باید و نبایدهای حوزه پژوهش از زبان فناور برتر جشنواره فرهیختگان

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- مجتبی آزادیان؛ هشتمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان و مراسم تجلیل از برگزیدگان این جشنواره با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیئت رئیسه و مدیران دانشگاه عصر ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ به صورت مجازی در سالن شهید مطهری سازمان مرکزی دانشگاه برگزار شد و با معرفی برگزیدگان برتر به کار خود پایان داد.

جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه‌ برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به‌دلیل شرایط کرونایی کشور به‌تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت‌ ۱۴۰۰ به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.

در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.

کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰ نفر از اعضای هیئت‌ علمی و با همکاری معاونت‌های مربوط، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌های دانشگاه در هشتمین جشنواره فرهیختگان را انجام دادند و افراد برتر در حوزه‌های مختلف (۷۱ برگزیده در ۲۷ محور پژوهشی و ۹ تقدیری) انتخاب شدند.

مهران روح‌نیا مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان آزمونگران غیرمخرب دارکوب مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج با حضور در جشنواره فرهیختگان موفق به کسب عنوان فناور برتر این جشنواره شد.

خبرنگار آنا به همین مناسبت با عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

آنا: دلایل انتخاب جنابعالی به‌عنوان فناور برتر جشنواره فرهیختگان براساس چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی بوده است؟

روح‌نیا: معیارهای انتخاب فناور برتر جشنواره فرهیختگان، شامل پنج آیتم «اختراعات برگزیده»، «نحوه عضویت و راه‌اندازی شرکت دانش‌بنیان»، «منتخب جشنواره‌های برگزیده»، «استارت‌آپ‌ها» و «همکاری با شتابدهنده‌ها» است که در مجموع با بیش از ۸۰ امتیاز در این معیارها موفق به کسب عنوان فناور برتر جشنواره شدم؛ چراکه یک عنوان اختراع و سه عنوان محصول دارای تأییدیه سطح فناوری و تسلط بر دانش فنی دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به جشنواره ارائه شده بود.

آنا: لطفاً جزئیاتی از فعالیت پژوهشی و فناورانه خود را که موجب انتخاب شما به عنوان فناور برتر شد، تشریح کنید.

روح‌نیا: تیم تحت سرپرستی بنده در شرکت دانش‌بنیان آزمونگران غیرمخرب دارکوب، به‌صورت غیرانحصاری تجهیزات NDT و تجهیزات توموگرافی و سی‌تی‌اسکن درخت، چوب، بتن و هر غیرفلزی را می‌سازیم. این موضوع برای ما بسیار باارزش‌تر از تعداد مقالاتی است که مجانی به خارجی‌ها دادیم و بیشتر به آن افتخار می‌کنیم؛ چراکه معتقدم پژوهشی ارجح است که برای کشور دستاورد داشته باشد. تنها نهاد ایرانی هستیم که با تکیه بر دانش فنی بومی خود، درختان پوک و پوسیده کشور را به‌درستی رصد می‌کنیم.

آنا: موانع پیش روی پژوهشگران و در مجموع فعالیت پژوهشی در کشورمان را چه می‌دانید؟

روح‌نیا: پژوهش باید مبتنی‌بر سفارش باشد، یعنی یک هدف عینی که بتواند مشکلات جامعه را حل کند؛ اما متأسفانه اعتقاد به دستاوردهای پژوهش در اولویت آخر واقع شده و همه لقمه حاضر و آماده می‌طلبند؛ بنابراین از خارج خرید می‌کنند و پول به پژوهش ایرانی و بومی‌سازی نمی‌دهند. اندک بودجه پژوهشی کشور نیز با رانت و رفیق‌بازی تقسیم می‌شود، نه با قابلیت‌های پژوهشگر؛ بنابراین نتایج پژوهش ناقص توسط افراد نالایق رفیق‌باز به درد جامعه نخواهد خورد و متأسفانه نام پژوهش ایرانی را هم بدنام کرده است.

مقایسه تصویر توموگرافی با واقعیت

آنا: آیا کشور در حوزه پژوهش و فناوری در سطح ملی، بین‌المللی و منطقه‌ای جایگاه مناسبی دارد؟ بایدها و نبایدهای این حوزه چیست؟

روح‌نیا: پژوهش‌هایی که منجر به یک دستاورد فناورانه یا دانش‌بنیان مورد تأیید نهادهای بالادستی می‌شوند، باید باارزش‌تر از پژوهشی که فقط منجر به مقاله می‌شود، قلمداد شده و چه بسا بیشتر تشویق شوند. در وضعیت کنونی بیشتر پژوهشگران کشور در مقاله‌نویسی پیشرو هستند و این بیش از حد تصور است. ما با پول ایران تحقیق می‌کنیم و مجانی در اختیار دنیا می‌گذاریم، آن هم بدون هرگونه منفعت.

این موضوع را به این دلیل نمی‌گویم که خودم فناور هستم. در مقاله Q۱ و Q۲ نوشتن هم رزومه بدی ندارم. اگر رزومه را مشاهده بفرمایید هیچ مقاله هندی پاکستانی و ISI-Listed ندارم و تمام مقالاتی که مسئول مکاتبات بودم و تعداد آن کم نیست، در مجلات JCR یا وزارتین بوده است؛ اما این را متوجه شدم که به سمت فناوری سوق پیدا کنم. تکرار می‌کنم پژوهشی ارجح است که الزاماً برای کشور دستاورد داشته باشد؛ اما متأسفم که هنوز تعداد مقاله و تعداد ارجاعات را شاخص پژوهش می‌شمارند و این از پژوهشی که به فناوری منجر می‌شود، اولی‌تر است و پژوهشگران مقاله‌ای، جایزه بزرگ‌تری هم از پژوهشگران فناور برنده شدند.

آنا: توصیه‌های شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟

روح‌نیا: کار پژوهشگر باید با عشق عجین شود؛ اگر عشق و علاقه نباشد با موانعی که سر راه پژوهش وجود دارد، سرخوردگی به‌وجود می‌آید؛ بنابراین توصیه می‌کنم در این راه با عشق به اهداف علمی کار کنید و به بی‌مهری‌ها توجه نکنید، قطعاً موفق خواهید شد.

آنا: و کلام آخر...

روح‌نیا: سخنی با مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی دارم. زمانی که از رهبر عالیقدر تا تمام مسئولان به‌ویژه رئیس، معاونان و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی با شعار مانع‌زدایی از تولید، سعی در حمایت پژوهش و فناوری دارند و الحق حمایت ایشان بی‌بدیل است، متأسفانه پرداخت‌های پژوهشی آخرین اولویت مسئولان مالی واحدهای دانشگاهی است.

بیشتر پژوهشگران از اینکه تلاش کردند پژوهانه برنده شدند و پژوهانه آنها توسط مدیر مالی در اولویت قرار نگرفت و باطل شد، مقاله با پرستیژ نوشتند و پرونده جایزه مقاله آنها توسط عامل خزانه‌دار به آخرین کشو و کمد بایگانی فرستاده شد، در زمان ارزانی ارز از ریال خود هزینه کردند و پس از تأخیرات چندساله و در گرانی ارز همان پول قبلی را دریافت کردند یا نکردند، سرخورده شده‌اند. فقط تعدادی که مصرانه پای پژوهش هستند، باقی مانده‌اند. این کافی نیست. بعضاً عوامل خزانه‌دار با قوانین و آیین‌نامه‌های پژوهش و فناوری و امور دانش‌بنیان آشنا هم نیستند؛ ولی اصرار به معطل‌کردن پرونده و بررسی دارند. در حالی که این پرونده قبلاً توسط معاونت‌های پژوهش و فناوری و بعضاً سازمان مرکزی بررسی و تأیید شده‌اند.

جریان مالی دانش‌بنیان باید سریع و متولیان آن باید چابک باشند. این چابکی در تمام حوزه‌های دانشگاه برای پژوهشگران وجود دارد، به جز در بخش امور مالی. پیشنهاد می‌کنم عاملان خزانه‌دار و مدیران مالی واحدها حتماً هیئت علمی با سابقه پژوهش و فناوری باشند. پرداخت‌های پژوهشی از هزینه‌های نقش‌بند ایوان و زیبایی فضای سبز دانشگاه اهمیت بیشتری دارد. پرداخت‌های پژوهشی را خارج از اولویت‌ها با سرعت و چابک پرداخت کرده و هرگز بلوکه نکنند و ببینند که استادان و دانشجویان چه‌قدر دستاورد فناورانه ارائه خواهند کرد.

تجربه دارم که درآمد خارج از شهریه اینجانب با وجود تأیید کارفرما و معاونت پژوهش و فناوری واحد و رئیس واحد توسط عامل خزانه‌دار (به‌دلیل ضعف در دانش آیین‌نامه‌ها) متوقف و از درآمد خارج از شهریه به‌دلیل نیاز در بخش دیگری بدون اجازه برداشت و برای آن بخش دیگر هزینه کرده‌اند که با دخالت اداره‌کل حقوقی استان و حمایت رئیس دانشگاه آزاد استان موفق به آزادسازی آن شدیم. انرژی زیادی از تیم ما گرفته شد و می‌شود. لطفاً با توجیه اهمیت پژوهش برای مسئولان امور مالی و خزانه‌داری به روحیه پژوهشگران کمک کنید؛ چراکه فرسودگی به دنبال دارد.

آنا: جدیدترین دستاوردها، محصولات و فعالیت‌های شرکت دانش‌بنیان آزمونگران غیرمخرب دارکوب چیست؟

روح‌نیا: شرکت آزمونگران غیرمخرب دارکوب تولیدکننده انحصاری سه محصول دانش‌بنیان «سیستم آزمون غیرمخرب ارتعاش NDTlab»، «دستگاه درجه‌بند چوب D-NDT» و «دستگاه توموگرافی چوب و درخت TOMOTREE» در ایران است.

این شرکت از سال ۱۳۹۶ با تأیید این سه محصول به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان نوپا مورد تأیید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفت که از تیر ۱۳۹۹ با توجه به جایگاه و دستاوردهای علمی خود به شرکت دانش‌بنیان تولیدی نوع ۱ (بالاترین رتبه شرکت‌های دانش‌بنیان) ارتقا یافت.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/