سرای نوآوری گیاهان دارویی چگونه سرآمد جشنواره فرهیختگان شد؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- مجتبی آزادیان؛ جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه‌ برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به‌دلیل شرایط کرونایی کشور به‌تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت‌ امسال به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.

جشنواره هشتم اما تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل داشت و با افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی به‌منظور افزایش‌ انگیزه برای تلاش و فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه همراه بود و شورای سیاستگذاری جشنواره با افزایش جایزه نقدی پژوهشگران برتر به میزان ۲۵۰ درصد و فناور برتر به میزان ۳۰۰ درصد موافقت کرد تا جایی که جوایز پژوهشگران برتر از ۱۰ میلیون تومان در سال گذشته به ۲۵ میلیون تومان و فناور برتر از ۵ میلیون به ۱۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرد و جوایز نقدی سایر برگزیدگان نیز رشد خوبی داشت.

از دیگر تفاوت‌های این جشنواره با دوره‌های قبل اضافه‌شدن هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی و مجلات به برگزیدگان دوره هشتم جشنواره به پیشنهاد معاونت موضوعی علوم انسانی و هنر و دیگری تجلیل از آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO ۱۷۰۲۵ را دریافت کرده بودند، بود.

در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.

کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰ نفر از اعضای هیئت‌ علمی و با همکاری معاونت‌های مربوط، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌های دانشگاه در هشتمین جشنواره فرهیختگان را انجام دادند و افراد برتر در حوزه‌های مختلف (۷۱ برگزیده در ۲۷ محور پژوهشی و ۹ تقدیری) انتخاب شدند.

تحقیقات اعضای هیئت‌ علمی اعم از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها -که به فناوری خاص رسیده است-، کتاب، اختراع، اکتشاف، نوآوری، عضویت در مجلات علمی، عضویت در هیئت تحریریه نشریات علمی، میزان ارجاعات به مقالات فرد و... از شاخص‌های انتخاب برگزیدگان این جشنواره بود که در حوزه پژوهشگر برتر مورد بررسی قرار گرفت.

در حوزه زیرساخت‌ها؛ مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز و در حوزه مراکز رشد، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی و در حوزه سرای نوآوری، زیرساخت توسعه فناوری در سرای نوآوری، شرکت‌های مستقر در سرا، فضای اختصاصی، میزان تعامل سرای نوآوری با مؤسسات خدمات توسعه فناوری، تعداد نمایشگاه‌های برگزارشده، تعداد افراد درگیر و تعداد سمینارها مدنظر قرار گرفت.

سرای نوآوری گیاهان دارویی واحد اصفهان(خوراسگان) از برگزیدگان جشنواره در حوزه سراهای نوآوری است. به همین مناسبت خبرنگار آنا با کامران صفوی رئیس این سرا گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

آنا: دلایل انتخاب سرای نوآوری متبوع شما به‌عنوان سرای نوآوری برتر در جشنواره فرهیختگان براساس چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی بوده است؟

صفوی: سراهای نوآوری با رهنمودها و برنامه‌ریزی دکتر طهرانچی آغاز به‌کار کردند. یکی از سراهایی که احساس کردیم در استان اصفهان امکان فعالیت دارد و می‌تواند موفق باشد، سرای نوآوری گیاهان دارویی بود. دلیل درخواست برای راه‌اندازی این سرا، وجود مرکز رشد و فناوری گیاهان دارویی در واحد اصفهان(خوراسگان) بود که این مرکز سال ۱۳۸۸ با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی راه‌اندازی شده بود و سال ۹۷ موفق شدیم به‌عنوان تنها مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی مجوز قطعی از شورای گسترش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کنیم که این مهم پایه و اساس بسیار محکمی برای درخواست راه‌اندازی سرای نوآوری گیاهان دارویی بود.

از دلایلی که موجب شد این سرای نوآوری به‌عنوان سرای نوآوری برتر جشنواره فرهیختگان انتخاب شود، این بود که سعی کردیم براساس ویژگی‌ها و ساختاری که باید یک سرای نوآوری داشته باشد، عمل کنیم. یکی از ارکان سرای نوآوری، مرکز رشد بود که در این حوزه توانسته بودیم مرکز رشد تخصصی را داشته باشیم و این مرکز در مدت زمان فعالیت خود در سال‌های مختلف موفق شده بود موفقیت‌های بسیار خوبی را کسب کند و به همین دلیل یکی از ارکان سرای نوآوری را به‌صورت خیلی قوی در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی استان و واحد اصفهان داشتیم.

شتاب‌دهنده تخصصی گیاهان دارویی در واحد اصفهان راه‌اندازی شد

مورد دیگری که باید در سال اول راه‌اندازی می‌شد و سعی کردیم یکی دیگر از آیتم‌ها را تکمیل کنیم، موضوع شتاب‌دهنده تخصصی بود که با درخواستی که از معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری سازمان مرکزی داشتیم، پس از داوری‌ها و جلسات مختلف موفق شدیم شتاب‌دهنده تخصصی گیاهان دارویی را در واحد اصفهان راه‌اندازی کنیم.

راه‌اندازی بخش تجاری‌سازی سرای نوآوری

از دیگر آیتم‌هایی که سرای نوآوری باید داشته باشد، موضوع تجاری‌سازی است که موفق شدیم بخش تجاری‌سازی سرای نوآوری را هم راه‌اندازی و تجهیز کنیم و چند شرکت فناور و دانش‌بنیان در این مجموعه تجاری‌سازی مستقر شدند و این بخش هم راه‌اندازی شد.

راه‌اندازی مدرسه مهارتی گیاهان دارویی

بخش دیگری که باید برای سرای نوآوری راه‌اندازی می‌کردیم و همه اینها در سال ۹۹ انجام شد، راه‌اندازی مدرسه مهارتی گیاهان دارویی بود که سعی کردیم با درخواستی که به معاونت سمای دانشگاه آزاد اسلامی ارسال کردیم، نظر دوستان را جلب کنیم و بتوانیم مجوز راه‌اندازی مدرسه مهارت را هم بگیریم و این مدرسه هم در حوزه‌های آموزشی بحث‌های پایه و تخصصی مشغول فعالیت است.

آنا: چه شاخص‌هایی سبب موفقیت این سرا و انتخاب به‌عنوان برتر شد؟ تازه‌ترین فعالیت‌ها و دستاوردهای سرای نوآوری متبوع شما و برنامه‌های پیش روی سرا چیست؟

صفوی: اکنون سرای نوآوری گیاهان دارویی چند ساختمان و بخش مختلف در واحد اصفهان دارد که از آن جمله می‌توان ساختمان مرکز رشد، شتاب‌دهنده و ساختمان تجاری‌سازی را ذکر کرد و بخش‌های مختلف دیگری هم علاوه‌بر ارکانی که نام برده شد، راه‌اندازی شده است که ازجمله آنها می‌توان به فروشگاه محصولات فناور و دانش‌بنیان سرای نوآوری اشاره کرد که فکر می‌کنم ابتکاری در دانشگاه آزاد اسلامی است که بتوانیم محصولات مرکز رشد و سرای نوآوری را در دانشگاه با وجود این فروشگاه عرضه کنیم.

راه‌اندازی فروشگاه‌های مجازی

از دیگر اقداماتی که انجام دادیم این بود که با توجه به تغییر شرایط کشور و دنیا با توجه به بحران کووید-۱۹، موضوع راه‌اندازی فروشگاه‌های مجازی را پیگیری کردیم که یک فروشگاه مجازی در سرا شکل گرفت و پس از اینکه متوجه شدیم می‌توانیم فعالیت خوبی داشته باشیم، یک درخواست به معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری سازمان ارائه کردیم و با همکاری اداره‌کل اقتصاد دانش‌بنیان سازمان مرکزی، رویکرد آن فروشگاه مجازی را به فروشگاه کلی برای تمام محصولات دانشگاه آزاد اسلامی تغییر دادیم و در جلسات مختلفی که با اداره‌کل اقتصاد دانش‌بنیان داشتیم، موافقت این اداره‌کل هم اخذ شد و فروشگاه محصولات دانش‌بنیان و فناور دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت پایلوت با حمایتی که اداره‌کل اقتصاد دانش‌بنیان انجام داد، راه‌اندازی شد و منتظر هستیم با نظر و پیشنهاد سازمان بتوانیم این فروشگاه مجازی را هم تکمیل کنیم و فعالیت آن را به‌صورت ملی آغاز کنیم.

پس از تکمیل زیرساخت‌ها و فضاهای مورد نیاز و اخذ مجوزها برای تکمیل بخش‌های مختلف سرا، موضوعات کیفی مورد توجه است که اکنون بیش از ۱۷۰ محصول فناور و دانش‌بنیان در مجموعه سرای نوآوری گیاهان دارویی تولید کرده‌ایم و بیش از ۵۵ هسته و شرکت فناور در سرای نوآوری گیاهان دارویی استان اصفهان مستقر هستند.

یکی از سراهای نوآوری هستیم که در دانشگاه آزاد اسلامی موفق به صادرات محصولات‌مان شده‌ایم و این موضوع یکی از شاخص‌های بزرگ و خوب مجموعه سرای نوآوری گیاهان دارویی استان اصفهان و واحد اصفهان بوده که بتواند موفق شود صادرات محصولات به کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای را با تدابیری که اندیشیده‌شده انجام دهد و بتوانیم توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان و فناور سرای نوآوری را هم داشته باشیم.

برگزاری ۳۵ دوره عمومی و تخصصی در مدرسه مهارتی گیاهان دارویی

بخش بعدی که تاکنون در سرا فعالیت قابل قبولی داشته، مدرسه مهارتی گیاهان دارویی است کهبه‌صورت عمومی دوره‌های عمومی و تخصصی برگزار کرده و حدود ۳۵ دوره عمومی و تخصصی در این مجموعه راه‌اندازی شده است.

مدارس عالی مهارتی بسیار مورد توجه دانشگاه آزاد اسلامی است؛ بنابراین از طریق این مدارس می‌توانیم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را به سطح کاربنیان هم ببریم تا بتوانند محصولات کاربنیان و محصولات دانش‌بنیان و فناور را براساس دوره‌های آموزشی‌ خود تولید کنند.

ثبت شرکت تجاری‌سازی

ازجمله فعالیت‌های دیگر سرای نوآوری گیاهان دارویی ثبت شرکت تجاری‌سازی است که با مشارکت صندوق پژوهش و نوآوری استان اصفهان راه‌اندازی شد و قرار است با یک اعتبار حدود ۸۵۰ میلیون تومانی این شرکت شروع به فعالیت کند و به‌صورت سرمایه‌گذاری بتواند در پیشبرد اهداف سرای نوآوری هم مؤثر باشد.

از دیگر فعالیت‌های سرای نوآوری، برگزاری چالش ملی فناوری گیاهان دارویی است که با همکاری شرکت شهرک‌های استان اصفهان انجام شد و استقبال بسیار خوبی از برگزاری این چالش فناوری در سطح ملی صورت گرفت و حدود ۱۰ تفاهم‌نامه و قرارداد در روز برگزاری چالش فناوری منعقد شد که ارزش قراردادهای منعقدشده به‌صورت قطعی حدود ۷۰۰ میلیون تومان بوده است.

برگزاری رویداد ایده‌شو گیاهان دارویی

از برنامه‌هایی که برای امسال درنظرداریم به جز مواردی که قبلاً نام برده شد، برگزاری رویداد ایده‌شو گیاهان دارویی، استارت‌آپ‌ویکند در حوزه گیاهان دارویی و برگزاری وبینارهایی در مسیر موفقیت است که بتوانیم تجربه‌های موفق صاحبان کارخانه‌ها و شرکت‌ها را داشته باشیم و دوستان بتوانند با آنها در این زمینه صحبت کنند.

از دیگر برنامه‌ها برگزاری روز دمو (دمو دی‌ها) است که روز عرضه و نمایش فناوری خواهد بود که می‌توانیم فناوری‌ها را عرضه کنیم و حتی صاحبان سرمایه بتوانند آنها را رصد و سرمایه‌گذاری کنند.

برگزاری رویدادهای ترویجی را نیز در دستور کار داریم که ازجمله آنها می‌توان برگزاری رویدادهایی در حوزه معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های پژوهشی را ذکر کرد.

آنا: موانع پیش روی پژوهشگران و نوآوران و در مجموع فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی در کشورمان را چه می‌دانید؟

صفوی: در هر صورت هر فعالیتی دارای تهدیدها و فرصت‌ها و نقاط ضعف و قوت است. پژوهشگران و فناوران در دانشگاه آزاد اسلامی خیلی خوب مورد حمایت و توجه قرار می‌گیرند. یکی از مشکلات در حوزه فناوری نبود هم‌افزایی است، اینکه بتوانیم محصولات‌مان را در سطح ملی و بین‌المللی معرفی و یک شبکه بین فناوران ایجاد کنیم، به‌دلیل اینکه در دانشگاه آزاد اسلامی با این وسعت بزرگ ملی، مراکز رشد مختلفی وجود دارند، اکنون سراهای نوآوری مختلفی شکل گرفته‌اند؛ اما اینکه هم‌افزایی بین این سراها و مراکز رشد و فناور مستقر در آنها برقرار شود، جای کار دارد که امیدواریم با هدایت‌های معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه انجام شود.

آنا: آیا کشور در حوزه ابداع و نوآوری و مراکز رشد جایگاه مناسبی دارد؟ بایدها و نبایدهای این حوزه چیست؟

صفوی: ایران اکنون در حوزه نوآوری در سطح بین‌المللی از نظر تولیدات علمی جایگاه بسیار خوبی دارد؛ اما در حوزه فناوری و بحث اختراعات و پتنت‌ها خیلی جایگاه مطلوبی نداریم که باید روی این حوزه کار کنیم.

وجود مراکز رشد و حمایت از آنها و سراهای نوآوری توانسته تا حدودی این خلأ را برطرف کند که امیدواریم با حمایت‌های بیشتری که از این حوزه‌ها در کشور انجام خواهد شد، بتوانیم به جایگاه دقیق خودمان در سطح ملی و بین‌المللی برسیم.

آنا: آیا در عرصه پژوهش و تحقیقات جایگاه خوبی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به دست آورده‌ایم؟ اگر جواب شما منفی است، چه باید کرد تا به جایگاه مناسب برسیم؟

صفوی: با بخشنامه‌های جدیدی که سازمان مرکزی در حال ارسال به دانشگاه‌های آزاد اسلامی است، ازجمله حمایت از اعضای هیئت علمی فناور و رویکردی که در پایان‌نامه‌ها با وجود طرح‌ پایش و ... در حال تغییر است، می‌توانیم در سطح ملی موجب تغییرات و افزایش تعداد اختراعات و نوآوری‌ها بشویم و در نتیجه آنان بتوانند در سطح رویش در مراکز رشد و سراهای نوآوری کشور هم مستقر شوند.

آنا: توصیه‌های شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟

صفوی: دانشجویان از ابتدا که در دوران کارشناسی وارد دانشگاه می‌شوند، باید با ادبیات حوزه فناوری، کارآفرینی و ابداعات و اختراعات آشنا شوند و بدانند که باید به این حوزه ورود کنند تا با حمایت‌هایی که دانشگاه از آنها می‌کند، بتوانند مسیر شغلی خودشان را انتخاب کنند. باید بدانند به جای اینکه بخواهند استخدام‌شونده باشند، استخدام‌کننده باشند.

رویکرد کل دنیا به این سمت رفته که باید خود افراد مهارت‌ها و دانشی را کسب کنند و بتوانند برمبنای دانش کسب‌شده‌شان تحقیقاتی را که انجام داده‌اند، تجاری‌سازی کنند و این مسیر ذهنی و فکری را باید برای دانشجویان‌مان ایجاد کنیم که بتوانند از ابتدا در این مسیر حرکت کنند و با حمایت‌هایی که در دانشگاه از آنها انجام می‌شود، وارد حوزه اقتصاد دانش‌بنیان شوند.

دانشجویان از ابتدا و از دوره کارشناسی می‌توانند در دانشگاه آزاد اسلامی وارد طرح پویش شوند و هم‌زمان با تحصیل‌شان در رشته‌های تخصصی‌شان در حوزه‌های مختلف در کارخانه‌ها، صنایع، کشاوری و ... وارد شوند و جرقه‌های ذهنی برای‌شان ایجاد شود و بتوانند مشکلاتی را که در حوزه‌های اقتصادی وجود دارد، احصا و گردآوری کنند و براساس آن مشکلات با علمی که در حال کسب آن هستند، راه‌حل‌هایی را پیدا کنند تا آن هدفی که دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان دانشگاه حل‌مسئله به‌دنبال آن است، بتواند از ابتدا در دانشجویان ما شکل بگیرد و در مقاطع بالاتر بتوانند آنها را به‌عنوان طرح‌های تحقیقاتی و بعد به‌صورت دستاوردهای علمی وارد حوزه‌های اقتصاد دانش‌بنیان کنند.

آنا: و سخن پایانی ...

صفوی: در پایان از دانشگاه آزاد اسلامی تشکر می‌کنم که واقعاً در این چند سال سعی‌ بر این داشته که تمام امکانات را در دانشگاه‌ها برای رشد و بالندگی دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اعضای هیئت علمی ایجاد کند.

این دانشگاه تمام بسترهای فعالیت در حوزه‌های دانش‌بنیان و فناور را اکنون مهیا کرده و حتی مدل‌های مختلف مشارکت آماده است و با این مجموعه‌ای که در کنار هم در دانشگاه آزاد اسلامی برای حمایت از ایده‌های فناور داریم، آینده بسیار روشنی در انتظار دانشگاه و فارغ‌التحصیلان و دانشجویان آن وجود دارد.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/