تبدیل کرونا به یک بیماری همیشگی

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه فناوری خبرگزاری آنا، با آنکه چند ماه دیگر ویروس کرونا یک‌ساله می‌شود، اما همچنان نمی‌توان با اطمینان گفت که آینده این بیماری چیست. با توجه به تجربه محققان در مورد سایر عفونت‌ها و بیماری‌ها، دلایل کمی وجود دارد که باور کنیم کرونا‌ویروس به این زودی‌ها و حتی با در دسترس بودن واکسن از بین می‌رود. یک سناریوی واقع‌بینانه‌تر این است این ویروس به خانواده بزرگ و در حال رشد بیماری‌های عفونی‌ای اضافه شود که به‌عنوان بیماری «اِندِمیک» (بومی) شناخته می‌شوند.

با افزایش مجدد شیوع کرونا در سراسر دنیا، بعید به نظر می‌رسد (به‌جز تعداد محدودی کشور که اقدامات سخت‌گیرانه‌ای را اتخاذ کرده‌اند) اقدامات موجود در حال حاضر بتواند کاری بیش از کنترل این ویروس انجام دهد. واقعیت این است که بسیاری از مردم هنوز تا حدی مستعد هستند، به این معنی که شیوع این ویروس همچنان می‌تواند تا مدتی طولانی ادامه یابد. این مورد حتی شامل مکان‌های خاصی که به ایمنی جمعی (یا گله) برسند نیز می‌شود.

هنگامی‌که تعداد کافی از افراد جامعه، از طریق واکسیناسیون یا ابتلا به ویروس به‌طور طبیعی، در برابر یک بیماری ایمنی پیدا کنند، گسترش آن کم می‌شود و به‌تدریج تعداد موارد کاهش می‌یابد. اما این بدان معنا نیست که فوراً یا کاملاً ناپدید می‌شود.
در خارج از مناطقی با ایمنی جمعی، احتمالاً مکان‌های زیادی هست که هنوز افراد مستعد کافی‌‌ای برای ادامه زنجیره انتقال وجود دارد. همچنین هیچ معیاری از ایزوله‌ کردن آن‌قدر قوی نیست که تعامل انسانی بین مناطق، درون و بین کشورها یا در سطح جهانی را کاملاً متوقف کند.
منظور از «اندمیک» یا بیماری بومی این است که امکان دارد گسترش عفونت درنهایت در یک سطح ثابتی تثبیت شود به‌طوری‌که همیشه در جوامع (احتمالاً با سرعت نسبتاً پایین و گاهی قابل پیش‌بینی) وجود داشته باشد.

برخی از عفونت‌ها و بیماری‌ها همچنان وجود دارند و تقریباً در همه‌جا فعال هستند (مانند بسیاری از عفونت‌های کودکان). اما بیشتر بیماری‌ها در مناطق خاصی از جهان به‌صورت بومی (اندمیک) وجود دارند (مانند مالاریا و تب ابولا). این امر زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد که یک کنترل مؤثر، بیماری را در جاهای دیگر از بین برده باشد، یا به این دلیل که شرایط لازم برای انتقال مؤثر بیماری فقط در برخی مکان‌های خاص یافت می‌شود. برای مثال می‌توان به بیماری مالاریا و بسیاری از عفونت‌های منتقل‌شده توسط پشه‌ها اشاره کرد.
از نظر تئوریک، به‌طور متوسط ​​اگر هر فرد آلوده، عفونت را به یک شخص دیگر منتقل کند، این بیماری بومی (اندمیک) می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، هنگامی‌که تعداد تکثیر (R) برابر با 1 است. برای مقایسه؛ در طی یک اپیدمی که شیوع بیماری در حال افزایش است، R بیش از 1 بوده و هنگامی‌که از طریق اقدامات کنترلی یا ایمنی جمعی، انتشار بیماری روبه کاهش باشد، R کمتر از 1 است.

درمجموع تا زمانی که تعداد افراد مشخصی مستعد ابتلا به این بیماری باشند، شیوع آن ادامه خواهد یافت.

از بین رفتن مصونیت در برابر بیماری
در بیماری‌هایی که پس از سرایت، ایمنی دائمی ایجاد می‌شود، هر کودک تازه متولدشده، پس از زایل شدن ایمنی به‌دست‌آمده از مادر، مستعد پذیرش آن بیماری می‌شود. به همین دلیل است که در بسیاری از نقاط جهان که میزان زادوولد بالا است، عفونت‌های دوران کودکی مانند سرخک بومی هستند.
در بیماری‌هایی که فقط از طریق ابتلای طبیعی به آن، ایمنی موقت ایجاد می‌شود، افراد این ایمنی را از دست می‌دهند و دوباره مستعد شوند. یک ویروس یا باکتری همچنین می‌تواند مجدداً جهش داشته باشد و حتی افراد دارای ایمنی، مستعد ابتلا به نسخه جدید این بیماری شوند که آنفلوانزا نمونه بارز آن است.

ما هنوز نمی‌دانیم که مصونیت در برابر عفونت ناشی از ویروس COVID-19 چه مدت دوام خواهد داشت یا واکسن‌ها در محافظت از افراد چقدر خوب عمل خواهند کرد. اما کرونا‌ویروس‌های دیگر که در برخی جوامع بومی هستند (مانند آن‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند) فقط یک سال مصونیت موقت ایجاد می‌کنند.
نکته مهم دیگر این است که افراد دارای ایمنی، چه از طریق ابتلای طبیعی به عفونت یا واکسیناسیون، به‌ندرت به‌طور مساوی در یک جامعه یا کشور توزیع می‌شوند، چه رسد به جهان. قطعاً در مورد ویروس COVID-19 مناطقی وجود دارد که عفونت با شدت بیشتری گسترش یافته و نیز مناطقی هست که نسبتاً در امان مانده‌اند. بدون توزیع یکنواخت، حتی اگر افراد کافی واکسیناسیون کرده باشند، ایمنی جمعی به وجود نخواهد آمد.

واکنش ما در برابر این شرایط چگونه باشد؟
اگر ویروس کرونا به یک بیماری بومی (اندمیک) تبدیل شود، نحوه برخورد ما با آن به خوب بودن واکسن‌ها و روش‌های درمانی بستگی دارد. اگر آن‌ها بتوانند از افراد در برابر شدیدترین موارد محافظت کنند، عفونت قابل‌کنترل خواهد بود. درنتیجه ویروس COVID-19 پس‌ازآن مانند چندین بیماری دیگر خواهد بود که ما یاد گرفته‌ایم با آن‌ها زندگی کنیم و بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه خواهند کرد. (مانند آنفلوانزا).
برای محافظت از مردم (بسته به دائمی یا موقتی بودن ایمنی)، ممکن است مانند آنفلوانزا نیاز باشد سالانه واکسن کرونا را به‌روزرسانی کنیم. همچنین مانند بسیاری از عفونت‌های دوران کودکی، می‌توان با واکسیناسیون در سنین مطلوب این بیماری را کنترل کرد.

از این گذشته، اگر واکسن‌ها نه‌تنها از بیماری بالینی جلوگیری کرده بلکه انتقال آن را به‌شدت کاهش داده و مصونیت طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند، پس می‌توانیم سناریوهای دیگری مانند ریشه‌کنی بالقوه این بیماری را پیش‌بینی کنیم. اما این امر واقعاً بعید است. ریشه‌کن کردن یک بیماری بسیار مشکل است، حتی برای بیماری‌هایی که تقریباً واکسن کامل و ایمنی دائمی برای آن‌ها داریم. بنابراین می‌توان گفت تبدیل کرونا به یک بیماری بومی (اندمیک) محتمل‌ترین نتیجه است.

انتهای پیام/4112/پ