از احیای ساختمان تاریخی «امتیاز» تا انجام پژوهش‌های کاربردی/ مرکز تحقیقاتی که 21 عضو هیئت علمی فعال دارد

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، داوود دهقانی‌‌محمودآباد- دانشگاه آزاد اسلامی در دهه ۸۰ بعد از حدود دو دهه فعالیت به این نتیجه رسید که اگر امور تحقیقاتی را به فعالیت‌های علمی خود اضافه نکند به برخی موفقیت‌ها نمی‌رسد و رسالت دانشگاه تحقق نمی‌یابد؛ بنابراین سال ۸۵ مجوز نخستین مرکز تحقیقاتی در زمینه آب به یکی از واحدهای دانشگاهی داده شد.

اکنون در مجموع بیش از ۲۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کنند. ۱۶۴ مرکز تحقیقاتی از این مراکز در زمینه‌های تحقیقاتی غیرپزشکی از جمله فنی، مهندسی، کشاورزی و ... و ۳۹ مرکز تحقیقاتی در زمینه پزشکی فعال هستند.

نام شیراز همواره تداعی‌گر ادب، هنر، شکوه و عظمت است، مراکز دانشگاهی در شیراز همیشه جایگاه برجسته‌ای داشته‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی در شیراز نیز با سابقه و فعالیت مستمر خود در سال‌های متمادی در عرصه آموزش عالی جایگاه ویژه‌ای دارد.

مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد شیراز نیز توانسته با ارتباط با مراکز خارج از دانشگاه مسیر جدیدی را برای خود ایجاد کند.
 
در واقع نقش مرکز تحقیقات‌ معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد‌ شیراز در راستای اهداف فعلی دانشگاه بوده و سعی در انجام فعالیت‌های پژوهشی در راستای ارتباط دانشگاه و صنعت و فعالیت‌های برون‌دانشگاهی دارد.

خبرنگار آنا برای آشنایی بیشتر با مرکز تحقیقات‌ معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با الهام دهقانی رئیس این مرکز تحقیقاتی که اکنون حدود 10 ماه است مسئولیت مرکز را به عهده گرفته به گفتگو نشسته است که در ادامه می‌آید.
 
آنا: مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی چرا و چگونه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز ایجاد شد؟

 
دهقانی: رشته مهندسی‌ معماری در دانشگاه آزاد اسلامی شیراز سال 71 راه‌اندازی‌ شده‌ و با فعالیت بیش از ربع قرن، با‌سابقه‌ترین مرکز آموزش عالی معماری در جنوب کشور محسوب می‌شود. دانش‌آموختگان و دانشجویان معماری این واحد دانشگاهی از پشتوانه‌های این مرکز محسوب می‌شوند. با راه‌اندازی رشته شهرسازی نیز عرصه برای مباحث و فعالیت‌های شهری فراهم شده است؛ بنابراین وجود مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی به پشتوانه سال‌ها قدمت و افراد متخصص تربیت‌یافته از این دانشگاه برای ارتباط با ارگان‌های مرتبط با امور شهری و سعی در همسو‌سازی آموزش و پژوهش دانشگاه با مسائل و مشکلات شهر امری ضروری بود.

موضوعی که همواره یکی از اهداف این مرکز تحقیقاتی بوده، تأثیرگذاری در امور شهر با استفاده از تخصص و تجربه اعضای هیئت علمی و دانش‌آموختگان و دانشجویان است.  
 
آنا: پس سابقه رشته معماری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز بیشتر از دانشگاه دولتی در این شهر است؟
 
دهقانی: بله، زمانی که دانشگاه سراسری در منطقه جنوب کشور، شعبه‌ای برای رشته معماری نداشت، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز این رشته تحصیلی‌ را پایه‌گذاری می‌کند و امروز تعداد زیادی از دانش‌آموختگان این دانشگاه از معماران و شهرسازان مطرح کشور بوده و اکنون نیز در ساحت استادی در حال همکاری با دانشگاه هستند. بعد از شکل‌گیری مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، ارتباط و همکاری اعضای هیئت‌علمی با مرکز صورت گرفته و تائیر مثبت آن را شاهد خواهیم بود.  
 
آنا: این مرکز تحقیقات چند عضو هیئت علمی دارد؟
 
دهقانی: تمام اعضای هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی که 21 نفر هستند؛ عضو رسمی مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز هستند و سایر استادان‌ مدعو گروه نیز در کنار دانشجویان معماری و شهرسازی در مقاطع کارشناسی پیوسته، ناپیوسته، ارشد و دکتری به نوعی با مرکز همکاری دارند.  
 
آنا: ظاهرا ساختمان مرکز‌ تحقیقات‌ معماری و شهرسازی واحد شیراز در نوع خود بی‌نظیر است.
 
دهقانی: بله؛ ساختمان تاریخی امتیاز که از بناهای ارزشمند تاریخی شهر شیراز محسوب می‌شود و از لحاظ ارزش‌های کالبدی معماری و هویت تاریخی حائز اهمیت است، در دهه 70 به دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واگذار شده و پایه شکل‌گیری رشته معماری در این بنا صورت گرفته است.

این بنا و ویژگی‌های ساختاری آن، نقش بسیار مهمی در روند آموزش معماری و احساس تعلق‌خاطر دانشجویان، دانش‌آموختگان و استادان با این محل داشته و امروز نیز پس از مرمت و احیای دوباره آن در ساحت مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، به‌عنوان حلقه ارتباطی معماران و دانشگاه جایگاه ویژه‌ای دارد.

امید است، با همراهی همه افرادی که سال‌ها در این محل، معماری آموخته‌اند و امروز نقش‌های متفاوتی در شهر و در جامعه به عهده دارند، بتوانیم به آنچه هدف و آرمان اصلی مرکز تحقیقات در زمینه‌های مختلف پژوهش‌های کاربردی و مؤثر در حل مشکلات شهر و معماری است، نزدیک شویم.     
 
آنا: پس در واقع با هدف بازآفرینی ساختمان برای مرکز‌ تحقیقات معماری، عملیات بازسازی صورت‌ گرفت؟
 
دهقانی: بله، با این هدف در سال 96، عملیات مرمت و احیای بنا صورت گرفته و محل اصلی مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی واحد شیراز است، این کار همراه با  تجهیز فضاها در قالب، سالن‌های جلسات، ویدئو کنفرانس، مرکز کامپیوتر با حمایت فراوان و همراهی حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، انجام شده است.  
 
آنا: چه فضاهای دیگری در این مرکز تحقیقات وجود دارد؟  

دهقانی:  علاوه بر فضاها در ساختمان اصلی، فضاهای دیگری نیز در جبهه غربی بنا وجود دارد که برنامه‌ریزی و مکاتبات لازم با سازمان میراث فرهنگی در راستای مرمت و تجهیز فضاها به‌منظور استفاده مرکز تحقیقات صورت گرفته است. در نظر داریم این فضاها برای گروه‌های پژوهشی تشکیل شده در مرکز تحقیقات که متشکل از استادان‌ و دانشجویان دکتری همکار در پژوهش است؛ مورد استفاده قرار گیرد و  فضایی نیز برای کتابخانه تجهیز شود.
 
آنا: چه مأموریت‌هایی برای این مرکز تعریف شده است؟
 
دهقانی: هدف اصلی شکل‌گیری مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی در راستای اهداف امروزی دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر کارآفرینی و نقش پژوهشی دانشگاه بوده و مأموریت اصلی آن، ارتباط مؤئر دانشگاه با عرصه جامعه و ارگان‌های شهری و تعریف و انجام پژوهش‌های کاربردی بوده که به نوعی در ارتقای سطح دانش و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه در حل مسائل معماری و شهر حائز اهمیت است.   
 
آنا: درباره اهداف و فعالیت‌های مرکز توضیح دهید.
 
دهقانی: اهدافی که برای مرکز در نظر گرفته‌ایم در سطوح مختلف تعریف شده است. بخش عمده‌ آن تاکنون منتج به تعریف طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی شده و اکنون سه طرح برون‌دانشگاهی با وزارت راه و شهرسازی و اداره کل راه و شهرسازی استان فارس در دست انجام بوده و تشکیل گروه‌های پژوهشی با همکاری چند نفر از همکاران هیئت علمی در دست اقدام است.   
 
در مدت مسئولیت این‌جانب هم سعی شده گروه‌های پژوهشی در حوزه‌های مختلف تعریف و شکل گیرد که این امر موجب ارتباط بهتر استادان و دانشجویان با مرکز می‌شود؛ بنابراین‌ دو گروه پژوهشی با همکاری استادان‌ مرکز تحقیقات و دانشجویان دکتری‌شان که در حال فعالیت‌ روی پروژه‌ها هستند، شکل گرفته است. همزمان در معرفی مرکز به ارگان‌های مختلف مانند وزارت راه‌و‌شهرسازی، سازمان نظام‌مهندسی، وزارت میراث فرهنگی و  شهرداری شیراز از طریق برقراری جلسات متعدد تلاش‌های زیادی صورت گرفته است که این امر موجب انعقاد تفاهم‌نامه و زمینه‌سازی انجام چند پروژه و طرح برون‌دانشگاهی است که امیدوارم‌ به نحو مطلوب صورت گیرد.  
 
آنا: تفاهم‌نامه‌ها منعقد هم شده است؟
 
دهقانی: بله؛ تا‌کنون تفاهم‌نامه‌هایی با سازمان نظام‌مهندسی فارس، مرکز پژوهش‌های شورای‌ اسلامی‌ شهر شیراز و معاونت سازمان فرهنگی شهرداری شیراز منعقد کرده‌ایم و در حال بررسی انجام چند تفاهم‌نامه دیگر نیز هستیم.
 
آنا: تعامل‌ نهادها و ارگان‌ها با مرکز متبوع چگونه است؟ از ارتباط با مرکز تحقیقات استقبال می‌کنند؟
 
دهقانی: همان‌طور که پیش از این گفتم، بسیاری از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز که عضو مرکز تحقیقات نیز هستند، در سطوح مختلف شهر شیراز دارای نقش و جایگاه مهمی بوده که این امر از پشتوانه‌های مرکز تحقیقات محسوب می‌شود و تاکنون نیز زمینه‌ساز بسیاری از ارتباط‌های مرکز تحقیقات با ارگان‌های مهم شهری بوده است.

به‌دلیل شرایط بحران کرونا بسیاری از برنامه و طرح‌هایی که برای مرکز تحقیقات در نظر داشته‌ایم اندکی با تأخیر مواجه شده که امیدوارم با بهبود شرایط و سلامتی همه دوستان و همکاران، فعالیت‌های مرکز به نحو مطلوب‌تری ادامه یابد.  
 
آنا: پایان‌نامه‌های دانشجویی، طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیئت علمی در این مرکز چه جایگاهی دارد؟
 
دهقانی: به این موضوع هم فکر کرده‌ایم و با جلساتی که با اعضای مرکز در این‌ مورد‌ داشتیم، قصد  داریم که با هدایت  پروپوزال‌ها، طرح‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویی در مقاطع ارشد و دکتری  در موضوع سرفصل‌هایی که تعریف می‌کنیم- بر اساس آنچه نیاز ارگان‌های مختلف در راستای مسائل شهری است- تائأثیرگذاری و کاربردی شدن طرح‌ها را شاهد باشیم.  
 
آنا: در مجموع فعالیت مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی واحد شیراز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دهقانی: امیدهای زیادی برای مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی داریم، در این مدت هم بازدیدهای بسیاری از این مرکز تحقیقات از سوی مسئولان سازمان مرکزی صورت گرفته است و با برگزاری جلسات و بازدیدهای متعددی که با مسئولان شهری صورت گرفته، سعی در معرفی توانمندی‌‌های مرکز و برقراری ارتباط مؤثر با ارگان‌های مرتبط شده است. امید است، توانمندی‌ها و ظرفیت‌‌های مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی نقش تأثیرگذاری در امور پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در راستای اهداف دانشگاه آزاد اسلامی داشته باشد.

انتهای پیام/۴۱۱۷/4062/