباری رئیس مرکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی و عضو شورای پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی و مدیر آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و مدیر ارشد آزمایشگاه‌های همکار استاندارد واحد تبریز گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

بیشتر بخوانید:

محصول «بوش‌های دولایه» ۲ جایزه جشنواره فرهیختگان را صید کرد

سرای نوآوری گیاهان دارویی چگونه سرآمد جشنواره فرهیختگان شد؟

«محافظ آنتی نیدل استیک» | اختراعی که از کادر درمان تا ٩٠ درصد محافظت می‌کند

باید و نبایدهای حوزه پژوهش از زبان فناور برتر جشنواره فرهیختگان

سیدکمال سیدی صاحباری متولد سال ۱۳۵۴ است، تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی برق با گرایش الکترونیک و در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مهندسی برق با گرایش کوانتوم الکترونیک در دانشگاه آزاد اسلامی سپری کرده و مقطع دکتری تخصصی را در رشته مهندسی برق با گرایش مخابرات سیستم در دانشگاه تبریز ادامه داده است.

او دارای ۲۳ سال سابقه همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بوده و در تمام رده‌های کارشناس آزمایشگاه، مسئول آزمایشگاه‌های گروه و دانشکده، رئیس آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های واحد، مدیر آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های واحد، مدیر ارشد آزمایشگاه‌های همکار استاندارد واحد و درنهایت به‌عنوان رئیس مرکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی استان انجام مسئولیت کرده‌ است.

سیدی در کنار فعالیت‌های اجرایی از فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی نیز غافل نبوده و توفیق ارائه ۱۴ عنوان مقاله در مجلات و کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی، همکاری در اجرای سه عنوان طرح پژوهشی خاتمه‌یافته، همکاری در تدوین سه عنوان کتاب در حوزه آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها، همکاری در برگزاری بیش از ۲۰ عنوان کارگاه آموزشی تخصصی به‌عنوان مدرس یا مسئول برگزاری را داشته‌ است.

او توفیقاتی را نیز در ایجاد مجتمع آزمایشگاهی شهید باکری واحد تبریز، همکاری در ایجاد مجتمع مراکز تحقیقاتی واحد تبریز، احراز رتبه آزمایشگاه برتر و آزمایشگاه تقدیری در جشنواره ملی فرهیختگان، پژوهشگر برتر در حوزه کارمندی، کارمند نمونه و کارمند فعال پژوهشی را در کارنامه دارد. در ادامه گفت‌وگو خبرنگار آنا با سیدی را پی‌می‌گیریم.

آنا: ارزیابی شما از ظرفیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی استان آذربایجان شرقی و واحد تبریز چیست؟

سیدی: دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی با بیش از ۵۰۰ باب فضای آزمایشگاهی، کارگاهی و تحقیقاتی، حدود ۱۰ هزار تجهیز آزمایشگاهی معمول و با فناوری بالا و حدود ۱۰۰ نفر کارشناس آزمایشگاه ماهر و متخصص، دو آزمایشگاه همکار استاندارد در واحدهای بناب و تبریز و یک آزمایشگاه دارای گواهی ISO ۱۷۰۲۵، دارای ظرفیت بسیار بالایی در زمینه ارائه خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی و تحقیقاتی بوده و می‌تواند با نگاه هوشمندانه به خارج از سیستم، علاوه‌بر بروز و ظهور به‌عنوان قطب علمی و تحقیقاتی، سهم قابل توجهی را از بازار مرتبط با این خدمات داشته باشد.

البته با رویکرد جدید سازمان مرکزی در چند سال اخیر و حمایت‌ها و پیگیری‌های رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان، ریل‌گذاری لازم در این راستا انجام شده و با اخذ مجوز مربوط به ایجاد آزمایشگاه یا کارگاه مرکزی در واحدهای ایلخچی، بناب، تبریز، شبستر، مراغه و مرند، امکان ورود منطقی به عرصه صنعتی و تحقیقات کاربردی استان فراهم شده است.

آنا: دلایل انتخاب آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی به‌عنوان آزمایشگاه تقدیری در جشنواره فرهیختگان براساس چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی بوده است؟

سیدی: هم‌راستا با رویکرد جدید شبکه آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی، نگاه حاکم بر حوزه آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها در استان آذربایجان شرقی، نگاه صرفاً آموزشی یا حتی تحقیقاتی نبوده و همواره در تلاش بوده‌ایم با شناسایی بازار متناسب با ظرفیت‌های آزمایشگاهی استان، اقدامات مؤثری را در این خصوص انجام دهیم.

آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی واحد تبریز هم از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به وجود شرکت‌ها و کارخانجات بسیار معتبر فعال در زمینه بتن و مصالح ساختمانی در استان آذربایجان شرقی و نیز فعالیت‌های مستمر عمرانی و ساختمانی، این آزمایشگاه با اتکا به توان علمی و فنی حدود ۲۲ عضو هیئت علمی گروه مهندسی عمران، همکاری کارشناسان مجرب آزمایشگاه و دارابودن اغلب تجهیزات مورد نیاز از سال ۹۷ به استانداردسازی و استقرار الزامات سازمان ملی استاندارد به‌منظور ورود به صنعت ساختمان در منطقه اقدام کرد.

محدودیت دسترسی به برخی از تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته را می‌توان از موانع پیش روی فعالیت‌های پژوهشی در برخی زمینه‌های خاص به شمار آورد.این مهم ۲۸ اسفند ۹۷ محقق شد و آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی واحد تبریز موفق به اخذ و استقرار گواهینامه همکار استاندارد در سه زمینه بتن آماده، سنگدانه بتنی و آجر رسی شد. با اخذ این گواهینامه، فعالیت برون‌سازمانی این آزمایشگاه در زمینه ارائه و فروش خدمات فنی و انجام آزمون‌های استاندارد آغاز شد و اکنون این آزمایشگاه معتمد بسیاری از کارخانجات قدرتمند فعال در زمینه تولید بتن آماده، آجر رسی و سنگدانه بتن است که علاوه‌بر حصول درآمد غیرشهریه‌ای، جایگاه مناسبی را در ارجاع نمونه و انجام آزمون تعیین کیفیت به دست آورده است.

در ادامه و به‌منظور اخذ تأییدیه بین‌المللی، این آزمایشگاه به اخذ گواهینامه تأیید صلاحیت مدیریت کیفیت آزمایشگاه مبتنی بر الگوی استاندارد بین المللی ISO ۱۷۰۲۵ از مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران (NACI) اقدام کرد و پس از طی فرآیندهای قانونی و تأمین الزامات مربوطه در تاریخ چهارم مرداد ۱۳۹۹ به این مهم نائل و این امر برای نخستین‌بار در سطح دانشگاه آزاد اسلامی بود که به‌صورت مستقل اخذ شد.

به‌نظر می‌رسد این فعالیت‌ها بخشی از دلایل جلب اعتماد سازمان مرکزی دانشگاه، به‌ویژه شبکه آزمایشگاهی و تحقیقاتی در معرفی آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی واحد تبریز به‌عنوان آزمایشگاه برتر در جشنواره ملی فرهیختگان سال ۹۸ و احراز عنوان آزمایشگاه تقدیری فعال در زمینه ISO ۱۷۰۲۵ در جشنواره ملی فرهیختگان سال ۱۴۰۰ است.

آنا: چه شاخص‌هایی موجب موفقیت شما در عرصه پژوهش و انتخاب آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی به‌عنوان آزمایشگاه برتر در جشنواره فرهیختگان شد؟

سیدی: به‌نظر می‌رسد وجود برنامه مدون و هدفمند همراه با استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود و باور این نکته که دانشگاه آزاد اسلامی همانگونه که در زمینه توسعه کمی توانسته است عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان را به دست آورد، در زمینه‌های علمی، پژوهشی، تحقیقاتی و حتی تولید و فروش تکنولوژی، محصول، خدمات فنی و مهندسی و ... نیز می‌تواند در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی، جایگاه درخور و شایسته‌ای داشته باشد، ازجمله شاخص‌هایی است که موجب کسب عنوان برتر شد.

در کنار این موارد، اهتمام همکاران در آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی اعم از اعضای توانمند هیئت علمی و کارشناسان مجرب آزمایشگاه در استقرار سیستم‌های استاندارد آزمایشگاه همکار، ISO ۱۷۰۲۵ و ISO ۹۰۰۱، ارائه خدمات برون‌سازمانی و درآمدزایی مناسب حاصل از ارائه این خدمات از عوامل اصلی احراز این جایگاه است.

آنا: آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی در چه گروه‌ها و محورهای آموزشی و پژوهشی کاربرد و کارکرد دارد؟

سیدی: عمده فعالیت این آزمایشگاه در گروه مهندسی عمران بوده و در زمینه ارائه خدمات تحقیقاتی به‌ویژه در زمینه‌های نانو بتن پلیمری، گچ پلیمری و ...، ارائه آموزش‌های متداول و تخصصی، تعیین درصد هوای بتن، تعیین چگالی بتن تازه، تعیین اسلامپ بتن تازه (استاندارد مرجع INSO ۶۰۴۴)، تعیین مقاومت سنگدانه‌های مصرفی در بتن در برابر حمله سولفات، تعیین مقدار یون، کلر، سولفات و سولفور سنگدانه‌های مصرفی در بتن (استاندارد مرجع INSO ۳۰۲)، اندازه‌گیری دقیق ابعاد آجر، بررسی تحدب و تقعر آجر، بررسی مقاومت در برابر سیکل ذوب و یخبندان آجر، بررسی مقاومت فشاری و خمشی آجر، بررسی مقدار املاح و نمک موجود در آجر (استاندارد مرجع INSO ۰۷)، دانه‌بندی مصالح ساختمانی، تعین مقدار جذب آب در مصالح ساختمانی، تعیین مقاومت سایشی مصالح ساختمانی و سایر زمینه‌های مرتبط فعالیت دارد.

آنا: کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها تا چه اندازه در رشد و پیشرفت بخش پژوهش دانشگاه و در مجموع پژوهش کشور تأثیرگذار هستند؟

سیدی: آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، پشتیبان نظام علمی و دانشی بوده و نقش ممتاز و برجسته‌ای در توسعه علمی دارند به‌طوری‌که تقریباً تمام رشته‌های علوم پایه، پزشکی، علوم تجربی، فنی و مهندسی و ... مبتنی‌بر تحقیقات عملی و نتایج آزمایشگاهی هستند و اغلب ایده‌ها و نظریه‌هایی که در این حوزه‌ها به ذهن محققان و پژوهشگران خطور می‌کند، روی میزهای آزمایشگاهی و کارگاهی است که رنگ واقعیت به خود گرفته و به شکل محصول ارائه می‌شود.

آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نقش برجسته‌ای در توسعه علمی دارند

البته در دنیای کنونی، سایر رشته‌های دانشی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و می‌توانیم شاهد فعالیت آزمایشگاه‌هایی مانند آزمایشگاه روانشناسی، آزمایشگاه مدیریت سیستم‌های اجتماعی، آزمایشگاه تربیت‌بدنی و ورزش، آزمایشگاه رفتارشناسی و ... در مجتمع‌های آزمایشگاهی باشیم.

آنا: موانع پیش روی پژوهشگران و در مجموع فعالیت پژوهشی در کشورمان از نظر شما چیست؟

سیدی: عمده‌ترین مانع پیش روی هر فعالیتی اعم از اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... «تردید» است و باورنداشتن به اینکه «خواستن، توانستن است». طبیعتاً فعالیت‌های علمی و پژوهشی هم از این قاعده مستثنی نیستند و همواره برخی از ریسک‌ها در برابر فعالیت‌ها و برنامه‌ها وجود دارد. به‌عنوان مثال واضح و قابل لمس در ماه‌های اخیر، می‌توان به پاندمی ویروس Covid-۱۹ اشاره کرد که در یک مقطع زمانی، روند عادی تمام فعالیت‌های بشری را دچار اختلال جدی کرد؛ اما همانگونه که مشاهده کردیم در این بحران هم با جهت‌گیری هوشمندانه فعالیت‌های پژوهشی در راستای حل مسئله، بحران پیش‌آمده در حال مدیریت و تبدیل به فرصتی مناسب است.

محدودیت دسترسی به برخی از تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته را نیز می‌توان از موانع پیش روی فعالیت‌های پژوهشی در برخی زمینه‌های خاص به شمار آورد.

آنا: از نظر شما کشور در حوزه پژوهش و فناوری در سطح ملی، بین‌المللی و منطقه‌ای جایگاه مناسبی دارد؟

سیدی: ایران اسلامی در سال‌های اخیر در برخی از زمینه‌های دانشی حتی علوم پیشرفته و نوین مانند نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری‌های نرم، ژنتیک و سلول‌های بنیادی، سیستم‌های هوشمند، هوا و فضا، صنایع دفاعی، دفاع الکترونیک و ... پیشرفت‌های درخور و چشمگیری داشته و گاه رتبه‌های نخست منطقه، برتر جهان اسلام و جایگاه چهارم و پنجم جهانی را احراز کرده است؛ اما ر برخی دیگر از شاخه‌های علوم، همچنان جای تحقیق، توسعه و پیشرفت وجود دارد.

آنا: توصیه‌های شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟

سیدی: توصیه که نه؛ اما اگر بخواهم اعتقاد قلبی خود را در این زمینه به‌صورت کوتاه بیان کنم، خواهم گفت «ما زنده به آنیم که آرام نگیریم/موجیم که آسودگی ما، عدم ماست»، در کنار توکل و اعتماد به مشیت الهی، تلاش پیوسته و هدفمند، داشتن باور درونی و اعتماد به جوان و نیروی جوانی، کلیدواژه بالندگی و دسترسی به افق‌های روشن است.

آنا: و کلام آخر ...

سیدی: خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی در طول عمر عزتمند خود، مسیر پرفراز و فرودی را طی کرده است. این دانشگاه یکی از واقعیت‌های غیرقابل انکار بوده و از برکات پربار و تقریباً منحصربه‌فرد نظام مقدس جمهوری اسلامی است که زمانی سهم عمده‌ای از بار آموزش عالی کشور را در حوزه حفظ، آموزش و تربیت نیروی متخصص بر عهده داشته و اکنون در حال تغییر نگرش و رویشی دوباره با رویکرد تبدیل به دانشگاه مسئله‌محور، کارآفرین و نوآور است و این امر نیازمند مساعدت و حمایت بی‌دریغ و همه‌جانبه به‌ویژه در سطح مجلس، دولت و وزارت است و امیدوارم با تدوین قوانین مناسب و نیز فراهم‌کردن شرایط بهره‌مندی دانشگاه آزاد اسلامی از برخی ظرفیت‌ها و قوانین موجود، شاهد تعالی بیش از پیش این دانشگاه در عرصه‌های ملی و بین‌المللی باشیم.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/