مقصران گرانی قیمت مرغ؛ نهاده‌های دامی و دلالان/ چرا قیمت مرغ سر به فلک کشید؟

به گزارش خبرنگار حوزه کشاورزی و امور دام گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازار این روزها به طنز تلخ مردم کوچه و بازار تبدیل شده است.

در گوشه و کنار کشور هر صنف و تولیدکننده‌ای نوسانات بازار ارز و تحریم‌ها را بهانه کرده و دم تولید محصول خود را بر آن گره می‌زند، ترفند نخ‌نماشده افزایش قیمت کالاها با دلایل واهی از یک سو و منفعل بودن مسئولان دولتی در عمل به وظایف خود از سوی دیگر منجر به فشار مضاعف به اقشار متوسط و کم درآمد جامعه شده است.

افزایش چندباره قیمت مرغ در ماه‌های اخیر خود گواه این مدعاست، قیمت مرغ که در روزهای آغازین سال 99 در حدود هر کیلو 8 تا 9 هزار تومان هم به دست مصرف‌کننده می‌رسید چه شد که اکنون 4 برابر افزایش قیمت را تجربه می‌کند؟

در آن زمان انتشار فیلمی در فضای مجازی که دفن تعداد زیادی جوجه یک‌روزه را نشان می‌داد، از سوی ذی‌نفعان برای افزایش قیمت مرغ در همان روزها اولین سناریویی بود که کلید خورد و طولی نکشید که تأثیر خود را روی قیمت مرغ گذاشت و علت آن به‌صرفه نبودن جوجه‌ریزی از سوی مرغداران و نبود جوجه یک‌روزه در بازار عنوان شد.

پس از آن بازار نهاده‌های دامی و نبود مواد اولیه مورد نیاز مرغداران داغ شد و تهیه نهاده‌های دامی چالشی شد که قیمت مرغ مجددا صعودی شود تا جایی که در برخی از شهرها حتی مرغی هم برای خریدن یافت نشد.

نهاده‌های دامی یعنی جو، ذرت، کنجاله و سویا که برای پرورش دام، طیور و آبزیان استفاده می‌شود. تقریباً ۹۰ درصد از این نهاد‌ه‌ها وارداتی است و طبق نظر عرضه‌کنندگان و فروشندگان مرغ، ۷۰ درصد قیمت تمام‌شده ماهی، مرغ و موارد مشابه دیگر هم به قیمت نهاده‌ها وابسته است.

از سوی دیگر موضوع دپوی نهاده‌های دامی در گمرکات کشور مطرح شد که علت آن عدم تامین ارز مورد نیاز از سوی بانک مرکزی عنوان شد.

قیمت بالای نهاده‌ در بازار آزاد باعث شده برخی مرغداران و دامداران نهاده‌های دولتی را آزاد بفروشند. از آن طرف برای تأمین نهاده‌ در ۴ ماه گذشته به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار ارز مورد نیاز بوده که بانک مرکزی تنها ۴۰۰ میلیون دلار آن را اختصاص داده است.

همچنین دلالان و سودجویان نیز در این بین بیکار ننشستند و نهاده‌هایی را که با ارز 4200 تومانی وارد کرده بودند با نرخ آزاد در بازار عرضه کردند و به گفته مرغداران نهاده‌های دامی تامین شده از سوی دولت تنها 15 تا 20 درصد نیاز تولیدکنندگان را برطرف کرده است.

از سویی چند شرکت واردکننده نهاده‌، محموله‌های خود را در گمرک نگه داشته‌اند تا با قیمت بالاتر بفروشند؛ انتقال مدیریت بازار از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صمت و لغو برخی مصوبه‌های تنظیم بازاری نیز باعث نابسامانی مدیریتی شده است.

دعوای زرگری مسئولان دولتی بر سر تخصیص ارز نه تنها گره‌گشای مشکلات معیشتی مردم و ترخیص نهاده‌هایی که در حال فاسد شدن بود نشد بلکه به التهابات موجود در بازار نیز دامن زد.

سفر معاون اول رئیس جمهور هم به گمرک جنوب کشور برای حل مشکل نتوانست راه به جایی ببرد.

دولتی که همه مسائل مهم کشور را رها کرده و چشم به انتخابات آمریکا دوخته چگونه می‌تواند درد مردم را چاره کند؟

فریب گره زدن انتخاب «بایدن» و بهبود اوضاع اقتصادی کشور هم نتوانست قیمت افسارگسیخته مرغ را مهار کند و با ثبت رکورد جدید از مرز 33 هزار تومان نیز گذشت.

قیمت واقعی یک کیلو مرغ چقدر است؟

به طور میانگین در کشور ما یک مرغ پرواری برای سیر کشتار باید شش تا هفت هفته را سپری کند و در طول این مدت به وزنی حدود 2/5 تا سه کیلوگرم می‌رسد.

براین اساس از ابتدا یک جوجه گوشتی تا مرحله کشتار حداکثر حدود ۶ کیلوگرم باید دان مرغ مصرف کند.

آن‌طور که یکی از شرکت‌های مطرح که از قضا بزرگترین شرکت توزیع نهاده‌های دامی نیز به حساب می‌آید، مشخص کرد که به طور میانگین مرغدار باید برای هر کیلوگرم دان 9 هزار تومان پرداخت کند (برای نمونه قیمت هر کیلوگرم پایان دان مرغ گوشتی 8500 تومان و قیمت هرکیلوگرم پیش دان مرغ گوشتی 9400 تومان است)

با احتساب این اعداد و ارقام متوجه می‌شویم که هرکیلوگرم مرغ احتیاج به ۲ تا ۲/۴ کیلوگرم دان دارد که اگر بخواهیم مقدار ریالی آن را محاسبه کنیم به عدد 18 الی 22 هزار تومان می‌رسیم.

با این اوصاف و با قیمت تمام‌شده حداکثر 22 هزار تومانی برای هر کیلوگرم مرغ، و نیز با توجه به قیمت میانگین 33 هزار تومان برای هر کیلوگرم مرغ در بازار متوجه آن می‌شویم که در نهایت  68 درصد از قیمت مرغ تحت تأثیر قیمت امروزی نهاده‌های دامی قرار دارد.

حبیب اسدالله‌نژاد، رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی درباره افزایش قیمت مرغ به ٣٣ هزار تومان در بازار می‌گوید ما طی ماه‌های گذشته مرتب درباره وضعیت تأمین نهاده‌های دامی و تأثیر آن بر تولید هشدار داده بودیم‌ و پیش بینی چنین وضعیتی در بازار را کرده بودیم.

به گفته وی حتی زمانی که در سامانه بازارگاه اصلاحاتی انجام گرفت و مرغداران می‌توانستند به طور مستقیم نهاده دریافت کنند، ما از مسئولان درخواست کردیم نهاده واحدهایی را که سن گله آنها ٢٨ تا ۳۰ روزه بود و در آذرماه وارد بازار می‌شدند، به صورت ١٠٠ درصد تأمین کنند تا بازار دچار کمبود نشود.

اسدالله‌نژاد معتقد است کوتاهی وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت در این حوزه منجر به کاهش تولید شد. البته شاید وزارت جهاد واقعاً نهاده‌ای نداشت که در اختیار تولیدکننده از طریق سامانه بازارگاه قرار دهد و این امر نیز ناشی از سوءمدیریت است چرا که پیش‌بینی نیاز بازار و تأمین آن و جلوگیری از انحراف نهاده از ترخیص تا بازارگاه و سر در آوردن از بازار سیاه از وظایف دولتی است.

وی با بیان اینکه حدود ١١ ماه است که درباره وضعیت بازار نهاده‌های دامی به مسئولان هشدار می‌دهیم، می‌افزاید وضعیت نهاده‌های دامی منجر به کاهش جوجه‌ریزی و کشتار مرغ در وزن پایین شده که این مسائل کاهش تولید را به دنبال داشته است.

اسدالله‌نژاد می‌گوید مرغداران نقشی در تعیین قیمت مرغ ندارند چه الان که قیمت بالا رفته و چه زمانی که در هر کیلوگرم از تولید ٥ هزار تومان زیان می‌کردند.

رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با اشاره به کاهش تولید و کاهش جزئی عرضه در بازار می‌گوید این مسئله باعث می‌شود دفاتر فروش که تعیین‌کننده نرخ مرغ هستند؛ قیمت را بالا ببرند.

اسدالله‌نژاد  با اشاره به اینکه با شرایط موجود احتمال افزایش قیمت مجدد وجود دارد، از دولت خواست که نسبت به تأمین به موقع نهاده‌های دامی با نرخ مصوب اقدام کند و اگر توان این کار را ندارد؛ سیاست آزادسازی قیمت نهاده‌ها و همچنین قیمت مرغ را اتخاذ کند و یارانه مستقیم آن را به مصرف کنندگان بپردازد.

به گفته وی مرغداران نیز از شرایط به وجود آمده رضایت ندارند و وضعیت برای آنان نیز دشوار و غیرقابل تحمل است، تولیدکنندگان به شرایط پایدار و بدون دردسر با حداقل سود قانع هستند اما یا با سرکوب قیمت از سوی دولت مواجه می‌شوند و یا کاهش هولناک و یا افزایش افسارگسیخته قیمت توسط دفاتر در برخی مواقع. در همه حالت‌ها نیز نه تولید راضی است و نه مصرف‌کننده آرامش دارد.

انتهای پیام/4133/پ