همه چیز درباره رشته مهندسی عمران/ وجه تشابه و تفاوت رشته عمران و معماری کجاست؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- حسین غمخوار سرایدشتی؛ مهدی مرادی متولد شهرمقدس و شهیدپرور قم، فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های برتر دولتی در دوره‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، رتبه نخست  دوره کارشناسی و دکتری، دارای مدرک دکتری تخصصی در رشته مهندسی عمران گرایش سازه، اکنون مدیرگروه مهندسی عمران و مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است.

سابقه‌  10 سال تدریس دروس کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی، ارائه 28 عنوان مقاله در مجلات و کنفرانس‌های معتبر، فعالیت در حوزه طراحی و نظارت بر سازه‌ها و طراحی 15 هزار مترمربع ساختمان تجاری، مسکونی و هتل در زرومه فعالیت‌های او وجود دارد.

همزمان با ایام ثبت نام متقاضیان ادامه تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی قم براساس سوابق تحصیلی خبرنگار خبرگزاری آنا در قم گفتگویی با مهدی مرادی انجام داده که به شرح زیر می‌خوانیم.

آنا: اگر بخواهید رشته عمران را برای متقاضیان ادامه تحصیل در این رشته تعریف کنید از کدام مضامین استفاده می‌کنید؟ لطفاً تعریف جامع و کاملی از رشته عمران بفرمایید.

مرادی: مهندسی عمران هنر مهار طبیعت به‌منظور فراهم کردن آسایش و راحتی برای انسان است، این رشته جزء عینی‌ترین و کاربردی‌ترین رشته‌های مهندسی است که در آن قواعد و قوانین علمی مستقیماً در مسائل کاربردی استفاده می‌شود؛ بنابرین تحصیل در این رشته به افرادی که علاقه به طراحی و ساخت سازه‌ها دارند، توصیه می‌شود. توانایی حل مسئله، خلاقیت و روابط عمومی مناسب نیز می‌تواند به پیشرفت در این رشته کمک کند.

مهندسی عمران در واقع شاخه‌ کاربردی مهندسی مکانیک است که در دنباله‌ فیزیک و ریاضی دبیرستان شکل گرفته است. متقاضیانی که در دروس فیزیک و ریاضی توانمند هستند، بهترین گزینه‌ها برای این رشته هستند؛ زیرا رشته مهندسی عمران در بیشتر دانشگاه‌ها در دوره کارشناسی با دو گرایش عمران-عمران (گرایش عمومی) و عمران-نقشه‌برداری ارائه می‌شود.

این رشته در مقاطع تحصیلات تکمیلی تخصصی‌تر شده و گرایش‌هایی مانند سازه، زلزله، ژئوتکنیک، حمل و نقل، راه و ترابری، سازه‌های هیدرولیک، آب، محیط زیست، مدیریت پروژه، مهندسی رودخانه و ... تقسیم می‌شود؛ بنابراین به دانشجویان مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران اصول طراحی و اجرای سازه‌های فولادی، بتنی، پل‌ها، سازه‌های هیدرولیکی، لوله‌ها، راه‌ها و ... آموزش داده می‌شود.

از دیگر سرفصل‌های این رشته آشنایی با نقشه‌برداری، نقشه‌کشی، متره و برآورد پروژه‌ها و اصول آزمایشگاهی و عملی مربوط به ساخت سازه‌هاست.

آنا: فرصت‌های شغلی دانش‌آموختگان رشته عمران کدامند؟

مرادی: مهندسی عمران رشته‌ای است که فارغ‌التحصیلان آن بیکار نمی‌مانند، فارغ‌التحصیلان این رشته بازار کار گسترده‌ای مقابل خود دارند؛ البته برای کسب درآمد بیشتر استعداد و تلاش نیز حائز اهمیت است؛ بنابراین فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران می‌توانند در طراحی و ساخت ساختمان‌ها، راه‌ها، پل‌ها، خطوط لوله آب و فاضلاب، سدها و ... همکاری کنند.

یکی دیگر از فرصت‌های شغلی این رشته، شرکت در آزمون‌های نظام مهندسی و کسب صلاحیت‌هایی شامل محاسبات، نظارت و اجراست، مهندسان با این صلاحیت‌ها می‌توانند در ساخت و طراحی پروژه‌های شهری خصوصی و دولتی مشارکت کنند.

فرصت‌های شغلی گسترده‌ای نیز در ادارات دولتی و خصوصی مانند شهرداری‌ها، استانداری‌ها، بنیاد مسکن، شرکت‌های بیمه و ... وجود دارد. کسب صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری، راه‌اندازی دفاتر مشاوره، پیمانکاری در حوزه‌های مختلف هم شاخه‌ای دیگر برای انتخاب شغل است.

مهندسان عمران می‌توانند نسبت به راه‌اندازی یا عضویت در آزمایشگاه‌های سازه، مکانیک خاک و ... نیز اقدام کنند. حتی برخی از فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران مستقیماً وارد صنعت ساخت می‌شوند و به صورت فردی اجرای پروژه‌ها را بر عهده می‌گیرند.

آنا: دانشجویان رشته عمران از چه زمانی می‌توانند وارد عرصه کسب و کار شوند؟

مرادی: بسیاری از دانشجویان همزمان با تحصیل به‌طور غیررسمی در پروژه‌های ساختمانی مشغول به کار می‌شوند؛ البته در ابتدای کار انتظاری برای درآمدهای بالا نباید داشت؛ اما به‌طور رسمی پس از پایان دوره کارشناسی، دانش‌آموختگان می‌توانند برای جذب در ادارات خصوصی و دولتی اقدام کنند. برای شرکت در آزمون‌های نظام مهندسی و دریافت صلاحیت‌های مربوط، مطابق با قوانین وزارت راه و شهرسازی باید سه سال از مدرک تحصیلی دانش‌آموختگان مهندسی عمران گذشته باشد.

 کارت پایان خدمت یا معافیت دائم نیز از دیگر شرایط دریافت پروانه‌ اشتغال از این سازمان است (اگرچه خدمت 2 ساله سربازی می‌تواند جزء انتظار 3 ساله پس از دریافت مدرک باشد).

آنا: مزایای ادامه تحصیل در رشته عمران دانشگاه آزاد اسلامی قم کدامند؟

مرادی: با گسترش ارائه مجوز برای راه‌اندازی مراکز دانشگاهی و آموزش عالی، حق دانشجو برای تحصیل در محیطی دانشگاهی و علمی فراموش شده است. برخی از این واحدهای آموزشی قادر به تأمین امکانات و نیازهای اولیه دانشجویان برای تحصیل نیستند.

این مشکلات در دانشگاه آزاد اسلامی قم مطرح نبوده و این دانشگاه جزء واحدهای جامع دانشگاهی است. نظم در خدمت‌رسانی، فضاها و امکانات دانشگاهی قابل قبول و امکانات آموزشی مناسب را می‌توان از مزایای تحصیل در این دانشگاه دانست.

استادن در این دانشگاه پس از گزینش و بررسی دقیق برای تدریس دروس دوره‌ها انتخاب می‌شوند، استادان و اعضای هیئت علمی گروه مهندسی عمران از افراد مجرب، باتجربه و متخصص تشکیل شده که فارغ‌التحصيل از دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی هستند. امکانات آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی قم برای رشته مهندسی عمران به مراتب از برخی دانشگاه‌های دولتی بهتر بوده و قابل رقابت با دانشگاه دولتی تراز اول است.

مزیت دیگر اینکه، دانشجویان می‌توانند به‌راحتی ادامه تحصیل داده و بخشی از عمده شهریه را به‌صورت وام دریافت کنند و دغدغه مالی و تسویه شهریه را نخواهند داشت؛ بنابراین تخفیف شهریه به ایثارگران، جانبازان و افراد تحت پوشش بهزیستی از امکان دیگری بوده که برای دانشجویان این دانشگاه فراهم شده است.

از دیگر مزایای تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی، گستردگی واحدهای آن در شهرهای مختلف است. بر این اساس دانشجویان این دانشگاه می‌توانند با استفاده از طرح تعاون دروس خود را در واحد‌های دانشگاهی متفاوت اخذ کنند.  

در زمینه‌‌ تحصیلات تکمیلی نیز فارغ‌التحصیلان برتر دوره کارشناسی مهندسی عمران این دانشگاه می‌توانند با داشتن حداقل معدل 16 بدون آزمون برای دوره کارشناسی ارشد ثبت نام کنند. امتیاز ثبت نام بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد فقط مختص فارغ‌التحصيلان ممتاز دانشگاه آزاد بوده و دانش‌آموختگان برتر سایر دانشگاه‌ها نمی‌توانند از مزایای آیین‌نامه استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی استفاده کنند.

آنا: وجه تشابه و تفاوت رشته عمران و معماری کجاست؟

مرادی: توضیح دقیق کار مهندسان عمران و معماری با توجه به تخصصی بودن کار آنان ممکن است قابل درک برای عموم مردم نباشد. به همین دلیل با زبانی ساده‌تر به بررسی این دو رشته در طراحی یک سازه می‌پردازم.

طراحی هر سازه‌ای به دو بخش طراحی ظاهر و طراحی ساختار مقاوم در برابر نیروهای وارده تقسیم می‌شود. دو رشته مهندسی عمران و معماری در واقع مکمل یکدیگر هستند. در رشته معماری جانمایی فضاهای داخلی، طراحی داخلی، نما و شکل کلی بیرونی سازه با توجه به نیاز‌های بهره‌برداری با مشورت با مهندسی عمران و دیگر رشته‌های مهندسی مربوط مشخص می‌شود.

در ادامه با توجه به طرح‌ها و نقشه‌های معماری، کار مهندسان عمران آغاز می‌شود. به زبان بسیار ساده کار مهندس عمران طراحی مشخص‌کردن ابعاد و مشخصات سیستم سازه‌ای مانند ستون‌ها، تیرها، سقف‌ها و سیستم مقاوم در برابر بارهای جانبی (باد و زلزله) است.

مهندسان عمران با توجه به بارهای وارده بر سازه در زمان بهره‌‌برداری یا هنگام وقوع بلایای طبیعی مشخصات سازه‌ای را به‌گونه‌ای مشخص می‌کنند تا هم در برابر این بارها، ایمنی ساکنان تأمين شود و هم از لحاظ اقتصادی سازه‌ای به صرفه داشته باشیم.

آنچه گفته شد کار مهندسان عمران و معماری در طراحی سازه‌ها بود. برای اطمینان از کیفیت ساخت سازه‌ها مهندسین عمران و معماری بر آنچه خودشان یا دیگرمهندسان این رشته‌ها طراحی می‌کنند، نظارت نیز انجام می‌دهند.

با توجه به تنیدگی عملکرد مهندسان معماری و عمران، واحد‌های درسی رشته مهندسی عمران شامل برخی از واحد‌های درسی رشته معماری می‌شود. این مسئله در مورد واحدهای درسی رشته معماری نیز صادق است.

آنا: از امکانات آموزشی رشته عمران در دانشگاه آزاد اسلامی قم بگویید.

مرادی: رشته مهندسی عمران یک رشته نظری نیست و باید به بخش‌های عملی آن نیز توجه ویژه‌ای شود. دانشگاه آزاد اسلامی قم در رشته مهندسی عمران دارای یکی از به‌‌روزترین و پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌ها در استان قم است. در کنار امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی موجود برای رشته مهندسی عمران به‌تازگی ابزارآلات و وسایل آزمایشگاهی به ارزش بیش از 10 میلیارد ریال خریداری شده است.

با این حال گروه مهندسی عمران به این امکانات بسنده نکرده و هنوز در حال توسعه‌ امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی است. آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های ما قابل رقابت با دانشگاه‌های دولتی تراز اول است و می‌تواند در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی بهره‌برداری شود. همچنین درخواست‌هایی برای ارائه خدمات به پروژه‌های شهری داریم که در حال بررسی آنها هستیم.

در زمینه‌ ارائه‌ دروس تئوری نیز کلاس‌های ما در دانشکده مهندسی مجهز به سیستم صوتی و تصویر بوده تا مدرسان بدون هیچ مشکلی به ارائه دروس خود بپردازند. این دانشکده مجهز به سایت کامپیوتری نیز بوده تا برای کلاس‌های نرم‌افزار دانشجویان مورد استفاده قرارگیرد.

پشتیبانی رایانه‌ای و نرم‌افزاری قوی همکاران سبب شد تا در دوران شیوع ویروس منحوس کرونا، برگزاری غیرحضوری کلاس‌ها و امتحانات با سرعت و با مشکلاتی بسیار اندک انجام شود و هیچ خللی در ادامه تحصیل دانشجویان ایجاد نشود.

انتهای پیام/4062/