احیای امید کتاب‌فروشی‌ها با استقبال از طرح‌های فصلی فروش کتاب / بازار کتاب کم‌رونق، اما بهتر از سینما و تئاتر

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا،  طرح زمستانه  کتاب 99 که از نهم اسفند 1399 آغاز شده بود روز گذشته (شنبه شانزدهم اسفندماه) به پایان رسید. طرحی که  در قالب شانزدهمین دوره طرح‌های یارانه حمایتی از کتابفروشی‌ها اجرایی شد و در آن 937  کتابفروشی فعال در ۳۱ استان کشور مشارکت داشتند.

علاقه‌مندان به کتاب می‌توانستند با مراجعه به فروشگاه‌های تحت پوشش این طرح در قبال  هر کد ملی از 25درصد  تخفیف  با سقف 200 هزارتومان استفاده کنند.

آماری که امیدوارکننده است

در این دوره، از کل کتابفروشی‌های متقاضی طرح، 714کتابفروشی در مراکز استان‌ و  223 کتابفروشی در شهرستان‌ها با یارانه 25 درصدی کتاب‌ها را عرضه کردند. استان تهران با 147 کتابفروشی، خراسان رضوی با 111 کتابفروشی، اصفهان با 98 کتابفروشی، قم با 78 کتابفروشی، آذربایجان شرقی با 58 کتابفروشی و کردستان با 52 کتابفروشی بیشترین مشارکت کتابفروشی‌ها را در این دوره از طرح به خود اختصاص دادند.

در طرح پاییزه کتاب که هفته اول آبان‌ماه امسال برگزار شد، ۴۵۸هزار و ۸۳۳نسخه کتاب به مبلغ ۱۹۸میلیارد و ۱۳۷میلیون ریال (کمتر از 20میلیارد تومان) فروخته شد، اما آن‌گونه که ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفته است، در طرح زمستانه کتاب 99 این آمار به 440هزار و 276 نسخه کتاب معادل  214میلیارد و 3میلیون ریال( بیش از 21 میلیارد تومان) رسیده است.  

به گفته دهقانکار استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، قم، فارس‌، کردستان، آذربایجان شرقی، گیلان، مازندران و خوزستان جزو پرفروش‌ترین استان‌ها بر اساس مبلغ فروش بودند و استان‌های  تهران، خراسان رضوی، اصفهان، قم، فارس، گیلان، آذربایجان شرقی، مازندران، خوزستان و مرکزی جزء پرفروش‌ترین استان‌ها بر اساس تعداد کتاب شناخته شدند.

کرونا و بازار نحیفی که رو به احتضار بود

مشکلات بازار کتاب ایران از روزهای آغازین شیوع کرونا شدت گرفت و با تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها، تردد محدود مردم و در نهایت تعطیلی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که به لحاظ اقتصادی برای ناشران اهمیت ویژه‌ای دارد نوید سالی سختی را برای صنعت نشر کتاب می‌داد.

معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد در ابتدای سال  برای مقابله با مشکلات ناشی از شیوع کرونا و حمایت از ناشران، کتاب‌فروشان و اهالی صنعت نشر کتاب اجرای طرح‌های حمایتی  را وعده داد. برگزاری طرح‌های فصلی کتاب با افزایش اعتبار، برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب به صورت جامع و فراگیر، خرید کتاب از ناشران، افزایش اعتبار خرید کتاب از ناشران و کتاب‌فروشی‌های شهرستانی، اعطای تسهیلات و توزیع کاغذ دولتی در بین ناشران متقاضی و تمدید تفاهم‎نامه با شرکت پست برای ارسال کتاب در راستای حمایت از اهالی صنعت تولید و نشر کتاب ازجمله طرح‌های حمایتی معاونت امور فرهنگی اعلام شدند.

طرح‌های فصلی با تمام فراز و فرودها از طرح‌هایی است که کتاب‌فروشی‌ها از آن استقبال می‌کنند. هر چند به گفته برخی اهالی صنعت نشر و کتاب‌فروشان در دوره‌های اخیر این طرح‌ها کمی کارآیی لازم را نداشتند؛ اما دو طرح اجراشده در نیمه اول امسال به بازار کتاب رونق نسبی داد. وزارت ارشاد در تلاش است با اجرای طرح‌های فصلی به رونق کتاب‌فروشی‌ها و ترغیب مردم به تهیه کتاب‌های با صرف هزینه کمتر کمک کند.

 حمایت‌هایی که بازار کتاب را سرپا نگه داشت

 امسال هم با وجود شیوع ویروس کرونا، این طرح در هر چهار فصل سال اجرا و با استقبال مخاطبان مواجه شد. طرح فصلی فروش کتاب 99 که آخرین آن دیروز به پایان رسید در کنار برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران در بهمن ماه باعث شد که کتابفروشان در سال عجیب و غریب کرونایی، مجالی هر چند اندک برای تنفس و کورسویی برای ادامه فعالیت داشته باشند.

روندی که حداقل برای بسیاری از هنرمندان بدنه هنرهای نمایشی (و نه سوپراستارهای پردرآمد) اتفاق نیفتاد. هرچند برای تأیید ادعایی که در ادامه می‌آید به آمارها و همچنین پژوهش‌های میدانی دقیق‌تر نیازمندیم، اما با اندکی اغماض می‌توان گفت  این طرح‌های فصلی تا حد زیادی سایه شوم کرونا را از سر کتابفروشی‌ها دور کرد. این در حالی است که در مقایسه با این بخش از حوزه فرهنگ، سالن‌های سینما، تئاتر و اجراهای کنسرت با  خسارت‌های مالی بیشتری مواجه شده‌اند.

به این ترتیب می‌توان با ادامه طرح‌های فصلی و اصلاح ایرادات آن در سال  آینده، علاوه بر اهداف فرهنگی از جمله ترویج کتاب و کتابخوانی، به جبران هزینه‌های ناشی از  محدودیت‌های کرونایی کتابفروشان نیز کمک کرد. روندی که در عرصه تئاتر، سینما و موسیقی به دلایل گوناگون به‌کندی پیش می‌رود و نتایج آن چندان محسوس نیست.

انتهای پیام/4104/پ