ارائه خدمات سلامت و فناوری به مراکز پژوهشی و تحقیقاتی/ مدرسه کسب و کار فعال شد

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- جواد دوست‌زاده؛ اردیبهشت ۹۸ از طرف معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری این دانشگاه به‌منظور ابلاغ به واحدهای دانشگاهی اعلام نهایی شد. سراهای نوآوری‌ای که شامل زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، مراکز TTO، مراکز شتاب‌دهی، مراکز کسب و کار، مراکز ثبت اختراع و مراکز خدمات فناوری هستند و به‌صورت متمرکز ایجاد می‌شوند.

معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرد که با توجه به ظرفیت استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی در هر استان بین یک تا چند سرای نوآوری ایجاد و به‌صورت واحد فناوری مانند واحدهای دانشگاهی فعالیت می‌کنند و مسائل مالی و قراردادی آن‌ها کاملاً به‌صورت جداگانه انجام می‌شود.

سراهای نوآوری در اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور علاوه بر این‌که می‌توانند در محدوده دانشگاهی تأثیرگذار باشند و افراد بسیاری را به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان سوق دهند و شرکت‌های کارآفرین ایجاد کنند در رونق تولید و اقتصاد مقاومتی نیز نقش بسیار مؤثری ایفا خواهند کرد.

هفته دوم شهریور (۱۲ شهریور ۹۸) و بعد از ابلاغ دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری، این اعلام و وعده محقق شد، وعده‌ای که چهار ماه بیشتر طول نکشید و نشان داد دانشگاه آزاد اسلامی در عرصه علم و فناوری و حرکت به سمت دانشگاه‌های کارآفرین و نسل چهارمی جدی است. در این راستا چهار سرا در نقاط مختلف کشور کلید خورد و ابتدا دو سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با محور «صنایع فلزی و ماشین‌سازی» و «کشاورزی» با رویکردی ملی کار خود را آغاز کرد.

بعد از این دو سرای نوآوری در استان اصفهان در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان هم نخستین سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان با محور کشت، تجاری‌سازی و صادرات گیاهان زینتی گشایش یافت. چهارمین سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان ارتقای عملکرد اسب اصیل ترکمن در واحد دانشگاهی علی‌آباد کتول گشایش یافت.

حالا و بعد از حدود ۲ سال که از ابلاغ دستورالعمل راه‌اندازی سراهای نوآوری می‌گذرد، تعداد این سراها در واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور به عدد ۳۰ نزدیک شده و درخواست ایجاد سراها با توجه به ظرفیت واحدهای دانشگاهی در شورای مدیریت فعالیت‌های اقتصاد دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی در حال بررسی و اخذ مجوز است.

خبرگزاری آنا در سلسله گفت‌وگوها و گزارش‌هایی با عنوان «تبدیل فناوری به ثروت» مجموعه مأموریت‌ها، فعالیت‌ها و دستاوردهای سراهای نوآوری ایجادشده در واحدهای دانشگاهی را پیگیری و بررسی می‌کند.

در شماره ۱۳ این پرونده سیدمحمدحسین معطر دانشیار گروه کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و مسئول راه‌اندازی سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت این دانشگاه به سؤالات خبرنگار آنا پاسخ گفته است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: ضرورت ایجاد سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد را بیان کنید.

معطر: استان خراسان رضوی و به‌ویژه شهر مقدس مشهد دارای ظرفیت‌های بالایی در بخش رشد فناوری و صنعت است. یکی از زمینه‌های رشد منطقه، موضوع فناوری اطلاعات و سیستم‌های هوشمند است. اکنون تعداد قابل توجهی از مراکز دانشگاهی و فنی و حرفه‌ای در شهر مشهد و استان خراسان رضوی مستقر هستند که بسیاری از آنها در زمینه‌های مرتبط با مهندسی کامپیوتر و فناوری‌های اطلاعات دارای کادر هیئت علمی بوده و دانشجو می‌پذیرند.

شهر مشهد با استفاده از همین توانایی اکنون یکی از شهرهایی است که مباحث هوشمندسازی در آن در بسیاری از سازمان‌ها نفوذ کرده است و در سطح شهر نیز تعدادی از سرویس‌های روزانه با استفاده از سیستم‌های مبتنی فناوری اطلاعات ارائه می‌شود.

کلانشهر مشهد دارای تعداد قابل ملاحظه‌ای مرکز درمانی و بیمارستانی است که برخی از آنها در سطح کشور و حتی کشورهای مجاور بسیار پیشرو هستند. به‌دلیل مجاورت با آستان مقدس حضرت امام رضا(ع)، شهر مشهد یکی از پایگاه‌های پذیرش گردشگر سلامت نیز هست. این دو قابلیت در کنار هم موجب می‌شود نیاز به توسعه و تجاری‌سازی ایده‌های فناور و حمایت از مراکز و شرکت‌های دانش‌بنیانی که در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات و هوشمندسازی در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند، احساس شود.

آنا: روند راه‌اندازی سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت در واحد مشهد چگونه بود؟

معطر: با توجه به برنامه کلان دانشگاه در حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان، سرای نوآوری با عنوان «سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد راه‌اندازی شد. تاریخچه راه‌اندازی سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت واحد مشهد به تیر ۱۳۹۹ بازمی‌گردد که در فرآیندی کارشناسی و زمان‌بر، طرح توجیهی راه‌اندازی نخستین سرای نوآوری شرق کشور مشتمل بر مستندات توانمندی‌ها و امکانات مستقر در دانشگاه، افق‌های اجرایی و عملیاتی، مستندات وجود تمایل همکاری از سمت سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد معتبر بخش خصوصی و دولتی آماده و ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ در حضور «دکتر روح‌الله دهقانی فیروزآبادی» معاون تحقیقات، نوآوری و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی، برخی از مدیران پژوهشی بخش‌های مختلف دانشگاه و رئیس و معاونان واحد مشهد به‌صورت ویدئوکنفرانس دفاع شد و با نظر قاطع به تأیید رسید و مجوز ابتدایی راه‌اندازی این سرا به مدت یک‌سال صادر شد.

بلافاصله ساختمان محل استقرار سرا از بین گزینه‌های مختلف بررسی و بال راست ساختمان معاونت پژوهش و فناوری واحد مشهد واقع در امامیه ۴۲ به‌عنوان محل استقرار سرا تعیین شد. مهم‌ترین معیار در انتخاب ساختمان سرا نزدیک‌بودن آن به پردیس دانشگاه واحد مشهد بود و مسئولیت راه‌اندازی اولیه سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت به این‌جانب محول شد.

آنا: منظور از سرای نوآوری چیست؟

معطر: سرای نوآوری نهادی اجتماعی است که از طریق ایجاد شبکه نوآوری شامل آموزش‌های فناوری و خلاقیت، مدارس کسب و کار، مراکز نوآوری و شتابدهی، مراکز رشد، پارک علمی و فناوری و بهره‌گیری از زیرساخت‌های آزمایشگاهی، کارگاهی و تحقیقاتی، زیرساخت‌های تجاری‌سازی، زیرساخت‌های حقوقی و زیرساخت‌های مالی با تمرکز بر یک حوزه فناورانه، منجر به پیشرفت جامعه در آن حوزه می‌شود.

آنا: شبکه نوآوری و فناوری سرا چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کند؟

معطر: نخست، برنامه آموزش‌های خلاقیت و شتابدهی که شامل تمام اقدامات و فعالیت‌هایی است که افراد را از منظر شایستگی و مهارت لازم آماده می‌کند. برنامه شتابدهی شامل ایجاد یا همکاری با شتابدهنده‌های فناوری، ایجاد مراکز خلاقیت، مهارت‌آموزی و حل‌مسئله است.

برنامه دوم، برنامه کارآفرینی و رشد است؛ در ادامه برنامه شتابدهی در صورت ایجاد تیم منسجم و داشتن خروجی مطلوب برنامه کارآفرینی طی می‌شود که شامل حمایت مالی و اعتباری برای توسعه محصول، آموزش‌های لازم کسب و کار، مربیگری و ارتقا برای ورود به بازار واقعی می‌شود.

برنامه سوم هم تجاری‌سازی و ارزش‌آفرینی است که در این برنامه شرکت رشدیافته به جذب سرمایه و تسهیلات لازم و گسترش کسب و کار خود می‌پردازد.

آنا: هدف‌گذاری‌های سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد چیست؟

معطر: یکی از اهداف کلان دانشگاه آزاد اسلامی به‌طور کلی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به‌عنوان دانشگاه جامع و بزرگ‌ترین دانشگاه شرق کشور حرکت در راستای دانشگاه نسل چهارم است. در دانشگاه نسل چهارم که یک دانشگاه مسئله‌محور است، راه‌حل هر مسئله کشور در دل دانشگاه و با ظرفیت موجود در آن حل می‌شود. سایر هدف‌گذاری‌هایی که در دانشگاه نسل چهارم دنبال می‌شود شامل مواردی مانند «ایجاد افق روشن و مزیت رقابتی به سایر مراکز آموزش عالی برای جذب دانشجو»، «افزایش سطح علمی، فنی و توانمندی کارآفرینی در سطح هیئت علمی دانشگاه» و «ایجاد زمینه اشتغال و درآمدزایی برای فارغ‌التحصیلان گروه‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی پزشکی، علوم پزشکی و ...» است.

سایر اهداف کلان از راه‌اندازی سرا شامل «گسترش و تقویت اقتصاد منطقه‌ای در حوزه فعالیت سرا»، «تلاش پایدار به‌منظور رویارویی با نیازهای حال و آینده و بسترسازی برای تکنولوژی‌های آینده»، «تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم، افزایش تولید ناخالص ملی و کاهش وابستگی کشور از طریق فناوری»، «ایجاد بستر مناسب برای تعاملات اجتماعی میان ذی‌نفعان مؤثر»، «کاهش ریسک‌پذیری دانشگاه در ایجاد درآمدهای غیرشهریه‌ای و متنوع‌سازی منابع درآمدی»، «تقویت آموزش، پژوهش و فناوری واحد دانشگاهی در حوزه فعالیت سرا» و «کمک به شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان» هستند.

آنا: سرا در استفاده از زمینه‌های بالقوه درآمدزایی در منطقه ازجمله وجود آستان مقدس امام رضا(ع) و گردشگری سلامت چه وظایفی را دنبال می‌کند؟

معطر: در راستای نیل به این اهداف کلان وظایفی مانند «ایجاد اکوسیستم نوآوری برای کارآفرینی و اشتغال پایدار»، «کمک به تربیت نیروی انسانی توانمند متناسب با نیازهای واقعی کشور و منطقه و حوزه تخصصی فعالیت سرا»، «ساماندهی توانمندی فناورانه، امکانات و منابع واحدهای دانشگاهی در مناطق مختلف کشور در راستای همکاری‌های پایدار و سایر ظرفیت‌های آمایشی موجود»، «ایجاد بستر مناسب برای بهره‌گیری از دانش و توانمندی استادان و دانشمندان واحد دانشگاهی به‌منظور رسوخ فناوری در جامعه»، «ایجاد بستر مناسب برای شکل‌گیری واحدهای تحقیق و توسعه شرکت‌ها و صنایع بزرگ صنعتی مستقر در بازار فناوری و سراهای نوآوری»، «مشارکت فعال در ایجاد و توسعه شرکت‌های جدید فناورانه و شکل‌گیری خوشه‌های صنعتی نوین پیرامون حوزه تخصصی سراهای نوآوری مستقر در بازار نوآوری»، «ایجاد روابط سازمان‌یافته و هدفمند با مراکز تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی و سرمایه‌محور ایجاد فناوری در قطب‌های اقتصادی مبتنی بر فرصت‌های جغرافیایی»، «استعدادیابی دانش‌آموزان مدارس (به‌ویژه مدارس سما) برای ورود دانش‌آموزان بااستعداد به سراها و سپس آموزش و رشد مهارت‌های آنان»، «ابجاد سامانه قوی به‌منظور ثبت ایده و طرح‌های نو و خلاقانه» و «فراهم‌آوردن خدمات فناوری تا بازار در راستای توسعه فضای رقابتی عرضه و تقاضای کالا» برای سرای نوآوری تعریف شده است.

اهداف اختصاصی سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت نیز شامل «توسعه سیستم جامع سلامت، درمان و بیمه»، «ارائه فناوری‌ها و رویکردهای نوین ازجمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و واقعیت مجازی در حوزه درمان»، «ارائه روش‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی مجازی در حوزه سلامت با توجه به رشد رورافزون و استقبال مردم از این محیط‌ها»، «ارائه خدمات سلامت و فناوری به مراکز پژوهشی و تحقیقاتی»، «استفاده بهینه از امکانات نسبتاً مناسب مستقر در منطقه و واحد مشهد»، «ارائه سیستم‌ها و روش‌های فناور برای توسعه سلامت در جامعه»، «درآمدزایی از طریق ارائه سرویس‌های باکیفیت و یا خدمات مشاوره‌ای و تحقیقاتی» و «توسعه روش‌ها و فناوری‌های مرتبط با هدف بسط مرز دانش» هستند.

آنا: دلایل راه‌اندازی سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت در مشهد را بیان کنید.

معطر: واحد مشهد به‌دلیل داشتن ظرفیت‌هایی مانند «سابقه طولانی و دارابودن هیئت علمی مجرب با توانمندی علمی بالا در رشته‌های علوم پزشکی، مهندسی پزشکی و مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات»، «دارابودن مرکز رشد واحدهای فناور با تمرکز بر روی تولید محصولات سلامت‌محور، تجهیزات پزشکی و فناوری اطلاعات در حوزه سلامت»، «شناخته‌شده بودن به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشرو در زمینه تربیت دانش‌آموختگان کارآمد در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و فناروی اطلاعات، مهندسی پزشکی و علوم پزشکی»، «داشتن چند مرکز تحقیقاتی در زمینه‌های سلامت و پزشکی مانند مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی و مرکز تحقیقات نوآوری‌های پزشکی»، «وجود مراکز خدمات درمانی و پزشکی»، «سابقه دانش‌آموختگان دانشگاه در تولید محصولات تجاری در حوزه فناوری اطلاعات و سلامت» و «مجاورت با آستان مقدس رضوی به‌عنوان یکی از مراکز بالقوه گردشگری سلامت» برای فعالیت در زمینه اقدامات مرتبط با فناوری‌های هوشمند و سلامت انتخاب شد.

آنا: چشم‌انداز و مأموریت سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت را چگونه می‌بینید؟

معطر: سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت با هدف توسعه سیستم‌های کامپیوتر و فناوری‌های نوین با تأکید بر حوزه سلامت راه‌اندازی شد.

فناوری‌ها و محصولاتی که تمرکز اصلی سرا روی آن خواهد بود، فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی در راستای تأمین نیازها و ارائه سیستم جامع سلامت شامل مواردی مانند «توسعه سیستم جامع مراقبت و دنبال کردن پزشکی با ارائه سیستم جامع بایگانی»، «توسعه سیستم‌هایی برای تسهیل استفاده از خدمات درمانی در مناطق کمتر برخوردار با استفاده از فناوری اطلاعات»، «طراحی و توسعه رویکردهای تشخیصی و درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی»، «ارائه سیستم‌ها و رویکردهای ایجاد زمینه خدمات رقابتی و منصفانه در حوزه سلامت»، «شبکه‌سازی گسترده فعالان حوزه سلامت»، «ارائه رویکردهایی برای تسریع و بهبود ارائه خدمات بیمه‌ای مبتنی بر فناوری اطلاعات» و «سیستم جامع مراقبت سلامت برای افراد در معرض بیماری و سالمندان» می‌شود.

فناوری اطلاعات در راستای آموزش پزشکی نیز شامل «توسعه سیستم‌های آموزشی پیشرفته مبتنی‌بر رویکردهای نوین مانند واقعیت مجازی»، فناوری اطلاعات در خدمت سلامت عمومی شامل «ارائه اپلیکیشین‌های موبایل در حوزه سلامت عمومی» و «حمایت از متخصصان و شرکت‌های تهیه محتوا در راستای افزایش سلامت عمومی و سلامت روان»، «ارائه خدمات مشاوره‌ای و آزمایشگاهی در راستای توسعه تحقیقات در حوزه سلامت و پزشکی» و «ارائه بستر دیتاسنتر و سرویس‌دهنده‌های با توان بالا به مراکز تحقیقاتی، درمانی و صنعتی در حوزه سلامت با هدف بهبود فرآیندها» از دیگر فناوری‌ها و محصولاتی است که تمرکز اصلی سرا روی آنها خواهد بود.

آنا: سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت چه امکاناتی دارد؟

معطر: امکانات این سرا شامل «وجود فضا به مساحت ۶۰۰ متر مربع مجهز به امکانات اولیه استقرار هسته‌ها و شرکت‌های فناور»، «فضای کار اشتراکی با مساحت ۱۵۰ مترمربع»، «استقرار دو شتابدهنده تخصصی در حوزه‌های فناوری اطلاعات و سلامت با نام‌های شتابدهنده کسب و کار فردوسی و شتابدهنده سلامت متاسل»، «وجود تجهیزات پیشرفته مرکز سلامت ازجمله تجهیزات و دوربین‌های حرکتی و بیومکانیک»، «دراختیارداشتن زیرساخت آموزشی برای آموزش کسب و کار و آموزشی در حوزه‌های تخصصی به‌صورت حضوری یا مجازی» و «امکان دسترسی به سایر تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه مستقر در دانشکده‌ها» است.

آنا: تاکنون چه اقداماتی در سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت انجام شده است؟

معطر: اقداماتی که تاکنون انجام شده است را می‌توان به دو بخش تأسیساتی و راهبردی تقسیم‌بندی کرد. اقدامات تأسیساتی انجام‌شده شامل «تخلیه ساختمان امامیه ۴۲»، «تغییرات سازه‌ای مختصر برای ایجاد فضای اشتراک کاری»، «رنگ‌کردن و زیباسازی ساختمان»، «تأمین اینترنت ساختمان»، «تأمین تجهیزات اولیه برای استقرار هسته‌های فناور، شرکت‌های دانش‌بنیان و فضای کار اشتراکی»، «راه‌اندازی فضای اشتراک کاری و محیط مناسب برای هم‌افزایی دانشجویان و تیم‌های تحقیقاتی»، «جایابی اجزای سرا ازجمله اتاق مدیریت، اتاق کنفرانس و فضای اشتراک کاری» و «راه‌اندازی فضای مدرسه کسب و کار برای برگزاری دوره‌های حضوری و غیرحضوری» است.

اقدامات راهبردی سرا هم در راستای رسیدن به این اهداف شامل «تعیین ساختار اولیه راه‌اندازی سرا شامل معاونت و کارشناس»، «امضای تفاهم‌نامه با دو شتابدهنده تخصصی در حوزه‌های فناوری اطلاعات و سلامت»، «اعلام فراخوان استقرار هسته‌ها و تیم‌های فناور»، «برگزاری جلسات هم‌فکری با گروه‌های آموزشی دخیل در موضوع سرا»، «برگزاری چند کارگاه مهارت و کسب و کار با همکاری گروه ویراکو و باشگاه پژوهشگران جوان»، «استقرار تجهیزات کلیدی و مرتبط دانشگاه و راه‌اندازی آنها برای استفاده تیم‌های فناور (ازجمله تجهیزات مرکز سلامت)»، «برگزاری رویداد دوهفته‌ای ایده برتر سلامت به‌صورت مجازی برای آشنایی علاقه‌مندان به الفبای خلاقیت و کسب و کار»، «استقرار دو شرکت دانش‌بنیان و تعدادی از تیم‌ها و هسته‌های فناور و دریافت تعداد قابل‌توجهی از درخواست‌های پذیرش»، «حرکت در راستای کمک به شرکت‌های مستقر و مشارکت در طرح‌های آنها به‌منظور کمک به ارتقای شرکت‌ها و در مقابل فاصله گرفتن از مدل درآمدسازی مبتنی‌بر اجاره فضا برای دانشگاه»، «عقد تفاهم‌نامه همکاری با برخی مجموعه‌های حاضر در اکوسیستم نوآوری استان» و «آماده‌سازی طرح توجیهی راه‌اندازی شتابدهنده اختصاصی و تخصصی واحد مشهد» بوده است.

آنا: تیم‌ها و شرکت‌های فناور برای پذیرش در سرا باید چه اولویت‌هایی داشته باشند؟

معطر: «فناوری‌های هوشمند در مهندسی پزشکی»، «فناوری‌های هوشمند در سلامت و درمان»، «فناوری اطلاعات و جامعه»، «تجهیزات پزشکی»، «سیستم‌های هوشمند در حوزه‌های خدمت‌رسانی، شهری و سلامت عمومی» و «محصولات درمانی و سلامت» از اولویت‌هایی است که تیم‌ها و شرکت‌های فناور برای پذیرش در سرا باید داشته باشند.

آنا: سرای نوآوری فناوری‌های هوشمند و سلامت از چه خدمات و مزایای رقابتی برخوردار است؟

معطر: مزایای رقابتی سرای هوشمند و سلامت شامل «فضای استقرار و امکانات لازم برای هسته‌ها»، «خدمات مشاوره‌ای و آموزش کسب‌وکار»، «فضای مطلوب و مجهز کار اشتراکی»، «نزدیکی به پردیس اصلی دانشگاه»، «وجود شتابدهنده‌های تخصصی مستقر»، «ارائه خدمات حقوقی و منتورینگ»، «امکان ارائه تسهیلات متنوع مالی و اعتباری»، «دراختیارداشتن تجهیزات تخصصی» و «امکان ارائه خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی از بخش‌های مختلف دانشگاه» است.

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/