خروج کرسی‌های آزاداندیشی از حالت تشریفاتی با ترویج فرهنگ نقد منصفانه

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی هدف غایی انقلاب اسلامی را تحقق تمدن نوین اسلامی بیان کردند. در این بین دانشگاه آزاد اسلامی برای رسیدن به قله تمدن‌سازی باید علاوه بر تولید نظریه در راستای تربیت نیروی انسانی گام‌های محکم و مهمی بردارد.

حال سؤال این است که چگونه می‌توان به تمدن‌سازی با ترکیب تربیت نیروی انسانی رسید؟ پاسخ روشن است؛ آزادی بیان. جامعه برای تحقق بلوغ فکری نیازمند آزادی است و همانطور که اشاره شد بدون آزادی بیان، تمدن‌سازی نیز هرگز اتفاق نخواهد داد.

انسان‌ها برای دستیابی به آزادی ممکن است با گردنه‌های دشوار مواجه شوند؛ اما شرط تحصیل عقلانیت در آزادی بیان پرهیز از بی‌حوصلگی و حاکم کردن منطق و اخلاق بر ذهن و روان است.

از سوی دیگر تحقق بلوغ فکری جز از راه آزادی بیان ممکن نخواهد بود و نحوه دستیابی به این هدف همان کرسی آزاداندیشی است؛ البته ذکر این نکته ضروری است که دانشگاه‌ها نباید اسیر تحجر و وادادگی مقابل نظر افراد شوند و دانشجویان و استادان نیز باید از جنجال در حسن ارائه نظر خود دوری کنند که این مهم‌ترین نکته است.

اینکه هر فردی تلاش کند نظر خود را به هر طریق ممکن به کرسی بنشاند و مخاطبان را با خود همراه کند، دور از عقلانیت و شأن دانشجو و استاد است؛ بلکه باید این نظر به‌صورت مستند و پرهیز از هرگونه جعل تاریخ و واقعیات جامعه باشد.

هدف اصلی کرسی آزاداندیشی اظهارنظر علایق و سلایق است و مخاطب خود باید افکار حسنه را تشخیص دهد، بدون اینکه جار و جنجالی در میان باشد. دانشگاه محلی برای آزمون و خطای دانشجویان است و برای رشد جامعه و کشور این آزمون و خطاها امری طبیعی است و باید وجود داشته باشد.

تخصص‌گرایی در کرسی‌های آزاداندیشی مدنظر مسئولان قرار بگیرد

نکته مهم دیگر عنوان کرسی‌هاست که باید برای مخاطب موضوعیت داشته باشد و بتواند با اشتیاق پای نظر دانشجویان و استادان بنشیند، اینکه دانشجو در کرسی آزاداندیشی صرفاً دنبال پیروزی باشد، جامعه را به رشد نخواهد رساند.

تنوع حوزه‌ها در موضوعات نکته دیگری است که برگزارکنندگان کرسی آزاداندیشی باید به آن توجه جدی داشته باشند، به‌طوری که تمام علائق باید امکان سخن گفتن داشته باشند.

تخصص‌گرایی نیز موضوع مهمی است که در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی باید مدنظر مسئولان قرار داشته باشد، به‌عنوان مثال اگر تیمی در حوزه اقتصادی ثبت‌نام کرده، باید صرفاً در همان حوزه نظر خود را ابراز کند. انتقاد فردی به یک موضوع مشخص دلیل بر مخالفت او نیست و نباید به کلمات «منتقد» و «مخالف» به یک چشم نگریست.

به گزارش آنا، دانشگاه آزاد اسلامی در راستای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری رویداد ملی مسابقات دانشجویی کرسی‌های آزاداندیشی را پیش از عید نوروز به‌صورت واحدی و استانی برگزار کرد و تیم‌های راه یافته به مرحله کشوری مشخص شدند. بر این اساس از نیمه دوم فروردین مرحله کشوری این رویداد آغاز شد و دانشجویان رقابت نفسگیری را در این مرحله انجام دادند.

نکته‌ای که در مرحله استانی رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی بیشتر نمود داشت، گزاره‌ها و موضوعاتی بود که توسط دانشجویان انتخاب می‌شد و دغدغه دانشجویان مورد توجه مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی قرار داشت.

مسئولان برگزاری رویداد استانی کرسی آزاداندیشی سعی داشتند اصول و اخلاق، فرآیندهای علمی و منطقی و طرح مسئله و مهارت فن بیان را در برگزاری این رویداد پررنگ‌تر کنند و داوری نیز بر همان اساس صورت گرفت.

در نخستین رویداد رقابت تیم‌های دانشجویی در کرسی‌های آزاداندیشی یک‌هزار و ۴۵۶ تیم شرکت کردند. هر تیم چهار نفره در قالب ۶ موضوع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی هنری، هنر و معماری و سلامت رودرروی یکدیگر قرار گرفتند.

در این رقابت‌ها ۸۰۰ عضو داوری در مرحله استانی حضور داشتند و از تعداد یک‌هزار و ۴۵۶ تیم و برگزاری ۲ هزار کرسی ۲۶۳ تیم به مرحله کشوری راه یافتند.

تیم‌های برنده و محورهای مختلف مرحله پایانی رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی دانشگاه آزاد اسلامی را اینجا بخوانید.

بیشتر بخوانید:

وضعیت برگزیدگان استانی هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی

خبرگزاری آنا در سلسله گفت‌وگوهای خود با معاونان فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای دانشگاهی فعالیت‌های آنان را با محور و تأکید بر کرسی آزاداندیشی بررسی می‌کند.

بیشتر بخوانید:

گفت‌وگوی آزاد جزء برنامه درسی دانشجویان قرار گیرد

احتجاج دانشجویان در کرسی‌های آزاداندیشی با تأکید بر ۳ اصل

فتح قله‌های علمی با افزایش غنای کرسی‌های آزاداندیشی

در این بخش از گفت‌وگو به‌سراغ سیدمهدی صفوی معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه رفتیم تا اقدامات و فعالیت‌های این معاونت را در راستای توسعه و گسترش کرسی‌های آزاداندیشی در این دانشگاه جویا شویم.

مشروح گفت‌وگوی آنا با صفوی در پی می‌آید:

آنا: با توجه به برگزاری رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی، وضعیت دانشگاه و استان متبوع شما در چه شرایطی بوده و استقبال دانشجویان از این کرسی‌ها و موضوعات تعیین شده چگونه بود؟

صفوی: کرسی‌های آزاداندیشی یکی از جدی‌ترین مطالباتی است که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی همواره در دیدارهایشان با دانشجویان و مجموعه‌های دانشگاهی مطرح فرموده‌اند و زمینه ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی برای ارائه نظرها و ایده‌های دانشجویان در کشور فراهم شده است.

کرسی‌های آزاداندیشی، ابتدا به علت ناآشنایی دانشجویان با استقبال چندانی مواجه نشد؛ اما با برگزاری این رویداد مورد استقبال ویژه قرار گرفت و اکنون روز به روز استقبال دانشجویان از این رویداد رو به افزایش است.

جلوگیری از بروز هیجانات و عقاید فکری بی‌پشتوانه

در مرحله واحدی ۳۸ کرسی به‌صورت حضوری و آنلاین و در مرحله استانی ۱۹ کرسی برگزار شد که در نهایت براساس سهمیه‌بندی ۶ تیم از دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه به رقابت کشوری دعوت شدند.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در کرسی‌های آزاداندیشی دارای دو تیم فرهنگی، دو تیم اجتماعی، یک تیم اقتصادی و یک تیم سلامت بود و در مرحله کشوری تیم فرهنگی رتبه نخست را به‌دست آورد و تیم اقتصادی چهارم شد و لوح سپای و تندیس این رقابت‌ها را به خود اختصاص داد.

آنا: چه راهکاری دارید تا کرسی‌های آزاداندیشی از حالت تشریفاتی خارج شده و به گفت‌وگوی آزاد و جدی تبدیل شود؟

صفوی: هدف از برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی گفت‌وگوی عقلانی و منطقی در فضای دانشگاهی به‌خصوص میان قشر جوان تحصیل‌کرده است که این هدف فراز و نشیب‌های بسیاری دارد.

کرسی‌های آزاداندیشی به‌دلیل تأثیرگذاری مثبت در جامعه، فضای نقادانه را چارچوب‌بندی و با کنترل فضای فکری جامعه و دانشگاه از بروز و شیوع هیجانات و عقاید فکری بی‌پشتوانه جلوگیری می‌کند. در صورتی که کرسی‌ها به دور از تشریفات برگزار شود به نظر موفق‌تر خواهد بود، به همین دلیل برگزاری کارگاه‌های توجیهی در راستای برگزاری این رویداد بسیار مهم است.

ثبت‌ نام کرسی‌های آزاداندیشی باید از ابتدای ترم تحصیلی صورت بگیرد و با جلسات توجیهی و آموزشی زمینه افزایش اعتماد به نفس را در دانشجویان تقویت خواهیم کرد تا تاب‌آوری و تحمل نظر دیگران را داشته باشند.

از سوی دیگر حمایت مسئولان از رویداد کرسی‌های آزاداندیشی بسیار مهم است. الزام دانشجویان به رعایت حریم‌ها با تعیین خطوط قرمز و ترویج فرهنگ نقدپذیری منصفانه می‌تواند کرسی‌های آزاداندیشی را از حالت تشریفاتی خارج و به گفت‌وگویی آزاد و جدی تبدیل کند.

آنا: چگونه می‌توان از ساختارشکنی، شالوده‌شکنی و بر هم زدن پایه‌های هویت ملی در کرسی‌های آزاداندیشی جلوگیری و نتیجه آن را در جامعه ساری و جاری کرد؟

صفوی: منظور از کرسی‌های آزاداندیشی ایجاد فضایی مناسب در محیط‌های علمی از جمله دانشگاه‌ها برای طرح اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مختلف در زمینه‌های گوناگون در فضایی کاملاً علمی و بر پایه استدلال و منطق و فارغ از هرگونه تعلیمات منفی و بزرگ‌نمایی‌ها، سیاه‌نمایی‌ها، جنجال، هیاهو، سیاست‌زدگی و ... است که بستر لازم برای طرح اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مختلف را فراهم کرده و قوت استدلال، اندیشه، تفکر و تحلیل را در اختیار افراد قرار می‌دهد که این موضوع در بالندگی و پویایی فضای جامعه و مقابله با تبلیغات و توطئه‌های دشمنان نقش بسیار مهمی دارد و همین موضوع دلیل تأکید و پافشاری مقام معظم رهبری بر موضوع کرسی‌های آزاداندیشی است.

کرسی‌های آزاداندیشی در عین حال که می‌تواند آثار مثبت و ارزنده‌ای را برای کشور به همراه داشته باشد با آسیب‌ها و تهدیدهایی مواجه بوده که لازم است از آنها جلوگیری شود و فضای آزاداندیشی به فضایی برای تخریب ارزش‌ها تبدیل نشود.

محور منطق و عقلانیت در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی رعایت می‌شود؟

مقام معظم رهبری در این‌باره فرمودند: «باید راه آزاداندیشی و نوآوری و تحول را باز گذاشت، منتهی آن را مدیریت کرد تا به ساختارشکنی و شالوده‌شکنی و بر هم زدن پایه‌های هویت ملی نینجامد، این کار، مدیریت صحیح لازم دارد. چه کسی باید مدیریت کند؟ نگاه ما فعلاً می‌رود به سمت دولت و وزارت علوم و ... نه! مدیریتش با نخبگان است، با خود شماست، با استادان فعال، دانشجوی فعال و مجموعه‌های فعال دانشجویی، حواس‌تان جمع باشد! دنبال حرف نو و پیدا کردن حرف نو حرکت کنید اما مراقب باشید که این حرف نو در کدام جهت دارد حرکت می‌کند، در جهت تخریب یا در جهت ترمیم و تکمیل؛ اینها با هم تفاوت دارد. این وظیفه‌ای است به عهده خود شماها.»

آنا: محور منطق و عقلانیت تا چه اندازه در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی رعایت می‌شود؟

صفوی: کرسی‌های آزاداندیشی بستری است که به پیشرفت و تعالی منجر می‌شود. کرسی‌های آزاداندیشی یک فرهنگ است، فرهنگی که به طرف مقابل اجازه می‌دهد تا بدون هتک حرمت، عقاید خود را آزادانه بیان کند. عنوان کرسی‌ها باید برای مخاطب موضوعیت داشته باشد تا مخاطب بتواند با اشتیاق پای نظر دانشجویان و استادان بنشیند.

زمانی می‌توان نتایج کرسی‌های آزاداندیشی را در جامعه بسط داد که موضوعات مطرح شده به مسائل بومی و حل مسائل منطقه‌ای مرتبط باشد و از سوی دیگر اصل برنامه با محور رسانه ملی و جراید تبیین شود.

آنا: یکی از مؤلفه‌های اصلی کرسی‌های آزاداندیشی تضارب آراست، این تضارب آرا بر فضای کرسی‌های آزاداندیشی تأثیر منفی می‌گذارد یا مثبت؟

صفوی: همان‌گونه که در تعریف کرسی آزاداندیشی بیان شده، نشستی است که در آن به‌صورت آزاد، نظام‌مند، محترمانه، عقلانی، منطقی و شجاعانه در باب موضوعی معین و از پیش اعلام شده به اظهارنظر، پرسش و پاسخ عمیق، گفت‌وگو، تبادل و تضارب آرا همراه با استدلال و ارائه مستندات پرداخته می‌شود.

گفتمان‌سازی عقلانیت و منطق از اهداف برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی است که اگر این کرسی‌ها به شیوه کاملاً صحیح و آرمانی برگزار شوند، به‌طوری‌که بتواند نیازهای فکری و عقلانی دانشجویان را به‌صورت منطقی برطرف کرده و پناهگاهی برای پاسخگویی منطقی به سؤالات چالشی او باشد، تأثیر آن تا آخر عمر با دانشجو می‌ماند و در زندگی و آینده او مؤثر خواهد بود.

کرسی‌های آزاداندیشی زمینه تضارب آرای دانشگاه‌ها و زمینه مشارکت استادان و دانشجویان را فراهم می‌کند تا فضای گفت‌وگو و تضارب آرای آزاد در فضای دانشگاه‌ها با امنیت بیشتر انجام شود.

اساساً تضارب آرا دلیل ارتقای عقلانیت در جامعه است و اگر در جامعه‌ای افکار متفاوت و گفت‌وگوهای گوناگون و آرای مختلف باشد، آن جامعه به سقوط نزدیک می‌شود. اگر بپذیریم تضارب آرا و دیدگاه‌های مختلف در جامعه سبب ارتقای عقلانیت می‌شود خود به خود زمینه برای رشد و ارتقای جامعه نیز مهیا خواهد شد، بنابراین تضارب آرا به شرط علمی و مستدل بودن بر فضای کرسی‌های آزاداندیشی تأثیر مثبت می‌گذارد.

آنا: تعامل حوزه و دانشگاه در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

صفوی: حوزه، مرکزی است که علوم اسلامی و دینی را به افراد تعلیم می‌دهد و رسالت دانشگاه نیز آموزش دانش‌ و بهره‌برداری از آن به‌منظور رفع نیازهای جامعه است که سال‌های گذشته این دو نماد اثرگذار توانسته‌اند با وحدت و انسجام در راه دستیابی به هدف والای کشور تلاش کنند.

هدف حوزه و دانشگاه از این نظر اهمیت دارد که این دو نهاد هر کدام از یک عقبه تاریخی متفاوت برخوردار بوده و شکل‌دهنده و سازنده هویت اجتماعی ما بوده و هستند؛ بنابراین حضور استادان متخصص حوزه کنار دانشگاه بر پیشبرد و غنای کرسی‌های آزاداندیشی خواهد افزود.

آنا: سال‌های گذشته با تبلیغ دشمنان نظام عنوان می‌شود که طرفداران جمهوری اسلامی فاقد منطق هستند برای مقابله با این تبلیغ منفی چه باید کرد؟

صفوی: یکی از حربه‌های دشمن برچسب زدن به نیروهای ارزشی و انقلابی است و با راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی و افزایش این رویداد و ارائه پاسخ منطقی به سؤالات، عموم دانشجویان در عمل خواهند دید که واقعاً چه کسانی منطق داشته، اهل گفت‌وگوی صحیح و به دور از تحجر هستند و منطق و دیدگاه کدام گروه متعالی‌تر است و با این شیوه، می‌توان با تبلیغ دشمنان نظام که عنوان می‌کنند طرفداران جمهوری اسلامی فاقد منطق هستند، مقابله کرد.

انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/