در گفتوگو با آنا بررسی شد؛
گزارش/
دانشمندان برای ویرایش دی‌ان‌ای انسان دست به‌کار شدند/ کشف راه فرار از همه‌گیری
دانشمندان در تلاش هستند تا ضمن ایجاد تغییراتی در دی‌ان‌ای جنین انسان، بدن را در مقابل بیماری‌های ویروسی مقاوم سازند.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، شیوع بیماری همه‌گیر کرونا در جهان نشان داد انسان‌ها تا چه اندازه در برابر بیماری‌های ویروسی آسیب‌پذیر هستند و انتقال در سطح گسترده می‌تواند روند عادی زندگی در همه کشورها را با مشکل مواجه سازد. از همین رو کشف و معرفی راهکارهایی برای ایمن‌سازی بدن در برابر ویروس‌ها در این دوره از حیات در جهان ضروری‌تر از هر زمان است.
بیشتر بخوانید:
در آزمایشگاه تحقیقات ژنتیکی رویان چه می‌گذرد؟
تلاش برای تغییر در دی‌ان‌ای انسان
دانشمندان به منظور ایمن‌سازی بدن انسان در برابر بیماری‌های ویروسی تصمیم گرفته‌اند به جای استفاده از دارو و واکسن تغییراتی را در دی‌ان‌ای انسان پیش از به دنیا آمدن و دوران جنینی به وجود بیاورند. این روش بحث برانگیز هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد و نمی‌توان مطمئن بود که بدن جنین ویرایش ژنتیکی شده در برابر همه ویروس‌ها مقاوم است و آیا تغییرات دی‌ان‌ای زمینه نقص عملکرد اعضای مختلف در طولانی مدت را به وجود نمی‌آورد؟
در حال حاضر پروژه اصلاح ژنتیکی و تغییر در دی‌ان‌ای روی جنین‌هایی انجام می‌شود که به دلایل پزشکی امکان تولد ندارند اما در سال 2018 دانشمند چینی به نام هی جیانکوی مدعی شد پس از ایجاد تغییرات در دی‌ان‌ای یک جنین اجازه داده است مادر کودک او را به دنیا بیاورد. انتشار این خبر موجب ایجاد شوک در بین محققان شد و واکنش‌های متفاوتی را به‌دنبال داشت.
البته این اولین بار در جهان نبود که متخصصان برای تقویت ساختار بدن در برابر بیماری‌ها و رفع نقص‌های موجود از روش اصلاح ژنتیکی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال در سال 2016 گروهی از دانشمندان انگلیسی بخش‌های از دی‌ان‌ای را جدا کرده و پس از ویرایش دوباره آن را در بدن جایگذاری کردند. در واقع این متخصصان تغییراتی در قسمت کریسپر(CRISPR) دی‌ان‌ای که مربوط به سیستم ایمنی بدن است ایجاد کرده و پس از ویرایش و مقاوم‌سازی آن در برابر ویروس‌ها و بیماری‌های مرگبار دوباره آن را در ساختار دی‌ان‌ای قرار دادند.
ارتقای توانایی‌های دانشمندان در حوزه اصلاح ژنتیکی
تفاوت بزرگ ویرایش دی‌ان‌ای در آزمایش‌های قبلی با تحقیقات کنونی این است که در پروژه‌های گذشته تغییر در ژنوم انسان منحصر به خود او بوده و ارتباطی با عوامل مورثی نداشته است. یعنی تنها قسمتهایی از دی‌ان‌ای جدا شده که امکان انتقال آن‌ها به نسل‌های بعدی وجود ندارد اما حالا دانشمندان در صدد هستند کریسپر را طوری تغییر دهند که در ساختار دی‌ان‌ای از نسلی به نسل دیگر منتقل شود و معتقدند چنین فرایندی در جنین تأثیر بیشتری خواهد گذاشت.
استفاده از ویرایش دی‌ان‌ای برای مبارزه با بیماری کرونا
اگرچه اکنون شرکت‌های متعددی در دنیا روی ساخت واکسن موثر برای مقابله با بیماری کرونا کار می‌کنند و تعدادی از این شرکت‌ها نیز توانسته‌اند نمونه‌هایی از واکسن خود را تولید کنند ولی همه‌گیری ویروس کووید-19 به روشنی مشخص ساخت روش‌های مقطعی برای درمان چنین بیماری‌هایی نمی‌تواند ایمنی لازم را برای انسان فراهم کند و ممکن است در آینده بیماری جدیدی به وجود آمده و بازهم جان صدها هزار انسان را بگیرد.
بنابراین هم اکنون متخصصان علم ژنتیک در کنار دانشمندانی که برای ساخت واکسن کرونا تلاش می‌کنند آزمایش ویرایش دی‌ان‌ای در خصوص مقابله با ویروس کووید-19 را آغاز کردند و از این طریق می‌خواهند بدن را برای همیشه در مقابل این ویروس ایمن سازند.
یکی از دانشمندان حاضر در پروژه ویرایش ژنتیکی گفت: «نباید اکنون این تصور بین مردم به وجود آید که اصلاح دی‌ان‌ای به سرعت نتیجه خود را نشان می‌دهد و نیاز بدن به دارودرمانی و مراقبت‌های بهداشتی چه در خصوص بیماری کرونا و چه در مورد سایر بیماری‌ها را از بین می‌برد. بدون شک در آینده انسان‌ها از ساختارهای سلولی مقاوم‌تری در برابر ویروس‌ها برخوردار هستند ولی اکنون چنین شرایطی وجود ندارد. روش درمانی ویرایش دی‌ان‌ای هزینه بسیار کمتری نسبت به دارودرمانی دارد و این امکان را مهیا می‌سازد که امید به زندگی حتی در میان اقشار فقیر جامعه نیز تا حد زیادی افزایش یابد.»
تغییرات آب‌وهوایی و مالاریا
در مدت همه‌گیری کرونا به دلیل قرنطینه خانگی و الزام به دورکاری میزان تولید آلایندگی در بسیاری از کشورها کاهش یافت. نقشه‌های ماهواره‌ای از زمین به خوبی کاهش حجم آلاینده‌ها در چند ماه گذشته را نشان می‌دهد. در همین مدت گروه‌های حمایت از محیط زیست تلاش کردند تا مردم را متوجه اهمیت حفظ طبیعت بسازند و این نکته را یادآوری کنند که تنها عامل مرگ‌ومیر در جهان کرونا نیست و سالانه هزاران انسان به دلیل بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. بررسی‌ها نشان داده است بیشترین حجم گازهای گلخانه‌ای به وسیله فعالیت‌های صنعتی و تردد وسایل مجهز موتور بنزینی و گازوئیلی تولید می‌شود.
آلودگی هوا سبب می‌شود فعالیت ویروس‌ها تقویت شده و با سرعت و قدرت بیشتری بین مردم منتقل شوند. به عنوان مثال میزان شیوع بیماری تب مالاریا در مناطق درگیر با آلودگی هوا بیشتر از نواحی پاک است. آزمایش متخصصان نشان داده است بیماری مالاریا با ایجاد تغییر در ژنوم انسان قابل درمان است و می‌توان آن را برای همیشه ریشه‌کن کرد.
اکنون یکی از چالش‌های بزرگ پیش روی متخصصان عدم اطمینان از عوارض جانبی پس از تغییر ژنتیک بدن است. بسیاری مردم از مردم نگران هستند که ویرایش قسمتی از دی‌ان‌ای منجر به نقص عملکرد سیستم ایمنی بدن در مقابله با نوع خاصی از بیماری شده و زمینه آسیب بیشتر را فراهم کند. به هر ترتیب دانشمندان تلاش گسترده‌ای برای ایمن‌سازی بدن از طریق اصلاح دی‌ان‌ای را آغاز کرده و امیدوارند به زودی هیچ بیماری ویروسی قادر به آسیب زدن به بدن انسان نباشد.
انتهای پیام/4144/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
