عملکرد شناختی مغز در هاله‌ای از مه

گروه فناوری خبرگزاری آنا، احساس گیجی یا فراموشی، ناتوانی در تمرکز کردن، تفکر کُند و غیرواضح، پریشانی و خستگی ذهنی. هر یک از این علائم می‌تواند نشانه مه مغزی باشد. اصطلاح مه مغزی به طور رسمی در حوزه پزشکی یا روانشناسی تعریف نشده است اما این روزها افراد زیادی از آن استفاده می‌کنند از بیمارانی که دوره شیمی‌درمانی می‌گذرانند تا افرادی که به طور طولانی‌مدت درگیر بیماری کووید-19 بوده‌اند.

مه‌ مغزی چیست؟

به گفته کارولین گورویچ، پژوهشگر حوزه سلامت ذهنی زنان و عملکرد شناختی از دانشگاه موناش استرالیا؛ مه مغزی اصطلاحی غیرتخصصی است،‌ تجربه ذهنی که اجازه تفکر واضح را به فرد نمی‌دهد؛ گویی که فضای مغز کمی مه‌آلود است. در این حالت فرد احساس می‌کند که مغزش با توانایی‌های بالقوه شناختی همیشگی و به شکل عادی کار نمی‌کند.

کان ستو، متخصص عصب‌شناسی شناختی از دانشگاه سوئین‌برن در استرالیا می‌گوید؛ یکی دیگر از حالات مه مغزی زمانی است که فرد احساس می‌کند در پردازش اطلاعات بسیار کُند عمل می‌کند.

چه چیزی باعث بروز مه‌ مغزی می‌شود؟

دلایل مختلفی برای بروز مه مغزی وجود دارد. بیماری‌هایی چون فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)، تغییرات هورمونی مرتبط به یائسگی، چرخه قاعدگی، استرس، اضطراب، خستگی و تغذیه از دلایل بروز مه مغزی به شمار می‌روند. گزارش‌ها حاکی از آن است که استرس مزمن  در افرادی که طی همه‌گیری کرونا تحت قرنطینه شدید قرار داشتند، منجر به مه مغزی شده است.

مه مغزی در افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده بودند حتی ماه‌ها بعد از بهبود عفونت نیز رایج است. دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی در خصوص اثر ویروس کرونا بر مغز ندارند. با این حال هنوز مشخص نیست که حالت مه مغزی که افراد تجربه می‌کنند ریشه روان‌شناختی دارد یا به دلیل تغییرات عملکرد شناختی اتفاق می‌افتد.

منشأ اصلی مه مغزی در هاله‌ای از ابهام

به گفته گورویچ؛ منشأ اصلی مه مغزی هنوز شناسایی نشده است. افراد به دلایل مختلف این حالت را تجربه می‌کنند. ممکن است که تغییری در عملکرد شناختی فرد اتفاق افتاده باشد یا احساس کند که توانایی تفکر واضح را ندارد. کمبود خواب و بی‌خوابی از مهم‌ترین عوامل بروز مه مغزی هستند.

تغذیه نیز نقشی کلیدی در بروز مه مغزی ایفا می‌کند. از سوی دیگر بسیاری از داروها می‌تواند احتمال وقوع مه مغزی را در فرد بیشتر کند. دانشمندان هنوز اطلاع دقیقی ندارند که این عوامل چگونه بر مه مغزی تأثیر می‌گذارند.

حوزه تحقیقاتی گورویچ متمرکز بر تغییرات شناختی است که در یائسگی و چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتد. به گفته وی؛ نسبت قابل‌توجهی از زنان که وارد دوره یائسگی می‌شوند، تغییرات شناختی را نیز تجربه می‌کنند. این امر با افت عملکرد شناختی در این زنان ارتباط مستقیم دارد. کاهش عملکرد شناختی بسیار ناچیز است.

نقش هورمون‌ها در مه مغزی

 این افت مانند یک اختلال شناختی خفیف نیست که می‌تواند پیش‌درآمدی بر آلزایمر باشد اما تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی فرد می‌گذارد. گاهی اوقات تغییرات کوچک در نحوه تفکر می‌تواند تأثیرات بزرگی بر کیفیت زندگی انسان داشته باشد.

گورویچ و همکارانش در تلاشند تا دریابند که چه عواملی باعث بروز مه مغزی می‌شود، یکی از آنها نوسانات هورمونی و کاهش ترشح هورمون‌هایی چون استرادیول (نوعی استروژن که اثرات مثبت بر سلامت مغز دارد) است. ترشح این هورمون در دوره یائسگی کاهش می‌یاید و محققان بر این باورند که این امر می‌تواند تأثیرات منفی بر توانایی تفکر زنان داشته باشد.

چه کار کنیم تا دچار مه مغزی نشویم؟

همانطور که گفته شد یکی از عوامل مؤثر در بروز مه مغزی سبک زندگی است. بنابراین بهبود سبک زندگی می‌تواند بروز این حالت مغزی را کاهش دهد. تغذیه سالم، خواب کافی، انجام ورزش به طور منظم و کاهش استرس می‌تواند مانع از بروز مه مغزی شود. برای بهبود عملکرد شناختی و مغز نیز می‌توان عوامل مزاحم را حذف کرد.

برای مثال در هنگام کار کردن گوشی همراه خود را کنار بگذارید تا نوتیفیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی مزاحم کار شما نشوند و بتوانید تمرکز کنید. اگر پروژه بزرگی در دست دارید که باعث استرس شما می‌شود، آن را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید تا کنترل بهتری روی اوضاع داشته باشید.

انتهای پیام/4021/پ