انقلاب اسلامی پیامد انقلاب میرزای شیرازی/ نامه‌ای که انگلیسی‌ها را فراری داد

به گزارش خبرنگار حوزه دین و آیین گروه فرهنگ خبرگزاری آنا؛ حجت‌الاسلام سیدعباس رضوی، کارشناس تاریخ اسلام در پنجمین شب از ضیافت رمضانی شبکه قرآن و معارف سیما در خصوص سیره اخلاقی و مبارزاتی آیت‌الله سید محمدحسن حسینی شیرازی معروف به «میرزای شیرازی» بیان داشت: میرزای شیرازی یک الگو جامع و موفق در جهان تشیع و در بین علما از یک جامعیت برخوردار است. مرحوم میرزا هم در عرصه اخلاق و عرفانِ مثبت، الگوست و هم در حوزه مرجعیت و رهبری حوزه ها و جهان تشیع سرآمد است. شاید بتوان ادعا کرد بسیاری از عرفا و اساتید اخلاق از شاگردان میرزا بوده اند. همچنین ایشان در حوزه مبارزه با استعمار و مبارزه برای استقلال کشورهای اسلامی هم بسیار خوش درخشیده و هدایتگر بوده است.

احیاگر مجالس عزای حضرت سیدالشهدا (ع) 

رضوی با اشاره به سیره معنوی میرزای شیرازی اظهار داشت: مرحوم میرزا روح بسیار لطیفی داشت و در اوج عظمت روحی و قدرت معنوی، به سادگی یک کودک می گریست و تهذیب نفس داشت. ایشان با قرآن هم بسیار مأنوس بود و بخش زیادی از قرآن را از حفظ داشت و هر روز یک جزء قرآن می خواند؛ بسیار مقید به تعقیب زیارتها و دعاها بود و به کرات به زیارت مزار اهل بیت (ع) مشرف می شد.  

این کارشناس امور دینی با اشاره به اهمیت مجلس عزاداری سیدالشهدا (ع) در نزد میرزای شیرازی، ادامه داد: ایشان هم در حسینیه خودش در سامرا مجلس عزا برپا میکرد و هم در مجلس عزاداری دو تن از بزرگان در سامرا شرکت می کرد و مقید بود که در دسته های عزاداری و هروله در نجف، کربلا و سامرا شرکت کند.

مجلس عزاداری اهل سنت برای سیدالشهدا به تأسی از میرزا

رضوی با تأکید بر اینکه میرزای شیرازی مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) را ترویج کرد، گفت: ایشان در منزلش هیئتی به راه انداخته بود که مرحوم شیخ عبدالکریم حائری، بنیان گذار حوزه علمیه قم مداح جلسه و نوحه خوان بود. همچنین میرزا برای مداحان هرگونه سخنی که تعریض به اهل سنت باشد را ممنوع کرد و چنان به اهل سنت محبت کرده بود و طعم محبت اهل بیت را چشانده بود که آنها هم برای سیدالشهدا مراسم نوحه خوانی و روضه برپا می کردند.

قرارداد ننگینی که به وقوع جنبش تنباکو انجامید

این محقق تاریخ معاصر شیعه با بیان اینکه در دوره میرزای شیرازی فشار استعمار بر جهان اسلام بسیار شدید بود، افزود: از یک سو روسیه تزاری قدم به قدم به ایران نزدیک می شد و از طرف دیگر استعمار انگلیس شبه قاره هند و افغانستان را اشغال کرده بود و به دنبال سیطره بر ایران بود. چنان فشار زیاد شد که شاهان قاجار از ترس انگلیسی ها اجازه تحرک به علما را هم نمی دادند تا جایی که علمای آذربایجان در نامه ای به علمای نجف اجازه جهاد خواستند.

وی ادامه داد: دولت عثمانی مرعوب اروپا بود و ساعت به ساعت تحلیل می رفت. به همین دلیل با رشوه دادن به ناصرالدین شاه توسط امین السلطان و میرزا ملکم خان، دولت ایران با شرکت رژی قراردادی امضا کرد که انحصار خرید و فروش تنباکو ۵۰ سال در اختیار انگلیس باشد. به گفته شیخ حسن کربلایی در کتاب "تاریخ تنباکو" که مستندترین کتاب در باب جنبش تنباکو است، هر چند این قرارداد ظاهرا اهداف اقتصادی داشت اما در لوای آن ضرر بسیاری متوجه ایران بود و اهداف استعماری را دنبال می کرد.

وی گفت: انگلیسی ها در غالب دیپلماتها ادوات نظامی وارد می کردند و با پشتوانه اقتصادی، رجل را می خریدند و فرزندان رجال را تصرف کرده بودند. در عزل و نصب ها حرف اول را سفیر انگلیس می زد. مغازه های مشروب فروشی به شدت رواج پیدا کرد؛ غذاهای فرنگی و به طور کل فرهنگ غربی رونق یافت و در اقدامی تحقیرکننده به خدمت گرفتن زنان ایرانی به عنوان مستخدم خانواده های اروپایی به یک عرف تبدیل شد.

هدف روشنفکران از شعار ارتباط با دنیا، ارتباط با انگلیس بود!

رضوی اظهار داشت: دست نشانده های غرب در روزنامه های خود القا می کردند که امروز اسلام نمی تواند دنیا را اداره کند. در واقع مانند برخی روشنفکران امروزی، شعار ارتباط با دنیا سر می دادند در حالی که هدف شان ارتباط با انگلیسی ها بود. از سوی دیگر عمال انگلیس مردم را از روسیه می ترساندند که اگر ارتش و قدرت ما نباشد روسیه شما را نابود می کند.

این کارشناس تاریخ اسلام بیان داشت: این شرایط جرقه های مبارزه را در اصفهان و بعد از آن در شیراز و تبریز و تهران روشن کرد و علما به پا خاستند و نامه هایی برای میرزا نوشتند. از سوی دیگر نامه سیدجمال اسدآبادی هم به دست میرزا رسید؛ اینجا بود که میرزای شیرازی به ناصرالدین شاه نامه نوشت و او را نصیحت کرد اما شاه در پاسخ اعتنایی به سخن میرزا نکرد و گفت که شما به این امور وارد نیستید و به درس و بحث خود برسید.

فتوایی که دنیا را تکان داد 

وی افزود: میرزا یکی دوبار دیگر نامه نوشت و اتمام حجت کرد اما دربار اعتنا نکرد. میرزا وقتی تمام راه ها را بسته دید، آن فتوای معروف را در یک خط صادر کرد که "الیوم استعمال تنباکو به ای نحو کان در حکم محاربه با امام زمان (ع) است". به قول حضرت امام (ره) وقتی پیام نیم سطری این پیرمرد نشسته در روستای سامرا منتشر شد، تمام مردم احساس تکلیف کردند؛ از روستایی و شهری گرفته تا مردم کوچه وکسبه و حتی یهود و نصارا به پا خاستند؛ و به قدری قدرت نفوذ میرزا بالا بود که دربار ناصرالدین شاه هم تحت تأثیر قرار گرفت.

رضوی، عامل به صحنه آمدن مردم را مسجد، تکبیر و روحیه شهادت طلبی دانست و اذعان کرد: ما بر سر سفره میرزای شیرازی نشسته ایم و انقلاب اسلامی ما از پیامدهای انقلاب میرزای شیرازی است.

وی خاطرنشان کرد: انقلابی که میرزا به وجود آورد موجب شد شرایط دگرگون شود و خارجی ها با لباس زنانه اقدام به فرار کردند. از پیامدهای این جریان اولا احیای عزت و کرامت مسلمانان بود. از سوی دیگر مساجد پر شد؛ توجه به آیین عبادی اسلام و نمازهای جماعت قوت بیشتری پیدا کرد و بهایت تضعیف شد. استقلال و عزت ایران که در خطر بود تضمین شد. همچنین باید اعتراف کرد که انقلاب میرزای شیرازی، جنبش مشروطه را نیز تضمین کرد و اگر مشروطه نبود ایران تکه تکه شده بود.

توصیه امروز میرزای شیرازی به ما

رضوی تأکید کرد: انقلاب اسلامی ایران و نهضت گاندی علیه انگلیس برگرفته از جنبش تنباکوی میرزای شیرازی علیه الرحمه است. گاندی با آخوند خراسانی که یکی از شاگردان میرزا است در ارتباط بود. همچنین وقتی سلطان الواعظین نویسنده «شب‌های پیشاور» در هند مجلس روضه داشت، گاندی در مجالس او حاضر می شد و خود گاندی نقل می کند که "من هر چه دارم از امام حسین (ع) دارم".

این کارشناس امور دینی اذعان کرد: اگر میرزای شیرازی امروز در میان ما حضور داشت مهمترین توصیه ای که به ما می کرد، توجه به احیای کرامت اسلامی از راه بازگشت به قرآن و نهج البلاغه بود. در قدم دوم نیز احیای اسلام در سایه خودکفایی و بی نیاز شدن از سفره بیگانه را به ما سفارش می کرد. 

انتهای پیام/۴۱۰۴/